Lesson 9: Тиметей жана Титке жазылган каттар: Жыйын жетекчилерине жазылган каттар

Бул сабактын аягында студент төмөнкүлөрдү билүүгө милдеттүү:

1. Жыйын жетекчилерине жазылган каттардын жазылган болжолдуу убактысын жана тарыхый кырдаалын билүү.

2. Жыйын жетекчилерине жазылган каттардын негизги темаларын жана максаттарын билүү.

3. Жыйын кызматчыларынын библиялык кесиптик мүнөздөмөлөрүн өнүктүрүү.

4. Доктринаны үйрөтүү, жыйын тартиби жана руханий жетекчилик сыяктуу тармактарда  жыйын жетекчисинин милдеттери жөнүндө көбүрөөк түшүнүккө ээ болуу.

5. Кудайдын чакырыгына өмүр бою ишенимдүү болуу милдетин алуу.

6. Жыйын жетекчилерине жазылган каттардан машайакчылык кызмат үчүн иш жүзүндө аткарылчу принциптерди жыйынтыктоо.

7. Бул каттардын кабарын бүгүнкү күндүн муктаждыктары менен байланыштыруу.

► Жаш жыйын жетекчисин тынчсыздандырган нерселеди атагыла. Андан кийин,
1 Тиметей менен Тит каттары кайсы учурлар жөнүндө айтып жатканын тапкыла.

1 жана 2 Тиметейди жана Титти окуп чыккыла.

2 Тиметей 4:7-8 жана Тит 2:11-14тү жаттагыла.

Титке, жана ошондой эле 1 жана 2 Тиметейге каттары жыйын жетекчилерине кайрылуу же жыйын жетекечилерине кат катары белгилүү. Пабыл аларды мурун өзү окуткан жаш жигиттерге жазган. Эми алар жыйын жетекчилери болуп калышты. Пабыл аларга жамааттарында пайда болгон көйгөйлөр жөнүндө сүйлөшүү үчүн жазган.

Жыйындарга жазылган каттардан айырмаланып, бул жеке каттар. Бул кадыр барктуу мугалимдин биринчи дайындалган кызматында кыйынчылыктарга туш болгон окуучусуна кайрылуу. Ошол себептен алар жыйынды жетектеп кетүү боюнча библиялык кеңешке муктаж болгон жаңы жыйын жетекчилери үчүн өзгөчө кымбат булак болуп эсептелет.

1 Тиметей жана Титке жазылган каттардын болжолдуу убактысы – б.з. 64 жана 65-жылдардын аралыгы. 2 Тиметей Пабылдын акыркы каты, ал элчинин азап чегип өлүүсүнө жакын калганда 66 же 76-жылдары жазылган.

Бул курста биз Жаңы Келишимдеги китептердин авторлугу жөнүндөгү талаштарга көңүл бурган жокбуз. Евангелист машаякчылар катары биз Жаңы Келишимдин күбөлөндүрүүлөрүн кабыл алабыз. Бирок жыйын жетекчилерине жазылган каттардын авторлугу жөнүндө көп талаштар болгондуктан биз Пабылдын авторлугуна тиешелүү жүйөөлөрдү карап чыкканыбыз туура болот.

Титке ошондой эле 1 жана 2 Тиметейге жазылган каттар боюнча  Пабылдын авторлугуна каршы колдонулган жүйөөлөр:

• Убакыт тилкеси. Бул китептер Элчилер иштери китебинин хронологиясына туура келбейт.
• Стили. Пабылдын башка каттарынан жазуу стили менен айырмаланып турат.
• Мазмуну. Пабылдын башка каттарына салыштырмалуу басым башка нерселерге кылынган. Мисалы, жыйын жетекчилерине жазылган катында элчи жыйындын түзүлүшүнө жана жыйындын кызматчыларына өзгөчө көңүл бурат, ал эми өзүнүн башка каттарында ал бул жөнүндө жазбайт.

Бул жүйөөлөрдүн ар бирин тактап карап чыгуу мүмкүн эмес, бирок алардын ар бирине берилген кыскача жооп бизде Пабылды бул китептердин автору деп эсептегенге жүйөлүү себеп бар экенин көрсөтөт.

• Убакыт тилкеси. Жыйын жетекчилерине жазылган каттар Элчилер иштер китеби баяндаган убакыт аралыгында жазылган эмес. Байыркы жыйындын жазуулары Пабыл түрмөдөн б.з. 62-жылы бошотулганын айтат. Андан кийин ал төртүнчү миссионердик саякатка чыгып, ошол учурда Критке[1], Эфеске[2], Македонияга[3], Никополго[4] жана балким Испанияга барган. Жыйын жетекчилерине жазылган каттар ушул төртүнчү саякаттын убагында жазылган.
• Стили. Жазуу стили боюнча субъективдүү жүйөө келтирилет. Жакын кызматташка жазылган жеке кат, жыйынга жазылган каттан айырмаланат.
• Мазмуну. Бул жүйөө жазуу стилине келтирилген жүйөөгө окшош: кызматташтарга жазылган катта жыйынга жазылган каттардан айырмаланып башка тармактар жөнүндө сөз болот. Атүгүл Элчилер иштери жана Пабылдын алгачкы каттары аксакалдар, эпископтор жана диакондор сыяктуу кызматчыларга кайрылат[5]. Пабыл Тит менен Тиметейге алар жаш жыйындарды негиздеп жана аларды жетектеп баштаган убакта, аларга багыт берүү үчүн жазат. Ал жыйын жетекчилеринин даярдыгынын деңгээлине өзгөчө көңүл бурганы таң калыштуу эмес.
  Бул китептеги жеке эскерүүлөр да Пабылдын авторлугу жөнүндөгү ойду колдойт. 2 Тиметейге да, Титке да жазылган каттар Пабыл менен байланыштуу так билдирүүлөр менен аяктайт. Ал өзүнүн кызматташтары – Димас, Крискент жана Лука жөнүндө жазат, келечекте Титке жолугууну пландайт, ошондой эле алгачкы жылдары экөөнүн ортосунда келишпестик жаралган Жакан Маркты эстейт. Элчи ошондой эле өзүнүн жакын арадагы өлүмү жөнүндө жазат. Бул каттар Пабылдын жакын жардамчыларына жазылганы түшүнүктүү.

Эң маанилүү далил – бул Жазуунун күбөлөндүрүүсү. Ар бир кат Пабылдын автор экенин аныктоодон башталат[6]. Ыйык Китептин Кудай тарабынан шыктандырылганын жана катасыздыгын кабыл алган евангелдик машайакчылар үчүн ушул бир далил жетиштүү. Жыйын негизделгенден баштап, ишенгендер бул каттардын авторлугу Пабылга тиешелүү жана алар Кудай тарабынан шыктандырылган деп эсептешкен.

[1] Титке 1:5

[2] 1 Тим. 1:3

[3] Фил. 2:23-24; 1 Тим. 1:3

[4] Титке 3:12

[5]Элчилер иштери 14:21-23 жана Фил. 1:1

[6] 1 Тим. 1:1; 2 Тим. 1:1; Титке 1:1

Максаты

Пабыл түрмөдөн бошонгондон кийин, саякаттап жүрүп Тиметейди Эфестеги жыйынга жетекчи болуу үчүн таштап, өзү болсо андан ары Македонияга кеткен[1]. Бул жаш жыйын Пабыл аркылуу 5-8 жыл мурун негизделген. Пабыл бул катты жалган окутуучулар тууралуу көрсөтмөлөрдү айтып, ошондой эле жыйындын тартиптери жана кызматчыларды дайындоо боюнча так көрсөтмөлөрдү берүү менен жаш Тиметейди жыйын жетекчисинин кызматында шыктандыруу үчүн жазат.

Мазмуну

Жыйындагы жалган окутуучулар

Пабылдын бул каттагы биринчи тынчсыздануусу Тиметейге Эфес жыйынында көйгөйлөрдү жараткан жалган окутуучулардан арылууга жардам берүү болгон. Пабыл бул окутуу жөнүндө тактап айтып берүүнүн ордуна, анын кесепеттери жөнүндө айтат. Жалган окутуунун таасиринин натыйжасында жыйында талаш-тартыштар жана талкуулоолор келип чыккан[2]. Бул окутуучулар окутуучу катары кабыл алынууну каалашкан, бирок өздөрү эмнени окутуп жатканын билишкен эмес[3]. Кудай Анын жыйыны «тамсил» (куру талкуулоолор) айтышуунун ордуна бири-бирин бекемдөөсүн каалаган: «ишенимде бекемдөөсүн», сүйүүдө, чын жүрөктөн чыккан сүйүү, таза абийир жана чыныгы ишенимде болуусун каалаган[4].

Жалган окутуучулардын кабарынын бир бөлүгү мыйзамды туура эмес түшүнүүгө тиешелүү болгон окшойт. Пабыл анын баалулугун ырастайт («эгерде ким аны мыйзамдуу колдонсо…») жана күнөө – мыйзам үйрөткөн принциптерге тил албастыктын жыйынтыгы экенин үйрөтөт[5]. Галатиялыктарга жазылган кат машайакчылар мыйзам менен эмес, ырайым менен акталарын көрсөтөт, ал эми 1 Тиметейде мыйзам Кудайга жакпаган жүрүм-турум жөнүндө эскертүү берүүдө маанилүү ролду ойноору айтылат.

Пабыл жалган окутуучулардын айынан пайда болгон көйгөйлөргө үч жооп берет.

• Тиметейди шыктандыруу. Пабыл Машайактын душманы болсо да ырайымга ээ болгонун жеке өзү күбөлөндүрөт, ошондуктан Тиметей, өмүрлөрдү өзгөртүүчү Машайактын күчүнө ишеним артуу менен «жакшы аскер сыяктуу согушса» болот[6].
• Чыныгы окутууга басым жасоо. Пабыл жалган доктринага чындык менен жооп берет: 1 Тиметей 4тө Пабыл жалган доктринадан арылуунун жолу туура доктрина экенин көрсөтөт.
• Туура эмес мотивацияга каршы эскертүү. Пабыл өзүнүн катынын аягында жалган окутуучулардын мотивациясын карап чыгат. 1 Тиметейге 6да элчи алардын окутуусу текебердиктен, бурмаланган акылдан жана ачкөздүктөн келип чыкканын эскертет. Буга жооп – бизде болгон нерселерге арналуу. Акча жандуулук ишенимден четтөөнүн себеби болду. Чыныгы машайакчылар: «ишенимин, сүйүүсүн өстүрүүгө, адилет, такыбаа, чыдамкай, момун болууга умтулуусу» керек [7].

Жыйын үчүн көрсөтмөлөр

► Силердин жыйында жыйын жетекчилери үчүн кандай кесиптик талаптар бар? Тизме жазып, аны 1 Тиметей 3 жана Тит 1 менен салыштыргыла.

1 Тиметейдин чоң бөлүгү Пабылдын Тиметейге берген кеңештеринен турат. Пабыл жаш кызматчы Тиметейге төмөнкү суроолор боюнча көрсөтмө берет:

Чогуу сыйынуу жана эл алдында табынуу (1 Тим. 2)

Жаш жетекчи үчүн табынуу жана эл алдында табынуудагы жүрүм-турум боюнча суроолор маанилүү болгон.

Жыйын жетекчилери үчүн кесиптик талаптар (1 Тим. 3)

Алгачкы жыйында кызматчылардын эки түрү болгон. Эпископтор («камкорчулар») окутушкан жана насаат айтышкан. Алар кой короого кам көрүүгө жана жыйын мүчөлөрүн рухий зыяндан коргоого жоопкерчиликтүү болушкан[8]. Диакондордун да руханий жоопкерчиликтери бар болчу, бирок алар иш жүзүндө аткарылчу кызматка жоопкерчиликтүү болушкан[9]. Пабыл айтып өткөн кызматчылардын эки түрүнө тең тиешелүү кесиптик талаптар милдеттерге эмес, мүнөздөргө көңүл бурат. Пабылды негизги тынчсыздандырган нерсе жыйын кызматчыларынын Кудайдын жыйынын жетектөө үчүн ылайыктуу мүнөзү.

Жыйындагы өзгөчө топтордун муктаждыктары (1 Тим. 5:1-6:2)

Жаш жыйын жетекчиси үчүн дагы бир маанилүү нерсе – жыйын мүчөлөрүнүн ар түрлүү муктаждыктарын чечүүнү үйрөнүү. Пабыл жесирлерге, карыларга, жада калса кулдарга кандай жардам берүү керектиги жөнүндө көрсөтмөлөрдү берет.

Корутунду

Пабыл Тиметейге жазган катын «ишеним үчүн болгон жакшы күрөштө» ишенимдүү болууга чакыруу менен жана «куру сөздөр» менен «жалган окутууга»  алаксыбашы керек экенин эскертет[10]. Тиметейге жакшы кабар дайындалган. Ал анын негизги иши болуп калышы керек, жана бул Тиметейдин жолун жолдогон ар бир жыйын жетекчисинин негизги иши болуп калышы керек.

[1] 1 Тим. 1:3

[2] 1 Тим. 1:4, 6

[3] 1 Тим. 1:7

[4] 1 Тим. 1:5

[5] 1 Тим. 1:8-10

[6] 1 Тим. 1:12-20

[7] 1 Тим. 6:11-12

[8] Элчилердин иштери 20:28-31.

[9] «диакон», diakonos, деген грекче сөз «кызматчы» дегенди билдирет.

[10] 1 Тим. 6:12-21

Тарыхый кырдаал  

Тит бутпарастардан чыккан машайакчы болгон: балким, ал Пабыл кызмат кылып жүргөн убакта ишенип калган. Пабыл Тит менен Иерусалимдеги кеңеште чогуу болгон жана Пабыл көйгөйлүү Корунт жыйыны менен иштешкенде, Тит анын өкүлү болгон. Бул кат жазылган учурда Тит тоолуу Крит аралында кызмат кылып жаткан. Пабыл Критке келип кеткенден кийин Тит жээктеги калың катмарлуу шаарлардагы жыйындарды жетектөө үчүн калып калган.

Каттын аягында Пабыл Титти өзү менен Никополдо чогуу болуусун суранат[1]. 2 Тиметей 4:10дун негизинде биз Тит кийин Никополдон Далматияга жиберилгендигин билсек болот. Ал мезгилде Пабылды камакка алышкан жана Римге жөнөтүп жиберишкен, ал жерден Пабыл азаптуу өлүмдү кабыл алган.

Жазылган максаты

1 Тиметейге сыяктуу эле Титке каты да жаш жыйын жетекчисин жергиликтүү жыйынды жетектөөгө үйрөтүү үчүн жазылган. Пабыл жалган окутуу, жыйындагы жетекчилик жана машайакчынын жүрүм-туруму жөнүндө айтат. Каттын борбордук бөлүгү – куткаруучу ишенимди көрсөтүү машайакчынын жүрүм-турумунун маанилүүлүгү.

Мазмуну

Жалган окутуучулардын зыяндуулугу

Жалган окутуулар алгачкы жыйынга дайыма коркунуч туудурган. Пабыл буга үч ыкма менен жооп берет:

• Ал жыйында туура жетекчилик кылууга чакырат (Тике. 1:5-9).
• Ал жалган окутуучулардын жашоосу алардын окутуусу жалган экенин далилдерин айтат (Титу 1:10-16 жана 3:9-11).
• Ал адил жашоонун сурөтүн көрсөтөт (Титке 2:1-3:9). Адаттагыдай эле, Пабылдын ыкмасы – жөн гана жалганга сокку уруу эмес, чындыкка басым кылуу болгон.

Жакшы иштердин маанилүүгү

Криттеги жалган окутуучулар өз окутуусуна жараша мыйзамсыз өмүр сүргөнү менен белгилүү болушкан. Андай окутууну кабыл алгандар, кара ниет, баш ийбес, жакшы иштерди кылууга жөндөмсүз болушкан» [2]. Ушул сыяктуу эле чыныгы окутуу өзү иштеп чыгарган иш аракет аркылуу көрүнүшү керек.  Пабыл жалган окутуу жөнүндөгү эскертүүдөн кийин, өзүнүн катынын чоң бөлүгүн чыныгы машайакчылык жашоону сүрөттөөгө арнайт жана туура окутуу, туура жашоого алып барарын баса белгилейт.

Пабыл Титти «туура окутууга ылайык келгенди» үйрөтүүгө чакырат[3]. Крит жыйынын мүчөлөрү туура өмүр сүрсө, алардын жашоосу Пабыл менен Тит үйрөткөнгө туура келет.  Пабыл жашы өткөн жана жаш эркек, аялдар, ошондой эле кулдар үчүн так буйруктарды берет. Пабыл Титке жетекчи жашкы иштердин жана дени сак окутуунун үлгүсүн камсыз кылышы керек экенин эскерткен.

Туура жашоо образы жакшы кабардын чындыгынын баалуу күбөлөндүрүүсү болуп эсептелет. Пабыл жакшы иштерти кылуу үчүн эки мотивация тууралуу айтат:

• Терс мотивация: «Кудайдын сөзүнө тил тийбеш үчүн» [4].
• Оң мотивация: «Куткаруучубуз Кудайдын окутуусуна жасалга болуш үчүн» [5].

Биздин жашоо «Бизди бардык мыйзамсыздыктан куткарып, тазалап, бизден Өзүнө таандык, жакшы иштерди кылууга тырышкан эл жаратуу үчүн, …Өзүн берген» [6] Ыйсанын үлгүсүн чагылдырып турушу керек.[10]

Титке жазылган каттагы Пабылдын окутуусу анын Галатиялыктарга жазган катындагы окутуунун маанилүү толуктоосу болуп эсептелет. Пабыл жакшы иштер менен акталабыз дегендерге эскертүү берет. Титке жазган катында Пабыл, акталуу үчүн жакшы иштердин кереги жок дегендерге каршы чыгат.

Биз чынында ишеним аркылуу ырайым менен акталганда гана башкача өмүр сүрө алабыз.  Пабыл Галатиялыктарда айтылгандай эле, Титте да биз «иштерибиздин негизинде эмес, Анын ырайымынын негизинде…»  куткарылганыбыз жөнүндө так айтат [7]. Биз жакшы иштерибиз менен куткарылбасак да, куткарылуу биздин жашообуздун бардык тармактарын өзгөртөт. Акталганга чейин биз «акылсыз, баш ийбес, адашкан, кумарлардын жана ар кандай күнөөлүү каалоолордун кулу болгон, жамандык, көрө албастык кылып жашаган, жек көрүндү, бири-бирибизди жек көргөн адамдар элек» [8]. Эми өзгөрүлүүдөн кийин биз «жакшы иштерди кылууга тырышчаактык менен аракет» кылышыбыз керек[9].

Пабыл катын жеке көрсөтмөлөрү менен аяктайт. Ал Артемди жана Тихикти Криттеги Тит менен орун алмашуу үчүн жиберген. Алар алмашкандан кийин Тит Никопольго Пабылга Зина менен Апполосту ээрчитип келмек.

[1] Титке 3:12

[2] Титке 1:16

[3] Титке 2:1

[4] Титке 2:5

[5] Титке 2:9

[6] Титке 2:14

[7] Титке 3:5

[8] Титке 3:3

[9] Титке 3:8

[10]«Кудайдын ырайымы бардык адамдарга келди». Күн бардык адамдарга тийип тургандай эле руханий Күн бардыгына көрүндү. Эки учурда тең, ким өз каалоосу менен көзүн жумса, пайдалуу артыкчылыктардан куру калат.»
- Адам Кларк, «Жаңы Келишимге Түшүндүрмөлөр»

Максаты

2 Тиметей – бул Пабылдын акыркы каты, ал б.з. 65-67-жылдары, ал өлүм жазасын күтүп жаткан учурда жазылган. Кээ бир кызматташтары аны унутуп коюшкан, башкалары кызмат менен алек болгондуктан андан алыс болушкан, ал жалгыз калган болчу. Пабыл Тиметейге жардам суроо үчүн жазган. Пабыл үшүп, Тиметейден ага чапан алып келип берүүсүн суранат; ага жардамчылар керек эле, ошол үчүн Жакан Маркты ээрчите келүүнү суранат. Ал өзүнүн ишин акырына чейин чыгаргысы келет, ошол себептен өзүнүн китептерин «айрыкча булгаарыдан» жасалган китептерин ала келүүсүн суранат[1].

Мазмуну

Ишенимдүүлүк

Пабыл өзүнүн жердеги саякатынын аягында Кудайдын чакырыгына ишенимдүү жана тил алчаак  жашап келген өмүрүн бурулуп карайт. Ошондой эле ал келечекте анын кызматын уланта турган, Тиметей сыяктууларды караган. Ишенимдүүлүк – Пабылдын жашоосунун ушул мезгилинде тынчсыздануусунун маанилүү бир бөлүгу ишенимдүүлүккө тиешелүү болгон. Ал Тиметейди ишенимдүү кызматчы бойдон калууга чакырат.

Ишенимсиз болуунун мисалы катары, Пабыл Асия аймагындагы кээ бирөөлөрдү, өзгөчө Пабылды таштап кеткен Пигел менен Эрмогенди келтирет[2]. Пабыл кызматтан четтеп кеткен кызматташтарынан көңүлү калып кыйналат. Кийинчерээк ал өзүн таштап кеткен дагы бир кызматташы Демас жөнүндө айтат[3]. Кудайга ишенимдүү болуу көңүл калбаган жашоого кепилдик бере албайт. Балким кеменин кыйроосу, камалган учурда сабалганда денеси менен кыйналгандан да, Галатия жана Корунт жыйындарындагы көйгөйлөрдүн айынан моралдык кысымдан да, Пабыл ушунчалык курч кырдаалда ташталып жалгыз калганы үчүн эмоционалдык жактан көбүрөөк азап чеккен.

Бактыга жараша, Пабыл ишенимдүү мисалдардын барына кубанган. Ал Эфесте жана Римде ишенимдүү кызмат кылган Онесепорду эстейт[4]; ошондой эле кызматта ишенимдүүлүгү менен белгилүү Кирескес, Тит жана Тихик, сыяктуу кесиптештери жөнүндө айтат[5]. Кудайдын ырайымын айкын көргөзүү үчүн Пабыл Марктан Тиметей менен чогуу Римге баруусун суранат. Жакан Марк биринчи миссионердик саякаттын ортосунда кетип калган, анын айынан Пабыл менен Барнабанын ортосунда келишпестиктер пайда болгон[6]. Он беш жыл өткөндөн кийин Марк өзүнүн ишенимдүү экенин көрсөткөндөн кийин, Пабыл андан жардам сураган: «… Ал мага кызмат үчүн керек» [7].

Бул жөн гана жеке эскерүүлөр эмес: Пабыл Тиметейди ишенимдүүлүккө шыктандыргысы келет. Элчи бир нече салыштыруу менен ишенимдүү болуу кандай экенин көрсөтөт.

• Аскер өзүнүн аскер башчысына ишенимдүү (2 Тим. 2:3-4).
• Спорт машыгуучусу эрежелерге жараша атаандашат (2 Тим. 2:5).
• Дыйкандын ишенимдүү болгону жыйынтыгында түшүм түрүндөгү сыйлыкка ээ кылат (2 Тим. 2:6).

Жалган окутуучулар

Пабыл дагы деле жалган окутуучулар туудурган коркунуч тууралуу тынчсызданат. Ал Тиметейди ишенимдүү бойдон калууга жана уруш-талаштарды жараткан «акылсыз жана маанисиз» талаш-тартыштарга берилбөөгө чакырат[8]. Алар «кара ниет, алдамчы» «башкаларды азгырып,өздөрү да азгырылгандар» тарабынан чыгат. Анын ордуна Тиметей «эмнени үйрөнсө, ага эмне ишенип тапшырылса, ошону сактоодо…» өсүшү керек[9]; «Кудайдын сөзүн айт», «ашкереле, тыюу сал, акыл-насаат айт», «кыраакы бол, кыйынчылыктарга чыда, Жакшы Кабар таратуучулук милдетиңди аткар» , «өз кызматыңды аягына чыгар» [10]. Бул жерде 1 Тиметейге жана Титке жазылгандай эле жалган окутууга жооп – чындыкка ишенимдүү болуу.

Коштошуу

2 Тиметейге каты - бул Пабылдын жердеги кызматы жана өмүрү менен коштошуусу, бирок элчи келечекти ишеним менен тосуп алат: ал ишенимдүүлүгү үчүн сыйлык күтөт.

Буга чейин бир нече жыл мурун Пабыл: «Бирок мен эч нерсеге карабайм өз өмүрүмдү эч аябаймын, алдымда турган жарышты жана Теңир Ыйса тапшырган кызматты – Кудайдын ырайымы жөнүндөгү Жакшы Кабарды таратуу ишин кубаныч менен аягына чейин чыгарсам эле болду» – деп күбөлөндүргөн[11]. Азыр ал өлүм алдында мындай дейт: «Мен жакшы күрөштүм, жарыштын аягына чыктым, ишенимди сактадым. Азыр болсо мага адилеттиктин таажысы даярдалып жатат. Адилет Сот – Теңир аны мага ошол күнү берет, мага эле эмес, Анын келишин чыдамсыздык менен күткөндөрдүн баарына берет» [12].

[1] 2 Тим. 4:9-13

[2] 2 Тим. 1:15

[3] 2 Тим. 4:10

[4] 2 Тим. 1:16-18

[5] 2 Тим. 4:10-12

[6] Элчилер иштери 15:36-39

[7] 2 Тим. 4:11

[8] 2 Тим. 2:23 и 3:13-14

[9] 2 Тим. 3:14

[10] 2 Тим. 4:2, 5

[11] Элчилер иштери 20:24

[12] 2 Тим. 4:7-8

Жыйын жетекчилерине жазылган каттар туура доктринанын маанилүүлүгү тууралуу үйрөтөт. Жалган окутууга эң таасирлүү жооп – бул чындык. Пабыл каттарында жалган окутууга эмес, туура окутууга көбүрөөк көңүл бурат. Ошондой эле бүгүнкү күндө биз үчүн да жалган окутууга таасирдүү жооп – бул жакшы кабар жана «ыйыктарга бир ирет берилген» ишеним [1].

Адеп-ахлактык жактан алсыроо жана жалган окутуулар кээ бир жыйын жетекчилерин талкалаган учурда, жыйын жетекчилерине жазылган каттар жыйын жетекчилерине кесиптик талаптарды үйрөтүү үчүн баалуулукка ээ. Бир дагы жыйын бул чен өлчөмдөрдү четке кага албайт. Акылдуу жыйындар Пабыл 1 Тиметейде жана Титте көрсөткөн сапаттарга туура кеген жетекчилерди тандашат.

Титке жазылган кат жакшы кабардын көрүнүүсү үчүн жакшы иштердин маанилүүлүгү жөнүндө үйрөтөт. Өзүн машайакчымын деп атаган адамдын жашоосу, кээде жыйындын күбөлөндүрүүсүн талкалайт. Ишенгендер жакшы кабар ишенбегендер үчүн жагымдуу болушу үчүн кам көрүшү керек. Туура окутуу жыйынтыгында туура жүрүм-турумга алып келиши керек.

Пабылдын жыйынтыктоочу сөздөрү түбөлүк ишенимдүү болууга чакырууга тиешелүү. Студенттер кызмат кылууну улантууда, жашоодогу кыйынчылыктарга дуушар болушат. Аларды Пабыл сыяктуу кызматташтары таштап кетиши мүмкүн. Алар Тиметей жана Тит сыяктуу эле жалган окутуучуларга туш болушу мүмкүн жана тарыхта болгон бардык ишенүүчүлөрдөй эле азгырыктарга жана каршылыктарга туш болушат. Пабылдын акыркы сөздөрү алар татыктуу сыйлык аларын жана эч качан жеңилбеш керектигин ырастап турганын алардын эсине салыңыз.  Ишенимдүү кызматчыларды таажы күтүп турат!

[1] Жүйүт 1:3

Уильям Борден 1887-жылы бай үй-бүлөдө төрөлгөн. Ал Йель университетинде окуган, бизнесмен болууга даярданып жаткан, бирок Кудай аны Түндүк Кытайга миссионердик кызматка (мусулмандарга кызмат кылуу үчүн) чакырып алган. Кытайга бара жаткан жолдо ал Мисирде араб тилин үйрөнгөн, ал жактан менингит оорусун жуктуруп алып 25 жаш курагында Кытайды көрө электе эле каза болуп калган.

Ал каза болгондон кийин анын Ыйык Китебин ата-энесине беришкен. Анын ичинен Кудайдын чакырыгына «ооба» деп жооп берген күнү жазган баракчаны таап алышкан. Борден: «Өзүмө эч нерсе калтырбайм» деген сөздөрдү жазган. Ал өзүн толугу менен Кудайдын чакырыгына арнаган. Үй-бүлөсү каршы чыгып аны үй-бүлөлүк бизнеске кошулууга көндүргөндө,  ал: «Баш тартпайм» деп жазган. Борден артка карабастан жолун улантууга даяр болгон. Өлөөрүнө бир нече күн калганда өзүнүн «Өкүнбөйм» деген акыркы сөзүн жазган. Ал келечекти кооптонбой тосуп ала алмак, анткени Кудайдын чакырыгына баш ийүү менен жашаган.

Уильям Борден Пабылдын акыркы күбөлүндүрүүсүн түшүнгөн. Өзүн толугу менен берген адам, артын карабай Кудайдын артынан ээрчиген адам, адилдик таажысын алат. Ушул күнү биз Пабыл жана Уильям Борден менен бирге: «Өкүнбөйм» деген сөздөрдү айтабыз. Бул ар бир ишенүүчүнүн  максаты.

Сабакты түшүнгөнүңөрдү төмөнкү ташырмаларды аткаруу менен көрсөткүлө.

1. Төмөндө көрсөтүлгөн эки тапшырманы тең аткаргыла.

• Силердин кырдаалда жыйын жетекчилерине тиешелүү кесиптик талаптардын тизмесин даярдагыла. Силер кызмат кылган маданий чөйрөгө 1 Тиметейдеги жана Титтеги библиялык чен өлчөмдөрдү колдонгула.
• 2 Тиметейди окугандан кийин бир баракка «коштошуу катын» жазгыла. Эгер силер өлө турганыңарды билсеңер, өзүнөрдөн кийин кандай күбөлөндүрүү калтырат элеңер? Бул тапшырма силердин азыркы учурдагы жашооңор менен кызматыңарды баалоого ошондой эле силер артыңардан ээрчигендерге өз мурасыңарды калтырарыңарды көбүрөөк түшүнгөндө, силердин келечектеги кызматыңарды калыптандырууга жардам берет.

2. Бул сабактын негизинде тест жазгыла. Ал Ыйык Китептен жаттоого берилген аяттарды камтыйт.

1. Жетекчилерге жазылган каттардын болжолдуу убактысы кайсы?

2. 2 Тиметейге жана Титке каттарынын мазмуну Пабылдын авторлугун кантип далилдейт?

3. Пабыл 1 Тиметейге катын кандай максат менен жазган?

4. Пабылдын  күбөлөндүрүсү жалган окутуучулар менен болгон жагдайда Тиметейге кандай шыктандыруу берген?

5. Алгачкы жыйындагы эки кызматты атап, аларга аныктама бергиле?

6. Титтин Пабыл менен мамилеси кандай болгон?

7. Пабыл Титке катын кандай максаты менен жазган?

8. Пабыл Титке жазган катында жакшы иштерди кылуу үчүн кайсы эки мотивацияны келтирет?

9. Жакан Марк менен болгон окуя Пабылдын 2 Тиметейдеги ишенимдүүлүк тууралуу ой жүгүртүүлөрүнө кантип мисал болуп бере алат?  

10. Жыйын жетекчилерине жазылган каттар бүгүнкү күндө жыйындарга кандай төрт ыкма менен кайрыларын атагыла.

11. 2 Тиметей 4:7-8 жана Тит 2:11-14тү эстеп жазгыла.