ლიდერების ხელმძღვანელობის სწავლა
ბევრ ლიდერს აქვს გავლენა მათი პირადი ქარიზმის საფუძველზე, რაც არ ვრცელდება მათი ადგილზე ყოფნის მიღმა. ისინი პირადად ხელმძღვანელობენ ყველაფერს, რაც ორგანიზაციაში ხდება. ისინი არ ქმნიან ლიდერულ სტრუქტურას და, თითქოს, ვერ ნიშნავენ ლიდერებს, რომლებიც მათ მხარს უჭერენ და საერთო ხედვას განახორციელებენ. ზოგჯერ ისინი ძლიერ ლიდერებად გამოიყურებიან, რადგან ისინი აკონტროლებენ თავიანთ ორგანიზაციას, მაგრამ მათი ორგანიზაცია, როგორც წესი, ვერ ცდება გარკვეულ წერტილს.
ორგანიზაცია არ გაუმჯობესდება, სანამ მისი ლიდერები არ დაიხვეწებიან. ორგანიზაცია მიაღწევს თავის განვითარების საზღვრებს, როდესაც ლიდერები ამოწურავენ თავიანთ შესაძლებლობებს. ორგანიზაციას არ შეუძლია გააფართოოს თავისი საზღვრები მანამ, სანამ ლიდერები არ იპოვნიან საკუთარი განვითარების გზებს.
ახალგაზრდა ლიდერმა მოიპოვა ძალაუფლება ერზე. მას სურდა აბსოლუტური ძალაუფლების შენარჩუნება და იმის უზრუნველყოფა, რომ მას არავინ შეეცილებოდა ამ ძალაუფლებაში. ამის სასწავლად, ის წავიდა ძველ ლიდერთან, რომელიც დიდი ხნის განმავლობაში იყო დიქტატორი და ასე მართავდა ერს. მან ჰკითხა: ”როგორ უნდა დარწმუნდე, რომ არავინ მიიტაცებს თქვენს ძალაუფლებას?” ისინი ერთად მიუყვებოდნენ მინდორს, სადაც სარეველა იზრდებოდა. ძველ დიქტატორს ხელჯოხი ეჭირა და, სარეველებში სიარულისას, ის დარტყმით ატეხავდა თავებს ყველაზე მაღლებს. რამდენიმე წუთის დაკვირვების შემდეგ, ახალგაზრდა ლიდერმა თქვა: ”გასაგებია.”
ზოგიერთ ლიდერს არ სურს დამხმარეები, ვისაც აქვთ იდეა და ხელმძღვანელობის უნარი. მათ უბრალოდ სჭირდებათ ადამიანები, რომლებიც მიჰყვებიან მათ მითითებებს. ისინი ქმნიან გარემოს, სადაც ახალი ლიდერები არ ვითარდებიან.
“საკუთარ თავზე ორიენტირებული ლიდერები, რომლებიც დამოკიდებულნი არიან საკუთარ ძალაუფლებაზე, აღიარებაზე და პოზიციის დაკარგვის ეშინიათ, არ არიან განწყობილნი, რომ დახარჯონ დრო და ძალისხმევა მათი შემცვლელების მოსამზადებლად.”[1]
მხოლოდ ერთი ლიდერია და მისი დამხმარეები. ორგანიზაცია არ ავითარებს განყოფილებებსა და პროგრამებს, რომლებიც დამატებით ლიდერებს მოითხოვს. ძლიერი ხელმძღვანელობის უნარის მქონე ახალგაზრდები, როგორც წესი, ტოვებენ ორგანიზაციას, მეტი შესაძლებლობების მქონე სივრცის მოსაძებნად.
ახალი ლიდერები საჭიროა ორი მიზნისთვის: (1) სამომავლო ლიდერული პოზიციებისთვის მოსამზადებლად და (2) ორგანიზაციის გასაფართოვებლად.
რომაელების მიერ დანიშნული ჰეროდე დიდი იყო იუდეის მმართველი. ის ძლიერი ლიდერი იყო. ის არ იყო იუდეველი და ქვეყნის მოსახლეობის უმეტესობას არ სურდა, რომ ის მმართველი ყოფილიყო. მას მუდმივად ეჭვი ჰქონდა, რომ ხალხს სურდა მისი მეფობიდან ჩამოშორება. მან მოკლა თავისი ცოლები და ვაჟები, რადგან მათში ეჭვი შეიტანა. ის არავის ამზადებდა მისი ადგილის დასაკავებლად. მისი გარდაცვალების შემდეგ, მისი ვაჟი გამეფდა, მაგრამ საქმეს კარგად ვერ ასრულებდა და რომაელებმა გადააყენეს. რომაელებმა რომაელი გუბერნატორი დააყენეს იუდეაზე და იუდეას აღარასდროს ჰყოლია მეფე.
მოკლევადიანი წარმატება, მემკვიდრის გარეშე, არის გრძელვადიანი წარუმატებლობა. თუ ორგანიზაცია არ განაგრძობს წარმატებებს, მას შემდეგ რაც ლიდერი დაასრულებს მუშაობას, მან სრულად ვერ აღასრულა თავისი პასუხისმგებლობა.
ადამიანი ემზადება მაღალი ხელმძღვანელი პოზიციისთვის არა მხოლოდ უმაღლესი ლიდერის დახმარების გაწევით, არამედ ლიდერის ფუნქციის შესრულებით. უმაღლეს ლიდერს უნდა სურდეს ორგანიზაციაში ჰყავდეს განვითარებადი ლიდერები: ისეთები, რომლებსაც აქვთ იდეები, ვინც მოქმედებენ და იღებენ გადაწყვეტილებებს.
[2] ახალი ლიდერები უნდა განვითარდნენ ორგანიზაციის ზრდისთვისაც. ორგანიზაცია ვერ შეძლებს შექმნას ახალი განყოფილებები და ახალი პროგრამები, ან გაფართოვდეს გეოგრაფიულად, დამატებითი ლიდერების გარეშე.
მნიშვნელოვანია გქონდეთ შესაძლებლობები პოტენციური ლიდერებისთვის. თუ ორგანიზაციას აქვს მხოლოდ გარკვეული ლიდერული პოზიციები და მეტს ვერ დაამატებს, ის ვერ გაფართოვდება და ვერ შეინარჩუნებს პოტენციურ ლიდერებს. მაგალითად, ჯანმრთელ ეკლესიას ჰყავს ადამიანები, რომლებიც სულ უფრო მეტად მონაწილეობენ და სურთ ახალი მსახურებების დაწყება. თუ მათ ხელმძღვანელობის შესაძლებლობა არ მიეცემათ, ეკლესია არ გაიზრდება ისე, როგორც საჭიროა.
მეტი ლიდერის განვითარების ჩავარდნა, გამოიწვევს იმას, რომ ყველა რეალური გადაწყვეტილების მიღება თავს მოიყრის ერთ ადამიანთან, რომელსაც შეუძლია მიიღოს გადაწყვეტილება. იმის გამო, რომ ლიდერი შეზღუდულია, უმეტეს დროს ხალხი მას დაელოდება.
მოსე ახალ მდგომარეობაში აღმოჩნდა მას შემდეგ, რაც ისრაელიანები ეგვიპტიდან გამოიყვანა. ხალხი მასთან მიდიოდა, რომ გადაეწყვიტათ მათ შორის წამოჭრილი ყოველი კონფლიქტი. რა თქმა უნდა, კონფლიქტი ბევრი იყო, რადგან ისინი ბევრნი იყვნენ ახალ ადგილას, რომლებსაც არ ჰქონდათ დადგენილი უფლებები ან კანონები ან მაგალითები, რომელთა მიბაძვასაც შეძლებდნენ. ითრო მოსეს ესტუმრა და დაინახა, რომ ის მთელს დღეს უთმობდა ხალხის კონფლიქტების მოგვარებას. ითრომ მას ურჩია, რომ სხვადასხვა დონეზე, მრავალი მსაჯული დაეყენებინა, რომ მათ საქმეების უმეტესობა გადაეწყვიტათ. ამ მოქმედებამ ჩამოაყალიბა რეალური ავტორიტეტის და ძალაუფლების მქონე ლიდერები.
ლიდერს, რომელიც ყურადღებას ამახვილებს მიმდევრების მოზიდვაზე, როგორც წესი განიცდის ლიდერების დახმარების ნაკლოვანებას. ორგანიზაციას შეუძლია შემოიმატოს და გაიმრავლოს მიმდევრები ლიდერების მოზიდვისა და განვითარების გზით.
ლიდერების განვითარება არ არის მხოლოდ უმაღლესი ხელმძღვანელის პასუხისმგებლობა; ორგანიზაციის თითოეულმა ლიდერმა, თითოეულ დონეზე, უნდა შეუწყოს ხელი მის გარშემო მყოფი ადამიანების განვითარებას, მენტორობის გაწევისა და პასუხისმგებლობის გაზიარების საშუალებით.
► რატომ სჭირდება ძლიერ, მზარდ ორგანიზაციას ბევრი ლიდერი?
“დაე იმან, ვინც პასუხისმგებელია, გონებაში იქონიოს ეს მარტივი კითხვა, არა „როგორ შეიძლება ყოველთვის თვითონ ვაკეთო საქმე სწორად?“, არამედ „როგორ შემიძლია უზრუნველვყო, რომ სწორი საქმე ყოველთვის კეთდებოდეს?“
(ფლორენს ნაიტინგეილი)