Lesson 5: განმარტებითი ქადაგების მომზადება

ამ გაკვეთილში სტუდენტი:

(1) დაიმახსოვრებს განმარტებითი ქადაგების განსაზღვრებას.

(2) ისწავლის და პრაქტიკაში გაატარებს განმარტებითი ქადაგების მომზადების ეტაპებს.

(3) დააფასებს განმარტებითი ქადაგების ძალას, შეცვალოს ცხოვრება.

წინა ორ გაკვეთილზე შევისწავლეთ სხვადასხვა სახის ქადაგების მომზადება. ამ გაკვეთილზე სიღრმისეულად გავეცნობით განმარტებით ქადაგებას. როგორც მე–3 გაკვეთილში ვნახეთ, ეს იქნება პასტორთა უმრავლესობისთვის ძირითადი ქადაგების ფორმა.[1]

განმარტებითი ქადაგება არის ბიბლიური კონცეფციის გადმოცემა, რომელიც მიიღება და გადაეცემა ბიბლიური ამონარიდის ისტორიული, გრამატიკული და ლიტერატურული შესწავლის მეშვეობით მისსავე კონტექსტში, რომელსაც სულიწმიდა ჯერ მქადაგებლის პიროვნებისა და გამოცდილების მიმართ იყენებს, შემდეგ კი მის მიერ მსმენელების მიმართ.[1]

გთხოვთ, დაიმახსოვროთ ეს განსაზღვრება. ის მოიცავს რამდენიმე კონცეფციას, რომლებიც მნიშვნელოვანია განმარტებითი ქადაგებისათვის.

ადგილი საღვთო წერილიდან მართავს ქადაგებას

განმარტებითი ქადაგება არის ბიბლიური კონცეფციის გადაცემა, რომელიც გამომდინარეობს… წმიდა წერილის ადგილის შესწავლიდან თავის კონტექსტში.

განმარტებითი ქადაგებები ემყარება საღვთო წერილის ადგილს, მონაკვეთს. ქადაგების სტრუქტურა და ძირითადი შინაარსი თავად ამ მონაკვეთიდან მოდის. თუ ქადაგების მთავარი იდეა არ მოდის წმიდა წერილის მონაკვეთიდან, ქადაგება არ არის განმარტებითი, მიუხედავად იმისა, რომ ქადაგების არსი შეიძლება იყოს ჭეშმარიტი.

განმარტებით ქადაგებაში, ვსვამთ კითხვას:

(1) რას ამბობს წმიდა წერილის ეს მონაკვეთი?

რა თქვა ავტორმა? ტექსტის წაკითხვისას რას ამბობს ბიბლიური ნაწყვეტის გრამატიკა? განმარტებითი ქადაგებისას, ჩვენ არ ვეძებთ დამალულ შეტყობინებებს; ჩვენ ვეძებთ ტექსტის მარტივ მნიშვნელობას.

(2) რას ნიშნავს საღვთო წერილის ეს მონაკვეთი?

რა სურდა ავტორს, რომ მის მსმენელს გაეგო ამ ადგილის წაკითხვისას? ისტორიული კონტექსტის და ლიტერატურული სტილის გათვალისწინებით, რას ნიშნავს ბიბლიის ეს მონაკვეთი?

(3) რა არის წმიდა წერილის ამ მონაკვეთის ძირითადი გზავნილი?

იმის გამო, რომ საღვთო წერილის მონაკვეთი განაგებს ქადაგებას, განმარტებითი ქადაგების ძირითადი აქცენტი განისაზღვრება წმიდა წერილის მონაკვეთის ძირითადი თემის მიხედვით. მონაკვეთის თემა დააკავშირებს ქადაგების ყველა პუნქტს. ქადაგების ყველა პუნქტი დაუკავშირდება ერთმანეთს, საღვთო წერილის მთავარი თემის საშუალებით.

მქადაგებელი გადმოსცემს კონცეფციას

განმარტებითი ქადაგება არის ბიბლიური კონცეფციის გადმოცემა….

იმის გამო, რომ საღვთო წერილის მონაკვეთის გზავნილი წარმართავს ქადაგებას, ჩვენ ვსვამთ რამდენიმე კითხვას:

(1) როგორ გამოხატავს და განმარტავს წმინდა წერილის ამ მონაკვეთის ავტორი თავის გზავნილს?

აქ მქადაგებელი ავითარებს რამდენიმე პუნქტს, რომელიც გამოხატავს და განმარტავს საღვთო წერილის მონაკვეთის მთავარ თემას. გახსოვდეთ, რომ ქადაგების ყველა პუნქტი დაუკავშირდება ერთმანეთს ბიბლიური ადგილის ძირითადი თემის მეშვეობით. შეადარეთ ქვემოთ მოყვანილი მაგალითები.

ეს მონახაზი კარგია, მაგრამ არის რამდენიმე სისუსტე, რომლის გამოსწორებაც საჭიროა:

• მთავარი პუნქტი ბოლომდე არ არის დაკავშირებული საწყის სიტყვებთან რომაელები 12:1-ში; “გევედრებით ძმებო, ღვთიური თანაგრძნობის მეშვეობით...”

• მიუხედავად იმისა, რომ თითოეული ეს პუნქტი ჭეშმარიტია, ისინი ერთმანეთთან არ არის დაკავშირებული ბიბლიური ადგილის მთავარი არსის მეშვეობით.

ეს მონახაზი უკეთესია.

• მონახაზი უკავშირდება ბიბლიური ადგილის მთავარ თემას.

• თუმცა, შესაძლებელია სამი პუნქტი უკეთესად ყოფილიყო ერთმანეთთან დაკავშირებული.

ეს მონახაზი აქ მოცემული სამიდან საუკეთესოა. მონახაზის თითოეული პუნქტი დაკავშირებულია წინა პუნქტთან.

ეს მონახაზი გთავაზობთ თქვენი განმარტებითი (სასწავლო) მონახაზის მთავარ პუნქტებს. ამ გაკვეთილის შემდეგ, ჩვენ გადავდგამთ დამატებით ნაბიჯს, რომ მონახაზის პუნქტები აუდიტორიისთვის გახდეს უფრო მოკლე და დასამახსოვრებელი. ჩვენ ამას სამქადაგებლო მონახაზს ვუწოდებთ.

(2) როგორ შეუძლია მქადაგებელს მკაფიოდ გადასცეს ავტორის გზავნილი (მთავარი აზრი)?

ეფექტური განმარტებითი ქადაგებისთვის, მქადაგებელმა უნდა თარგმნოს ავტორის სიტყვები დღევანდელი მსმენელების ენაზე. ის საღვთო წერილის მონაკვეთის ორიგინალურ ცნებებს გამოხატავს ისე, რომ დღევანდელმა მსმენელებმა გაიგონ. ამისათვის მქადაგებელი გამოიყენებს:

• სიტყვიერ სურათებს

• ამბებს და ილუსტრაციებს

• საგნობრივ გაკვეთილებს

• განმარტებებს

• მონახაზებს

კონცეფცია გამოიყენება მქადაგებლის მიმართ

განმარტებითი ქადაგება არის ბიბლიური კონცეფციის გადმოცემა.… რომელსაც სულიწმიდა პირველ რიგში მქადაგებლის პიროვნებას და გამოცდილების მიმართ იყენებს.

მას შემდეგ, რაც გავიგებთ რას ამბობს ბიბლიის ეს ადგილი და რას ნიშნავს ეს ტექსტი, უნდა დავსვათ კითხვა: ”რას მეუბნება ეს ტექსტი მე, რა უნდა გავაკეთო? ამას ეწოდება გამოყენება. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ჩვენ კითხვას ვსვამთ, “რა სურს ღმერთს, რომ გავაკეთო?”

სანამ სიტყვა იქადაგება ეკლესიაში, ის პირველ რიგში მქადაგებლის გულსა და ცხოვრებას უნდა ელაპარაკოს. ქადაგების პირველი მსმენელი ყოველთვის მქადაგებელია. სანამ ვეცდებით ღვთის სიტყვა გამოყენებულ იქნას ჩვენი აუდიტორიის ცხოვრებაში, ის პირველ რიგში, ჩვენს საკუთარ ცხოვრებაში უნდა გამოვიყენოთ.

კონცეფცია ეხება მსმენელებს

განმარტებითი ქადაგება არის ბიბლიური კონცეფციის გადმოცემა… რომელსაც სულიწმიდა ჯერ მქადაგებლის პიროვნებასა და გამოცდილებასთან მიმართებაში იყენებს, შემდეგ კი მისი საშუალებით მისი მსმენელების მიმართ.

ქადაგება, რომელსაც საერთო არაფერი აქვს აუდიტორიასთან, შეიძლება წმინდა წერილის მონაკვეთის ძალიან კარგი განმარტება იყოს; თუმცა, ის ვერ შეძრავს, ანუ არ შეეხება მსმენელების გულებს. ჭეშმარიტი განმარტებითი ქადაგება უნდა იყოს გამოყენებული მსმენელის მიმართ. საღვთო წერილის გზავნილს ვიყენებთ ჩვენი მსმენელის მიმართ შემდეგის საშუალებით:

• კითხვების დასმით, რაც მსმენელს საშუალებას აძლევს მოსმენილის დაკავშირების თავიანთ ცხოვრებასთან

• ძირითადი ჭეშმარიტებებისა და პრინციპების მიმოხილვით, რომლებიც ტექსტიდან მომდინარეობს

• მსმენელთა ცხოვრებისეული ვითარების გათვალისწინებით

წმინდა წერილის ტექსტის (ადგილის) შერჩევა

ბიბლიური ტექსტის არჩევისას მქადაგებელმა უნდა მოძებნოს ადგილი, რომელიც სრულად შეიცავს აზრს, რომელიც შეიძლება ქადაგებაში იყოს გამოხატული. მრავალი მქადაგებელი ტექსტის არჩევისთვის ოთხ საფეხურს მიმართავს:

1. ქადაგებისათვის აირჩიეთ მთავარი მუხლი ან ადგილი ბიბლიიდან. ვინაიდან წმინდა წერილის ადგილი წარმართავს მთელს ქადაგებას, მნიშვნელოვანია ადგილის სწორად შერჩევა.

2. გადახედეთ არჩეული ადგილის კონტექსტს. განვიხილოთ მიმდებარე მუხლები. უნდა გამოიყენოთ მეტი მუხლი, რომ სრულად გქონდეთ გადმოცემული აზრი? უნდა შეიზღუდოს თუ არა ბიბლიური ამონარიდი ნაკლები მუხლებით, რომ ყურადღება გაამახვილოთ ერთ აზრზე?

3. თქვენს არჩევანში დასარწმუნებლად გადახედეთ ბიბლიის კომენტარებს და სხვა განმარტებით წიგნებს. თუ გადახედავთ, როგორ გამოიყენება ეს ნაწყვეტი სასწავლო ბიბლიაში ან კომენტარებში, თქვენ დარწმუნდებით თქვენს არჩევანში. თუ სხვა, მსგავს წიგნებში, ეს ადგილი სხვაგვარად გაიყო, ჰკითხეთ საკუთარ თავს: „დარწმუნებული ვარ, რომ ჩემი არჩევანი საუკეთესოა ამ მუხლების თემის გამოსახატად?”

4. მიიღეთ საბოლოო გადაწყვეტილება ტექსტთან დაკავშირებით. მას შემდეგ რაც შეისწავლით შერჩეული ადგილის კონტექსტს და მიმოიხილავთ სხვა ცნობარებს, შეგიძლიათ დაიწყოთ დეტალური შესწავლა.

კარგად ჩაწვდით ტექსტს, გაიჟღინთეთ მისით.

განმარტებითი ქადაგების ჩვენი განსაზღვრებიდან, დაიმახსოვრეთ, რომ წმიდა წერილის ადგილი პირველ რიგში უნდა ელაპარაკებოდეს მქადაგებელს, სანამ მსმენელამდე იქნება მიტანილი. ტექსტის არჩევის შემდეგ, რომლის საფუძველზეც უნდა იქადაგოთ, შემდეგი ნაბიჯი არის ტექსტის არსის გააზრება. ამისათვის ის კვლავ და კვლავ უნდა წაიკითხოთ, სანამ არ გაიმსჭვალებით და გაიჟღენთებით არა მხოლოდ თვითონ სიტყვით, არამედ იმ ემოციებითაც, რასაც ავტორი განიცდიდა მისი დაწერისას.

► თუ გაქვთ ღრუბელი (ე.წ."გუბკა"), მოაწყვეთ თვალსაჩინოების გაკვეთილი. ჩადეთ ღრუბელი წყალში, სანამ ის სითხით არ გაიჟღინთება. შემდეგ გამოწურეთ ღრუბელი. დააკვირდით რამდენად ადვილია წყლის მიღება ღრუბელიდან. არ გჭირდებათ დიდი ძალისხმევა; ღრუბელი გაჯერებულია წყლით. როდესაც გაჯერებული იქნებით ტექსტით, სიტყვები გულიდან ისევე იდინებს, როგორც წყალი ღრუბელიდან.

ტექსტით გაჯერებისას თქვენ მიიღებთ "ემოციურ კავშირს" ავტორის სიტყვებთან.

• თუ ავტორი გაბრაზებულია, ნება მიეცით საკუთარ თავს გაბრაზდეთ იმ ცოდვის გამო, რამაც ავტორი გააბრაზა!

• თუ ავტორი ხარობდა, ნება მიეცით საკუთარ გულს სიხარული განიცადოს!

• თუ ავტორი მოწყენილი იყო, შეუერთდით მას მის მწუხარებაში!

• თუ მწერალი შეწუხებული და შეშფოთებული იყო, ეცადეთ შეიგრძნოთ მისი შფოთვა და მღელვარება!

• თუ ავტორი იცინოდა, იცინეთ!

• თუ ავტორი ტიროდა, შეიგრძენით ცრემლები საკუთარ თვალებზე, როდესაც გაიაზრებთ, ის რას განიცდიდა!

ცხელი ნახშირი ხანძრიდან "ინარჩუნებს" ცეცხლს, მიუხედავად იმისა, რომ ცეცხლი არ ჩანს. როდესაც ნახშირს მოათავსებთ მშრალ ფოთლებთან, ქაღალდის ან ხის მახლობლად, ცეცხლი აალდება. ასევეა, როდესაც გონებას და გულს წმიდა წერილის ტექსტის სიტყვებით აავსებთ, ისინი დაიწყებენ თქვენს შიგნით აალებას!

ტექსტის ინფორმაციის ცოდნა საკმარისი არ არის; თქვენ უნდა იგრძნოთ ის, რასაც ავტორი გრძნობდა. მწერლის მგზნებარება თქვენს მგზნებარებად უნდა იქცეს. რატომ? რადგან ღვთის სიტყვასთან გვაქვს საქმე, ტექსტის მგზნებარება ღმერთის მგზნებარებაა! თქვენ მოწოდებულნი ხართ ღვთის მაცნეებად.

როგორ შეიძლება ტექსტით გაჯერება მანამდე, ვიდრე ავტორის მგზნებარებას შეიგრძობთ? სცადეთ შემდეგი ნაბიჯები:

(1) წაიკითხეთ ტექსტი უხმოდ/გულში სულ მცირე ხუთჯერ.

(2) წაიკითხეთ ტექსტი ხმამაღლა სულ მცირე ხუთჯერ.

(3) განაგრძეთ ტექსტის ხელახლა კითხვა.

• ივარჯიშეთ მის გამოთქმით კითხვაში.

• შეეცადეთ იგრძნოთ ის, რასაც ავტორი გრძნობდა.

• შეჩერდით კითხვისას, რომ იფიქროთ იმაზე, რასაც კითხულობთ.

თქვენ შეიმუშავებთ ტექსტთან კავშირის საკუთარ გზას. როგორიც არ უნდა იყოს თქვენი მეთოდი, დარწმუნდით, რომ თქვენი გონებაც და გულიც დაკავშირებულია ავტორის შეტყობინებასთან. თუ იჩქარებთ და ამ მნიშვნელოვან ნაბიჯს გამოტოვებთ, თქვენს სათქმელს მოაკლდება გადამწყვეტი ინგრედიენტი - მგზნებარება. ქმედითი მგზნებარება ბიბლიურ ქადაგებაში მოდის არა მხოლოდ ლოცვიდან, არამედ მქადაგებლის მიერ ღვთის გზავნილის პირადი გააზრებიდან, რაც გადმოცემულია ტექსტში.

► წაიკითხეთ წმიდა წერილის შემდეგი ადგილების ტექსტები: გალატელთა 1:6-9; მათე 17:1-9; ფსალმუნი 10:1-12; გამოცხადება 4. რამდენჯერმე წაიკითხეთ თითოეული ტექსტი. შეიგრძენით ავტორის განცდა. წარმოიდგინეთ თავი ავტორის სიტუაციაში. გრძნობთ თუ არა ტექსტის ემოციას?

► ახლა, აირჩიეთ ამ ტექსტებიდან ერთერთი და წაიკითხეთ ის ხმამაღლა კლასის წინაშე. წაიკითხეთ კლასში გამოთქმით. სთხოვეთ კლასს შეაფასოს თქვენი გამოთქმა. გადაეცით თუ არა ტექსტის ემოცია თქვენი წაკითხვისას?

ტექსტის გაანალიზება

ბევრი თინეიჯერი უყურებს ძალიან კარგ კალათბურთელს და ფიქრობს: ”მსურს კალათბურთი მასსავით ვითამაშო.” ისინი კალათბურთის მოედანზე მიდიან და იწყებენ თამაშს. მათ უყვართ თამაში. მათ აქვთ მისწრაფება და მგზნებარება, მაგრამ მალე იმედგაცრუებულები რჩებიან. მგზნებარება და სწრაფვა არ არის საკმარისი. ის დიდი კალათბურთელი ათასჯერ ისვრის ბურთს კალათს მიღმა, როდესაც ვერავინ ხედავს. ის დიდ მანძილზე დარბის თამაშისთვის გამძლეობის გამოსამუშავებლად. ის აკეთებს გაჭიმვებს, ხტუნვებს, სიმძიმის აწევას და სხვა ვარჯიშებს თამაშისთვის მოსამზადებლად. ეს ვარჯიშები აუცილებელია კარგი მოთამაშისთვის. სავარჯიშოები არ არის მგზნებარებასთან კავშირში; ვარჯიშებს თან ახლავს ოფლი. ვარჯიშები არ არის აღმაფრთოვანებელი, მაგრამ აუცილებელია, რათა მან მიაღწიოს თავის სწრაფვას, იყოს დიდი კალათბურთელი.

ტექსტის ანალიზი, ქადაგებაზე მუშაობის რთული ნაწილია. ანალიზი არ არის მგზნებარება; ანალიზიც ოფლთან არის დაკავშირებული! ამას სჭირდება საათობით შესწავლა, იმ დროს, როდესაც სხვა რამ უფრო სახალისო იქნებოდა. ეს მოიცავს დისციპლინას, მაგრამ ის აუცილებელია, რათა წმიდა წერილის ტექსტის მგზნებარება ისე გადასცეთ, რომ ღვთის სიტყვის ჭეშმარიტება დაუკავშიროთ თქვენი მსმენელების საჭიროებებს.

როგორ აანალიზებთ ტექსტს? გამოყენების ზოგიერთი ეტაპი მოიცავს:[1]

(1) დასვით მარტივი კითხვები ტექსტთან დაკავშირებით.

• ვინ?
• რა?
• როდის?
• სად?
• როგორ?
• რატომ?

(2) მოძებნეთ ტექსტში საკვანძო სიტყვები ან ფრაზები.

(3) მოძებნეთ ტექსტში შედარებები და კონტრასტები.

(4) განსაზღვრეთ მეტყველების მნიშვნელოვანი ნაწილები (ანუ გრამატიკა)[2]

არსებითი სახელი (არს. სახ.) – არსებითი სახელები ხშირად პასუხობენ კითხვებს, როგორიცაა „ვინ?" და „რა?”

ნაცვალსახელი (ნაცვალსახ.) – ნაცვალსახელები ეხება კონკრეტულ არსებით სახელებს, რომლებიც უკვე შეგვხვდა ტექსტში.

ზმნა (ზმნა) – ზმნები აღწერენ მოქმედებას ან მდგომარეობას.

ზედსართავი (ზედს.სახ.) – ზედსართავი სახელები აღწერენ არსებით სახელებს და ნაცვალსახელებს.

ზმნიზედა (ზმნიზ.) – ზმნიზედები ხშირად პასუხობენ კითხვებს, როგორიცაა „როგორ?“ ან „როდის?”

შემაერთებელი კავშირი (შ. კავშ.) – შემაერთებელი კავშირი აკავშირებს სიტყვებს ან ფრაზებს, რომლებიც ერთნაირი მნიშვნელობისაა. ზოგჯერ ისინი აკავშირებენ სიტყვებს, რომლებიც მსგავსი მნიშვნელობისაა და მონათესავეა. სხვა დროს ისინი აკავშირებენ სიტყვებს, რომლებიც ტოლია, მაგრამ საპირისპირო ან განსხვავებული მნიშვნელობისაა. ჩვენ ამას კონტრასტს ვუწოდებთ. “რადგან,” “და,” “არც,” “მაგრამ,” “ან,” “ჯერ,” და “შესაბამისად” არის შემაერთებელი კავშირები.

დაქვემდებარებული კავშირი (დ. კავშ.) – დაქვემდებარებული კავშირები აკავშირებს ფრაზებს, რომლებიც მონათესავეა, მაგრამ არ არის ერთმნიშვნელიანი. ისინი ხშირად აკავშირებენ ორ იდეას, რომელშიც ერთი იდეა მეორეზეა დამოკიდებული (ან აგებული). ძირითადად ბიბლიაში ხშირად გამოყენებულია დაქვემდებარებული კავშირები: „იმიტომ”, „როგორც”, „ვიდრე”, „მიუხედავად იმისა, რომ” და „მას შემდეგ.”

წინდებული (წინდ.) – წინდებულები წარმოადგენს ფრაზებს, რომლებიც მიუთითებენ ნათესაობითობაზე და მთავრდება არსებითი სახელით ან ნაცვალსახელით.

(5) დაარეგულირეთ/განალაგეთ ტექსტი ბუნებრივი მონახაზის მიხედვით.

ამას ხშირად უწოდებენ ტექსტის "ფრაზირებას". ეს „ბუნებრივი მონახაზი“ დაგეხმარებათ იმის გარკვევაში, თუ როგორ არის სტრუქტურირებული საღვთო წერილის მონაკვეთი. ეს საშუალებას აძლევს ტექსტის სტრუქტურას, წარმართოს თქვენი ქადაგება.

აქ მოცემულია ანალიზის მაგალითი. ამ გაკვეთილის ბოლოს იგივენაირად გააანალიზებთ ადგილს ბიბლიიდან, როგორც ამ გაკვეთილის დავალებაში.

PDF აქ წვდომა

რა არის კვლევის მონახაზი, ანუ სქემა?

კვლევის, ანუ შესწავლის მონახაზი არ არის თქვენი ქადაგების მონახაზი. კვლევის მონახაზიდან, მოგვიანებით შეიმუშავებთ თქვენი ქადაგების მონახაზს. კვლევის, ანუ შესწავლის მონახაზი დაგეხმარებათ თქვენი ჩანაწერების, გამოცხადებების, პრაქტიკული გამოყენების და ილუსტრაციების ორგანიზებაში, ბიბლიური ავტორის მიერ გადმოცემული აზრების ბუნებრივი დინების მიხედვით.

კვლევის მონახაზი არის თქვენი სამუშაო სქემა. შეგიძლიათ შეცვალოთ მონახაზი, როდესაც უფრო მეტს შეიტყობთ ტექსტის შესახებ, მაგრამ ეს მონახაზი მოგცემთ ძირითად სტრუქტურას, რაც თქვენი მომზადების მიმართულებას განსაზღვრავს.

მონახაზი ჩონჩხივითაა. ჩონჩხის გარეშე, ჩვენს სხეულს არ ექნებოდა ფორმა - როგორც ჟელე თასში. რაც არ უნდა ლამაზი იყოს შენი კანი, თვალები და თმა, ჩონჩხის გარეშე შენი სილამაზე დაიკარგება. რაც არ უნდა დიდი და ძლიერი იყოს თქვენი კუნთები, ძვლის სტრუქტურის გარეშე თქვენი სხეული სუსტდება. მათი ფუნქციონირებისთვის ყველაზე ძლიერი კუნთებიც კი უნდა ემაგრებოდეს ძვლებს. მონახაზი, ანუ სქემა უზრუნველყოფს თქვენი ქადაგების სტრუქტურას.

როგორ მოვამზადოთ კვლევის მონახაზი

(1) სახელმძღვანელოდ გამოიყენეთ ტექსტის ფრაზირება.

„ტექსტის ანალიზის“ ნაწილში, თქვენ ისწავლეთ საღვთო წერილის ადგილის ბუნებრივი მონახაზის პოვნა. გამოიყენეთ ეს ფრაზა, როგორც სახელმძღვანელო თქვენი კვლევის მონახაზისთვის.

(2) მოძებნეთ ძირითადი პუნქტები ბუნებრივ მონახაზში.

(3) შეაჯამეთ თითოეული პუნქტის ძირითადი აზრი.

(4) შეაჯამეთ ქვეპუნქტები ბუნებრივი მონახაზიდან.

კვლევის სქემის შედგენისას მნიშვნელოვანია ბიბლიური მონაკვეთის ბუნებრივი პუნქტებისა და ქვეპუნქტების თვალყურისდევნება. გახსოვდეთ, რომ განმარტებითი ქადაგება იმართება თავად ბიბლიური ტექსტით. მქადაგებელი არ კარნახობს ტექსტს სტრუქტურას; ის ეძებს ტექსტის ბუნებრივ სტრუქტურას. ბიბლიის განმმარტებლის ამოცანაა „მოუსმინოს ტექსტს.”

აქ მოცემულია რამდენიმე მინიშნება ბუნებრივი პუნქტებისა და ქვე-პუნქტების დასადგენად.

(1) შემაერთებელი კავშირი (შ. კავშ.) ხშირად მიანიშნებს იმაზე, რომ ავტორი ერთი ძირითადი პუნქტიდან მეორე მთავარ პუნქტზე გადადის.

(2) წინდებულები (წინდ.) შეიძლება მიუთითებდეს, რომ ქვეპუნქტი დაკავშირებულია ერთ – ერთ მთავარ პუნქტთან.

(3) შემაერთებელი კავშირი (შ.კავშ.) ზოგჯერ მიუთითებს ქვე-პუნქტებზე, რომლებიც დაკავშირებულია ერთ-ერთ მთავარ პუნქტთან.

თქვენს მონახაზში შინაარსის დამატება

მას შემდეგ რაც მოამზადებთ თქვენს გამოკვლევის მონახაზს, უკვე მზად ხართ შინაარსის დასამატებლად ამ ძირითად მონახაზში. ამ ეტაპზე თქვენ გარდაქმნით თქვენს კვლევის მონახაზს და ჩანაწერებს, ქადაგების მონახაზად. ტექსტის ანალიზის დროს შეიძლება გაჩნდეს კითხვები ტექსტთან დაკავშირებით, რომლებზეც ჯერ არ გიპასუხიათ. ამ ეტაპზე თქვენ პასუხებს გასცემთ ამ კითხვებს. თქვენ შესწავლილი გაქვთ, რას ამბობს ტექსტი; თქვენ აგრძელებთ შესწავლას, რას გულისხმობს ის.

თქვენი მზადების შემდეგი ნაბიჯი არის, მეტი სიცხადის ძიება, თუ რის თქმა სურდა ამ მუხლების ავტორს ჩვენთვის. ეს მნიშვნელოვანია, რადგან „როდესაც ბიბლია ლაპარაკობს, ღმერთი ლაპარაკობს.”[1] რისი თქმაც სურდა ავტორს, არის ის, რისი თქმაც ღმერთს სურს ჩვენთვის. როგორც მქადაგებელი, თქვენ უნდა გააიგივოთ საკუთარი თავი ღვთის გზავნილთან და აცნობოთ ის ნათლად და მკაფიოდ.

იმისათვის, რომ ეს გააკეთოთ, გონივრული იქნება გამოიყენოთ ის სასწავლო საშუალებები, რაც თქვენთვის ხელმისაწვდომია. თუ შესაძლებელია, გამოიყენეთ შემდეგი სასწავლო საშუალებები:

• ბიბლიური ლექსიკონები

• სიმფონიები

• ბიბლიური რუქები

• ბიბლიური ენციკლოპედიები

• სიტყვების შესწავლა

• კომენტარები

როდესაც აგროვებთ ინფორმაციას ტექსტისა და მისი მნიშვნელობის შესახებ, შეაჯამეთ ყველაზე მნიშვნელოვანი ინფორმაცია მოკლე ჩანაწერებში, თქვენი კვლევის მონახაზის შესაბამისი სათაურის ქვეშ.

ყურადღებით იყავით, ნუ შეიტანთ ძალიან ბევრ შენიშვნას, თორემ თქვენი ქადაგება ძალზე გრძელი გამოვა და აუდიტორიას გაუჭირდება მისი აღქმა. ამის ნაცვლად, მოძებნეთ მნიშვნელოვანი ინფორმაცია, რომელიც დაგეხმარებათ უფრო მკაფიოდ განმარტოთ ტექსტის მნიშვნელობა. ჩაიწერეთ თქვენი კვლევის შენიშვნები ისე, რომ შეძლოთ მათი გადაცემა ჩვეულებრივი აუდიტორიისთვის.

მოიძიეთ ინფორმაცია, როგორიცაა:

• ისტორიული ფონი - რა ხდებოდა მისი დაწერის დროს?

• სიტყვის მნიშვნელობები - საჭიროა მნიშვნელოვანი სიტყვები უფრო ნათლად ახსნათ?

• გეოგრაფია - აღნიშნულია თუ არა რომელიმე ქალაქი ან ადგილმდებარეობა თქვენს ტექსტში? რა ადგილას იმყოფებოდნენ ადამიანები, ვისთვისაც ის პირველად დაიწერა? ნახეთ, რისი სწავლა შეგიძლიათ ბიბლიური ატლასიდან, ბიბლიური ლექსიკონიდან ან ბიბლიური ენციკლოპედიიდან.

თუ კვლავაც გაქვთ შეკითხვები ტექსტთან დაკავშირებით, წაიკითხეთ ბიბლიური კომენტარები, რათა გაეცნოთ სხვა ბიბლიის მკვლევარების მოსაზრებებს.

გარდაქმენით თქვენი კვლევის მონახაზი ქადაგების მონახაზად

ახლა, როდესაც გულდასმით შეისწავლეთ ტექსტი, თქვენს კვლევით მონახაზს გადააკეთებთ საქადაგებელ მონახაზად.

კვლევის მონახაზის მიზანია:

• ავტორის აზრების დინების ჩვენება.

• თქვენი გზავნილის ფორმირება ავტორის აზრების მიმართულებისამებრ.

• თქვენი საკვლევი შენიშვნებისა და ჩანაწერების სტრუქტურის შემოთავაზება.

• დახმარება წმიდა წერილის მონაკვეთის შეტყობინებაზე, ანუ მთავარ აზრზე ფოკუსირებაში.

• პუნქტების დამატების თავიდან აცილება, რომლებიც არ მოდის ბიბლიური ტექსტიდან (მიუხედავად იმისა, რომ ისინი შეიძლება კარგი პუნქტები იყოს სხვა ქადაგებისთვის).

ქადაგების მონახაზის მიზანია:

• გაუადვილოთ თქვენს აუდიტორიას მთავარი გზავნილის გაგება და დამახსოვრება.

• პრაქტიკულად გამოიყენოთ გზავნილი თქვენი აუდიტორიის გულებსა და ცხოვრებასთან მიმართებაში.

• მოუწოდოთ თქვენს აუდიტორიას, იმოქმედონ წმიდა წერილის ტექსტის გზავნილის შესაბამისად.

• წინასწარმეტყველური „ხმით“ ილაპარაკოთ ბიბლიის ამ ნაწყვეტის ჭეშმარიტება თქვენი მსმენელების ცხოვრებაში.

ქადაგების მონახაზის შექმნა

ქადაგების მონახაზი უნდა შეესატყვისებოდეს კვლევის მონახაზში თქვენ მიერ მომზადებულ პუნქტებს. შეგიძლიათ გამოიყენოთ თქვენი კვლევის მონახაზი, როგორც თქვენი გზავნილის შინაარსის ნაწილი. ამასთან, თქვენს ქადაგების მონახაზში უნდა გაითვალისწინოთ თქვენი სასწავლო გეგმის პუნქტები და გამოხატოთ ისინი უფრო მარტივი, უფრო კრეატიული ხერხებით.

კვლევის მონახაზი დაგეხმარებათ ტექსტის ინტერპრეტაციაში და ახსნაში. იმ ეტაპისთვის, დეტალი ძალიან მნიშვნელოვანია. კვლევაში თქვენ საქმე გქონდათ ინტერპრეტაციის, განმარტების მეცნიერებასთან.

ქადაგების მონახაზი ნაკლებად ზუსტია. ის მეტ ყურადღებას აქცევს კომუნიკაციის ხელოვნებას. იყავით შემოქმედებითი და წარმოსახვითი, თქვენი ქადაგების მონახაზში.

ნუ გამოიყენებთ ერთსა და იმავე ტიპის მონახაზს ყველა ქადაგებაში; საჭიროა იყოთ შემოქმედებითები, რომ მსმენელი ყურადღებით გისმენდეთ ყოველ ჯერზე, როდესაც ქადაგებთ. თუმცა, არ დაუშვათ, რომ შემოქმედებითობამ გადაგახვევინოთ ტექსტის გზავნილიდან. ქადაგების მონახაზის მომზადებისას ხშირად უნდა დაუბრუნდეთ კვლევის მონახაზს, რათა დარწმუნდეთ, რომ ტექსტს ერთგულად მიჰყვებით.

რჩევები ქადაგების მონახაზისთვის

(1) თქვენი ქადაგების მონახაზი უშუალოდ აუდიტორიას ესაუბროს.

ვინაიდან ქადაგება გამოხმაურებას მოითხოვს, თქვენი მონახაზი, შეძლებისდაგვარად, პირდაპირ უნდა ელაპარაკებოდეს აუდიტორიას. მონახაზი, რომელიც პირდაპირ აუდიტორიას ელაპარაკება, მეტ გავლენას მოახდენს. მათ ეცოდინებათ, რომ რაღაც უნდა გააკეთონ. ეს არ არის ინფორმაცია, რომელიც უბრალოდ უნდა იცოდნენ; ეს თავიანთ ცხოვრებაში უნდა გამოიყენონ.

(2) გამოიყენეთ სრული წინადადებები.

იმისათვის, რომ მკაფიოდ ისაუბროთ და გასაგებად გადასცეთ აზრი, შეძლებისდაგვარად გამოიყენეთ სრული წინადადებები.

(3) გამოიყენეთ სამოქმედო სიტყვები.

მას შემდეგ, რაც ქადაგება აუდიტორიას რეაგირებისკენ მოუწოდებს, თქვენ უნდა გამოიყენოთ მოქმედებებითი გვარი, როდესაც ეს შესაძლებელია.

(4) გამოიყენეთ მარტივი ენა.

მქადაგებლის მიზანია ხალხთან კომუნიკაცია და არა ხალხზე შთაბეჭდილების მოხდენა მქადაგებლური ლექსიკით. როდესაც იყენებთ გრძელ სიტყვებს, რომლის მნიშვნელობაც ხალხს არ ესმის, ვერ გადასცემთ ცხოვრების შემცვლელ გზავნილს. შთაბეჭდილება მოახდინე ადამიანებზე ღვთის სიტყვის ძალით და არა თქვენს მიერ შესწავლილი გრძელი სიტყვებით.

მოციქული პავლე ბრწყინვალე სწავლული იყო. მან იცოდა მრავალი ენა; მას შეეძლო მსჯელობა ბერძნულ ფილოსოფიაზე, ებრაულ თეოლოგიაზე და რომაულ პოლიტიკაზე. პავლეს შეეძლო ისეთი რთული სიტყვების გამოყენება, რომელსაც ვერავინ გაიგებდა; მაგრამ, როდესაც პავლე ქადაგებდა, ის სახარების სიმარტივეს გადმოსცემდა. მან იცოდა, რომ სახარება „ღმერთის ძალაა იგი ყოველი მორწმუნის გადასარჩენად ჯერ იუდევლისა და მერე ბერძენისა” (რომაელთა 1:16).

შუა საუკუნეებში ეპისკოპოსი იოჰანესი, იყო ცნობილი ორატორი. მას შეეძლო მგზნებარედ და ბრწყინვალედ საუბარი. იოჰანესის საუბრის მოსასმენად ბევრი ადამიანი მოდიოდა. ხალხი ძალიან აღფრთოვანებული იყო თავიანთი ეპისკოპოსით. თუმცა, ყოველთვის, როდესაც იოჰანესი კათედრიდან ჩამოდიოდა, ერთი მოხუცი ქალბატონი უყურებდა მას და ბუტბუტებდა: „დიდი იოჰანესი; პატარა იესო.”

ეპისკოპოსი შეწუხდა მისი სიტყვებით. ბოლოს, მან კათედრიდან ცოტა ხნით გათავისუფლება მოითხოვა. თითქმის ერთი წლის განმავლობაში ის კითხულობდა ახალ აღთქმას და ფიქრობდა იესოს ცხოვრებასა და სახარების ძალაზე.

აღდგომის კვირას, ეპისკოპოსი იოჰანესი კათედრასთან დაბრუნდა. ტაძარი ხალხით იყო სავსე. ერთი წლის შემდეგ ისინი ბრწყინვალე ქადაგებას ელოდნენ. იოჰანესი კათედრასთან მივიდა სალაპარაკოდ. მან დაიწყო, "იესო ქრისტე" - და გაჩერდა. მან ტირილი დაიწყო, რადგან გაახსენდა რა ისწავლა იესოს შესახებ ამ ერთი წლის განმავლობაში, რომელიც ლოცვასა და კვლევაში გაატარა. ქადაგების დაწყების რამდენიმე მცდელობის შემდეგ, იოჰანესი ჩამოვიდა სცენიდან და დარცხვენილი გაემართა ტაძრის უკანა მხარეს. როდესაც მან მოხუცი ქალბატონის გვერდით ჩაიარა, მოესმა მისი ნათქვამი: ”პატარა იოჰანესი; დიდი იესო.”

ჩვენი, როგორც მქადაგებლების, მიზანი უნდა იყოს: ”პატარა მე; დიდი იესო “. უბრალო ენა, რომელიც ძალაუფლებით გადასცემს სახარებას, აამაღლებს იესოს, მოსაუბრის ნაცვლად.

(1) ბიბლიური ტექსტი

ა. დაიწყეთ საკვანძო მუხლით ან ამონარიდით ბიბლიიდან.

ბ. განსაზღვრეთ აბზაცი.

გ. კავშირი იქონიეთ ტექსტთან.

(2) ბუნებრივი მონახაზი

ა. გააანალიზეთ ტექსტი.

ბ. დაალაგეთ ბიბლიური ტექსტი მისი აზრების (ფრაზირების) ბუნებრივი თანმიმდევრობის მიხედვით).

(3) კვლევის მონახაზი

ა. შეაჯამეთ ბუნებრივი მონახაზის ძირითადი პუნქტები.

ბ. დაალაგეთ ბუნებრივი მონახაზი მონაკვეთების და ქვემონაკვეთების მიხედვით.

გ. გამოიყენეთ კვლევის მონახაზი, როგორც სახელმძღვანელო შემდგომი შესწავლისთვის.

დ. დაამატეთ შინაარსი მონახაზს.

(4) ქადაგების მონახაზი

ა. ხელახლა ჩამოაყალიბეთ კვლევის მონახაზის ძირითადი პუნქტები მარტივი ფორმულირებებით.

ბ. გაუადვილეთ თვალყურის დევნება და დამახსოვრება.

გ. გახადეთ ის წინასწარმეტყველური (ილაპარაკეთ ჭეშმარიტება აუდიტორიის ცხოვრებაში).

დ. იყავით შემოქმედებითი.

გადახედეთ განმარტებითი ქადაგების განსაზღვრებას.

განმარტებითი ქადაგება არის ბიბლიური კონცეფციის გადმოცემა, რომელიც მიიღება და გადაეცემა ბიბლიური ამონარიდის ისტორიული, გრამატიკული და ლიტერატურული შესწავლის მეშვეობით, მისსავე კონტექსტში, რომელსაც სულიწმინდა ჯერ მქადაგებლის პიროვნებისა და გამოცდილების მიმართ იყენებს, შემდეგ კი მის მიერ მსმენელების მიმართ.

განმარტებითი ქადაგება რთული სამუშაოა. ის მოითხოვს მიძღვნას ტექსტში ჩასაწვდომად, რომ გავიგოთ, რას ამბობს ღვთის სიტყვა, ხოლო შემდეგ ტექსტის დღევანდელი მსმენელისთვის გადაცემას. ეს შრომატევადია, მაგრამ ღირებული. ჩვენ ვქადაგებთ, რადგან „ღვთისთვის სათნო იყო მორწმუნეთა გადარჩენა ქადაგების უგუნურებით“. როდესაც ჯვარცმულ ქრისტეს ვქადაგებთ, ვხედავთ სახარების ძალას, ”რადგან ღვთის უგუნურება ადამიანებზე უბრძენესია” (1 კორინთელთა 1:21, 25).

ამ გაკვეთილზე ტესტი არ ჩატარდება. ამის ნაცვლად, თქვენ ივარჯიშებთ განმარტებითი ქადაგების მომზადებასა და ქადაგებაში.

(1) აირჩიეთ ტექსტი, რომელზეც გსურთ ქადაგება. დეტალურად შეისწავლეთ საღვთო წერილის მონაკვეთი ამ გაკვეთილის საფეხურების გამოყენებით.

(ა) გაიჟღინთეთ ტექსტით. ათჯერ მაინც წაიკითხეთ და შეიგრძენით ავტორის ემოცია.

(ბ) გააანალიზეთ ტექსტი ამ გაკვეთილზე მოცემული ხუთი საფეხურის, ანუ ეტაპის გამოყენებით.

(გ) მოამზადეთ ბიბლიური ადგილის კვლევის მონახაზი.

(დ) მოამზადეთ ბიბლიური მონაკვეთის ქადაგების მონახაზი.

(2) იქადაგეთ ქადაგება, რომელიც მოუმზადეთ კლასს. ეს ქადაგება უნდა იყოს 12-15 წუთიანი. კლასის თითოეული წევრი შეავსებს შეფასების ფორმას, რომელიც მოცემულია ამ კურსის სახელმძღვანელოს ბოლოში.