Lesson 6: Boitokisetso ba Lenyalo

Qetellong ea thuto ena, baithuti ba lokela ba be ba ka:

(1) Hlalosa mofuta oa motho ea tšoanelehang ho ba molekane oa molumeli, ho latela lintho tse tlang pele le melao-motheo ea Bibele.

(3) Sebelisa melao-motheo ea Bibele ho kenya letsoho ha batsoali likamanong tsa pele ho lenyalo.

(4) Etsa liqeto tse bohlale setsoalleng pele ho lenyalo.

Sunita o holisitsoe lelapeng la Bokreste India. Ka tsatsi le leng lelapa la hae la mo bolella ka moruti e monyenyane lilemong ea bitsoang Tarun ea neng a hloka mosali. Ba boela ba buoa le Tarun ka eena. Sunita a ba bolella hore h’a na khahleho ea ho kopana le eena. Ka le le leng a fihla hae e le bosiu ‘me a fumana hore Tarun haesale a mo emela lihora tse ‘maloa hore a tle a kopane le eena. O ne a sa thabela ho ‘mona empa a lula fatše ho mo mamela h'a buoa le eena. Tarun a re, “Ke moruti setsing sa Bibele, ha ke pataloe haholo. Ke boetse ke tsamaea ho ea bolela evangeli libakeng tse thata, ’me ka linako tse ling ke robala ka ntle fatše. A na u ikemiselitse ho utloa sotleha le 'na?” Sunita o ile a qala ho lla ha a ntse a bua hobane o ne a utloa hore Molimo o ne a mo bolella hore enoa ke monna eo a lokelang ho mo nyala. Ka mor’a puisano eo, ba ne ba bonana ka seoelo, ’me ho se mohla ba bang bang, ho fihlela nako ea lechato. ‘Me joale ba sebelelitse hammoho tšebeletsong ka lilemo tse ngata.

Khetha ka hloko!

Jesu o itse lenyalo ke boitlamo ba bophelo bohle, bo-raliloeng ke Molimo (Mattheu 19:6-8). Ha u nyalle motho feela bakeng sa ha joale. U nyala motho eo u tla ba le eena e le molekane ho fihlela e mong oa lona a e-shoa (Baroma 7:2). Etsa khetho ka bohlale!

U ke ke oa arolelana feela linako tse monate le thabo ea bophelo. U tla arolelana mathata, masisa-pelo, litsietsi le litlokotsi tsa bophelo. Ha u tsebe hore na u tla tobana le masoabi a mofuta ofe. Ho na le litlhohonolofatso tse ngata tsa ho nyaloa ke molekane ea molemo le ea tšabang Molimo linakong tse thata. Empa linako tse thata li mpefala ha u e-na le molekane ea se nang matla Msoreneng. U nyala motho bophelo bohle ba hau— bakeng sa maemo ohle. Khetha molekane ka hloko!

[1]U nyalana le motho eo o tlang ho holisa le lelapa le eena. U khetha motsoali oa bana ba hau le moholo oa litloholo tsa hau. U khetha motho eo bophelo ba hae ba moea bo tla susumetsa bophelo ba moea ba bana ba hao haholo. U khetha motho eo botho ba hae, mekhoa le boitšoaro boo bana ba hau ba tla bo etsisa (Baefese 5:1). U khetha ea tla bopa le ho koetlisa bana ba hau ka mohlala le puo (Diproverbia 23:26). Khetha motho ea tla hlokomela le ho baballa bana ba hao, motho ea tla ba etella pele le ho ba khalemela ka hloko, ka boitelo le ka lerato. U khetha motho ea tla susumeletsa meloko—botleng kapa bobeng! Khetha ka nepo.

► Baithuti ba lokela ho bala Diproverbia 14:1, Diproverbia 24:3-4, le Diproverbia 31:10-12, 30 bakeng sa sehlopha.

Khetho ea hau ea molekane ka lenyalo ke khetho ea bobeli ea bohlokoa eo u ka e etsang; ea pele ke khetho ea hau ea ho nka Jesu e le Morena le Mopholosi oa hau. Khetho ea hau e tla fetola tsela ea bophelo ba hau, empa e tla ama le batho ba bang ba bangata. Khetho e bohlale e tla u hlohonolofatsa le batho ba bang ba bangata. Khetho ea booatla e tla u ntša kotsi le batho ba bang ba bangata. Khetha ka thapelo!

Ha ho batho ba phethahetseng lefatšeng. U na le mathata, mefokolo, le ho hloleha. Molekane oa hau le eena ka tsela e tšoanang há phetheha ‘me h’a ka ke a phetheha bophelo ba hae bohle. Ka hona, se ke oa batlana le molekane ea phethahetseng. Ho e-na le hoo, batla molekane ea ratang Molimo kantle ho qea-qeo. Sheba motho ea ikokobetsang ho lekana hore a ka amohela le ho lokisa liphoso le ho hloleha ha hae. Molekane ea joalo e tlaba tlhohonolofatso ho uena, ‘me le ka tsehetsana le ho thusana likarolong tsa bofokoli.

► Baithuti ba lokela ho bala Diproverbia 11:14, Diproverbia 12:15, Diproverbia 13:18, le Diproverbia 23:22 bakeng sa sehlopha.

Khetha ka nepo. Etsa khetho ea bophelo bohle. Fumana keletso ho batho ba tšabang Molimo le batsoali ba hau. Mamela litemoso tsa bona. Mamela tlhokomeliso tsa bona. Se ke oa mamela feela boikutlo ba hau. Khetho e bohlokoa haholo ho ka ba bohlasoa ka eona.

Seke oa nyala mohetene

E ’ngoe ea lintho tseo e leng tsa bohlokoa haholo ho Molimo ke hore batho ba habo ba nyala balumeli-’moho le bona feela. Lebaka ke hobane kamano ea motho le Molimo ke ntho ea bohlokoa ka ho fetisisa bophelong bohle le bosafeleng. Lenyalo— likamano tse haufi-ufi tsa batho— li ama kamano ea motho le Molimo. Ho thata haholo ho molumeli ho boloka leeto le haufi le le hlokolosi le Molimo ha a ntse a e-na le molekane ea sa lumelang.

Ho feta moo, ho se lumele ha motsoali ho susumetsa bana haholo khahlanong le Kreste. Malapeng ao ho ’ona motsoali a le mong e leng motho ea sa lumelang, ke ka seoelo hore bana bohle ba sebeletse Jehova. Molimo o batla hore re mo sebeletse, ’me Molimo o re bolella hore re hōlise bana ba rōna ho mo sebeletsa (Genese 18:19; Deuteronoma 6:2, 7; Malakia 2:15).

Testamenteng ea Khale, Baiseraele ba ne ba sa lumelloa ho nyala mang kapa mang ka ntle ho lelapa la tumelo.[2] Molimo o ne o tseba hore lenyalo ho ba hetene le tla etsa hore batho ba khumamele melimo esele, ba senya kamano ea bona le Molimo a le mong oa ‘nete! Testamente ea khale e re bontša hore sena ke sona se etsahetseng hantle Israele.[3]

Le kajeno, balumeli ba tlameha ho nyalana le balumeli feela. U se ke ua sekisetsa tabeng ena. U se ke ua lokafatsa kamano ea lerato le motho ea sa lumelang.

► Baithuti ba lokela ho bala 2 Bakorinthe 6:14-18 le 1 Bakorinthe 7:39 bakeng sa sehlopha.

Ha Molekane oa hau e se Molumeli

Molimo ha a batle hore molumeli ea sa nyaloang a nyaloe ke motho ea sa lumelang. Seo ke 'nete. Empa ha molekane e mong oa lelapa le sa lumelang a tla ho Kreste bakeng sa poloko, o lokela ho lula a nyetse molekane oa hae ea sa pholosoang, ntle leha molekane eo a hana ho lula le eena (1 Bakorinthe 7:12-16). Maemong a mang, balekane ba sa lumelang ba ’nile ba fuoa poloko ka lebaka la tumelo ea monna kapa mosali oa bona oa Mokreste (1 Bakorinthe 7:14, 16; 1 Petrose 3:1-2). Empa masoha a Bakreste ha aa lokela le ho nahana ho nyalana le motho eo e seng molumeli.

Litšobotsi tse lokelang ho nahanoa lenyalong le ka bang teng

E le ho lokisetsa lenyalo, batho ka bomong ba lokela ho hlaolela litšobotsi tse tla ba thusa ho ba balekane ba molemo. Ha ba ntse ba batla motho eo ba ka mo nyalang, ba lokela ho batla motho eo le eena a ntseng a hōla litšobotsing tsena.

[4]1. Nyala motho eo kamano ea hae le Kreste e tla u khothatsa kamanong eo u seng u ntse u e-na le eona le Kreste ‘me e u thuse ho hola semoeeng (2 Petrose 1:5-9, 2 Petrose 3:18).

2. Nyala motho ea nang le semelo se setle. Baefese 5:33 e laea basali ho hlompha banna ba bona, empa sena se etsahala ha bobebe ha ba nyetsoe ke banna ba lokeloang ke tlhompho. Semelo se setle se akarelletsa boitšoaro bo kang ho tšoarela, ho itšoara, ho ikokobetsa, ho ba mafolo-folo le boikarabelo, le ho ba le moea o rutoang. Motho eo u mo nyalang a ke ke a phethahala empa o lokela ho hōla boitšoarong bona.

Molimo o na le litekanyetso tse phahameng bakeng sa baeta-pele ba likereke le basali ba bona (1 Timothea 3:2-4, 8-9, 11-12; Tite 1:6-8). Haeba moeta-pele oa kereke a nyetsoe ke molekane ea nang le botho bo bobe, tšebeletso e sitiseha haholo.

3. Nyala motho ea ahang seriti sa bohloeki le boitšoaro bo botle (1 Timothea 2:9-10, 1 Timothea 3:7, 2 Timothea 2:19, Tite 1:15, Tite 2:4-5).

4. Nyala motho ea ithutang ho nahana ho ea ka Bibele (Dipesaleme 119:66). Ha ba tobane le moleko, tšabo, boikutlo bo fosahetseng kapa tšusumetso e fosahetseng, ba ithuta ho hopola, ho lumela, le ho mamela Lentsoe la Molimo ’(Diproverbia 4:4-6, Joshua 1:7-8). Ha ba tobane le tlhokahalo, kotsi, mahlomola, kapa mathata a mofuta ofe kapa ofe, ba ithuta ho tsepamisa maikutlo ho Molimo le ho fumana thuso eo ba e hlokang Lentsoeng la hae (Dipesaleme 119:50, 92, 114).

5. Nyala motho eo e ka bang ntate kapa ‘mé ea molemo ho bana ba hau: motho ea ka ba rutang litsela tsa Molimo le ho phela bophelo bo otlolohileng ba Bokreste kamehla mahlong a bona (Diproverbia 6:20-23, Baefese 6:4, 2 Timothea 1:5, 2 Timothea 3:14-15).

6. Nyala motho ea ikhethetseng ho susumetsoa ke metsoalle le baeletsi ba tšabanang le Molimo (Dipesaleme 119:63, 2 Timothea 2:22).

7. Nyala motho ea ikokobeletsang bolaoli. Monna o bohlale ha a batla mosali ea ikokobelitseng hore e be mosali oa hae (Baefese 5:22). Mosali le eena o lokela ho nyaloa ke motho ea ikokobelitseng ho Molimo le ho bao Molimo a ba behileng bolaoling holim’a hae ka kerekeng, mosebetsing oa hae, ’musong (Baroma 13:1, Baefese 6:5-8, BaHebheru 13:17, 1 Petrose 5:5). Ha monna oa hae a ikokobeletsa Molimo, o tla sireletseha le ho hlohonolofala.

► Limelong tse thathamisitsoeng ka holimo, ke life tse bonahalang li le bohlokoa haholo ho uena? Ngola mehlala eo u kileng oa e bona ho bontša bohlokoa ba limelo tsena.

Litsong tse ngata ho tloaelehile ho batsoali ho hlopha manyalo bakeng sa bana ba bona. Mohlala, naheng e ‘ngoe e kholo batsoali ba fumana molekane ea ka lokelang ngoana oa bona ‘me ba buisana le batsoali ba eo ba mo fumaneng. Hangata, joale ba lokisetsa hore mora le morali ba kopane. Bacha bana ba ka ’na ba kopana hang, kapa mohlomong habeli kapa hararo, pele ba etsa qeto ea hore na ba tla nyalana. Bana ba ka ’na ba lumelloa ho ikhethela hore na ba amohela motho ea khethiloeng ke batsoali, empa ha ba fumane nako ea ho tsebana hantle.

Batsoali ba Kreste merabeng eena ba lokela ho latela mekhoa ea Bibele ha ba batlela bana ba bona balekane ba tšoanelehang. Ba lokela ho batlela bana ba bona balekane ba tsebanang le Molimo, ba bohlale, ba bileng ba holileng. Ba lokela ho batla batho ba behang Molimo ka pele bophelong ba bona. Lintho tsena ke tsona tse lokelang ho susumetsa khetho ea batsoali ho feta thuto, mosebetsi, boemo ba motho sechabeng kapa boemo ba lichelete.

Bohlale ho Batsoali ba Bana ba Hōlileng ba Khethang bao ba ba Nyalang.

Lichabeng le litsong tse ling, ho kopanyelletsa le tsa Europe le Amerika Leboea, ho tloaelehile hore bacha ba baholo ba ikhethele balekane ba bona ntle le tataiso e ngata ea batsoali.

Batsoali ba Bakreste litsong tsena ba ka ’na ba ikutloa ba ke ke ba leka kapa ha baa lokela ho leka ho susumetsa ngoana oa bona ea seng a hōlile ea batlang molekane. Batsoali ba ka ’na ba ikutloa ba sa lokela ho hanyetsa le haeba ba sa amohele motho eo ngoana oa bona a mo nahanang bakeng sa lenyalo. Ba ka ’na ba tšaba hore ho nyatsuoa ho tla baka mathata a kamano le ngoana oa bona le matsale nakong e tlang.

Leha batsoali ba Bokreste ba sa hlophele bana ba bona manyalo, ba lokela ho susumetsa khetho ea ngoan’a bona ea molekane. Batsoali ba lokela ho buoa lintho tsena le bana ba bona ha ba ntse ba le banyenyane. Batsoali ba lokela ho bōpa monahano le litekanyetso tsa bana ba bona ka boomo (Deuteronoma 6:5-9). U ka etsa sena joang u le motsoali?

1. Eba mohlala o motle oa molekane ea nang le likamono le Molimo ka bo uena. Ntle le haeba u latela melao-motheo ea Molimo bophelong ba hau, taeo ea hau ea molomo ho bana ba hau e ke ke ea bolela letho. Haeba mehlala ea hau e sa nyallane le seo u se buang, bana ba hau ba tla mamela mehlala eseng lipolelo tsa hau.

2. Hatisa litekanyetso tsa Molimo ka morero oa bophelo, morero le moelelo oa lenyalo, le seo u lokelang ho se sheba ho molekane (Dipesaleme 34:11-12). Ha re shebella, re mamela, re bala, kapa re sheba litloaelo tsa lefatše, re ruta bana ba rōna hore lefatše ke mohlala oa rōna, ho e-na le hore Lentsoe la Molimo e be mohlala oa rōna. Ho e-na le ho etsa sena, re lokela ho hlaolela litakatso tsa bomolimo baneng ba rōna ka ho lebisa tlhokomelo ho batho ba latelang merero e metle ea Molimo. Re lokela ho supa litholoana tse molemo tseo batho bana ba li kholang ka lebaka la ho utloa Molimo.

3. Ruta bana ba hau hore botho bo bohlokoa ho feta ntho efe kapa efe ha u khetha molekane. Ho tloha ha e sa le bana ba banyenyane, ruta bana ba hao ho shebella le ho ananela semelo se setle ho ba bang, ho feta ’mele kapa botho bo khahlehang. Ba rute ho hlokomela hore na lithaka tsa bona li na le boikarabelo kapa li botsoa, lia mamela kapa ke marabele, lia tšepahala kapa li thetsa. Ba rute ho tsotella botho ba bona ho feta ponahalo ea bona.

Haeba batsoali ba batla hore bana ba bona ba ba amohele ha ba khetha metsoalle ea bona ea bophelo ha e sa le bacha, ba lokela ho ruta bana ba bona ba banyenyane hore ho mamela ntate le ’mè ho bohlale! (Diproverbia 1:8.) Bocha kapa boholo bo se bo le morao haholo ho ruta sena; batsoali ba lokela ho ruta bana ha ba ntse ba le banyenyane (Diproverbia 4:3-9). Ho mamela batsoali ba tsebanang le Molimo ke tsela ea Molimo ea hore bana ba sireletsehe le hore ba hlohonolofale.

Joaloka ha ho boletsoe Thutong ea 4, batsoali ba na le boikarabelo ho Molimo ho thusa bacha ba bona ho etsa likamano le bohloeki ba boitšoaro. Ho etsa sena, o tlameha hore o se o ntse o e-na le kamano e ntle, e bulehileng le ngoana oa hau, eo ho eona ba ikemiselitseng ho ikarabella ho uena le ho amohela keletso ea hau. Kamano ea mofuta ona e ahoa lilemong tse qalang tsa bongoana ha u ntse u ruta. Kamano ea mofuta ona e hahiloe lilemong tsa pele tsa bongoana ha u ntse u ruta, u koetlisa, u etella pele le ho khalemela bana ba hau ba banyenyane letsatsi le leng le le leng.

Bohlale bakeng sa mocha ea khethang molekane.

Molimo o na le bohlale ho balumeli ba bacha ba lokelang ho iketsetsa qeto mabapi le lenyalo. Mona ke keletso e bohlale ea ho etsa liqeto tse molemo:

(1) Hana likhetho tse sa lumellaneng le Bibele.

Mohlala, rea tseba hore ha se thato ea Molimo hore balumeli ba nyalane le ba sa lumelang, ka hona ha rea lokela ho nahana feela le ho kena kamanong ea lerato le mohetene.

(2) Rapella bohlale (Diproverbia 2; Jakobo 3:13, 17).

Ha re batla kutloisiso ea Molimo ka lipelo tsa rōna tsohle, o thabela ho re fa bohlale. Bohlale bo fumanoa thutong e hlokolosi le ho mamela Lentsoe la Molimo. Molimo o boetse o re fa bohlale ka keletso ea batho ba Mo tšabang. Ho amohela bohlale ba Molimo ho re sireletsa sebeng le kotsing. Bohlale ba hae bo re fa tlhohonolofatso ’me bo re fa monyetla oa ho ba le morero o molemo ka ho fetisisa oa Molimo bakeng sa bophelo ba rōna. Ho bohlokoa le ho feta, ha re etsa liqeto tse bohlale, re tlotlisa Ntate oa rōna oa leholimo.

(3) Latela boetapele ba Moea o halalelang (Dipesaleme 119:133, Diproverbia 3:5-7, Jeremia 10:23).

Moea o Halalelang o ke ke oa re lebisa ho se mamele Lentsoe la Molimo. Ho e-na le hoo, o re hopotsa ka botšepehi ka eona (Johanne 14:26, Johanne 16:13-14). O lebela bana ba mamelang ba Molimo sebeng ’me o ba putsa ka bophelo le khotso (Baroma 8:5-6, 13-14; Bagalata 5:16, 22-25). E ka ’na eaba hase kamehla u tsebang lintlha tse qaqileng tsa thato ea Molimo boemong bo bong le bo bong, empa u lokela ho latela seo u se tsebang ka sebele. Ua tseba hore Molimo o batla hore u tšepahale moeeng le boitšoarong. Ua tseba hore o batla hore u qobe lintho tse itseng ’me u latele lintho tse itseng. Etsa seo u se tsebang se nepahetse ha u ntse u rapella tataiso ea Molimo.

(4) Ahela likeletso tsa batho ba tsebanang le Molimo lesaka.

Batho ba bacha ba nang le batsoali ba tsebang Molimo ba lokela ho batlana le bohlale ba bona. Ba lokela ho phutholoha le ho ba le ponahaletso ho batsoali ba bona ka mehopolo eo ba nang le eona ka lenyalo la bona. Ba lokela ho ela hloko matsoenyeho ao batsoali ba nang le ona. Molimo o bafile batsoali e le hore ba tle ba ba hlokomele bobeng bofe kapa bofe le ho ba fa tse molemo. Bacha ha ba lokela ho saoha ka monyetla oa ho hlohonolofatsoa mehleng ena.

Bacha ba bangata ba Bakreste ha ba na maikutlo a setho sa lelapa se seng se hōlile se tsebang Molimo. Ka sebele ba lokela ho fumana keletso ho batho ba nang le botho ba bomolimo ba bontšitseng bokhoni ba ho etsa liqeto tse bohlale ka liphetho tse molemo.

Leha ho le joalo, bacha ha baa lokela ho iphapanyetsa maikutlo a batsoali ba bona, le haeba batsoali ba bona ba sa sebeletse Morena. Ho ka ’na ha e-ba le ketsahalo eo ho eona mocha a tlamehang ho hanana le litakatso tsa motsoali oa hae ea sa bolokehang e le hore a mamele Molimo, empa sena ha sea lokela ho etsoa ka borabele (1 Samuele 15:23) kapa ho hloka tlhompho (Eksoda 20:12). Ho sa tsotellehe boitlamo ba batsoali’ ho Molimo, Molimo o khona ho nolofatsa lipelo tsa bona e le hore ba fane ka tlhohonolofatso ea bona lenyalong la mora kapa morali oa bona. Ho rapela le ho emela hore Molimo a fetole batsoali ba bona’ lipelo li tla leka le ho matlafatsa tumelo ea mora kapa morali oa bona.

► Buisana ka melao-motheo kapa mehlala e tsoang mangolong mabapi le ho kenya letsoho ha batsoali qetong ea lenyalo. Batsoali ba lokela ho etsa'ng ho susumetsa mokhoa oa ho khetha balekane? Boikutlo ba motho e moholo oa Mokreste mabapi le batsoali ba hae e lokela ho ba bofe qetong ea lenyalo?

Ha kemelo ea nyalo e khoneha, ho molemo ha monna le mosali ba kaba le nako ‘moho libakeng tse fapaneng. Ho na ho thusa hore ba tsebe ka moo motho e mong a itšoarang ka teng, a kenanang le ba bang, a arabelang maemo a sa lebellehang le ho sebetsana le maemo ka ho fapana. Nako ena ‘moho e ka ba thusa ho utloisisa hore na efela e ka ba balekane ba tšoanelehang lenyalong.

Boitlamo tlhoekong

► Baithuti ba lokela ho bala I BaThesalonika 4:1-8 le 2 Timothea 2:19-22 bakeng sa sehlopha.

Molimo ka lerato o ile a bōpa banna le basali ba nang le litakatso le matla a ho ba le kamano e haufi-ufi ’meleng le maikutlong. Ka lebaka la litakatso tsena, metsoalle e phehellang lenyalo la ka moso le ka ’nang la etsahala e tlameha ho rera ho ba hlokolosi kamanong ea bona. Molimo o rerile hore litakatso tsena li phethahale ka hara selekane se khethehileng, sa bophelo bohle ba lenyalo.

Haeba monna le mosali ba sa ikemisetse ka boomo ho ba hlokolosi le ho hloeka, ho ka etsahala hore ba se ke ba mamela Molimo ka ho latela tšusumetso ea bona nakong ea moleko. Ho se mamele litlhokahalo tsa Molimo bakeng sa bohloeki ba boitšoaro ho utloisa batho bohloko ka litsela tse ngata ’me ho ama batho ba bangata, eseng feela monna le mosali ka bobona. Ho se mamele ho qetella ka ho ikoahlaea, bokhoba, molato, lihlong, tšabo, ho se tšepane le likamano tse robehileng.

[1] Ho na le litlhohonolofatso tse ngata bakeng sa ba latelang morero oa Molimo oa bohloeki. Ba hlomphang Molimo ka ho mamela ba ka fumana molemo o mong le o mong oo bao ba o reretsoeng. Ho e-na le litla-morao tsa ho se mamele, ba tla ba le thabo le khotso. Ba tla khona ho tšepana. Ba tla khona ho ba le kamano e matlafatsang le Morena le e mong ho e mong.

Litlhohonolofatso tsena ke tšusumetso e matla ea ho latela moralo oa Molimo oa tlhoeko. Leha ho le joalo, thoholetso e kholohali ea balumeli bakeng sa ho ba hlokolosi karolong ena e lokela ho ba taba-tabelo ea bona ea ho tlisa tlhompho ho Morena Jesu karolong tsohle tsa bophelo. Banyalani ba ratanang ba lokela ho botsa, “Re ka hlompha Molimo haholoanyane joang kamanong ea rōna? Re ka tlisetsa Jesu khanya e fetisisang joang?”

[2]E le ho qoba Diketso tse sa hloekang, banyalani ba ratanang ba lokela ho ba hlokolosi mabapi le keketseho leha e le efe ea ho kopana 'meleng. Ba lokela ho qoba ho qeta nako e telele ba le bang libakeng tseo ba ikutloang hore ha ho motho e mong ea tla tseba seo ba se etsang. Baratani ba loana le teko ha katamelano eba bohlokoa ho feta puisano ka hara likamano. Ba kanna ba hloleha ho sebetsana le mathata a semoea le a kamano hantle hobane kelello le pelo tsa bona li hatelletsoe ke takatso ea katamelano. Qalong ea kamano, etsang qeto hammoho hore na ke lintho life tse ikhethileng tseo li tla li etsa ('me le se ke la li etsa) kamanong ea lona pele ho lenyalo. Morero oa hau o lokela ho sireletsa e mong le e mong oa lōna sebeng, ho le thusa ho rata balekane ba lōna ba ka moso, le ho le nolofalletsa ho hlompha Molimo. Itlameleng qeto ea lona. Ikarabelleng ho baholo ba tsabang Molimo le ho mamela tlhokomeliso le likeletso tsa bona. Ha le le ‘moho le qete nako le metsoalle e tsabang le Molimo le litho tsa lelapa.

Mesebetsi e Khothaletsang Khōlo

Kemelo ea lenyalo ke nako ea ho tloaelana, empa e lokela hape e be nako ea kholo. Mona tse Diketso tseo baratani ba ka li etsang ‘moho:

• Etsang merero ea mesebetsi ‘moho.

• Ithuteng tsebo e ncha ho lona ka bobeli.

• Balang le ho buisana ka libuka tse molemo.

• Ithuteng kapa le tšoare ka hlooho litemana tse tšoanang tsa mangolo, ebe le buisana ka tsona.

• Rerang le ho tsamaisa mesebetsi ea bosebeletsi hammoho.

• Sala le bana ‘moho ha nakoana.

• Ebang le nako ea malapa a lona ka bobeli.

Liketsahalo tsena li tla:

• Thusa monna le mosali ho tsebana.

• Ba thuse ho tseba hore na ke metsoalle e lokelanang.

• Eketsa bokhoni ba bona ba ho buisana hantle.

• Ba thuse ho hola.

► Ke melao-motheo le mehopolo efe ea kemelo ea lenyalo e mecha ho uena? Ho latela maikutlo a hau balumeli ba ka kenya tšebetsong melao-motheo ea Bibele ea tlhoeko le ho ho hlompha Molimo likamanong tsa bona joang pele ho lenyalo?.

Lihlooho tseo ho ka buisanoang ka tsona pele ho lenyalo

Litsong tseo ho tsona banyalani ba tsebanang e le karolo ea ho etsa liqeto, ho na le litaba tsa bohlokoa tse lokelang ho buisanoa pele ho lenyalo.

Litsong tse ling, moo manyalo a lokisetsoang ke batsoali, banyalani ha ba na monyetla oa ho tsebana hantle. Ha ba na monyetla oa ho buisana ka taba e ’ngoe le e ’ngoe ea bohlokoa pele ho lechato. Boemong bona, ho molemo ha batsoali ba monna le mosali ba arolelana tlhahisoleseling le ba bang 'me ba etsa bo’nete ba hore banyalani ba bacha ba lumellana hantle.

Maemong ao ho ’ona ba nyalanang ba tsebang ho fokolang ka ba bang, ba sebetsana le litaba tsena ka mor’a hore ba nyalane, empa litaba tsena li ke ke tsa susumetsa khetho ea bona, kaha ba se ba entse boitlamo ho e mong le ho Morena.

Ha litumelo tsa monna le mosali li tšoana haholoanyane, semelo, setso, chebelopele le litekanyetso, li lumellana haholoanyane le lenyalo. Haeba ho khoneha, banyalani ba nahanang ka lenyalo ba lokela ho qeta nako ba buisana:

• Lintho tseo ba batlang ho li fihlela bophelong

• Mekhoa e bohlokoa ho e mong le e mong oa bona

• Kholo ea bona bongoaneng le ka moo ba holisitsoeng ka teng

• Kamano ea bona le batsoali ba bona le leloko kaofela

• Lithuto tseo e mong le mong a li lumelang le meetlo ea tumelo, joalo ka boitšoaro ba semoea, ho kena kereke, le liketso tsa ts’ebeletso

• Kutloisiso ea bona le litumelo ka likateng tsa ho holisa bana, hammoho le ho ba ruta, ho ba koetlisa, ho ba laea, le ho ba ruta ho tseba le ho utloa Kreste

• Maikutlo a bona ka lichelete, ho kenyeletsa tšebeliso, ho boloka, le ho phela nakong tse boima

• Mathata afe kapa afe a ‘mele kapa kelello kapa bokooa, le mathata a bokulo a teng ka hare ho malapa a bona

Nakong ena ea karolo ea kamano, le lokela ho bua ka litaba tse boima le tse thata tsa bophelo. Ha le se le entse tšepiso ho Molimo le e mong ho e mong, le nyalane bakeng sa botle kapa bobe. Lenyalong, monna le mosali ba buisana ka sohle seo ba leng sona, ka hona puisano ea ’nete e etellang pele lenyalo e bohlokoahali. Puisano li lokela ho teba le ho eketsa phuthuloho. Haeba motho eo u rerileng ho mo nyala a sa ikemisetsa ho bua ka litaba tsena tsa bohlokoa, hoo ke pontšo e tebileng ea kotsi.

Nakoana pele ho lechato la bona, banyalani ba lokela ho buisana ka litumelo tsa bona, litebello le litakatso tsa bona mabapi le likamano tsa thobalano lenyalong. Ho buisana ka thobalano qalehong ea kamano ho ka baka teko e sa hlokahaleng, empa ho bohlokoa ho buoa ka eona pele ho lenyalo.

Ho bohlokoa ho monna le mosali ba nyalanang:

• Ho tšoana ka kelello.

• Ho ba le litebello tse tšoanang ka bophelo ba lenyalo.

• Ho ba le litumelo tse tšoanang tsa thuto le mekhoa ea semoea.

• Ho ba le mekhoa le metsamao e tšoanang ea ho sebelisa chelete le nako.

• Ho arolelana kutloisiso ea lintlha tsa bophelo le ho holisa bana.

Matšoao a Kotsi Kemelong ea Lenyalo

John Drescher o lokolisa mathata a robeli a lokelang ho etsa hore monna kapa mosali a batle ho khaola kamano kemelong ea lenyalo:[3]

1. Uena le motsoalle oa hau le ba le likhang khafetsa.

2. U qoba ho bua ka litaba tse tebileng hobane u tšaba ho utloisa motsoalle oa hao bohloko maikutlong. Haeba u itjoetsa hore, “Ho molemo ho se bue ka sena” – hona ke letšoao la kotsi. Lenyalo le bolela hore le tla lokela ho buisana ka lintho tse ngata ka sebete le lerato.

3. Kamano ea lona e ntse e eketseha 'meleng. Ha le sebelisa puisano ea ‘mele haholo le le batho ba e-song ho nyalane, ha le sa tla ithuta ho buisana hantle ka mantsoe, molumo oa lentsoe, ponahalo ea sefahleho le puo ea 'mele. Ho ama haholoanyane le ho bua hanyenyane e ka ba letšoao la sebele la kotsi.

4. Ua utloa hore u lula kamanong ka lebaka la ho tšaba mofuta o itseng. Mohlala, “Ke rata ho emisa kamano, empa ha ke batle ho soabisa mang kapa mang.”

5. Motsoalle oa hau ha a khone ho amohela ho nyatsuoa ho hahang. Ha motsoalle oa hau a fositse, na ba hana ho kōpa tšoarelo? Seo se senya hona joale, 'me se ka senya le ho feta hamorao, haeba le ka nyalana.

6. Batsoali kapa metsoalle ea bohlokoa ba na le khanyetso kamanong ea hau le lenyalong la hau le ka bang teng. Ka sebele hona e ka ba pontšo ea kotsi 'me ho lokela ho etsa hore u nahane ka ho felisa kamano. Ke ’nete hore ha u nyale motho feela, empa u nyaloa lelapeng le tla ba le tšusumetso e khōlō tšireletsehong le katlehong ea lenyalo la hau.

7. Motsoalle oa hau o boulela ho feta tekano kapa oa u belaella. mohlala, haeba motsoalle oa hau a sa lumele puo ea hau, kapa ka litsela tse ling a sa u tšepe, sena ke letšoao la kotsi. Ho se tšepe ho tla bolaea kamano leha e le efe ea lenyalo. Kahoo, felisa kamano ha u ntse u ka khona haeba motsoalle oa hao a le mōna ho feta tekano kapa a sa u tšepe.

8. U na le maikutlo a sa tsitsang ka kamano; haholo ha u le mong le motsoalle oa hau. U na le mohopolo kapa maikutlo, “Ho na le ho hong ho phoso.” Ela hloko ho hloka khotso hoo ho kahare!

Diproverbia 24:3-4, “Ntlo e hauoa ka bohlale; ‘me ka kutloisiso e thehiloe; ‘Me ka tsebo likamore li tla tlala maruo oohle a bohlokoa le a ratehang.”

Khetho ea molekane ke e ‘ngoe ea tse kholo ho tseo motho a ka li etsang. Molimo o khahlisoa ke ha ho thusoa bana ba hae ho etsa liqeto tse nepahetseng ha ba khetha le ho tloaelana le eo e tlang hoba molekane kamoso.

► Ke mohopolo ofe o mocha ho uena thutong ee? Hobaneng o le bohlokoa ho uena? Ho o utloisisa ho tlo u thusa joang uena ka hara likamano tsa hau? Ho o utloisisa ho tlo u thusa joang bosebeletsing ba hau ho ba bang?

Ntate oa Leholimo,

Kea leboha ka ho re etella pele le ho re hlokomela. Kea leboha ka melao-motheo eo u re fileng eona Lentsoeng la hau e re thusang ho etsa liqeto tse bohlale mabapi le liqeto tsa bohlokoa bophelong.

Ka kōpo, re thuse ho ba le lintho tse tlang ho uena pele ha re khetha molekane. Re thuse ho ba banna le basali bao u batlang hore re be bona. Re thuse ho ikokobetsa le ho mamela keletso ea batho ba tšabang Molimo.

Re batla ho phela bophelo bo halalelang, bo behang litholoana bo u hlomphang.

Amen

(1) Khetha karolo ea thuto ena ho ruta maemong a hau a bosebeletsi. U ka ruta motho kapa sehlopha sa bacha. Bolella moetapele oa sehlopha sa hau ha u se u entse thuto ea kantle ho sehlopha.

(2) Ka ho ngola, hlalosa litšobotsi tsa kamano ea monna le mosali ba tšabang Molimo setsong sa heno ba nahanang ka lenyalo kapa ba rerang ho nyalana.

(3) Hore na u nyetse kapa che, hlahloba lethathamo la litšobotsi tseo u lokelang ho li sheba ho motho eo e ka bang molekane oa hae. Bala tšupiso e 'ngoe le e 'ngoe ea mangolo e fanoeng. Kopa Molimo ho u bontša hore na u hloka ho hōla joang.

(4) Haeba u lesoha 'me u rera ho nyala nakong e tlang, etsa lethathamo le hlalosang seo u se batlang ho molekane. Ha ho hlokahale hore u arolelane sena le moetapele oa sehlopha sa hau, empa u mo tsebise hore u qetile mosebetsi.