Lesson 19: Pag-unawa sa Eastern Orthodoxy

Habang nagiging pamilyar si Jonathan sa Eastern Orthodoxy, siya ay humanga sa kung paano sila nagtiis ng pag-uusig mula sa mga Muslim at Komunista sa maraming bansa. Ang kanilang mga bayani ay hindi mga pastor ng malalaking iglesya o mga tagapanguna sa musika. Ang kanilang mga bayani ay mga martir. Iniisip ni Jonathan na kung magiging mas mahigpit ang pag-uusig sa lahat ng lugar, ang mga mananampalatayang Eastern Orthodoxy ang siyang makapagtitiis nito.

Sama-samang basahin ng malakas ang 1 Tesalonica 1. Pasulatin ang bawat mag-aaral ng isang parapo na nagbubuod sa talata na ito ng Kasulatan. Ano ang nangyari sa panahon na ang mga taong ito ay naging Kristiyano? Pasulatin ang bawat mag-aaral ng listahan ng mga pahayag. Bilang isang grupo, talakayin kung ano ang inyong isinulat.

Introduksyon sa Eastern Orthodoxy

Ang salitang Orthodox ay nagmula sa salitang Griego na nangangahulugan ng “tamang pagsamba.” Naniniwala sila na sila ang tunay na iglesya na nagtataglay ng mga doktrina at gawaing nagbibigay ng tunay na pagsamba sa Dios.

Opisyal na naghiwalay ang Eastern Orthodoxy at Katolikong Romano noong A.D.1054. Kapwa sila nag-aangkin na sila ang orihinal na iglesya na itinatag ni Hesus at ng mga Apostol. Kapwa sila nag-aangkin na sila ang iglesya ng Dios sa lupa at siyang nagtataglay ng totoong doktrina, batay sa tradisyon ng mga unang Kristiyano. Naniniwala sila sa maraming magkakatulad na mga doktrina. Ang kanilang pagsamba ay mukhang maraming pagkakatulad sa isang taong hindi pamilyar sa kanila.

Ang Eastern Orthodoxy ay may labinlimang organisasyong pang-iglesya na namamahala sa kanilang sarili. Sila ay hati-hati ayon sa heograpiya. Sa ilang mga bansa ang iglesya ay gumagamit sa pangalan ng bansa upang bumuo ng pangalan ng iglesya tulad ng Russian Orthodox Church o Serbian Orthodox Church. Ang ilan na kabilang sa labinlima ay ang Greek Orthodox Church ng Antioch, ang Romanian Orthodox Church, at ang Church ng Cyprus.

Ang bawat organisasyong pang-iglesya ay pinamumunuan ng isang patriarch o arsobispo. Ang Patriarch ng Constantinople ay itinuturing na pinakamataas na posisyon sa labinlimang tagapanguna. Ang sinaunang lungsod ng Constantinople ay Istanbul, Turkey sa kasalukuyan. Ang Patriarch ng Constantinople ay walang awtoridad sa ibang organisasyong pang-iglesya, ngunit lahat sila ay nagpaparangal sa kanya bilang ang pinakamataas sa lahat.

Ang bilang ng mga mananampalatayang Eastern Orthodox ay tinatayang mula sa 225 milyon hanggang 300 milion. Ito ang ikalawang pinakamalaking organisasyong Kristiyano sa mundo, kasunod ng Katolikong Romano.

Sa maraming bansa ng Eastern Europe, ang karamihan sa populasyon nito ay itinuturing ang kanilang sarili na Eastern Orthodox, at marami pa silang malalaking bilang sa ilang bansa sa Gitnang Silangan.

► Anong mga iglesya ng Eastern Orthodox churches ang pamilyar sa inyo?

Mga Paniniwala ng Eastern Orthodoxy

[1]Naniniwala ang iglesya sa mga pangunahing doktrina ng Kristiyano tulad ng Trinidad at ang pagiging Dios ni Kristo at ang Banal na Espiritu.

Mahigpit na inaasahan ng Eastern Orthodoxy ang tradisyon ng iglesya. Upang patunayan ang isang doktrina, sila ay maaasahang bumanggit mula sa mga unang tagapanguna sa iglesya na tulad ng pagbanggit mula sa Biblia.

Nabuo ng Orthodoxy ang isang complex na sistema ng mga paniniwala at gawain na nakabatay sa tradisyon. Inaangkin nila na ang iglesya ang may awtoridad na ituro ang kinakailangan upang maligtas, kahit na ito ay higit pa sa itinuturo ng Kasulatan. Naniniwala sila na ang kanilang mga tradisyon ay hindi sumasalungat sa Biblia.[2] 

Ang paraan ng pagsamba ng Orthodox ay napakapormal. Marami silang katedral sa buong mundo na kilala para sa kanilang magandang arkitektura. Binibigyang palamuti ng mga tao ang katedral ng larawan at mga rebulto ng mga santo mula sa kasaysayan. Madalas na may espesyal na kasuotan ang mga pari. Ang mga karamihan sa mga gawaing pagsamba ay ginagawa ng mga pari, na may kaunting pakikilahok ng kongregasyon.

[3]Ang mga tao sa maraming kultura ang nagiging Orthodox habang nananatiling ginagawa ang mga gawaing pangrelihiyon ng kanilang naunang relihiyon. Ang mga dios-diosan ay binibigyan ng mga pangalan ng Kristiyanong santo. Ang mga seremonya ay ihinahalo sa mga seremonya ng isang may dios-diosan o animistic na relihiyon, o maging pangkukulam.

Maraming tagasunod ng Orthodox ang nagtuturing sa Dios at maging kay Hesus na malayo at walang pakialam tungkol sa kanila, kaya’t sa halip, nananalangin sila sa mga santo. Ang mga larawan at estatwa ng mga santo ay ibinibigay ng mga iglesya para sa mga tao upang dasalan nila ang mga ito.[4]

Ang mga bagay-bagay na ginamit ng mga santo, na tinatawag na relikaryo, ay itinatago sa mga iglesya upang parangalan. Kung minsan ang mga bahagi ng katawan tulad ng ngipin o buto ay itinatago rin sa simbahan. Pumupunta ang mga tao upang lumuhod at magdasal sa mga santong kinakatawan ng mga buto.

►Ano ang kahulugan ng pagsamba sa dios-diosan? Ang ilan ba sa mga gawain ng Eastern Orthodoxy ay masasabing pagsamba sa dios-diosan?

Si Maria ay espesyal na pinararangalan. Maraming tagasunod ng Orthodoxy ay nagdarasal kay Maria nang higit sa Dios. Sa pakiramdam nila makikinig si Hesus kay Maria at maiimpluwensiyahan niya Siya.[5] Si Maria ay naging tagapamagitan sa pagitan ng sumasamba at ni Kristo. Hindi katulad ng Katolisismo, ang Eastern Orthodoxy ay hindi naniniwala na si Maria ay isinilang na may kalikasang tao na naiiba sa lahat ng iba at namalaging malaya sa kasalanan.

Ang Katolisismo at Eastern Orthodoxy ay kapwa nagtuturo ng transubstantiation, ang paniniwala na sa panahon ng komunyon, ang tinapay at alak ay nagbabagong-anyo at nagiging literal na katawan at dugo ni Hesus, upang ang sumasamba ay matatanggap ang mga iyon para sa kaligtasan.[6]

Hindi katulad ng Katolisismo, ang Eastern Orthodoxy ay hindi naniniwala sa purgatoryo. Hindi rin sila naniniwala sa papa na mayroong awtoridad ni Kristo sa iglesyang pambuong mundo. Tinatanggihan nila ang papa ng Katolikong Romano at wala silang sariling tagapanguna na kanilang binibigyan ng katulad na awtoridad.

Ang mga paring Orthodox ay pinahihintulutang mag-asawa ngunit tanging ang isang pari na walang asawa ang maaaring maging isang obispo.

Nagtuturo ang Eastern Orthodoxy ng doktrina na tinatawag na theosis. Naniniwala sila na ang isang tao ay unti-unting binabago ng biyaya at ng pagkilos ng Banal na Espiritu upang maging katulad ng Dios. Ang isang pribilehiyo ng kaligtasan ay maaari tayong magkaroon ng kalikasan ng Dios. (2 Pedro 1:3-4). Sinasabi nila na tayo ay magiging dios, ngunit hindi nila ibig sabihin na tayo ay walang hangganan katulad ng Dios; magtataglay tayo ng parehong kalikasan ng banal na pagiging perpekto.

Matagal ang proseso ng theosis, tumatagal sa buong panahon ng buhay sa lupa at nalulubos lamang pagkatapos ng kamatayan. Nagapi na ni Kristo ang kasalanan para sa atin, ngunit dapat tanggapin ng bawat Kristiyano ang kapangyarihan ng Banal na Espiritu upang magpatuloy sa kanyang personal na tagumpay laban sa kasalanan at karumihan. Ito ay mabuting teolohiya maliban na ito ay nagkukulang sa malinaw na doktrina ng buong pagpapabanal, ang doktrina na magagawa ng Dios na dalisayin ang puso ng mananampalataya sa isang sandali ng pagkilos ng Banal na Espiritu.

Naniniwala ang Orthodoxy na ang isang Kristiyano ay pinawawalang-sala kay Kristo, na nangangahulugan na ang mananampalataya ay pinatatawad na sa mga kasalanang kanyang nagawa at ginawa nang matuwid sa kanyang pamumuhay. Hindi ito nangangahulugan na ang isang tao ay itinuturing na inosente habang siya ay nagpapatuloy sa pagkakasala, at hindi ito nangangahulugan na kung ang isang tao ay bumabalik sa kasalanan siya ay patuloy pa ring pinawawalang-sala. Ang mananampalataya ay umaasa sa kapangyarihan ng Banal na Espiritu upang makapamuhay nang matuwid sa araw-araw. Ito rin ay mabuting teolohiya kung inaalala ng isang tao na tinatanggap siya ng Dios dahil kay Hesus at hindi dahil mabubuti ang kanyang mga gawa.

Maaaring maniwala sa ebanghelyo at maranasan ang biyaya ng Dios ng isang tagasunod ng Eastern Orthodoxy, kahit habang nagpapatuloy siya sa pagsunod sa Eastern Orthodoxy. Gayunman, ang iglesya ay hindi malinaw na nangangaral ng mensahe ng ebanghelyo na dapat pagsisihan ng isang makasalanan ang kanyang mga kasalanan at ilagak ang kanyang pananampalataya kay Kristo upang makatanggap ng agad na katiyakan ng kaligtasan. Samakatuwid, sa milyong bilang ng mga miyembro ng Orthodox, karamihan ay namumuhay pa rin sa hayag na kasalanan, habang isinasagawa ang mga kaugaliang pangrelihiyon. Karamihan sa kanila ay hindi nauunawaan kung paano maliligtas.

► Ano ang ilang mabubuting bagay tungkol sa teolohiya ng Eastern Orthodoxy?

Ngayon bumalik at sama-samang basahin ang mga footnotes para sa buong seksiyon tungkol sa Eastern Orthodoxy. Dapat hanapin ng lahat ng mag-aaral ang reperensiyang talata sa Kasulatan at magsalit-salit sa pagbasa ng mga iyon sa inyong grupo.

Naniniwala ang Eastern Orthodoxy sa pundasyong katotohanan ng Kristiyano tungkol sa Trinidad at ang pagiging Dios ni Kristo at ang Banal na Espiritu.

May mga sumasambang Orthodox na naglagak na ng kanilang pananampalataya kay Kristo para sa kaligtasan, ngunit ang mensahe ng Ebanghelyo ay hindi malinaw sa kanilang pagtuturo. Karamihan sa kanila ay hindi pa nararanasan ang pagsisisi, kapatawaran, at katiyakan ng kaligtasan, at hindi namumuhay nang may relasyon sa Dios. Samakatuwid, mahalaga para sa isang Kristiyano na ibahagi ang ebanghelyo. Ang mga mahahalagang aspeto ng Ebanghelyo na napabayaan sa Orthodoxy ay maaaring patunayan sa mga sumusunod na seksiyon mula sa Handbook ng Doktrina:

(9) Ang kaligtasan ay tanging sa pamamagitan ng pagbabayad-sala ni Kristo.

(10) Tanging ang Dios lang ang dapat sambahin.

(11) Tinatanggap natin ang kaligtasan sa pamamagitan ng pananampalataya.

(12) Maaari tayong magkaroon ng personal na katiyakan ng kaligtasan.

Dahil nagdagdag ang Eastern Orthodoxy ng mga tradisyon na itinuturing nilang kinakailangan para sa Kristiyanismo, dapat ipakita sa kanila ng isang Kristiyano ang mga Kasulatan na binanggit sa Handbook ng Doktrina.

(1) Ang Biblia ay sapat para sa doktrina.

Si John ay pinalaki sa isang pamilyang Orthodox sa Romania. Tagapanguna sa iglesya ang kanyang mga lolo at lola. Siya ay nabautismuhan at ikinasal sa simbahan, subali’t hindi siya madalas dumadalo sa mga gawain. Hindi siya kailanman kinausap ng pari tungkol sa kanyang mga kasalanan. Wala siyang Biblia, at hindi kailanman sinabi sa kanya ng pari na dapat niyang basahin ang Biblia. Bilang isang kabataan ay sumali siya sa grupo ng komunista. Ipinadala siya ng mga komunista sa mga iglesyang Baptist upang obserbahan ang mga gawaing Baptist. Kailangan niyang itanong sa kanila kung bakit sila Baptist sa halip na Orthodox. Sa mga gawain, napagtanto niya na hindi pa niya napagsisisihan ang kanyang mga kasalanan. Nagpasya siyang magsisi at maging isang tunay na tagasunod ni Hesus. Siya ay ginigipit ng kanyang pamilya at ng grupo ng komunista na talikuran ang kanyang bagong pananampalataya. Lumakas ang kanyang kalooban sa pag-uukol ng oras sa pagbabasa ng Biblia. Matapos makita ng kanyang pamilya ang pagbabago sa kanyang buhay, marami sa kanila ang naging Kristiyano rin. Sinabi ni John ang pinakamalaking pagkakaiba sa pagitan ng Eastern Orthodoxy at ebanghelikong Kristiyano ay ang pagbibigay-diin ng mga ebangheliko sa bagong kapanganakan.

Ngayon muling basahin ang 1 Tesalonica. Ang bawat mag-aaral ay dapat sumulat ng isang parapo na nagpapaliwanag sa mensaheng inihahatid ng talata na ito para sa isang tagasunod ng Eastern Orthodoxy. Hayaan ang ilang mag-aaral na ibahagi ang kanilang isinulat.

Ang mga Iglesyang Oriental Orthodox ay bukod sa Iglesyang Eastern Orthodox.

Ang Oriental Orthodoxy ay may anim na organisasyon ng iglesya: Coptic, Ethiopian, Eritrean, Malankara Syrian, Syriac, at Armenian Apostolic. Ang bawat organisasyon ay pinamumunuan ng isang patriarch. Ang bawat organisasyon ay pinamamahalaan na nakabukod sa iba pa. Ang patriarch ng Iglesyang Coptic ay ang papa ng lahat ng Oriental Orthodoxy, ngunit walang awtoridad sa iba pa, maliban sa manguna sa mga pagpupulong ng mga kinatawan mula sa anim na organisasyon.

Sa mga bansang Armenia, Ethiopia, at Eritrea, ang mga Kristiyanong Oriental Orthodox ang pinakamalaking grupong pangrelihiyon. Sa ilang bansang Muslim kung saan ang mga Kristiyano ay maliit na porsiyento lamang ng populasyon, katulad ng Egypt, Sudan, Syria, at Lebanon, ang mga Kristiyanong Oriental Orthodox ang mataas na porsiyento ng mga Kristiyano. Sila ay matinding pinag-uusig sa loob ng maraming siglo sa mga bansang Muslim.

Ang Oriental Orthodoxy ay naging bukod sa ibang iglesyang Kristiyano dahil sa isang di-pagkakasundo sa doktrina noong A.D. 451.

Humiwalay sila dahil sa isang hindi pagkakasundo sa teolohiya patungkol sa kalikasan ni Kristo. Sa panahong iyon mayroon lamang isang pangunahing organisasyong pang-iglesya na kumakatawan sa Kristiyanismo. Hindi pa nahahati noon ang iglesya sa Eastern Orthodox Church at sa Iglesiya ng Katolikong Romano. Ilang iglesya na ang umalis sa pangunahing iglesya sa panahong ito.

Ang Konseho ng Chalcedon, na naglalayong kumatawan sa lahat ng Kristiyano, ay nagpasya na tama na paniwalaan si Kristo ay may dalawang kalikasan, bilang tao at bilang Dios. Tinanggihan ng ilang iglesya ang pasyang ito dahil tila sinasabi nito na si Kristo ay dalawang persona na iisa. Naniniwala sila na ang kanyang kalikasan ay nagmula kapwa sa pagiging tao at pagiging Dios, ngunit ito’y iisang kalikasan lamang. Naniniwala sila na pinanghahawakan nila ang orihinal na mga paniniwala ng Kristiyanismo. Kasangkot doon ang iba pang mga usapin, kabilang ang mga usaping pampulitika, ngunit ang usaping teolohikal ang pinakamahalaga.

Sa loob ng ilang taon pagkatapos ng konseho, ang mga obispong hindi sumang-ayon sa pasya ng konseho ay inalis na mula sa iglesya. Ang Oriental Orthodox Church ay binuo pagkatapos ng panahong iyon.

Tandaan na hanapin ang pagkakataon upang ipahayag ang ebanghelyo sa isang tao mula sa grupong pangrelihiyon na ito. Maghanda na ibahagi sa iyong mga kamag-aral ang tungkol sa pakikipag-usap ninyo. Isulat ang iyong 2-pahinang ulat at isumite iyon sa iyong tagapanguna sa klase.