Lesson 16: Шынайы шәкірттер

► Исаның шәкірті болу деген нені білдіреді?

Кейбір адамдар мәсіхші кез келген жақсы адам деп ойлайды. Басқалары мәсіхші болу белгілі бір нәрселерге сену дегенді білдіреді деп ойлайды. Мұндай адамдардың түсінігі олардың өміріне қатты әсер етпейді.

Басқалары шындыққа жақын. Олар адам мәсіхші болған кезде сенімге келу керек екенін біледі. Олар бұл нәрсе адам бір сәтте кешірілгеніне сенген кезде болады деп санайды. Көбісі сенімге шынайы келген адам сенуші болғаннан кейін не істесе де, жұмаққа баратынына кепілдік бар деп сенеді.

Сенімге келу шынайы болуы керек екені рас. Кешірім сенімге жауап ретінде рақыммен берілетіні рас. Мәсіхші Құдайға мойынсұнып өмір сүретіні рас. Бірақ мұның бәрі Исаның шәкірті болу дегенді білдірмейді.

Біз сенім мәсіхшіліктің жалғыз критерийіне айналғанда не болатынын көреміз - бұл антиномизмге, Құдайдың өсиеттері мәсіхші үшін міндетті емес деген ілімге әкеледі. Ол тегін рақымның орнына, күнәні ақтайтындай көрінетін ойдан шығарылған рақымға айналады.

Жалған рақымды жарнамалайтын қауымдарда қауымға баратын, бірақ күнәмен ашық өмір сүретін мүшелер бар. Олардың бақташылары мен жетекшілері қауымға қарағанда жақсы өмір сүреді, бірақ олардың да күнәкар әдеттері болуы мүмкін. Олар Құдайға толық мойынсұнып өмір сүрудің қажеті жоқ дейді, өйткені біз рақым арқылы құтқарылдық. Олар Исаның қауымға берген тапсырмасынан, яғни адамдарды Мәсіхтің өсиеттеріне мойынсұнуға шақырудан айырылды. Қауымның ерекше міндеті - күнәкарларды Құдайдың қасиетті құлшылық етушілеріне айналдыру. Қауымның өмір сүруіне бұдан жақсы себеп жоқ.

Тіпті Құдайға мойынсұну қажеттілігін түсініп, соны ұстанатын қауымдарда басқа қателіктер жасайтын адамдар бар. Олар өмірлерін дұрыс деп санайтын нәрселерге бейімдеді, бірақ оларда Мәсіхтік рух жоқ. Олар қатал және кешірімсіз. Олар кішірейіп кешірім сұрай алмайды. Олар басқаларды тез соттайды. Олар санаулы адамға ғана сенеді. Олар ешқашан өздерінің дұрыстығына күмәнданбайды. Олардың кез келген нәрсеге жауабы бар, ал олармен келіспейтіндерді олар құрметтемейді. Оларда басқаларды құтқаруға құлшыныс жоқ, бірақ өз пікірін қорғауға үлкен құлшыныс бар. Олар өздеріне риза және өзгеру туралы ойламайды.

Бұл адамдар Исаны шынымен біледі ме? Олар оған ұқсағысы келеді ме?

Мәсіхші болу Исаның шәкірті болу дегенді білдіреді.

Шәкірт болу деген нені білдіреді? Мәсіхке мойынсұну дегенді ме? Әрине, бұл кем дегенде осы нәрсені білдіреді. Иса оларға шәкірт дайындауға барлық жерге баруды бұйырған Ұлы тапсырмада «сендерге өсиет еткендерімнің бәрін де ұстануға үйретіңдер» деді.

“Шәкірт” болу тек Исаның өсиеттеріне мойынсұну ғана емес ға.

Яһуди раввиндерінің шәкірттері олардың ілімдерін ғана емес, өмір салтын да зерттей отырып, олармен өмірлерін бөлісті. Олар өздерінің көзқарастары мен басымдықтарын білді.

Иса шәкірттерін шақырып: “Келіңдер, менің соңымнан еріңдер” деп айтқанында, оның айтқысы келгені осы еді. Ол әлі күнге дейін шәкірттерін Ізгі хабар арқылы шақырады.

Адам қалай шәкірт болады?

[1]Біріншіден, Оған сенуіңіз керек - егер сіз Оған сенбесеңіз, Оның соңынан еруге ешқандай себеп жоқ.

Сіз бағытыңызды өзгертуіңіз керек. Ешкім өмірін Исаның ізбасары ретінде бастамайды. Әркім өз жолымен жүреді. Сіз өз жолыңызды емес, Исаға еруді таңдауыңыз керек. Бұл сіздің өз жолыңызда бірдеңе дұрыс емес екенін көріп тұрғаныңызды білдіреді. Соңынан еру тәубе етуден басталады – күнәларыңыз үшін өкінбей, Оның соңынан еру мүмкін емес. Егер сіз күнәларыңызға өкініп, олардан айырылғыңыз келмесе, сіз әлі де өз жолыңызбен жүресіз.

Тәубеден кейін сіз Оның кешірімін сезінесіз және Онымен қарым-қатынас бастайсыз. Сіз Оны көбірек біле бастайсыз және Оған ұқсағыңыз келеді.

► Матай 16:21—25 оқып шығыңыз.

Шәкірттерімен әңгімесінде Иса өзінің өлімін сипаттады. Петір Исаның айтқан сөздеріне таң қалды. Петір азап пен өлімнің Исамен қалай үйлесетінін түсінбеді. Ол Исамен дауласып, оны өлім туралы ойдан бас тартуға тырысты.

Иса Петірді сөгіп, оның Құдайдың істерін түсінбейтінін айтты. Иса өзінің шәкірті болу үшін өзінен бас тартып, айқышын арқалап, Оның соңынан еру керектігін айтты. Бұл өлімді өзіне қабылдауды білдіреді. Бұл сөгіс адамның табиғи тенденцияларына өзін-өзі танытуға, өзін-өзі жоғарылатуға және өзін-өзі қорғауға қарсы болды. Бұлар шынайы шәкірттікке қарсы тұратын нәрселер.

► Неліктен адамның шәкірттікке қарсы шығуы табиғи нәрсе?

Шәкірттер оларға азап пен өлім болуы керек деп санаған жоқ. Олар Оның соңынан ерудің нені білдіретінін әлі толық түсінбеген еді. Кешірімге ие болу үшін сізге ештеңе қажет емес, бірақ Мәсіхтің соңынан еру сізге қымбатқа түседі. Оның соңынан еру үнемі ізденіске, кішіпейілділікке және жүректің өзгерісіне әкеледі.

► «Мәсіхтің соңынан еру сізге қымбатқа түседі» деген тұжырымды түсіндіріңіз.

Айқышты арқалау Құдаймен бірге мәңгілік өмір сүру үшін өлімнің бір түрін қабылдауды білдіреді. Бұл «мен» дегеніңіз және өз билігіңіз үшін өлім. Бұл тек сырттай бағыну емес, бар жүрекпен болады. Бұл Иса өзінің патшалығына кіру талабы ретінде сипаттаған кішіпейілділік.

Сол алғашқы шәкірттер сияқты бүгінде көп адам шәкірт болу дегенді түсінбейді. Қауымдар тәубе етпегендерге рақым ұсынады. Бұл нәрсе сенімге келгендерді дұрыс жолға салмайды және оларды алда болатын нәрселерге дайындамайды. Мұның шынайы мәсіхшілік өмірден айырмашылығы сондай, ол мүлде басқа жолға айналады.

Дитрих Бонхоэффер - Адольф Гитлер кезінде өлім жазасына кесілген неміс бақташысы. Ол The Cost of Discipleship атты кітабында мынадай жолдар жазған.

Қымбат рақым – далада жасырылған қазына; Ол үшін адам қолында барын қуана сатады. Бұл қымбат інжу-маржан, оны сатып алу үшін саудагер өзінің барлық тауарларын сатады. Бұл Мәсіхтің патшалығы, ол үшін адам өзін азғыратын көзді ойып алады; бұл Иса Мәсіхтің шақыруы, соған сәйкес шәкірт ауларын тастап, Оның соңынан ереді... Мұндай рақым қымбат, өйткені ол бізді Оның соңынан еруге шақырады».

Оның соңынан еру – Ол сияқты болу. Бұл өзі үшін өлу дегенді білдіреді, өйткені Ол өзін толығымен берді. Бұл кейбір дұрыс емес нәрселерді жасауды тоқтатып қана қоймай, оларды тастап кету, өйткені Иса осылай істейтін еді. Біз Иса тазалығымен, жанашырлығымен, мейірімділігімен және кешірімділігімен істеген нәрсені жасауға тырысамыз.

Жүрегіміз қаламаса да, біз жай ғана дұрыс нәрсені істеп қоймаймыз. Біз жүрегіміз Оның жүрегі сияқты болғанын қалаймыз. Ол ешкімді жек көрмейтін. Адамдар өздері Оған жау болуды таңдады, бірақ Ол ешкімге жау болмады. Ол тіпті айқышта да кешірді.

Оның шынайы ізбасарлары жауыз емес. Олар өздеріне қиянат жасағандарға жақсылық жасайды. Олар батасын береді және ешқашан қарғыс тілемейді. Олар кешірімде шектелмейді. Олар жеке құқықтарынан бас тартып, оның орнына қызмет етті.

Бұл берілгендікпен өмір сүруді тоқтататын орын жоқ. Жанын сақтауға тырысқан оны жоғалтады - берген адам оны сақтайды.

► Біз адамдарды шәкірт болуға дайындайтын жолмен құтқаруға қалай шақыра аламыз?

Сенушіні рухани кемелдікке жеткізетін рухани қалыптасу[1] процесі бар.

Сенуші өмір бойы жетілуді жалғастыруы керек, бірақ оның жететін деңгейі бар, оны рухани кемелділік деп атауға болады. Елші Пауыл сенушілер бұдан былай жас баладай болмай, өсіп жетіле алатындарын айтты.[2]

Рухани қалыптасу ішінара оқу арқылы жүзеге асады. Сол себепті елші Пауыл жетілмегендіктің бір сипаттамасы ең негізгі ілімге дайын еместік деп айтты.[3] Ол жетілгендіктің бір белгісі – сенушілердің ілімде сенімді болып, орнығуы деді. Үйрену – рухани қалыптасудың бір бөлігі болғандықтан, оқыту – шәкірт тәрбиелеу ісінің бір бөлігі.

Рухани қалыптасу оқу арқылы ғана жүзеге аспайды.

Елші рухани жетілу — мәсіхшілік бірлікте болу, Құдайдың Ұлын танып, Мәсіх сияқты болу екенін айтты.[4] Бұл жетілу білімнен жоғары және білімнен ғана туындамайды.

► Петірдің 2-хаты 1:2—11 оқып шығыңыз.

Бұл үзінді рухани даму туралы. Осы үзіндідегі негізгі ойларға назар аударыңыз.

3-аят: Құдай бізге Өзіне ұнамды болу үшін қажеттінің бәрімен қамтамасыз етті және бізді ізгілікке шақырды.

4-аят: Құдай бізге түрлендіруші рақымды уәде етті. Соның арқасында біз күнәдан арылып, Құдайдың әділ болмысын бөлісеміз.

5-7 аяттар: Біз сенімді сақтаумен шектелмей, мәсіхшілік қасиеттерді дамытуды жалғастыруымыз керек.

8-аят: Бұл қасиеттер бізге рухани жеміс беруге көмектеседі.

9-аят: Бұл қасиеттерді дамытпаған адам әлі күнәнің құлдығында жүр және ол қайда бара жатқанын да көрмейді.

10-11 аяттар: Мәсіхшілік қасиеттерді дамытуға күш салмай, құтқарылғаныңызға сенімді болмаңыз. Сол арқылы сіз құтқарылуыңызда нығаясыз және Құдайдың мәңгілік Патшалығына емін еркін кіресіз.

Хаттың екінші тарауында рухани дамудан бас тартатын адамдар туралы айтылады. Олар тек мәсіхшілер деп аталуды қалайды. Олар рухани дамудан бас тартқандықтан, күнәні ақтайды. Олар өздерінің дұрыс емес мінез-құлқын ақтау үшін жалған ілімдерді дамытады. Олардың жалған ілімдері жаңадан келгендерді күнәнің тұтқынына түсіреді. Нәтижесінде олардың жағдайы бұрынғысынан да нашарлайды.[5]

Хат ескертумен аяқталады. Біз жалған ілім арқылы күнәға қайта түсуден аулақ болуымыз керек және оның орнына рақымдылықта өсуіміз керек.[6]

Иса Ұлы тапсырмада шәкірт тәрбиелеу ісі адамдарды Өзіне мойынсұнуға әкелу екенін айтты. Үйреніп жатқан адам ақиқатты танып білгеннен кейін, оған бағынуы керек, әйтпесе алға жылжымайды. Білімнің мақсаты – оған Құдайға қалай ұнамды болу керектігін үйрету және оның мінез-құлқының дамуына көмектесу. Егер адам оқуды жалғастырса, бірақ мойынсұнбаса, ол шәкірт емес. Қауымдарда діни білімі бар, бірақ жетілген сенуші ретінде өмір сүрмейтін адамдар көп.

► Філіпіліктерге 1:9—11 оқып шығыңыз.

Філіпілік қауым сенушілердің керемет тобы болды және Пауыл жазған хатында оларға риза екенін айтады.

Бұл аяттарда Пауыл філіпіліктердің рухани өсуін сипаттады. Бұл сипаттама өте маңызды, өйткені ол білім, көрегендік, сүйіспеншілік және мінез-құлықты байланыстырады.

Пауыл олардың сүйіспеншілігінің артып, соның нәтижесінде ненің ізгілікті екенін ажыратып, әділ іс-әрекеттер жасау үшін дұға етті. Иса қайтып келгенде олар мінсіз пәк болып, олардың өмірі Құдайды мадақтайтын рухани жемістерге толы болар еді.

► Осы сабақта білгендеріңізге сүйене отырып, Исаның шәкіртін қалай сипаттар едіңіз?

Исаның шәкірті - өзі үйренген шындыққа мойынсұнып өмір сүретін, Құдайдың еркін жақсырақ түсінуді шын жүректен қалайтын және мәсіхшілік мінез-құлықты дамыту үшін Құдайдың күшіне тәуелді сенуші.

► Енді рухани қалыптасуды түсінгенде, шәкірт тәрбиелейтін адамды қалай сипаттар едіңіз?

Ол Киелі кітаптағы шындықтарды үйретеді. Ол Исаға мойынсұнудың үлгісі болып табылады. Ол басқаларды үйренуге, мойынсұнуға және Құдайдың оларда жұмыс істеуіне мүмкіндік беруге шақырады.

Алдыңғы бөлімде біз 2 Петір 1:2—11 үзіндісін зерттедік. Бұл үзіндіде біз Құдайдың бізді күнәкар құмарлықтардың күшінен құтқаратын және бізге қасиетті болмыс беретін рақымын уәде еткенін білдік. Бұл білім біздің рухани өсуге бағыт береді.

Кейбір адамдар Құдайға мойынсұнбай өмір сүру мүмкін емес деп санайды. Олар адамда қасиетті жүрек болуы мүмкін емес деп санайды. Бұл ойлар олардың шәкірттік туралы түсінігіне әсер етеді.

Шәкірт болу Мәсіхтің өсиеттерін үйрену және мойынсұну дегенді білдіреді. Толық мойынсұну мүмкін екеніне сенбесек, рухани жағдайды бағалаудың басқа жолын табамыз.

Джон Уэсли Құдайдың өсиеттерін рақымсыз ешкімнің орындай алмайтынына, бірақ ол рақымының әрбір адамға ұсынылатынына сенді. Уэсли әрбір күнәкар адам табиғатынан емес, рақымның арқасында Ізгі хабардың ұсынысына жауап беруге қабілетті деп есептеді. Ол сондай-ақ әрбір мәсіхшіге Құдайға толық мойынсұнуда өмір сүру үшін рақым берілгеніне сенді.

Уэслиан теологиясынан герменевтикалық қағида шығады, оны «уәде қағидасы» деп атауға болады. Уэслиандықтар Құдай нені бұйырса, Ол Өз халқына соны орындауға мүмкіндік береді деп сенеді. Бұл Жазбаның әрбір бұйрығы рақым уәдесі ретінде қарастырылуы мүмкін дегенді білдіреді.

Төменде берілген мәтін Уэслидің осы қағида туралы түсіндірмесі.[1]

Негізгі қарсылықтардың бірі — Құдай Сөзінде мұндай [мәсіхшілік кемелдік] уәде жоқ. Бірақ «бәріміз Құдайымыз Жаратқан Иені шын жүректен сүйетін боламыз» деген айқын уәде бар. Біз мынаны оқимыз: «Сендер Құдайларың Жаратқан Иені шын жүректен, бүкіл жан-дүниелеріңмен сүюлерің үшін Ол сендердің және ұрпақтарыңның жүректеріңді жаңартып, күнәдан тазартатын болады».[2] Иеміздің «Құдай Иеңді шын жүректен, бүкіл жан-дүниеңмен және барлық ақыл-ойыңмен сүй»[3] деген сөзі өсиет ретінде берілсе де, кішкентай уәде емес. Бұдан күшті сөз жоқ; ешбір уәде бұдан артық нақты бола алмайды. Сол сияқты «Жақыныңды өзіңді сүйгендей сүй» деген сөз – өсиет сияқты нақты уәде.

Бүкіл Ізгі хабар дәуірінде бар болған бұл шексіз уәде: «Мен өз тәлімімді олардың ақыл-саналарына дарытамын әрі жүректеріне «жазып» та қоямын» деген барлық өсиеттерді уәдеге айналдырады, соның ішінде: «Сендерде Мәсіхтің ой-ниеті болсын». Бұл бұйрық уәдемен тең және Ол бізден талап ететін нәрсені бізде жұмыс істейтінін күтуге негіз береді.

Петір арқылы берілген Құдайдың «Өздеріңді шақырған Құдайдың қасиетті болғаны сияқты, сендер де бүкіл іс-әрекеттеріңде Оған бағышталған қасиетті болыңдар»[4] деген бұйрығы, егер қаласақ, қасиетті боламыз деген уәдені білдіреді. Құдай тарапынан ешқандай кемшілік жоқ. Бізді қасиетті болуға шақырғандықтан, Ол, әрине, бізде бұл киелілікті жасауға дайын және қабілетті. Өйткені Ол ешқашан бергісі келмейтін нәрсені алуға бізді шақырып, Өзінің дәрменсіз жаратылыстарын мазақ етпейді. Оның бізді қасиетті болуға шақыратыны сөзсіз; сондықтан сол шақыруға мойынсұнсақ, Ол оны береді.

Бірақ Ол бізді тәнде болған кезімізде күнәдан құтқарамын деп уәде берді ме? Әрине, уәде берді. Өйткені Құдайдың әрбір өсиетінде, соның ішінде мына сөзде: «Құдай Иеңді шын жүректен, бүкіл жан-дүниеңмен және барлық ақыл-ойыңмен сүй» уәде бар.

Біз Құдайдың мінезі туралы түсінігімізге негізделген Құдайдың рақымын күтуіміз керек. Біз Құдай нені бұйырған болса, соны орындауға мүмкіндік береді деп күтеміз, өйткені Оның уәделері шынайы және басқаша орындалмайды.

Біз Жазбаның бәрін байыппен қабылдай аламыз. Біз ешқашан Киелі кітаптағы мәлімдемелердің қарапайым мағынасын бұрмаламауымыз керек. Уәде қағидасы Құдайға құрмет болып табылады, өйткені ол Құдайдың сенушіде Құдай оны шақыратын қасиеттілікті жасауға күші мен дайындығы бар деп күтеді. Жазбадағы ескертулерді, уәделерді және дұғаларды елемеуге болмайды. Жақсы теология оның Жазбаларды қалай қолданатыны арқылы жақсы көрінеді.

Неліктен Құдай денедегі жанды қасиетті ете алмайды? Ол сені үйде не басқа жерде жүргенде киелі ете алмайды ма? Кірпіш немесе тастан жасалған қабырғалар Оған кедергі бола ала ма? Тән мен қаннан жасалған нәрсе Оның сізді толығымен қасиетті етуіне бір сәтке де кедергі бола алмайды. Ол сізді денедегі және одан тыс барлық күнәлардан оңай құтқара алады. Бірақ Ол бізді тәнде болған кезімізде күнәдан құтқарамын деп уәде берді ме? Әрине, уәде берді. Өйткені Құдайдың әрбір өсиетінде, соның ішінде мына сөзде: «Құдай Иеңді шын жүректен, бүкіл жан-дүниеңмен және барлық ақыл-ойыңмен сүй» уәде бар. Өйткені бұл және басқа өсиеттердің бәрі өлілерге емес, тірілерге берілді. Бұл жоғарыда келтірілген сөздерде «өміріміздің соңына дейін Оның алдында киелілікте» жүруіміз керек екендігі айтылған.”[1]

[2]Көптеген адамдар жылдар бойы өздерін мәсіхшіміз деп санайды, бірақ азғыру­ларды жеңе алмайды. Олар оқу мен қызметте өседі, бірақ ең басты нәрседе өспейді.

Киелі кітапта Құдайдың сенушіге қоятын талабы - күнәкар дүниелік құмарлықта­рдан бас тартып, Құдайға ұнамды өмір сүру.[3] Егер сенуші өзінің Құдайға ұнамды өмір сүріп жатпағанын түсінсе, ол дереу және байыпты түрде Құдай Рухының өзгертетін және күш беретін жұмысын іздеуі керек.

Шәкірттік қызметіндегі адам басымдықтарды анық ұстануы керек. Бірінші орында – күнәні жеңу. Егер адам күнәға беріліп кетсе, жетекші оны тәубеге келтіріп, басқа нәрсе орындалмас бұрын жеңіске жеткізуі керек.

Төмендегі сұрақтардың жауабын бірнеше абзацпен жазыңыз:

• Егер адам Исаның шәкірті болғысы келсе, ол нені күтуі керек?

• Рухани өсу туралы Петір айтқан басты шындықты қалай түсіндірер едіңіз?

• «Уәде беру қағидасы» дегеніміз не”?

Жалпы көлемі шамамен екі бет болуы керек.