Пауыл Ізгі хабарды уағыздау,[1] сенушілерді жігерлендіру үшін[2] және Испанияға елшілік сапарға шығарда римдіктер оны шығарып салар[3] деген үмітпен Римге баруды жоспарлады.
Римдіктерге арналған хаттың мақсаты римдік сенушілерге Пауыл мен оның құтқарылу теологиясын таныстыру болды. Хат құтқарылу теологиясын түсіндіру арқылы дүниежүзілік миссионерлік қызметтің негізін көрсетеді.
Пауыл Римдегі қауымды батыстағы ең көне Рим колониясы және әлемнің сол бөлігіндегі Рим өркениетінің орталығы болған Испанияға миссионерлік қызметті бастау үшін негіз ретінде пайдалануды жоспарлады.
Пауылдың Римге сапары ол ойлағандай болмады. Ол Иерусалимде тұтқындалды. Әділдікке қол жеткізе алмайтынын түсінгенде, Пауыл римдік патша алдында сотталуды талап етті. Кеме апатына ұшыраған қауіпті сапардан кейін ол б. з. 60 жылы Римге тұтқын ретінде келді. Ол қамауда болса да, өзіне келгендердің бәрін де қабылдап отырды және оның қызметі бүкіл қаланы қамтыды.[4] Пауыл бұл оқиғалардың «Ізгі хабардың одан әрі таралуына» бағытталғанын айтты.[5] Тіпті Рим патшасының үйінде де сенімге келгендер болды. Ол екі жылдан кейін босатылды. Оның Испанияға барған не бармағаны белгісіз.
Пауылдың миссионерлік сапарын бастауға көмектесу туралы өтінішіне жауап ретінде бірнеше сұрақтар туындауы мүмкін. Біреу: «Неге дәл сіз баруыңыз керек?» деп сұрауы мүмкін. Сондықтан Пауыл хатын өзінің Ізгі хабарды тарату ісіне берілгендігін айтудан бастады.[6] Кейінірек ол өзінің ерекше шақырылуы мен басқа ұлттарға елші ретіндегі қызметінің табысын түсіндірді.[7]
Тағы бір пайда болуы мүмкін сұрақ: «Неге әрбір адам Ізгі хабарды естуі керек? Мүмкін бұл хабар барлық жерде қажет емес шығар?». Пауыл бүкіл дүние жүзіндегі адамзат үшін Ізгі хабардың әлеуетін[8] және миссионерлік жұмыстың маңыздылығын[9] түсіндірді. Ол бұл хабардың әлемдегі әрбір адамға қатысты екенін және әрбір адам оны естуге мұқтаж екенін көрсетті.
Римдіктердің кітабы жазылған уақыттан бастап бүгінгі күнге дейін
Хат әлі де миссионерлік қызметтің негізін қамтамасыз етудегі бастапқы мақсатына қызмет етеді, бірақ ол кеңірек мәселелерді де қамтиды. Пауыл неліктен әркім Ізгі хабарды естуі керек деген көзқарасын білдіргенде, оның мәнін және неге адамдарды тек осылай ғана құтқаруға болатынын түсіндірді. Елші ең көп кездесетін қарсылықтарға жауап берді. Ол уағыздаған хабарды түсіндіру және дәлелдеу кітаптың көп бөлігін қамтып, оның құрылымын анықтайды.
Римдіктерде арналған хатта бізде құтқарылу теологиясының түсіндірмесі бар. Хатта Пауыл уағыздаған құтқарылу теологиясы яһудилерге қарсы қорғаныс ретінде қызмет етті. Ол сонымен қатар сотериологиядағы (құтқару туралы ілімдер) қазіргі қателерді түзетуге қызмет етеді.
Римдіктерге арналған кітаптың алғы сөзінде Уильям Тиндаль былай деді: «Пауылдың бар назары осы хатта Иса Мәсіхтің Ізгі хабары туралы бүкіл ілімді қорытындылауға және бүкіл Көне өсиетті түсінуге кіріспе дайындауға бағытталған».[1]
Тарих бойы Құдай римдіктерді ұмытып кеткен маңызды шындықтарды қалпына келтіру үшін қолданды.
386 жылы Августин Римдіктерге 13:13-14 аяттарын оқығаннан кейін күнәдан бас тартуға шешім қабылдады.
1515 жылы Мартин Лютер Римдіктерге 1:17-нің мағынасын түсінді. Ол Құдайдың үкімінен сенімі барлар ғана құтқарыла алатынын көрді. Бұл оған ұзақ уақыт бойы іздеген құтқарылуына сенімді болу үшін негіз берді. Бұл оның сенім ғана құтқарылу жолы екендігі туралы хабарының негізі болды.
1738 жылы Джон Уэсли бірнеше жылдар бойы іздеген жеке құтқаруға деген сенімділікке ие болды. Бұл ол христиан дінін ұстануды үйрену үшін ұдайы болатын жастар жиналысында болған кезде болды. Біреу Лютердің Римдіктерге арналған кітабына алғысөзін оқып жатқанда, Уэсли оның жүрегі “біртүрлі жылынғанын” сезді. “Мен құтқарылуым үшін Мәсіхке, жалғыз Мәсіхке сенім артатынымды сезіндім: ол күнәларды, тіпті менің күнәларымды да алып тастап, мені күнә мен өлім заңынан құтқаратынына сенімді болдым”.[2]
Осы үш адам үшін де Римдіктерге арналған кітаптағы хабарды түсіну құлшыныспен Ізгі хабар таратуға түрткі болды. Римдіктерге арналған хат миссионерлік қызметтің негізін құра отырып және құтқарылу теологиясын түсіндіре отырып, біздің күндерімізде өз мақсатын орындауды жалғастыруда.
Римдіктерге арналған бүкіл кітап Римдіктерге 1:16-18-дегі мәлімдемелердің түсіндірмесі болып табылады.
[3]1-14 аяттардағы барлық нәрсе 15-аяттағы мәлімдемеге әкеледі, онда Пауыл: “мен Ізгі хабарды уағыздауға дайынмын”, - деді. 16-18 аяттарда Ізгі хабардың не екенін және оның бәріне не үшін қажет екендігі қысқаша түсіндіріледі. Ізгі хабар - күнәкарларды сеніммен ақтауға болатындығы туралы хабар. Әр адамның бұл хабарға мұқтаж болуының себебі – олардың Құдайдың қаһарына ұшырауы.
Римдіктерге арналған кітаптың негізгі мақсатын айтудың тағы бір жолы - бұл Құдайдың жарлығына негізделген Ізгі хабардың түсіндірмесі, кім сенсе, құтқарылады, ал сенбейтін адам сотталады.
Кітаптың шарықтау шегі Римдіктерге 10:13-15-те келеді, онда Пауыл неліктен хабаршылар Ізгі хабарды шұғыл түрде тарату керек екенін түсіндіреді. Адамдар сенім арқылы құтқарылады, бірақ олар оны естімейінше сене алмайды.
[1]Уильям Тиндейл, “Prologue to Romans,” English New Testament, 1534.
[3]“Бұл хабардың негізгі мақсаты - мәңгілік, өзгермейтін мақсатты немесе Құдайдың “кім сенеді, құтқарылады; кім сенбейді, сотталады” деген жарлығын жария ету”
- Джон Уэсли
Римдіктерге арналған хаттағы Ізгі хабардың презентациясы
Ізгі хабарды тек Римдіктерге арналған кітаптың аяттары арқылы түсіндіруге болады. Ізгі хабардың бұл презентациясы кейде «Римдік жол» деп аталады.
Әрбір аят бойынша түсіндірменің бірінші сөйлемі есте сақтайтын ең маңызды нәрсе болып табылады.
Римдіктер 3:23
“Бәрі де күнә жасап, Құдайдың өздеріне белгілеген ұлылығынан құр алақан қалды.”
Әрбір адам өзінің қателік жасап жатқанын түсініп, күнә жасады. Бұл аяттар адамдардың шынайы мәселесін ашады: олар Құдайға мойынсұнбады, олар саналы түрде мойынсұнбады. Құдай әділ болғандықтан және әрқашан дұрыс нәрсе істейтіндіктен ешкімді қабылдай алмайды.
Осы аяттың негізгі идеясына көбірек көңіл бөлу үшін 3:10 («Бірде-бір әділ кісі жоқ») және 5:12 («Адамдардың бәрі де ажалды болды, өйткені барлығы күнә жасады») пайдалана аласыз.
Римдіктер 6:23
“Күнәнің беретіні – (мәңгілік) өлім, ал Құдайдың беретін сыйы – Иеміз Иса Мәсіхпен тығыз байланыстағы мәңгілік өмір.”
Күнәкарлар мәңгілік өлімге лайық, бірақ Құдай Иса арқылы мәңгілік өмірді сый ретінде ұсынады.
Бұл аят күнәнің неліктен ауыр екенін көрсетеді. Күнәнің кесірінен әрбір адамға өлім жазасы келеді. Бұл мәңгілік өлім, әрбір күнәкар лайықты Құдайдың үкімі.
Бізге біз лайықты өлімнің орнына, Құдай өмір сыйын, біз лайық емес нәрсені ұсынады.
Римдіктер 5:8
”Дегенмен, әлі де күнәкар болып жүрген кезімізде біз үшін Мәсіх өмірін құрбан етті.”
Құдайдың сыйы бізге Мәсіхтің өлімімен берілді.
Құдай бізге лайықты үкім шығаруды қаламады. Ол бізді жақсы көргендіктен, бізге рақымға ие болуға мүмкіндік берді. Иса біздің кешірілуіміз үшін құрбандық ретінде өлді. Құдай біздің құтқарылуға лайық нәрсе жасағанымызды күткен жоқ – бұл бізге «әлі күнәкар болған кезімізде» келді. Құтқарылу жақсы адамдарға емес, күнәкарларға ұсынылады.
Римдіктер 10:9
“Мойындасаң... сенсең... онда құтқарыласың.”
Құтқарылу үшін жалғыз талап - күнәкар өзінің күнәкар екенін мойындауы және Исаның өлімі мен қайта тірілуіне байланысты Құдайдың кешірім туралы уәдесіне сенуі.
Ал тәубе ету ше? Егер адам өзінің қателік жасағанын мойындап, кешірілгісі келсе, бұл оның күнәларды тастауға дайын екенін білдіреді.
Римдіктер 10:13
“Иеміздің атын атап Оған сиынған әркім құтқарылады.”
Құтқарылу барлық адамға ұсынылады. Ешкім шет қалмайды. Қосымша шарттар жоқ.
Римдіктер 5:1
“Сеніміміз арқылы ақталғандықтан, Оның арқасында Құдаймен татумыз.”
Құдайдың уәдесіне сену бізді Құдайдың досы етеді, енді біз кінәлі деп есептелмейміз.
Құдаймен тату болу біздің енді оның жауы емес екенімізді білдіреді; біз татуластық. Бізді Құдайдан ажыратқан күнә жолымыздан алып тасталды. Ақталу кінәсіз деп есептелуді білдіреді. Сенім арқылы ақталу құтқарылуымыз үшін Құдайдың уәдесіне сену ғана қажет екенін білдіреді.
Римдіктер 8:1
“Енді Иса Мәсіхпен тығыз байланыстағы адамдарға Құдай жазалау үкімін шығармайды.”
Біз Мәсіхпен байланыста болғандықтан, біз енді жасаған күнәларымыз үшін сотталмаймыз.
Мәсіх күнәсіз өмір сүрді және айқыштағы өлімімен әділдік талабын орындады. Сенім арқылы біз Оған ұқсас боламыз және Құдай Әке бізді қабылдайды. Құдай бізге ешқашан күнә жасамағандай қарайды.
Қорытынды
Күнәкарды Құдайға дұға ету, оның күнәкар екенін мойындау және Исаның құрбандық өлімі мен қайта тірілуінің негізінде кешірім сұрау арқылы құтқаруға болатынын түсіндіріңіз.
Оқу және практика үшін
Бұл әдісті үйренудің және қолданудың ең жақсы жолы - алдымен римдіктерде қолданылатын әрбір аятты астын сызу арқылы белгілеңіз. Содан кейін әрқайсысының жанына оның қолданылу ретін көрсететін санды қойыңыз. Мысалы: алдымен қолданылатын аяттың жанына 1 санын жазыңыз.
Ізгі хабармен бөлісуді үйреніңіз. Әр аятты оқып, оған сәйкес түсініктеме беріңіз. Әрбір аяттан кейін бірінші сөйлемдегі ұғымдарды міндетті түрде енгізіңіз. Түсініктеме қажет болса, басқа сөйлемдерді пайдаланып, олар пайдалы болса, қосыңыз. Бұл сабақта берілген сөздерді дәл қолдану қажет емес.
Мұны Киелі кітаптан басқа ештеңеге қарамай жасай алмайынша жаттығыңыз
Топ жетекшісіне ескерту: Екі-үш студент топқа «Римдік жолды» қалай қолдану керектігін көрсету керек. Топ презентацияны қалай жақсартуға болатынын талқылауы керек. Содан кейін студенттер жаттығу үшін жұптарға бөлінуі керек. Әр студент презентацияны әртүрлі аудиторияға екі рет көрсеті қажет.
Тапсырмалар
(1) «Римдік жолды» пайдаланып, кем дегенде үш адамға Ізгі хабар айтыңыз. Олардың қалай өткенін жазыңыз және ол туралы келесі сабақта айтуға дайын болыңыз.
(2) Келесі сабақтың басында Римдік жолдағы Жазба сілтемелерін және әрқайсысына кем дегенде бір түсіндірмені жаттап (тек Киелі кітапты пайдаланып), оны жазуға дайын болыңыз.
(3) Келесі сабақ Ізгі хабарды уағыздау туралы. Осы сабаққа дайындалу кезінде уағыздаған, естіген немесе дамытқыңыз келетін Ізгі хабар уағызының қысқаша мазмұнын жазыңыз. Оны келесі сабаққа өзіңізбен бірге алып келіңіз.
SGC exists to equip rising Christian leaders around the world by providing free, high-quality theological resources. We gladly grant permission for you to print and distribute our courses under these simple guidelines:
No Changes – Course content must not be altered in any way.
No Profit Sales – Printed copies may not be sold for profit.
Free Use for Ministry – Churches, schools, and other training ministries may freely print and distribute copies—even if they charge tuition.
No Unauthorized Translations – Please contact us before translating any course into another language.
All materials remain the copyrighted property of Shepherds Global Classroom. We simply ask that you honor the integrity of the content and mission.
