Lesson 13: Мәңгілік

(1) Сабақтың соңында студент түсіндіруі және түсіндіре білуі қажет:

• Көктің негізгі қызметі.

• Жазбада бізге көрсетілген Көктің сипаттамалары.

• Жазбада бізге көрсетілген мәңгілік жазаның сипаттамасы.

• Мәңгілік жазаның барына сенбейтін діндердің кейбір мысалдары.

• Мәңгілік жазаның әділдігі.

• Мәңгілік туралы сенім ұстанымы.

(2) Осы сабақтың тәжірибелік мақсаттарының бірі – студенттерге кейбір әрекеттердің өзгеруі мүмкін емес, мәңгілік салдары бар екенін еске салу.

► Аян, 21-тарауды бірге оқыңыздар. Бұл үзінді сенушілердің болашағы туралы не айтады?

Барлық жаратылыс Құдайдың даңқы үшін жаратылған, бірақ Көк – бұл ғаламның орталық сахнасы, онда Құдайға Оның бейнесінде жасалған жаратылыстары жоғары деңгейде ғибадат етеді[1].

Құдайдың нұрлы салтанаты Көкте толығымен көрінетіндіктен, күннің қажеті болмайды, ол Мәңгілік қаланы жарқырататын болады[2]. Бұл біз Құдайды жақыннан біліп, «Оның бет-жүзін көретін» орын болады[3].

Ғибадат – Көктегі негізгі іс. Қуаныш – ғибадаттың бір бөлігі. Забур жыршысы: «Көз алдында қуанышқа бөлейсің, оң жағыңда мәңгі игілік бересің»[4] дейді. Осы аяттардан біз қуаныш пен ғибадаттың бір-бірімен байланысты екенін көреміз. Құдай бізді Оны жақыннан танып-біліп, Оған ғибадат етуіміз үшін Өзіне ұқсас етіп жаратты. Біздің эмоцияларымыз, сүю қабілетіміз және ақыл-ойымыз Құдайға жоғары деңгейде ғибадат ету үшін берілген.

Иса Өзінің шәкірттеріне былай деп айтты:

«Көңілдерің толқымасын! Құдайға сеніңдер және Маған да сеніңдер! Көктегі Әкемнің үйінде тұратын орын көп. Егер солай болмаса, Мен сендерге айтқан болар едім ғой. Енді сол жерден сендер үшін орын дайындауға бара жатырмын. Барып, дайындап болғаннан кейін қайтып келіп, Өзім болатын жерде сендерді де болсын деп қасыма алып кетемін»[5].

Исаның сөздері бізге Көк туралы бір нәрсе айтады. Бұл үзіндіден біз білетін ең маңызды нәрсе, Көк – Құдайдың үйі, өйткені Иса оны Әкенің үйі деп атады. Тағы бір маңызды ақиқат, уақыты келгенде біз сонда Құдаймен бірге өмір сүретін боламыз.

Көктің уәде етілуі, біздің жердегі өмірімізді бағыттауы керек. Мәңгілік құндылықтармен өмір сүретін адам жер бетінде ең жақсысын жасайды. Көктегі сыйды күтетін адамның қиындықтарды жеңетін күші болады және ол Құдайдың еркін орындауға тырысатын болады. Иса қуғын-сүргінге ұшырағандарға: «Қуана шаттаныңдар, себебі көкте сендерді зор сыйларың күтіп тұр!»[6] – дейді.

Көктің сипаттамалары

[7]► Көк туралы біз не білеміз?

Кейде жер бетіндегі адамдар қалаған үйлерін сатып ала алмайды немесе үйлерін өздері қалағандай өзгерте алмайды. Бірақ Құдайдың шексіз күші мен ресурстары бар, сондықтан біз Оның үйі Оның қалағанындай екенін білеміз. Сондықтан Көк – Құдайдың болмысына толық сәйкес келеді.

Біз Көк туралы көп нәрсені түсіне алмаймыз. Біз ет пен сүйектен тұрамыз, ал Құдай – Рух болғандықтан, біз Оның болмысын толық түсіне алмаймыз. Сондай-ақ, Құдайдың бомысын зерттеген кезде, біз Оның Мәңгілік Бар Болушы екенін және бұл біздің түсінігімізден жоғары екенін көреміз, сондықтан Оның үйінің қандай екені де біздің түсінігімізден жоғары. Бірақ біз Оның үйі біз үшін жасалғанын білеміз.

Киелі кітапта Көктің қайда екендігі айтылмайды. Ол Құдай көктен жерге қарайды дейді, сондықтан біз Көктің жерде емес екенін білеміз.

Көкте күнә болмайды. Періштелер, адамдар немесе басқа жаратылыстардың барлығы толығымен киелі болады[8].

Көкте – ауырсыну, қайғы, дау-жанжал мен қауіп сияқты күнәнің салдарлары болмайды[9]. Жаратылыста ауру, қартаю және өлім сияқты қарғыстар болмайды[10].

Көктің әдемілігі кез-келген сипаттамадан жоғары. Бізге берілген мәліметтер бойынша ондағы қабырғалар яспистен, қақпалар інжу-маржаннан, іргетастар асыл тастардан және көшелер саф алтыннан жасалған[11].

Көкте миллиондаған періштелер мен құтқарылған адамдар тұрады[12].

Кім және қашан?

Көк күнәдан бас тартып, Иса Мәсіхке Иесі және Құтқарушысы ретінде сенгендерге дайындалған[13]. Мәңгілік өмір кітабында есімдері жазылған адамдар[14], Көкте өмір сүретін болады.

Киелі кітапта егер Біз мәңгілік құндылықтарға сәйкес өмір сүрсек, байлықты Көкте жинай алатынымыз айтылады[15].

Адам Көкке қашан түседі? Иса айқыштағы қылмыскерге олардың сол күні-ақ жұмақта бірге болатынын айтты[16]. Пауыл денеден тыс болу – Иемізбен бірге болу екенін айтты[17]. Сондықтан біз сенуші өлген кезде бірден көкке баратынын білеміз. Алайда Мәсіхтің оралған күні тірі болатын сенушілер өлмейді[18].

Жердегі жазалар әрқашан аяқталады. Жазаланушының өлімімен аяқталса да, соңы келеді.

Иса былай айтқанда, мәңгілік жазаны сипаттады: «Менен аулақ кетіңдер, қарғыс атқандар! Шайтанға және оның хабаршыларына дайындалған мәңгілік тозақ отына түсіңдер!… Сонымен бұлар мәңгілік азап шегуге кетеді. Ал әділдер мәңгілік өмірге ие болады»[1].

Иса мен елшілер тозақ, отты көл және мәңгілік жаза бар екенін растады. Сонымен қатар, тозақ Көкке қарағанда жиі айтылады. Иса бізді осы қорқынышты жерден аулақ болуға шақырды. Иса мен шәкірттерінің кейбір мәлімдемелеріне қараңыз.

«Егер оң көзің (секілді өте құнды нәрсең) сені күнәға азғырса, ол сен үшін «ойып алып, лақтырып тасталған» сияқты жоқ болсын. Бүкіл денеңнің тозаққа лақтырылғанынан гөрі бір мүшесінен айырылғаның артық болар еді. Яки оң қолың (сияқты өте қажетті нәрсең) сені күнәға азғырса, ол сен үшін «шауып алып, лақтырып тасталған» сияқты жоқ болсын! Бүкіл денеңнің тозаққа лақтырылғанынан гөрі бір мүшесінен айырылғаның артық болар еді»[2].

«Ақырзаманда да осылай болмақ: періштелер келіп, жамандарды әділдерден ажыратып, жанып тұрған ошақ іспетті тозақ отына лақтырады. Сонда олар зар еңіреп жылап, қинала тістенетін болады»[3].

Иса парызшылдарға қарап, былай деді: «Ей, жыландар, улы жыланның ұрпағы! Сендер сотталып, тозаққа түсуден қалай құтылмақсыңдар?»[4]

«Ол о дүниеде азап шегіп жүріп, басын көтеріп қарағанда алыстан Ыбырайым мен оның қасында жантайған Елазарды көреді. Содан ол қатты дауыспен:

– Ыбырайым ата, маған қайырым қылып, Елазарды жібере көріңіз! Ол бармағының ұшын суға малып алып, тілімді салқындатсын. Мына жалынды отта қатты қиналып жатырмын, – деп жалбарынады»[5].

Елші Пауыл:

«Бұл, Иеміз Иса Мәсіх құдіретті періштелерімен бірге жалындаған отпен көктен түсіп келгенде болады. Сонда Ол Құдайға менсінбей, Иеміз Исаның Ізгі хабарына құлақ аспай жүргендерді жазаламақ. Сол адамдар мәңгі бақи Иеміздің алдын көрмей, Оның салтанатты ұлы құдіретінен аластатылып, құрып кетеді»[6].

«Себебі Құдай күнә жасаған періштелерді де аяған жоқ. Оларды қияметте сотталуға сақтау үшін тозақтың қара түнегіне ұстап беріп, шынжырлатып тастады»[7].

«Бұларды еліктіріп алдаған әзәзіл шайтан күкіртпен жанып тұрған отты көлге (яғни тозақ отына) тасталады; бұрын сол жерге айуан мен жалған пайғамбар да лақтырылған еді. Олар сонда күні-түні мәңгілік азап шегетін болады… Кімнің есімі «Мәңгілік өмір кітабында» жазылмаған болса, сол да тозақ отына лақтырылды»[8].

Бұл жерді сипаттау үшін қандай сөздер қолданылғанына назар аударыңыз: от, азап, сотталу, құру, қара түнек, шынжыр, сот, зар еңіреп жылау, қиналу және тістену.

Иса екі көзімен де, екі қолымен де тозаққа түскеннен гөрі, көзді ойып, қолды шауып тастаған артық болар еді деді. Иса мұнда денені бөлшектеуге шақырған жоқ, бірақ жер бетінде қаншалықты құнды болып көрінсе де, күнә мен тозаққа апаратын әрекеттерді тоқтатуға шақырды.

► Қандай діндерде тозақ туралы қате ілімдер бар?

Киелі кітапта өлім адамның сынақ мерзімін аяқтайтыны және тозақ (1) мәңгілік, (2) қайтарылмайтын және (3) азапты екені айтылады. Бұл Киелі кітаптық шындықты «өлімнен кейін ештеңе жоқ» деп айтатын атеистер, «тозақ жоқ» деп айтатын Иегова куәгерлері, мормондар және универсалистер қабылдамайды. Сонымен бірге Римдік католиктерде адамның сынақ мерзімі өлген кезде аяқталатындығын жоққа шығарады, олар адам өлгеннен кейін құтқарыла алады деп санайды.

Кейбір адамдар тозақтың барына сенбейді, өйткені оны әділетсіз деп санайды. Олардың айтуынша, егер күнә шектеулі уақыт аралығында орын алса, онда мәңгілік жазаны өтеу әділетсіз болады. Августин бұл аргументке қылмыстық заңның мысалымен жауап берді. Егер тонау бірнеше минут ішінде орын алса, тонаушы бірнеше минут ішінде жазасын өтеуі керек пе? Ал кісіні бір сәтте өлтіруге болады. Жазбада біз мәңгілік және шексіз Құдайға қарсы жасалған күнәнің, ол шектеулі өмір сүру кезінде жасалған болса да, мәңгілік жазасы болатынын көреміз.

► Неліктен тозақ мәңгілік?

Тозақ – мәңгілік, өйткені

1. күнә – шексіз Құдайды қорлау болып табылады.

2. күнәһар Құдайға мәңгілік қызмет етуден бас тартады.

3. біз мәңгілік жаратылыстар болғандықтан, егер Құдайдан бөлінуді таңдасақ, біздің басқа баратын жеріміз жоқ.

Жерде бізге шешімдерімізді өзгерте алатынымыз ұнайды. Біздің таңдауымыз мәңгілік салдарға әкелуі мүмкін екендігі, бізге өте қатал болып көрінеді. Тіпті қазір нақты таңдауымыз болса да, біз болашақта тағы бір таңдау болатын шығар деп ойлағанды ұнатамыз. Бірақ Құдайдың біздің сынақ мерзімімізді жердегі өмірмен шектеуін жөнсіз деп санау дұрыс емес.

[9]Кейбіреулер тозаққа сенуден бас тартады, өйткені бізді сүйетін Құдай, бұл аяттар суреттегендей, қорқынышты жерге біреуді жібере алмайды деп ойлайды. Біз Құдайдың біреудің тозаққа түскенін қаламайтынын ұмытпауымыз керек. Бірақ Құдаймен бірге болу үшін адам тәубеге келіп, құтқарылуы керек. Киелі кітапта бұл туралы бірнеше жерде айтылған[10]. Тозаққа түскендер өздері оларды осы қорқынышты жерге орналастырған таңдау жасады. Ешкім кездейсоқ тозаққа түспейді. Онда түскендер Құдайды, әділдікті және құтқарылуды қабылдамай, бұл жерді өздері таңдайды.

Барлық жақсылықтар Құдайдан келетіндіктен, Құдайдан бас тарту – жақсылықтың бәрінен бас тартуды білдіреді. Тіпті тыныштық, қорқыныш пен ауырсынудан арылу, ыңғайлы жер – бұлардың бәрі тек Құдай бере алатын жақсылықтар. Әрине, егер адам Құдайды қабылдамаса, Құдай адамға мәңгі жақсылық жасайды деп күтуге болмайды. Құдайдан толық ажырау дегеніміз – барлық жақсылықтан ажырап, тозақта болуды білдіреді.

Құдайға шүкір, Иса Мәсіхтің құнымызды өтейтін құрбандығы арқылы біз «болашақ қаһардан құтыла аламыз». Тозақтағы азаптың орнына біз құтқарылу қуанышы мен Көктегі ғажайыптармен бөлісе аламыз. Біз «Құдай алдындағы тәубеге келуді және Иеміз Иса Мәсіхке деген сенімді»[11] таңдаған кезде Көктегі мәңгілік өмірді таңдаймыз.

Жердегі өмірде көптеген шешімдер соңғы шешім болып көрінбейді. Егер уақыт болса, көптеген қателіктерді түзетуге болады. Біз көптеген шешімдердің мәңгілік салдары болатынын есте ұстауымыз керек. Өлгеннен кейін біз мәңгілік тағдырымызға әсер еткен әрекеттерімізді немесе басқа адамдардың таңдауына әсер еткен әрекеттерімізді түзете алмаймыз.

Студенттер сенім ұстанымын кем дегенде екі рет бірге оқулары керек.

Әр адам тозақта немесе Көкте мәңгі болады. Көк - Құдайдың үйі, онда сенушілер Құдаймен бірге өмір сүріп, Оған қуанышпен ғибадат ететін болады. Көкте күнә жоқ, сондықтан күнәнің нәтижесі болатын азап та жоқ. Тозақ – Мәсіхке сенбей, күнәдан құтқарылмағандардың мәңгілік, қайтарылмайтын, азапты жазалау орны. Тозақ – мәңгілік Құдайға қарсы ерікті күнә үшін әділ жаза.

(1) Оқу және жазу tапсырма: Әрбір студентке төменде көрсетілген үзінділердің бірі тағайындалады. Келесі сабақтың алдында үзіндіні оқып, осы сабақтың тақырыбы туралы не айтылғаны туралы абзац жазу керек.

• Аян, 22:1-5;

• Аян, 22:10-17;

• Лұқа, 16:19-31;

• Ишая, 5:11-16;

• Матай, 5:27-30.

(2) Тест: Келесі сабақты 13-сабақ бойынша тесттен бастайсыз. Дайындық кезінде тест сұрақтарын мұқият зерттеңіз.

(3) Оқыту тапсырмасы: Студент осы курсты өту кезінде кем дегенде жеті рет, курсқа қатыспайтын адамдарға осы сабақты немесе сабақтың бір бөлігін үйретуі керек. Бұл сабақ қауым тобында, үй тобының кездесуінде немесе басқа ортада өтілуі мүмкін. Сіз бұл мүмкіндіктерді жасауға және сынып жетекшіңізге есеп беруге жауаптысыз.

(4) Келесі сабаққа дайындалу үшін әрқашан келесі сабақты оқуды ұмытпаңыз.

(1) Көктің негізгі қызметі қандай?

(2) Көкте не болмайды?

(3) Көкке кімдер барады?

(4) Сенушілер жұмаққа қай кезде түседі?

(5) Киелі кітапта тозақ туралы қандай үш нәрсе айтылған?

(6) Иса адамның қолын шауып тастағаны артығырақ деп, не айтқысы келді?

(7) Неліктен тозақ мәңгілік?