Lesson 6: Ang Aklat ni Daniel (Unang Bahagi)

Ang aklat ni Daniel ay mahalaga sa pag-aaral sa mga huling araw sa ilang kadahilanan:

(1) Ito ay isang malaking halimbawa ng sulat tungkol sa wakas ng panahon.

(2) Naglalaman ito ng mga simbolo na ginamit rin sa ibang bahagi ng Biblia.

(3) Naglalaman ito ng maraming propesiya na maaaring tumukoy sa mga huling panahon.

(4) Malakas nito ipinapakita ang mga pinahahalagahan at prayoridad ng mga propesiya sa Biblia.

Ang ika-apat ang pinakamahalaga, dahil ang mga orihinal na pinahahalagahan at prayoridad ng mga sumulat ng Biblia ay siya ring dapat nating maging pinahahalagahan at prayoridad.

Ang Israel ay isang maliit na bansa na sinakop ng imperyo ng Babilonia noong 597 B.C. Maraming Judio ang dinala sa iba pang bansa. Hindi nakaya ng Israel na ipagtanggol ang sarili laban sa mga dakilang kapangyarihan ng mundo. Nawasak ang Jerusalem. Ang mga panalangin para sa bansa ay tila hindi sinasagot.

Nahihirapang panatilihin ng mga tao ang pananampalataya. Paano sila makapagpapatuloy sa paniniwala sa mga pangako ng Diyos sa kanilang bansa? Paano sila makapaniniwala na ang Diyos ang may awtoridad sa buong mundo? Mayroon bang anumang dahilan upang magpatuloy sa pananalangin? Paano nila maipapaliwanag sa kanilang mga anak ang mga kalagayan sa mundo? Ang aklat ni Daniel ay isinulat para sa mga tao na nasa ganitong mga kalagayan.

Sa makabagong panahon, ang mga Kristiyano ay pinag-uusig; mas maraming Kristiyano ang namatay para sa kanilang pananampalataya sa ikadalawampung siglo kaysa sa pinagsama-samang naunang mga siglo. Ang mga bansa ay tila nasa ilalim ng kontrol ng mga taong hindi gumagalang sa Diyos. Tila hindi magagawang baguhin ng iglesya ang direksiyon ng lipunan. Ang mensahe ng aklat ni Daniel ay napapanahon sa kasalukuyan.

Prinsipyo sa Pagbibigay-Kahulugan sa Biblia

Kapag nauunawaan natin ang kalagayang tinutukoy ng isang talata sa Kasulatan, mas mauunawaan natin kung paano ilalapat ang talata sa ating sariling sitwasyon.

► Anong mga bagay ang nagaganap sa mundo sa kasalukuyan na katulad sa panahon ni Daniel?

Ang mga tema ng Daniel ay ang pangkalahataeng tema ng pag-aaral sa mga huling araw.

(1) Ang pagiging pinakamakapangyarihan ng Diyos sa buong mundo. Kapag gugustuhin ng Diyos ay kaya niyang palitan ang sinumang hari. Walang sinuman ang may kakayanang sa kanya ay lubusang makataliwas. Ang anumang ginagawa ng mga tao ay hindi makakapigil sa kanya upang tuparin ang kanyang mga layunin.

(2) Ang ultimong Katarungan ng Diyos. Ang mga matapat sa Diyos sa wakas ay ipagtatanggol at pararangalan. Ang mga lumalaban sa Diyos ay parurusahan.

(3) Ang Walang-hanggang Kaharian ng Diyos. Ang kaharian ng Diyos ang mananaig sa buong mundo at maghahari magpasawalang-hanggan nang wala nang rebelde.

Ang dalawang bahagi ng aklat ni Daniel ay kapwa nagtatatag ng tatlong tema na nakalista sa itaas.

Ang Kabanata 1-6 ay naglalarawan sa mga pangyayaring naganap sa buhay ni Daniel. Ipinahayag ng Diyos ang kanyang kapangyarihan at talino sa mga pangyayaring iyon, ipinapakita na magagawa rin niya ang kaparehong bagay sa mga pangyayari sa malayong hinaharap. Kabilang sa mga kabanatang ito ang ilang propesiya.

Ang Kabanata 7-12 ay nagbibigay ng mga propesiya, at hindi nagtataglay ng mga pangyayari sa buhay ni Daniel maliban sa kanyang mga karanasan habang tinatanggap ang mga kapahayagan. Ang ilan sa mga propesiya ay natupad na sa panahon ni Daniel, ang ilan ay natupad sa loob ng ilang siglo, at ang ilan ay tumutukoy sa mga huling araw at hindi pa natutupad. May mga taong naniniwala na halos lahat ng propesiya ni Daniel ay natupad na sa kasaysayan, subalit sinabi ng anghel kay Daniel na ang mga salita ng aklat ay nakaselyo hanggang sa katapusan ng panahon, at sa panahong iyon mauunawaan iyon ng mga matatalino (Daniel 12:9-10). Ang pangungusap na ito ay hindi magkakaroon ng kahulugan kung ang karamihan sa mga prediksiyon ay natupad sa mga siglo bago ang mga huling araw.

Ang mga pangitain ay naglalarawan sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari. Ang ilan sa mga ito ay naglalarawan sa parehong pangyayari ngunit may ibang detalye. Ang mga pangitain ay hindi dapat ituring sa pagkakasunod-sunod sa panahon na ibig sabihin na ang nahuling pangitain ay nagbibigay ng mga huling pangyayari kaysa sa naunang mga pangitain. Halimbawa, ang parehong serye ng mga imperyo ay inilarawan sa Kabanata 2 at 7. Tulad ng makikita natin sa paglipas ng panahon, ang aklat ng Pahayag ay sumusunod sa parehong istraktura.

Prinsipyo sa Pagbibigay-kahulugan sa Biblia

Ang isang pangitain o ilustrasyon sa Biblia ay karaniwang naglalagay ng mga pangyayari ayon sa pagkakasunod-sunod nito sa panahon, subali’t ang mga pangyayari sa magkakahiwalay na pangitain o ilustrasyon ay hindi tiyakang magkakasunod. Sa ibang salita, ang isang nahuling pangitain ay hindi tiyakang nagpapakita ng mga pangyayari na lilitaw pagkatapos ng mga pangyayaring ipinakita sa isang naunang pangitain.

Sa karamihan sa mga aklat ng Biblia, ang mga talata na pag-aaralan ay hindi eksaktong kapareho ng mga kabanata, subali’t ang mga paghahati sa mga kabanata ng Daniel ay nakatutulong sa pag-aaral.

Note sa tagapanguna sa klase: Maaari mong basahin ang mga titulo ng mga kabanata sa grupo upang magkaroon sila ng interes. Hindi kinakailangan na ipaliwanag ang alinmang materyal mula sa mga kabanata sa panahong ito.

Kabanata 1: Ang mga Hebreong Binihag sa Babilonia

Kabanata 2: Ang Pangitain ng Estatwa

Kabanata 3: Ang Estatwa ng Hari at ang Pugon

Kabanata 4: Ang Halimaw sa Loob ng Pitong Taon

Kabanata 5: Ang Nakasulat sa Pader

Kabanata 6: Ang Kulungan ng mga Leon

Kabanata 7: Ang Pangitain ng mga Halimaw at Mga Sungay

Kabanata 8: Ang Pangitain ng Lalaking Tupa at ng Kambing

Kabanata 9: Ang Pamamagitan ni Daniel at ang Sagot ng Diyos

Kabanata 10: Ang Pagdating ng Anghel

Kabanata 11: Mga Di Pagkakasundo ng mga Hari sa Hinaharap

Kabanata 12: Ang Ilog ng Panahon

► Dapat basahin ng isang mag-aaral ang Daniel 1 para sa grupo.

Note sa tagapanguna sa klase: Dahil karamihan sa mga mag-aaral ay pamilyar na sa kwentong ito, upang bigyang-buod ang kabanata, gamitin ang mga tanong sa ibaba at hayaang sumagot ang ilang mga mag-aaral.

(1) Saan nagmula si Daniel at kanyang mga kaibigan? Bakit sila nasa Babilonia?

(2) Anong mahirap na sitwasyon ang agad nilang kinaharap?

(3) Ano ang iminungkahi ni Daniel sa lalaking namamahala sa kanila?

(4) Ano ang resulta ng panahon ng pagsubok?

(5) Paano maihahambing si Daniel at kanyang mga kaibigan sa mga tagapayo ng hari sa kanilang katalinuhan at kaalaman? Bakit?

[1]Inilalagay ng Diyos ang kanyang mga matapat na lingkod sa mga posisyon ng kapangyarihan at binibigyan sila ng katalinuhan na mas mataas pa sa pinakamatalino sa mga kahariang hindi naniniwala sa Diyos (1:15, 16, 19-20). Naniniwala ang mga taga-Babilonia na ang kanilang mahahalagang pasya ay dapat ginagabayan ng astrolohiya at ng pagbibigay-kahulugan sa mga panaginip. Binigyan ng Diyos ang kanyang mga lingkod ng katalinuhang mas mabuti kaysa sa pinakamahusay na mga tagapayo sa buong imperyo.

Sinabi ng talata 17 na sila ay nangibabaw dahil binigyan sila ng Diyos ng kaalaman at katalinuhan. Ang Diyos ang nagkokontrol kahit sa isang panahon na ang kanyang mga tao ay nasakop ng isang paganong imperyo. Binigyan niya ng karangalan at impluwensya ang kanyang matatapat na lingkod kahit sa isang paganong pamahalaan.

► Dapat basahin ng isang mag-aaral ang Daniel 2:1-30 para sa grupo. Anong suliranin ang kinaharap ni Daniel at ng kanyang mga kaibigan?

Hindi mabigyang kahulugan ng mga Chaldeo ang panaginip. Iniisip nila na walang sinuman sa mundo ang makagagawa noon (10).

Sinabi ng mga Chaldeo na tanging ang mga dios ang nakakaalam sa sagot. Malinaw na hindi sila naniniwala na mayroong sinumang makakukuha ng sagot mula sa mga dios (11).

Ang mga talata 20-22 ay maaaring ituring na mga pangunahing talata sa aklat ni Daniel. Malinaw na binibigyang diin ng mga talatang ito ang pangunahing tema ng eschatology. Ang Diyos ang siyang nagkokontrol sa mga kapanahunan sa kasaysayan ng tao. Binabago niya ang mga kalagayan at nagkokontrol sa pagsusulong o pagtatanggal ng mga naghahari. Pinipili niya ang mga tao na tatanggap ng kanyang katalinuhan upang kanilang maunawaan kung ano ang kanyang ginagawa.

Sinabi ni Daniel sa hari, “Mayroong Diyos na naghahayag ng mga lihim at nagpapakita ….kung ano ang mayroon sa mga huling araw”(28)

► Dapat basahin ng isang mag-aaral ang Daniel 2:46-49 para sa grupo.

Sinabi ng hari na ang Diyos ay mas dakila kaysa sa mga dios at mga hari, at nagpapahayag ng mga lihim (47). Inilagay ng hari si Daniel at ang kanyang mga kaibigan sa pinakamataas na posisyon sa kaharian.

Ang paglalarawan at ang pagbibigay-kahulugan sa panaginip ng hari ay nasa mga talata 31-45. Ang pangitain ay tungkol sa isang rebulto na ang mga bahagi ay yari sa iba’t-ibang materyales. Ang bawat bahagi ay kumakatawan sa isang imperyo. Ang mga kabanata 7-12 ay nagdaragdag ng mas maraming detalye tungkol sa mga imperyo.

Ang mga bahagi ng rebulto:

Ginto - Babilonia

Pilak - Persia

Tanso - Greece

Bakal - Roma

Bakal at luwad - ang panghuling imperyo ng tao

May mga iskolar na naniniwala na ang huling imperyo ng tao ay ang kaharian ng anticristo sa mga huling araw bago bumalik si Hesus.

Sa pangitain may isang napakalaking bato na dumurog sa rebulto at pagkatapos ay naging isang bundok. Ang bato ay kumakatawan sa kaharian ng Diyos. Ang kaharian ng Diyos ay hindi isang bahagi lamang ng rebulto. Ang bato ay “hindi gawa ng mga kamay” na ang ibig sabihin ito ay hindi gawa ng tao.

► Ano ang sinasabi sa atin ng pangitain tungkol sa Diyos?

Nalalaman ng Diyos kung anong mga dakilang kapangyarihan ang titindig sa mundo bago pa man umiral ang mga ito. Aalisin niya ang mga imperyo sa mundo at magkakaroon ng permanenteng awtoridad sa mundo kung kailan niya ninanais.

► Dapat basahin ng isang mag-aaral ang Daniel 3 para sa grupo.

Ginawa ng hari ang rebultong ito pagkatapos ng kanyang panaginip. Ang gintong bahagi ng rebulto sa pangitain ay kumakatawan sa kaharian ni Nebucodonosor. Ginawa ni Nebucodonosor na lantay na ginto ang kanyang rebulto. Tinanggihan niya ang prediksiyon na darating ang ibang mga kaharian na susunod sa kanyang kaharian dahil gusto niyang paniwalaan na ang kanyang kaharian ay itinatag na pangwalanghanggan. Iniutos niya na sambahin ng lahat ng tao ang kanyang kadakilaan sa pamamagitan ng pagsamba sa kanyang rebulto. Itinanggi niya ang kaalaman ng Diyos tungkol sa mga kaharian sa hinaharap, at kapangyarihan ng Diyos na magtatag ng isang walang hanggang kaharian. Naroon ang nagpapatuloy na pag-uulit ng mga salitang “imahen na kanyang itinayo.”

► Dapat sama-samang tingnan ng lahat ang mga talata 14-15.

Nang harapin ng hari ang mga Hebreo, sinabi niya, “Hindi nga ba ninyo pinaglilingkuran ang aking mga dios?” at “Sino ang Diyos na magliligtas sa inyo mula sa aking mga kamay?” (14-15).

Hindi nalalaman ng mga Hebreo kung ililigtas sila o hindi ng Diyos, subali’t sila ay nagtalaga ng sarili na tanging sa Diyos lamang sasamba (17-18). Naalala ng hari ang kanilang walang pasubaling katapatan sa Diyos, sinabi niya na “ipinagkatiwala nila ang kanilang mga katawan” (28).

Ang mga mahahalagang opisyal ay tinipon ng hari para sa kanyang kaluwalhatian. Sa halip, nakita nila ang kaluwalhatian ng Diyos.(27).

Hindi maililigtas ng mga paganong dios ang mga sumasamba sa kanila mula sa ganoong kamatayan. Dumating ang Diyos upang samahan sila sa pugon. Sinabi ng hari, “Walang ibang Diyos na makapagliligtas sa tao, tulad ng ginawa ng kanilang Diyos.” (29).

► Anong klaseng pananampalataya dapat tayong magkaroon dahil sa kasaysayang ito?

Hindi natin dapat isipin na pipigilin ng Diyos ang lahat ng masamang mangyayari sa atin, subali’t dapat nating sundan ang halimbawa ng tatlong Hebreo at maging matapat sa Diyos. Sa wakas, patutunayan ng Diyos ang kanyang kapangyarihan at gagantimpalaan ang mga matapat.

Prinsipyo sa Pagbibigay Kahulugan sa Biblia

Ang mga tuwirang sinasabi ng mga pangunahing tauhan sa kwento ay karaniwang nagbibigay-diin sa pangunahing layunin ng kwento. Pansinin na sinabi ng hari na “Sino ang Diyos na magliligtas sa inyo?” at pagkatapos, “Walang ibang Diyos na maaaring magligtas sa tao nang tulad nito!”

► Hindi sapilitang pagsasanay: Hanapin ang iba pang direktang mga salita sa mga kwentong ito at pansinin kung paano nila binibigyang-diin ang pangunahing mga layunin ng mga kwento.

Note sa tagapanguna sa klase: Sa halip na basahin ang buong kabanata para sa grupo, maaari mong hilingan ang isang mag-aaral upang ibuod ang kwento, at hayaan ang ibang mag-aaral na magdagdag ng mga detalye.

Hindi mabigyang kahulugan ng mga salamangkerong Chaldeo ang panaginip(7). Nang iyon ay bigyang kahulugan ni Daniel, sinabi nila na “sumasakanya ang espiritu ng mga banal na dios” (8-9).

Ang kabanatang ito ay kakaiba sa Biblia dahil ito ay patotoo ng isang hari ng Babilonia.

Ang pangunahing suliranin ng hari ay ang pagmamataas, at ang leksiyon para sa hari ay ang malaman niya na ang Diyos ang naghahari (17, 25, 26, 30-32, 34-35). Maaari sanang naiwasan ng hari ang karanasan kung siya ay nagsisi.

Sa talata 2 ipinahayag ng hari ang layunin ng kanyang patotoo at ang dahilan sa pangyayaring naganap sa kanya. Ang kaluwalhatian ng Diyos ay nahayag sa pangyayari.

Prinsipyo para sa Pagbibigay Kahulugan sa Biblia

Kapag ipinapahayag ng sumulat ang kanyang layunin, ang layuning iyon ang karaniwang dapat gumabay sa ating paggamit sa isinulat.

Kabilang sa ibang mga halimbawa ang 1 Juan 2:2 at 5:13, at Lucas 18:1. Kapag tinutukoy ng sumulat ang isang partikular na sitwasyon, maaaring hindi pareho ang ating sitwasyon, subali’t ang mga prinsipyong ipinaliliwanag ng sumulat ay napapanahon para sa atin. Halimbawa, sumulat si Pablo kay Filemon upang hilingin dito na patawarin ang isang tumakas na alipin. Ang ibinigay niyang prinsipyo ay ang pagiging magkapatid na Kristiyano nina Felimon at Onesimo. Ang relasyong iyon ay mas mahalaga kaysa sa kanilang kalagayan bilang panginoon at alipin.

Magandang pangungusap ang talata 3 tungkol sa kapangyarihan at walang hanggang soberenya ng Diyos. Katulad ng 2:20-22, ang talata na ito ay naghahayag ng tema ng aklat ni Daniel at ng lahat ng pag-aaral sa mga huling araw.

► Paano mo ilalapat ang siping ito sa pangangaral?

Note sa tagapanguna sa klase: Maaaring basahin ng isang mag-aaral ang kabanata para sa grupo, o maaari mong hilingan ang isang mag-aaral na gumawa ng buod ng kwento, at pagkatapos ay hayaan ang ibang mag-aaral na magdagdag ng mga detalye.

Ang pag-inom ng alak sa mga lalagyang galing sa templo ay isang tahasang paglapastangan sa Diyos ng Israel (2-3). Habang sila’y umiinom pinararangalan nila ang mga dios-diosan (3). Sa sandali ring iyon, ang kamay ay lumitaw upang sumulat sa pader (5).

Hindi magawang basahin ng mga matatalinong lalaki ang mga salita sa pader.(8). Sinabi nila na “sumasakanya (kay Daniel) ang espiritu ng mga banal na dios”(11).

Binalikan ni Daniel ang kwento ng pagpapakumbaba ni Nebucodonosor (Kabanata 4), at ipinakita nito na dapat ay natutuhan din ni Belzasar ang parehong leksiyon (22). Sumamba sa mga dios-diosan si Belzasar at hindi pinansin ang Diyos na siyang nagkokontrol sa kanyang hininga (23). Ang ama ni Belzesar ay si Nabonidus, na nabubuhay pa, bagaman wala sa Babilonia. Hindi si Nebucodonosor ang ama sa laman (biologically) ng alinman sa dalawang ito subali’t tinatawag na ama ng mga nauna sa kanila.

Namangha si Belzesar sa kapahayagan na dumating kay Daniel, gayunman hindi pa rin ito nagsisi. Nagbigay siya ng gantimpala at promosyon na tila ba ang kanyang posisyon ay hindi babagsak (29). Pinanatili niya ang kanyang pagtindig sa harapan ng 1,000 mga namumuno, subali’t narinig nilang lahat at pagkalipas ay nasaksihan nila ang hatol ng Diyos.

Ipinakita ng Diyos ang kanyang soberenya sa mga kapangyarihan sa mundo. Hinahatulan niya ang mga bumabalewala sa kanyang awtoridad.

Note sa tagapanguna sa klase: Dapat ibuod ng isang mag-aaral ang kwento para sa grupo. Ang ibang mag-aaral ay maaaring magdagdag ng mahahalagang detalye.

Ang mga kaaway ni Daniel ay hindi makakita ng anumang kamalian sa kanya maliban sa kanyang pagiging tapat sa Diyos nang higit sa lahat ng ibang mga awtoridad (5).

Naghanda sila ng isang pagsubok na susukat sa katapatan ni Daniel sa pagitan ng hari at ng Diyos. (7). Nang sila’y magmungkahi ng isang batas sa hari, ito ay nagkasala sa parehong tukso na katulad ng mga nauna sa kanya –ang parangalan ang kanyang sarili nang higit sa mga dios.

Ang pangunahing katanungan ay itinanong ng hari: “Ang iyo bang Diyos, na iyong patuloy na pinaglilingkuran, ay may kakayanang iligtas ka?”(20). Walang alinlangan tungkol sa katapatan ni Daniel. Siya ay iniligtas “dahil naniwala siya sa kanyang Diyos” (23).

Ang kautusan ng hari at ang karangalan ng Diyos (25-27) ay katulad ng kay Nebucodonosor (4:3. 37).

Muling ipinakita ng Diyos na ang mga tao ay dapat maging matapat sa kanya sa halip na sa mga kapangyarihan ng mga tao na nakikipagpaligsahan laban sa kanya.

► Ano ang isang halimbawa ng katulad na pagsubok sa katapatan na iyong naranasan o naobserbahan?

(1) Takdang Aralin na Isusulat: Maghanda ng isang leksiyon o sermon mula sa isa sa mga talata ng Daniel. Huwag basta lamang sabihin ang kwento. Ipaliwanag ang kahalagahan ng kwento. Ipaliwanag ang mga tema ng eschatology at ipakita kung paano ito mahalaga sa kasalukuyan. Ipaliwanag kung ano ang dapat magawa ng kwento para sa ating pananampalataya.

(2) Takdang Araling Babasahin: Bago ang susunod na sesyon sa klase, maingat na basahin ang Daniel 7-12.