სწავლება არის ინფორმაციისა და დამოკიდებულების აქტიური გადაცემა ერთი ადამიანისგან მეორესთვის. სწავლება მოიცავს მასწავლებელს და მოსწავლეს. სწავლება შეიძლება ჩატარდეს ფორმალური კლასის პირობებში; სწავლება შეიძლება ჩატარდეს ეკლესიის კათედრიდან კვირა დღეს; სწავლება შეიძლება ჩატარდეს ერთი-ერთზე განხილვის დროს.
რას წარმოადგენს მასწავლებელი? მასწავლებელი არის ადამიანი, რომელსაც ესმის ინფორმაცია და აცნობს მას სხვას. კარგი მასწავლებელი არის ადამიანი, რომელსაც შეუძლია მიიღოს რთული ჭეშმარიტება და გადასცეს ის მარტივი გზით. მასწავლებელი, პირველ რიგში, კომუნიკატორია. ის იღებს ისეთ რამეებს, რაც სხვებმა არ იციან და საკმარისად ამარტივებს, რათა მოსწავლემ გაიგოს.
მასწავლებლის ყველაზე მნიშვნელოვანი მოვალეობაა სხვებისთვის ჭეშმარიტების გადაცემა და სხვებისთვის იმის სწავლება, თუ როგორ ისწავლონ. ჭეშმარიტება, რომელსაც ღვთის მასწავლებლები უნდა გადმოსცემდნენ, არის ღვთის შეტყობინება ქვეყნიერებისთვის. ჩვენს საზოგადოებას სჭირდება ადამიანები, რომლებმაც იციან ჩვენი სამყაროს მდგომარეობა და რომლებსაც ესმით ღვთის გზავნილი ქვეყნიერებისადმი და ვისაც შეუძლია ამ შეტყობინების გადაცემა დანარჩენებისთვის.
ჩვენ გვყავს ბიზნესმენები, რომლებიც იმდენად კარგად საუბრობენ თავიანთი პროდუქტის ღირსებების შესახებ, რომ მათ შეძენას ვჩქარობთ. კარგი კომუნიკაციის უნარის მქონე გამყიდველების წყალობით, სმარტფონებისა და კოკა-კოლას ყიდვა მსოფლიოს თითქმის ნებისმიერ წერტილშია შესაძლებელი. ეს ყველაფერი დროებითია. დაფიქრდით, რამდენად უფრო მნიშვნელოვანია სამყაროსთვის ღვთის მარადიული სიტყვა. ჩვენ გვჭირდება მასწავლებლები, რომლებსაც ღვთის ჭეშმარიტების გადაცემა შეუძლიათ ისე, რომ ქვეყნიერების ხალხმა შეძლოს ამის გაგება და საპასუხო მოქმედება.
სწავლება ბიბლიაში
სწავლება ყოველთვის მნიშვნელოვანი იყო ეკლესიაში. იესოს "რაბი" უწოდეს, რაც მასწავლებელს ნიშნავს. მან თავის მოწაფეებს დაავალა, წასულიყვნენ ქვეყნიერებაზე და ესწავლებინათ, რაც მან ასწავლა მათ. ყურადღება მიაქციეთ რამდენიმე დაკვირვებას სწავლების შესახებ ახალ აღთქმაში.
(1) ადრეულ ეკლესიაში სწავლება ერთ-ერთი მოვალეობა იყო.
ანტიოქიის ეკლესიაში იყვნენ წინასწარმეტყველები და მოძღვრები: ბარნაბა და სიმონი, ნიგერი რომ ერქვა, ლუციუს კვირინელი და მანაინი - მეოთხედმთავარ ჰეროდეს ძუძუმტე, და სავლე (საქმეები 13:1).
ეს მასწავლებლები დაეხმარნენ ახალ მორწმუნეებს იმის გაგებაში, თუ რას ნიშნავს იყო იესოს ნამდვილი მიმდევარი. ლუკამ დაწერა იმ ჭეშმარიტების დასადასტურებლად, რაშიც თეოფილე განისწავლა:
მეც საჭიროდ მივიჩნიე... ყოველივე თანმიმდევრულად აღგიწერო, ღირსეულო თეოფილე, რათა შეიცნო იმ მოძღვრების საიმედოობა, რომლითაც განისწავლე (ლუკა 1:3-4).
(2) სწავლება სულიწმიდის ერთ-ერთი ნიჭია.
და დააყენა ღმერთმა ეკლესიაში, პირველად მოციქულები, მერე წინასწარმეტყველნი, მერე მოძღვრები; შემდეგ ძალნი, განკურნების ნიჭი, შეწევნა, მართვა და სხვადასხვა ენები (1 კორინთელთა 12:28).
ზოგიერთ ქრისტიანს განსაკუთრებული სულიერი ნიჭი მიეცა ეფექტური სწავლებისთვის.
(3) სწავლება პასტორის ერთ-ერთი მთავარი მოვალეობაა.
და მან მოგვცა ერთნი მოციქულებად, მეორენი წინასწარმეტყველებად, ზოგნი მახარებლებად, ზოგნი კი მწყემსებად და მასწავლებლებად (ეფესელთა 4:11).
ამ ჩამონათვალში სიტყვები „პასტორი“ და „მასწავლებელი“ ერთმანეთთან ისე არის დაკავშირებული, რომ ისინი ერთსა და იმავე მოვალეობებს ეხება. პასტორი უნდა იყოს მასწავლებელი. სწავლება იმდენად მნიშვნელოვანია, რომ პავლემ იგი ჩამოთვალა, როგორც ერთ-ერთი წინაპირობა პასტორობისთვის. ყველა პასტორს უნდა ჰქონდეს სწავლების უნარი.
მაგრამ ეპისკოპოსი უნდა იყოს უმწიკვლო, ერთი ცოლის ქმარი, ფრთხილი, აზრიანი, წესიერი, სტუმართმოყვარე, განმსწავლელი, არა ლოთი, არა მოჩხუბარი, არამედ შემწყნარე, თვინიერი და არა ფულის მოყვარული (1 ტიმოთეს 3:2-3).
თუ ადამიანი არ ასწავლის, ის არ არის მზად, რომ იყოს პასტორი. ყველა პასტორს არა აქვს სწავლების სულიერი ნიჭი, მაგრამ თითოეულმა პასტორმა თავისი შესაძლებლობების შესაბამისად უნდა განავითაროს სწავლების უნარი.
კარგი მასწავლებლის მახასიათებლები
რა თვისებები აქვს კარგ მასწავლებელს? როგორ შეიძლება ვინმე გახდეს უკეთესი მასწავლებელი? ქვემოთ მოცემულია რამდენიმე თვისება, რაც აუცილებელია წარმატებული მასწავლებლობისთვის.
ბევრი მუშაობა/ სიბეჯითე
ერთ-ერთი არასწორი წარმოდგენა მასწავლებლის პროფესიის შესახებ არის ის, რომ ეს არის მარტივი სამუშაო. თქვენ არ გჭირდებათ მიწის გათხრა ან ძრავების ზეთსა თუ ტაოტში ამოსვრა მუშაობისას.
მოვისმინე ამბავი ახალგაზრდა კაცის შესახებ, რომელმაც დოქტორის ხარისხი მიიღო აშშ - ში. როდესაც ის დაბრუნდა სემინარიაში, სადაც ასწავლიდა, შეატყობინა, რომ ახლა აღარ აპირებდა ამდენ მუშაობას, რადგან დოქტორის ხარისხი მიიღო. ის გეგმავდა ესარგებლა იმ პატივით, რომელიც თან ერთვოდა მის დოქტორის ხარისხს. ეს არასწორი დამოკიდებულება იყო. ღმერთი არ გვაძლევს განათლებას, ამისთვის, რომ ჩვენ ნაკლები ვიშრომოთ, არამედ, რათა უფრო ეფექტურად ვიმუშაოთ.
ბევრი ადამიანი დიდ გაუგებრობაშია შრომის შესახებ. მათ მიაჩნიათ, რომ შრომა ღვთის წყევლის ნაწილია. ეს არ შეესაბამება სიმართლეს. როდესაც ღმერთმა შექმნა ადამი და ევა, მათ პასუხისმგებლობები დააკისრა. მან უთხრა,
აკურთხა ღმერთმა ისინი და უთხრა: "ინაყოფიერეთ და იმრავლეთ, აავსეთ ქვეყანა და იუფლეთ მასზე; იბატონეთ ზღვაში თევზებზე, ცაში ფრინველებზე, და ყოველ ცოცხალ არსებაზე, რაც კი მიწაზე იძვრის (დაბადება 1:28).
დედამიწაზე უფლობა და ბატონობა გულისხმობდა საქმიანობას, პასუხისმგებლობას და შრომას. როდესაც ადამმა და ევამ შესცოდეს, მათ განიცადეს წყევლა, რომელიც მათი აჯანყების შედეგად მოხდა. წყევლა არ იყო თვით შრომა, არამედ გაჭირვება და იმედგაცრუება, რაც მათ შრომას ახლავდა თან. ნაცვლად იმ სიხარულით სავსე შრომისა, რასაც დაცემამდე ეწეოდნენ.შემდეგ მათი მუშაობა მტანჯველი უნდა გამხდარიყო (დაბადება 3:17).
ათი მცნებიდან ერთერთში ნათქვამია: ”ექვსი დღე იმუშავე და აკეთე ყველა შენი საქმე” (გამოსვლა 20:9). ეს მცნება მოგვეცა იმის დასანახად, რომ შაბათი წმიდაა. ამასთან, ამ მცნების ნაწილი ხაზს უსვამს იმას, რაც ქრისტიანებს ყოველთვის სწამდათ, ასწავლიდნენ და ასრულებდნენ - რომ შრომა ღირსეულია. ზოგის აზრის მიუხედევად, მუშაობა წყევლა არ არის.
თუ გსურთ წარმატებული მასწავლებელი იყოთ, უნდა გულმოდგინედ, ბევრი იმუშაოთ. თქვენ ვერ გახდებით ეფექტური მასწავლებელი კარგი მომზადების გარეშე. მომზადება ნიშნავს, რომ კითხულობთ და შეისწავლით სხვების აზრს იმ თემასთან დაკავშირებით, რომელსაც თქვენ ასწავლით. ეს ასევე ნიშნავს, რომ იწერეთ იმას, რაც შეიტყვეთ და ალაგებთ აზრებს ისე, რომ შეგეძლოთ მათი წარდგენა თქვენი სტუდენტებისთვის. თუ კარგად არ მოემზადებით, კარგად ვერ ასწავლით. წარმატებული მასწავლებლობა ბევრ შრომას მოითხოვს.
ცოდნა
კარგმა მასწავლებელმა უფრო მეტი უნდა იცოდეს, ვიდრე მისმა მოსწავლეებმა. შეიძლება ვიღაცას ჰქონდეს საუკეთესო მეთოდები და საუკეთესო პიროვნული თვისებები, მაგრამ თუ ადამიანმა არ იცის საგნის სფერო, ის ვერ იქნება ეფექტური მასწავლებელი. კარგ მასწავლებელს წარსულში გარკვეული სახის განათლება უნდა ჰქონდეს მიღებული. ეს განათლება შეიძლება იყოს ოფიციალური ან არაოფიციალური. განათლება შეიძლება მიღებულ იქნას საკლასო ოთახში კვალიფიციური პედაგოგების მითითებით, ან შეიძლება იყოს თვითგანათლება, რომელიც მიღებულ იქნა კითხვით და ცხოვრებისეული გამოცდილებით. ყველა მასწავლებელს უნდა ჰქონდეს ძირითადი განათლება.
კარგ მასწავლებლებს არ აკმაყოფილებთ სტატიკურობა თავიანთ განათლებაში. ისინი განაგრძობენ სწავლას და ზრდას. სწავლების ერთ-ერთი შესანიშნავი რამ არის ის, რომ ვიდრე სტუდენტებს ასწავლით, თქვენ გაქვთ შესაძლებლობა უფრო მეტი გაიგოთ. ჩემი საყვარელი ანდაზა ამბობს: ”ღმერთის დიდება რაღაცეების დამალვაა, ხოლო მეფეთა დიდება რაღაცეების ძიება” (იგავები 25:2). კარგი მასწავლებლის პირველი თვისებაა, რომ ის კარგი მოსწავლეა.
როგორ უნდა დარწმუნდეთ, რომ შეგიძლიათ სწავლის გაგრძელება?
იკითხეთ წიგნები
დაესწარით სიმპოზიუმებს და სემინარებს
განიხილეთ სერიოზული თემები კოლეგებთან
წერეთ
რაც უფრო მეტს ვასწავლით, მით უფრო მეტს ვსწავლობთ. რაც უფრო მეტს ვსწავლობთ, მით უფრო ვაცნობიერებთ იმას, რაც არ ვიცით და უფრო თავმდაბლები უნდა გავხდეთ. როდესაც ვაცნობიერებთ იმას, რაც არ ვიცით, უფრო მონდომებული უნდა გავხდეთ, რომ მეტი ვისწავლოთ. გააგრძელეთ სწავლება და თქვენ განაგრძობთ სწავლას.
ინოვაცია
ინოვაცია მოიცავს შემოქმედებასა და მოქნილობას. ორივე ეს თვისება აუცილებელია წარმატებული მასწავლებლისთვის. კარგი პედაგოგი უნდა იყოს ნოვატორი და დამყოლი. კარგ მასწავლებელს შეუძლია გაუმკლავდეს მოულოდნელ შეფერხებებს და შეუძლია ასწავლოს შემოქმედებითად.
სწავლების ყველაზე გავრცელებული სახეობაა ლექციების ჩატარება. მიუხედავად იმისა, რომ ლექციების ჩატარება ძალზე მნიშვნელოვანი მეთოდია, იშვიათად უნდა იქნას გამოყენებული მხოლოდ ის. ინგლისურ ანდაზაში ნათქვამია: ”მრავალფეროვნება არის ცხოვრების საკმაზი”. სწავლების მეთოდების შენაცვლებისას, უფრო მეტ სტუდენტს მიიზიდავთ.
კარგი მასწავლებლის კომუნიკაციის ერთ-ერთი საშუალება ერთგვარი უნიკალური მიდგომის გამოყენებაა. ის საკლასო ოთახში აკეთებს რაღაც უჩვეულოს. ერთ – ერთ საუკეთესო მასწავლებელს, რომელიც ოდესმე მყავდა, საკლასო ოთახში მოჰქონდა ისეთი ნივთები, როგორიცაა სახრახნისი ("ატვიორტკა"), კომპიუტერის ნაწილები და იყენებდა მათ გარკვეული ჭეშმარიტებების საილუსტრაციოდ. რაც უფრო უნიკალური შეიძლება იყოს მასწავლებელი, მით უფრო ეფექტურად გამოსდის მას კომუნიკაცია და საჭირო აზრის გადმოცემა. მასწავლებელმა არ უნდა იყოყმანოს კლასში ახალი მიდგომების მოსინჯვაზე.
იუმორი
არცერთი ინსტრუმენტი არ შეიძლება იყოს მასწავლებლის ხელში, უფრო ღირებული ვიდრე იუმორი. ბიბლია არ არის სახალისო წიგნი, მაგრამ წმიდა წერილებში არის მინიშნებები, რომ ბიბლიის პერსონაჟები ჩვეულებრივი ადამიანები იყვნენ, რომლებსაც უყვარდათ იუმორი. მოციქულთა საქმეების წიგნი მოიცავს ამბავს სკევას შვიდი ძის შესახებ, რომლებიც ცდილობდნენ ავი სულების განდევნას: "გაფიცებთ იესოს, რომელსაც პავლე ქადაგებს". როდესაც ამ ხალხმა სცადა ეშმაკების განდევნა იესოს სახელით, ავმა სულებმა უპასუხეს: ”იესოსაც ვიცნობთ და პავლეც ვიცით, თქვენ კი ვინა ხართ?” (საქმეები 19:13-15). პიროვნებას, რომელმაც ლუკას ეს ამბავი უამბო, ალბათ ეღიმებოდა, როდესაც ამ შემთხვევას უყვებოდა.
იუმორი ბევრ რამეს აკეთებს მასწავლებლისთვის:
1. იუმორი ხელახლა იპყრობს სტუდენტების ყურადღებას. სტუდენტების კონცენტრაციის უნარი შეზღუდულია. რამდენიმე წუთის შემდეგ საუკეთესო სტუდენტებიც კი ცდუნებას განიცდიან, რომ სხვა რამეზე იფიქრონ. იუმორის შემოტანისას ყველა უკან ბრუნდება. კლასის ყურადღებას იბრუნებთ.
2. იუმორი განმუხტავს კლასის ატმოსფეროს. სწავლება შეიძლება დამღლელი გახდეს. ფაქტებმა, რიცხვებმა, სწავლებებმა და ცნებებმა შეიძლება ძალიან სერიოზული და დაძაბული ატმოსფეროც კი შექმნან. სასაცილო ამბავი ან იუმორისტული კომენტარი ეხმარება ყველას, რომ განიმუხტონ.
3. იუმორი წარმოაჩენს ჭეშმარიტებას სხვა პერსპექტივით. როდესაც ჭეშმარიტება სხვა რაკურსით არის წარმოდგენილი, ის შეიძლება უფრო გაიგონ და ბევრად უფრო დიდხანს ახსოვდეთ. იუმორის საშუალებით წარდგენილმა ჭეშმარიტებამ შეიძლება ისეთი გამოცხადება მისცეს ადამიანს, რაც სხვა გზით არ მოიპოვება.
4. იუმორი არბილებს მხილებას. კარგმა მასწავლებელმა უნდა შეინარჩუნოს წესრიგი თავის კლასში. წესრიგის დაცვა მოითხოვს დამრღვევთა მხილებას. მოსწავლის მკაცრად მხილებამ შეიძლება გაბრაზება, უხერხულობა ან შიში გამოიწვიოს კლასში, მათ შორის მათშიც, ვისაც მხილება არ ეხება. იუმორის გამოყენება ასუსტებს მხილების მტკივნეულობას და უხერხულობას.
ზოგს ბევრი შრომა უწევს იმისთვის, რომ ცოტაოდენი იუმორი შემატოს თავის სიტყვას. ამასთან, ადამიანთა უმრავლესობამ შეიძლება ცოტაოდენი იუმორის გამოყენება მაინც ისწავლოს.
მგრძნობიარეობა
კომუნიკაციის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი წესია, იყოთ მგრძნობიარე იმ ადამიანის მიმართ, ვისთანაც ურთიერთობთ. ადამიანები, ვისთანაც ურთიერთობთ, ნამდვილი ადამიანები არიან, რეალური საჭიროებებით და რეალური მოლოდინებით. კარგი მასწავლებლის ერთ-ერთი ნიშანია, რომ ის კარგი მსმენელია. ხშირად ჩვენ იმდენად ვართ კონცენტრირებულნი ჩვენი საკუთარი ინტერესის სფეროზე, რომ ვერ ვამჩნევთ ჩვენს გარშემომყოფთა საჭიროებებს და ინტერესებს.
კორინთელებს ეგონათ, რომ ბევრი იცოდნენ, მაგრამ მათ დიდად არ აინტერესებდათ მათი თანამორწმუნეების მდგომარეობა. პავლემ გააფრთხილა ისინი, რომ მხოლოდ ცოდნა „აამპარტავნებს, სიყვარული კი აშენებს” (1 კორინთელთა 8:1). სიყვარული გვიბიძგებს გავაცნობიეროთ ჩვენი სტუდენტების საჭიროებები და ინტერესები. სიყვარული უკეთეს მსმენელად გვაქცევს.
ბრძენმა მასწავლებელმა ყოველთვის იცის რაც მის კლასში ხდება. თუ მოსწავლეები იღლებიან, შეიძლება მასწავლებელმა ორი წუთით შეწყვიტოს სწავლება და მოსწავლეებს ადგომის, წელში გამართვის, სიმღერის ან სხვა რამის გაკეთების საშუალება მისცეს განსამუხტად. თუ კლასში ან მის გარეთ ყურადღების გამფანტველი რამ ხდება, საუკეთესო გამოსავალი, რაც მასწავლებელმა უნდა გააკეთოს, უბრალოდ გაჩერდეს და დაელოდოს, სანამ ხმაური შეწყდება.
ნებისმიერი სწავლების პროცესში ერთ – ერთი ყველაზე ხშირი ყურადღების გამფანტველი სიტუაციაა მოსწავლეების ერთმანეთში საუბარი. როდესაც ორი მოსწავლე საუბრობს, ისინი არ უსმენენ რა ხდება კლასში და სავარაუდოდ აწუხებენ მათთან ახლოს მყოფ ადამიანებს. ორ სტუდენტს შორის მცირე საუბარმა შეიძლება ადვილად შეაწუხოს კლასის 20-30 პროცენტი. როდესაც ეს ხდება, მე ხშირად უბრალოდ ვწყვეტ საუბარს. ოთხ-ხუთწამიანი დუმილი სტუდენტების ყურადღებას იქცევს და ისინი კვლავ მისმენენ. მოთმინებით ველოდები, სანამ ყველა სტუდენტი შემომხედავს.
ზოგჯერ დიდ სემინარებში, რომელშიც ზრდასრული სტუდენტები მონაწილეობენ, მე ვყვები პატარა ისტორიას. მე ვუყვები: ”როდესაც პატარა ბიჭი ვიყავი, დედამ მასწავლა, რომ უზრდელობაა ლაპარაკი, როდესაც სხვა საუბრობს. ამიტომ, დაველოდები, სანამ ყველა თქვენგანი დაასრულებთ თქვენს საუბრებს. როდესაც თქვენ დაასრულებთ, მე გავაგრძელებ.” შემდეგ კი დაველოდები. თუ საუბარი გრძელდება, ზოგჯერ ვამატებ: ”რამდენიმე თვეში დედას ვნახავ აშშ-ში. მან შეიძლება მკითხოს: ”ლაპარაკობდი, როცა სხვები საუბრობდნენ?” მე არ მსურს დანაშაულის აღიარება მომიწიოს!”
ანუ რას ვგულისხმობ, რომ ჩვენ უნდა ვისწავლოთ ჩვენი სტუდენტების მიმართ თანაგრძნობა. დაღლილები არიან? შიათ? ცუდად არიან? გონებაგაფანტულნი? Მოწყენილნი? დაბნეულები არიან, იმის გამო, რასაც ვასწავლით? იმისათვის, რომ ეფექტური მასწავლებლები ვიყოთ, უნდა ვიყოთ მგრძნობიარეები იმ ყველაფრის მიმართ, რაც ხელს უშლის ჩვენს სტუდენტებს სწავლაში.
მოთმინება
კარგი მასწავლებლის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მახასიათებელია მოთმინება. ზოგჯერ, მასწავლებლები იმედგაცრუებულები რჩებიან, როდესაც მოსწავლეებს არ ესმით მათი სწავლება. დაიმახსოვრეთ, არცოდნა ცოდვა არ არის; ეს უბრალოდ ცოდნის არარსებობაა. როგორც წესი, ეს არ არის მიზანმიმართული გადაწყვეტილების შედეგი, რომ თავი აარიდონ სწავლას. კარგი მასწავლებელი აცნობიერებს, რომ სწავლა არის პროცესი. კარგი მასწავლებელი აცნობიერებს, რომ მოსწავლეები სწავლობენ სხვადასხვა გზით და ითვისებენ სხვადასხვა სიჩქარით. ამიტომ, ის მოთმინებით მოეკიდება სტუდენტებს.
რობერტ ტომპსონი დამეხმარა მესწავლა მოთმინება მოსწავლეების მიმართ.[1] ის განმარტავს, რომ ყველა კლასში მინიმუმ ოთხი სხვადასხვა ტიპის მოსწავლეა.
1. ანალიტიკური თეორეტიკოსი. ეს ადამიანები სწავლობენ ცქერით და მოსმენით. მათ კარგად გამოსდით ფაქტების დამახსოვრება. ისინი საუკეთესოდ რეაგირებენ სწავლების ტრადიციულ სტილზე.
2. დინამიური აქტივისტი. ამ ადამიანს მოსწონს სწავლა ექსპერიმენტებით.
3. წარმოსახვითი მოაზროვნე. ეს ადამიანი უფრო ემოციურია და მიდრეკილია, იყოს ჩართული ხალხის გრძნობებში.
4. საღი აზრის მქონე პრაგმატიკოსი. ეს ადამიანი სწავლობს ნასწავლის გამოყენებით, ანუ კეთებით. ამ ადამიანს უყვარს იდეების ტესტირება რეალურ სამყაროში და არც ისე ინტერესდება თეორიით. ეს ადამიანი ალბათ ყველაზე ნაკლებად რეაგირებს განათლების ტრადიციულ ფორმაზე.
კლასში ჩვენ გვყავს ამ ოთხივე ტიპის მოსწავლეები, ამიტომ საჭიროა ისეთი პრეზენტაციების შემუშავება, რომლებიც სწავლის თითოეულ სტილს გაითვალისწინებს. შინაარსი არ იცვლება, მაგრამ ჩვენ, თითოეული ტიპის სტუდენტისთვის, განსხვავებულად ვუდგებით მასალას.
ვატარებთ ლექციებს თეორეტიკოსებისთვის.
ვქმნით პროექტებს ექსპერიმენტატორებისთვის, სადაც სტუდენტებს შეუძლიათ რამე გააკეთონ საკუთარი ხელებით.
ჩვენ გვაქვს საკლასო დისკუსიები, ამიტომ ემოციურ შემსწავლელებს შეუძლიათ შეამოწმონ იდეები იმის ფონზე, სხვები რას გრძნობენ ამის შესახებ.
ჩვენ ვაძლევთ პრაქტიკულ დავალებებს, ამისთვის, რომ თეორია, რომელსაც განვიხილავდით კლასში, შემოწმდეს რეალურ ცხოვრებაში.
სამწუხაროდ, ტრადიციული განათლება ძირითადად ანალიტიკური თეორეტიკოსებისთვის არის შექმნილი. რთულია ისეთი სკოლის შექმნა, რომელიც გაითვალისწინებს ჩვენი მოსწავლეების ცოდნის ათვისების ყველა სხვაობას. ამასთან, ყველა სკოლა უნდა ეცადოს ამ საკითხის მოგვარებას.
უნდა შევისწავლოთ სტუდენტების სწავლების სხვადასხვა გზა. იყავით მომთმენი იმ ადამიანების მიმართ, ვინც ისეთივე დისციპლინირებული არ არის, როგორც თქვენ. იყავით მომთმენი იმ ადამიანების მიმართ, ვინც ისეთი შრომისმოყვარენი არ არიან, როგორც თქვენ. მოთმინებით მოეკიდეთ ხალხს, ვინც საქმეს ისე არ აკეთებს, როგორც თქვენ გსურთ. იყავით მომთმენი ახალგაზრდა მასწავლებლების მიმართ, რომლებიც ჯერ სწავლობენ. იყავით მომთმენი უფროსი პედაგოგების მიმართ, რომლებიც დამუხრუჭდნენ თავიანთ გზაზე.
წლის მასწავლებელი
ვიტონის კოლეჯის პროფესორი კლიფ შიმელსი სკოლის ოფიციალურმა წარმომადგენელმა მიიწვია ორი ადამიანის შესაფასებლად. პირველი ადამიანი განიხილებოდა "წლის მასწავლებლის" ჯილდოს ნომინანტად თავისი სკოლის რაიონში. თავის კლასში მასწავლებელი მუდმივად მოძრაობდა. როდესაც ის იჯდა, ის მუდმივად ცქმუტავდა და წუწუნებდა. ის სკამიდან წამოხტებოდა და მიმოდიოდა. ფანჯარაში გაიხედავდა; დაფაზე წერდა; ხელს უქნევდა გარეთ მყოფ სტუდენტებს; ის ზოგჯერ ყვიროდა სწავლებისას. ის ენერგიის გორგალი იყო. თავისი წარმოუდგენელი ენერგიისა და შემოქმედების გამო ის დაასახელეს „წლის მასწავლებლის" ნომინანტად.”
შემდეგ დირექტორმა კლიფი სხვა საკლასო ოთახში წაიყვანა, რათა "პრობლემური სტუდენტი" ეჩვენებინა. ბავშვი პრობლემებს უქმნიდა სკოლის თითოეულ მასწავლებელს. არავინ იცოდა როგორ მოქცეოდა მას. ის ადგილიდან წამოხტებოდა და მიმოდიოდა. ფანჯარაში იხედებოდა; დაფაზე წერდა; ხელს უქნევდა გარეთმყოფ სტუდენტებს; ის ზოგჯერ ყვიროდა, მასწავლებლისთვის პასუხის გაცემისას. ის ენერგიის გორგალი იყო. თავისი წარმოუდგენელი ენერგიისა და შემოქმედების გამო ის "პრობლემურ სტუდენტად" მიიჩნიეს. გახსოვდეთ: დღევანდელი "პრობლემური სტუდენტი" შეიძლება იყოს ხვალინდელი "წლის მასწავლებელი."
ბალანსი, ანუ წონასწორობა
ქრისტიანმა პედაგოგმა უნდა დააბალანსოს თანაგრძნობა და სამართლიანობა.
ზოგი ადამიანი ყურადღებას ამახვილებს წყალობაზე. სხვები აქცენტს აკეთებენ სამართლიანობაზე. ცხოვრებაში ორივეს გათვალისწინება გვჭირდება. არსებობს ამა თუ იმ უკიდურესობისკენ გადახრის ტენდენცია. თქვენმა სტუდენტებმა თქვენგან უნდა ისწავლონ სამართლიანობა. მათ უნდა ისწავლონ თავიანთი პროექტების დროულად ჩაბარების დისციპლინა. მათ უნდა ისწავლონ, რომ როდესაც სასკოლო კანონის დარღვევა ხდება, სამართლიანობა უნდა იყოს დაცული.
თუმცა, სამართლიანობის აღსრულების პირობებშიც, ჩვენმა სტუდენტებმაც უნდა ისწავლონ წყალობის შესახებ. ღმერთი წყალობის ღმერთია. ამიტომ, როგორც ღმერთის წარმომადგენლებმა ამ დედამიწაზე, უნდა ვისწავლოთ ზოგჯერ გულმოწყალეობის გამოჩენა და ყოველთვის არ უნდა აღვასრულოთ კანონი ზედმიწევნით.
ქრისტიანმა მასწავლებელმა უნდა დააბალანსოს მომზადება და სპონტანურობა.
მომზადებას ვერაფერი ჩაანაცვლებს. მე მჯერა საუკეთესო მომზადების. ამასთან, საუკეთესო სწავლება ხშირად მოდის სპონტანური კითხვებისა და რეაქციების დროს. თქვენს გეგმაში უნდა ჩართოთ გარკვეული დრო სპონტანური კითხვებისთვის. თქვენ უნდა ისწავლოთ როდის უნდა გადაუხვიოთ გაკვეთილის მომზადებული გეგმიდან და როდის უნდა მიჰყვეთ გეგმას.
ქრისტიანმა მასწავლებელმა უნდა ბალანსი შეინაჩუნოს საკუთარ თავში არსებულ ექსპერტსა და მოსწავლეს შორის.
საჭიროა თქვენი სტუდენტები დაარწმუნოთ, რომ იცით რაზეც საუბრობთ. ამას ახერხებთ გაკვეთილებისთვის მომზადებით და მათი შეკითხვებისთვის მზადყოფნით. ამასთან,თქვენ გჭირდებათ, სტუდენტებმა იცოდნენ, რომ თქვენც მათთან ერთად მოსწავლეც ხართ და შეგიძლიათ ზრდა და სწავლა ისევე, როგორც მათ. ცოდვა არ არის, თუ იტყვით: ”არ ვიცი”. ჩვენმა სტუდენტებმა უნდა იცოდნენ, რომ მათთან ერთად ვსწავლობთ და ვიზრდებით.
ქრისტიანმა მასწავლებელმა უნდა ბალანსი დაიცვას მუშაობასა და დასვენებას შორის.
მარკოზის 6 თავში იესომ თავისი მოწაფეები ორ-ორნი გაგზავნა სამკალში, პრაქტიკული მსახურებისთვის:
წავიდნენ და ქადაგებდნენ მონანიებას. და მრავალი ეშმაკი გამოდევნეს, ზეთს სცხებდნენ ბევრ ავადმყოფს და კურნავდნენ (მარკოზი 6:12).
შემდეგ, „შეიკრიბნენ მოციქულები იესოსთან და უამბეს ყოველივე, რაც გააკეთეს და ასწავლეს” (მარკოზი 6:30).
ეს დატვირთული დრო იყო. მათ ბევრი იმუშავეს. მათ დიდი ფიზიკური და ემოციური ენერგია დახარჯეს. როდესაც მოწაფეები დაბრუნდნენ, მრავალი ახალმოქცეული მოჰყვა მათ. დააკვირდით რა ხდება შემდეგ.
უთხრა მათ: "წამოდით უდაბურ ადგილას მხოლოდ თქვენ და მცირედ მოისვენეთ”. რადგან მრავლად იყო მიმსვლელ-მომსვლელი და საჭმელადაც ვერ იცლიდნენ (მარკოზი 6:31).
ხედავთ, რა გააკეთა იესომ მალევე ამ ძალიან წარმატებული მისიის შემდეგ? მე რომ ვყოფილიყავი მის ადგილზე, ალბათ ვიტყოდი: ”მოდით ვისარგებლოთ ჩვენი წარმატებით. მეტი ვიშრომოთ, რადგან მოდის ღამე, როდესაც ვერავინ ვეღარ გააკეთებს საქმეს. ” თუმცა იესო ასე არ მოიქცა. იესომ თქვა: „წამოდით… მხოლოდ თქვენ და მცირედ მოისვენეთ“. კარგმა ქრისტიანმა მასწავლებელმა იცის როდის არის მუშაობის დრო და როდის დასვენების. ისწავლეთ დაბალანსება.
ქრისტიანმა მასწავლებელმა უნდა დააბალანსოს თეორია და პრაქტიკა
ყველა პრაქტიკა უნდა ემყარებოდეს კარგ თეორიას; თეორია მნიშვნელოვანია. თუმცა, თეორიას, რომელსაც პრაქტიკული გამოყენება არ აქვს, დიდი ფასი არ აქვს; პრაქტიკა მნიშვნელოვანია. კარგმა მასწავლებელმა უნდა ასწავლოს თავის სტუდენტებს თეორიასა და პრაქტიკას შორის ბალანსის აღქმა და დაფასება.
[1]Robert Thompson, The Art and Practice of Teaching (Jos, Nigeria: Africa Christian Textbooks, 2000), 23-25
იესო, მთავარი მასწავლებელი
იესო არაჩვეულებრივი მასწავლებელი იყო. ქრისტიან მასწავლებელს ბევრი რამის სწავლა შეუძლია, იესოს სწავლების მრავალი ხერხის შესწავლით. იესო გვაჩვენებს ზემოთ აღწერილ მახასიათებლებს. განსაკუთრებით მინდა ყურადღება გავამახვილო სწავლების ზოგიერთ მეთოდზე, რომელიც იესომ გამოიყენა.
იესო „ლექციებს კითხულობდა“
ლექცია არის ცალმხრივი პრეზენტაცია საკითხის ან თემის შესახებ. მისი დანიშნულებაა ინფორმაციის მაქსიმალური რაოდენობის უმოკლეს დროში გადმოცემა. ქადაგება მთაზე ლექციის კარგი მაგალითია (მათე 5-7). ქადაგება ასწავლის ცათა სამეფოს მახასიათებლების შესახებ. ზეთისხილის ანუ ელეონის მთის დისკურსიც ლექციის კიდევ ერთი მაგალითია (მათე 24-25).
ლექციის მეთოდი ალბათ ყველაზე გავრცელებული სწავლების საშუალებაა. იგი გულისხმობს, რომ მასწავლებელმა მოსწავლეზე მეტი იცის. მასწავლებელი არის მასალის გადამცემი, ხოლო მოსწავლე - მასალის მიმღები.
იესო შეკითხვებს იყენებდა
იესოს მრავალ კითხვას უსვამდნენ:
როდესაც მათ დაინახეს ბრმად დაბადებული კაცი, მისმა მოწაფეებმა ჰკითხეს: „რაბი, თვითონ მან შესცოდა თუ მისმა მშობლებმა, ბრმა რომ დაიბადა?” (იოანე 9:2).
ზოგი ადამიანი კითხვებს სვამდა იესოს კუთხეში მოსამწყვდევად: „მაშინ მივიდნენ მასთან ფარისეველნი და გამოსაცდელად ჰკითხეს: "თუ არის ნებადართული კაცისთვის ნებისმიერი მიზეზით გაუშვას ცოლი?’” (მათე 19:3).
როდესაც დადგა დრო, რომ მოწაფეებისთვის მეტი ეცნობებინა მისი მესიანური მისიის შესახებ, იესომ შეკითხვით დაიწყო: „რას ამბობს ხალხი, ვინ არისო ძე კაცისა?” (მათე 16:13).
როდესაც ფარისევლები შეკითხვების საშუალებით ცდილობდნენ იესოს სიტყვაში დაჭერას, მან რთული კითხვით უპასუხა: „რას ფიქრობთ ქრისტეზე? ვისი ძეა იგი?” (მათე 22:42).
ზოგჯერ იესო კითხვაზე კითხვით პასუხობდა.
მივიდნენ ფარისევლები იესოსთან და გამოსაცდელად ჰკითხეს: "ნებადართულია თუ არა კაცისთვის ცოლის გაშვება?” მან მიუგო და ჰკითხა: "რა დაგიწესათ მოსემ?" (მარკოზი 10:2-3).
მაშინ მივიდნენ მასთან იოანეს მოწაფეები და უთხრეს: "რატომ არის, რომ ჩვენ და ფარისევლები ხშირად ვმარხულობთ, შენი მოწაფეები კი არ მარხულობენ?” უთხრა მათ იესომ: "განა შეიძლება გლოვობდნენ მექორწილეები, ვიდრე მათთან არის ნეფე? მაგრამ დადგება დღე, როცა ნეფე წაერთმევათ და მაშინ იმარხულებენ?” (მათე 9:14-15).
აჰა, ერთი რჯულის მცოდნე წამოდგა და გამოსაცდელად ჰკითხა: "მოძღვარო, რა უნდა გავაკეთო, იესომ უთხრა: "რჯულში როგორ წერია? შენ როგორ კითხულობ?” (ლუკა 10:25-26).
აქ მოცემულია რამდენიმე პრაქტიკული რჩევა კითხვა-პასუხის გამოყენების შესახებ.
ჩასვით კითხვები თქვენს ლექციებში.
დაგეგმეთ დრო, როდესაც სტუდენტებს საშუალებას მისცემთ დასვან შეკითხვები, რომლებიც არ უკავშირდება კონკრეტულ ლექციას. ზოგიერთი მასწავლებელი იყენებს სტრატეგიას ”ერთი კითხვა დღეში”; ისინი ყოველ დღეს იწყებენ ერთი "ღია კითხვით" ნებისმიერ თემაზე.
დაიწყეთ თქვენი გაკვეთილი ერთი ან ორი კითხვის დასმით. დაფარეთ მასალა და შემდეგ მოსწავლეებს მიეცით დრო პასუხის გასაცემად გაკვეთილის ბოლოს.
მიეცით შეკითხვები სტუდენტებს, როგორც მათი საშინაო დავალების ნაწილი.
დაყავით კლასი მცირე ჯგუფებად და დაუსვით მათ რამდენიმე კითხვა განსახილველად.
დაასრულეთ თქვენი გაკვეთილი, თხოვნით თქვენი სტუდენტებისადმი, რომ შემდეგ გაკვეთილამდე იფიქრონ მოცემული კითხვებიდან ერთერთზე.
თვალყური ადევნეთ ყველა ახალ კითხვას. ჩამოწერეთ და შეინახეთ ისინი.
ჩაატარეთ "კითხვების" კონკურსი. სთხოვეთ სტუდენტებს შეაფასონ რომელი კითხვებია საუკეთესო.
ნუ უპასუხებთ კითხვებზე პირდაპირ. იესოს მსგავსად, უპასუხეთ კითხვაზე სხვა კითხვის დასმით. დაეხმარეთ სტუდენტებს თვითონ იპოვონ პასუხი.
სთხოვეთ სტუდენტებს დაწერონ ტესტის კითხვები. თითოეულ სტუდენტს შეეკითხეთ თითო სატესტო კითხვა.
სთხოვეთ სტუდენტებს ჩამოწერონ ყველაზე მნიშვნელოვანი კითხვები, რაც აქვთ გაკვეთილთან დაკავშირებით. შემდეგ გაკვეთილზე, შესთავაზეთ, რომ გამოიყენონ ბიბლია კითხვებზე პასუხების მოსაძებნად.
იესო იყენებდა დისკუსიას
დისკუსია არის ის, სადაც ორზე მეტი ადამიანი საუბრობს. კარგი დისკუსიის დროს, თქვენ გაქვთ მასწავლებლის სტუდენტთან და სტუდენტის სტუდენტთან ურთიერთქმედება. დისკუსიის დროს მასწავლებელი ხელს უწყობს სტუდენტებს, რომ გულახდილად გამოთქვან თავიანთი პასუხები.
იესომ დისკუსია გამოიყენა იმისათვის, რომ თავის მოწაფეებისთვის ეცნობებინა, თუ ვინ იყო ის.
როდესაც იესო კესარიის მხარეში ფილიპიში შევიდა, ჰკითხა თავის მოწაფეებს: „"რას ამბობს ხალხი, ვინ არისო ძე კაცისა?”
უპასუხეს: "ზოგი ამბობს იოანე ნათლისმცემელიაო, ზოგი - ელიააო, ზოგიც - იერემია ან ერთი წინასწარმეტყველთაგანიაო.”
ჰკითხა მათ: "თქვენ რას ამბობთ, ვინა ვარ?”
სიმონ-პეტრემ მიუგო: "შენა ხარ ქრისტე, ძე ცოცხალი ღმერთისა.”
იესომ პასუხად უთხრა: "ნეტარ ხარ შენ, სიმონ იონას ძევ, რადგან ხორცმა და სისხლმა კი არ გაგიცხადა ეს, არამედ მამაჩემმა, რომელიც ზეცაშია. და მე გეუბნები შენ, რომ შენ ხარ პეტრე და ამ კლდეზე ავაშენებ ჩემს ეკლესიას და ჯოჯოხეთის ბჭენი ვერ სძლევენ მას. მოგცემ ცათა სამეფოს გასაღებებს და, რასაც შეკრავ დედამიწაზე, შეკრული იქნება ზეცაშიც, ხოლო რასაც გახსნი დედამიწაზე, გახსნილი იქნება ზეცაშიც.”
მაშინ გააფრთხილა მოწაფეები, არავისთვის გაემხილათ, რომ ის არის ქრისტე (მათე 16:13-20).
სხვა შემთხვევაში, იესომ თავის მოწაფეებს შორის დისკუსია დაიწყო, რათა მოემზადებინა ისინი მნიშვნელოვანი გაკვეთილისთვის, რომლის სწავლებაც სურდა მათთვის.
► წაიკითხეთ მათე 16:5-12. იმსჯელეთ ამ კითხვებზე:
რა თქვა იესომ, რათა დისკუსია დაეწყო თავის მოწაფეებს შორის?
პირველად რა იფიქრეს მოწაფეებმა, რის სწავლებას ცდილობდა იესო?
რა გაკვეთილი ასწავლა მათ იესომ ამ საუბარში?
არსებობს ორი ხერხი, რომლის საშუალებითაც შეუძლიათ მასწავლებლებს დისკუსიის დაწყება:
1. მთელ კლასს შეუძლია მონაწილეობა მიიღოს დისკუსიაში. იდეალურ შემთხვევაში, ის გასცდება კითხვა-პასუხის სესიას, ინტერაქციით მასწავლებელსა და სტუდენტს შორის. იმედია, სტუდენტებს საშუალება ექნებათ პირდაპირ მიმართონ სხვა სტუდენტებს.
2. მასწავლებელმა შეიძლება დაყოს კლასი მცირე ჯგუფებად, სადაც სტუდენტები იძულებულნი იქნებიან ერთმანეთთან ისაუბრონ.
იესო იყენებდა დებატებს, ანუ კამათს
დებატები არის ის, სადაც გამოთქმულია ორი შეხედულება, ანუ პოზიცია. ერთი ადამიანი ან ჯგუფი მხარს უჭერს ერთ პოზიციას, ხოლო მეორე პირი ან ჯგუფი მხარს უჭერს მეორე პოზიციას. იესო მასსა და სხვებს შორის რამდენიმე კამათში მონაწილეობდა. არ არსებობს მკაფიო ილუსტრაცია იმ დებატების შესახებ, რომელიც იესომ დაიწყო თავის მოწაფეებს შორის, თუმცა არსებობს გარკვეული მინიშნებები. ერთ შემთხვევაში მოწაფეები მსჯელობდნენ ვინ იქნებოდა ყველაზე დიდი ღვთის სამეფოში. დისკუსია იმის შესახებ, თუ ვინ იყო იესო, შეიძლება ასევე დებატებად მივიჩნიოთ.
ბევრჯერ გამომიყენებია მინი დებატები ჩემს კლასებში. როდესაც ვასწავლი სადავო საკითხს, ხშირად წარვუდგენ ორივე მხარეს და შემდეგ ჩემს სტუდენტებს ვაძლევ შესაძლებლობას, მხარი დაუჭირონ რომელიმე პოზიციას. უმეტესად, მათ 30 წამს ვუთმობ, რომ გამოთქვან აზრი. 30 წამის შემდეგ მივდივარ, საკითხზე მეორე მოსაზრების მქონე პირთან. ასე გადავდივარ ერთი პოზიციის მქონესგან მეორე პოზიციის მქონესთან, სანამ საკითხის ორივე მხარე ადეკვატურად არ იქნება წარმოდგენილი.
როდესაც სოლომონის ქებათა-ქების შესახებ ვასწავლი, სტუდენტებს ვთხოვ, განიხილონ: ”რომელია ბიბლიის ამ წიგნის ინტერპრეტაციის საუკეთესო ხერხი? ეს ქრისტეს ეკლესიისადმი სიყვარულის ალეგორიაა, თუ პოეზია ადამიანის სიყვარულის შესახებ?” მე ჩვეულებრივ ვატარებ ლექციას, სადაც წარმოდგენილია ორივე მოსაზრების არგუმენტები.
თუმცა წელს სტუდენტებს მივეცი დავალება. „თქვენ იმსჯელებთ სოლომონის ქებათა-ქებაზე. სტუდენტების ნახევარი დაამტკიცებს, რომ ეს არის ალეგორია; მეორე ნახევარი კი დაამტკიცებს, რომ ეს არის პოეზია ადამიანური სიყვარულის შესახებ. თქვენ დებატების ორივე მოსაზრებას მოამზადებთ. როდესაც გაკვეთილზე მოხვალთ, გუნდში გადაგანაწილებთ.”
აღმოვაჩინე, რომ სტუდენტებმა სოლომონის ქებათა-ქების შესახებ ბევრად უფრო მეტი შეიტყვეს ამ დებატებისთვის მზადებისას, ვიდრე ჩემი ლექციებიდან. ამ თემის განხილვის გამო, ისინი ბევრად უფრო გულდასმით მოემზადნენ, ვიდრე უბრალოდ ლექციისთვის, რომ მოესმინათ. დებატების შემდეგ, ლექციების წაკითხვა არ დამჭირდა; სტუდენტებმა მნიშვნელოვანი საკითხები მოიცვეს.
იესო ყვებოდა ამბებს
იესო იყო ამბების საუკეთესო მთხრობელი. ის უამრავ სხვადასხვა ისტორიას ყვებოდა.
იესომ მოჰყვა ამბავი მთესველზე, რომელმაც თესლი სხვადასხვა ტიპის ნიადაგში დათესა, იმის საილუსტრაციოდ, თუ როგორ რეაგირებენ ადამიანები სახარებაზე (მათე 13:1-23).
იესომ მოჰყვა ამბავი სამარიელზე იმის საილუსტრაციოდ, თუ რას ნიშნავს გიყვარდეს მოყვასი (ლუკა 10:25-37).
იესომ მოჰყვა ამბავი ძე შეცდომილზე, იმ სიხარულის საილუსტრაციოდ, რაც ზეცაში ხდება, როდესაც ცოდვილი ინანიებს (ლუკა 15:11-32).
იესო იყენებდა თვალსაჩინოების გაკვეთილებს
ერთ დღეს იესოს მოწაფეებმა დაიწყეს კამათი იმაზე, თუ ვინ იქნებოდა უდიდესი ცათა სამეფოში. იესოს შეეძლო ექადაგა თავმდაბლობის შესახებ. ამის ნაცვლად –
იესომ იცოდა მათი გულის ფიქრები, მოიყვანა ბავშვი და გვერდით დაიყენა. უთხრა მათ: "ვინც ღებულობს ამ ბავშვს ჩემი სახელით, ის მე მღებულობს. ხოლო, ვინც მე მღებულობს, ის ჩემს მომავლინებელსაც ღებულობს; ყველა თქვენგანში უმცირესი კი, ყველაზე დიდი იქნება” (ლუკა 9:47-48).
ადამიანები, რომლებმაც ამ სიტუაციას შეესწრნენ, არასოდეს დაივიწყებენ იესოს, რომელიც პატარა ბავშვის გვერდით იჯდა და ამბობდა: ”ეს არის იმ ტიპის ადამიანი, როგორიც უნდა იყოთ, რომ ჩემს სამეფოში დიდი იყოთ.”
იესო იყენებდა იგავებს
იგავი არის მოკლე განცხადება, რომელიც გვასწავლის გარკვეულ სიბრძნეს. იესო ზოგჯერ ძველი აღთქმიდან იღებდა ამბებს და იყენებდა მათ იგავებად. ალბათ, ყველაზე თვალსაჩინო მაგალითია საღვთო წერილის ის მონაკვეთი, რომელსაც ჩვენ 9 ნეტარებას ვუწოდებთ. ის ეფუძნება ძველი აღთქმის იგავების მოდელს.
ნეტარ არიან სულით ღარიბნი, რადგან მათია ცათა სამეფო.
ნეტარ არიან მგლოვიარენი, რადგან ისინი ნუგეშცემულნი იქნებიან.
ნეტარ არიან თვინიერნი, რადგან ისინი დაიმკვიდრებენ ქვეყანას.
ნეტარ არიან სიმართლეს მოშიებულ-მოწყურებულნი, რადგან ისინი გაძღებიან (მათე 5:3-6).
იესო იყენებდა დრამას
დრამა იყენებს ფიზიკურ მოქმედებებს შეტყობინების გადასაცემად. ერთხელ, ვიღაცამ ყრუ მიუყვანა იესოს. იესომ დრამა გამოიყენა ამ კაცთან კომუნიკაციისთვის.
ცალკე გაიყვანა, ხალხისგან მოშორებით, თითებით ყურები დაუცო, დააფურთხა და შეეხო მის ენას; ცას ახედა, ამოიოხრა და უთხრა მას: "ეფფათა”, რაც ნიშნავს: "განიხსენ”. მყისვე გაეხსნა მას სასმენელი, ენის შებოჭილობაც აეხსნა და გამართულად დაიწყო ლაპარაკი (მარკოზი 7:33-35).
ფარისევლებმა იესოსთან მიიყვანეს მრუშობაში წასწრებული ქალი და ჰკითხეს, თუ რა უნდა გაეკეთებინათ. იესო დაიხარა და თითით მიწაზე წერდა. ჩვენ არ ვიცით რა დაწერა მან, მაგრამ ქალის ბრალმდებლები გაეცალნენ (იოანე 8:1-11). დახრა და მიწაზე წერა დრამატული გზა იყო საკუთარი მოსაზრების ხაზგასასმელად.
იესო იყენებდა რეზიუმირებას
კარგი მასწავლებლის ერთ-ერთი ნიშანია ის, რომ მას შეუძლია რთული ჭეშმარიტებების შეჯამება მარტივი გზებით. იესო იყო ჭეშმარიტების რეზიუმირების ოსტატი. მაგალითად, 9 ნეტარება ძალზე მარტივი ფორმით ასახავს ღვთის სასუფევლის ყველაზე მნიშვნელოვან პრინციპებს.
იესოს მრავალი გამონათქვამი უფრო დიდი მოძღვრების რეზიუმეა. როდესაც კაცმა ჰკითხა, რა უნდა გაეკეთებინა მარადიული სიცოცხლის მოსაპოვებლად, იესომ შეაჯამა რჯული ორ მცნებაში: გიყვარდეს ღმერთი და გიყვარდეს მოყვასი (ლუკა 10:25-28).
"შეჯამების, ანუ რეზუმირების ტექნიკა" სწავლების შესანიშნავი მეთოდია. არსებობს მისი ორი სახის გამოყენება.
1. კარგი მასწავლებლები თავიანთ სწავლებას რამდენიმე განცხადებაში აჯამებენ. ეს არის რეზიუმირების ტექნიკის გამოყენების ყველაზე გავრცელებული გზა.
2. კარგი მასწავლებლები მოსწავლეებს სთხოვენ შეაჯამონ მათი სწავლება. იმის საზომი, თუ რამდენად გაიგო მოსწავლემ გაკვეთილი, არის ის,თუ რამდენად შეუძლია მას გაკვეთილის შეჯამება.
ზოგჯერ ჩემს მოსწავლეებს ვთხოვ რეზიუმე გაუკეთონ ამბავს ან ჭეშმარიტებას 25 ან ნაკლები სიტყვით. როდესაც ისინი ლაპარაკს იწყებენ, მე სიტყვების თვლას ვიწყებ. როდესაც ისინი მიხვდებიან, რომ მე ნამდვილად ვთვლი სიტყვებს, ისინი ხშირად ჩერდებიან და ბევრად უფრო ფრთხილად ეკიდებიან თავიანთ სიტყვებს. ეს არის სწავლების შესანიშნავი ტექნიკა, რომელიც ნამდვილად აიძულებს მოსწავლეს დაფიქრდეს და არა უბრალოდ გაიმეოროს დაზეპირებული პასუხი.
იესო იმ სიტყვაში ცხოვრობდა, რასაც ასწავლიდა
რაც არ უნდა კარგად ასწავლოთ და უკითხთ ლექციები, თუ თქვენი სწავლების შესაბამისად არ ცხოვრობთ, თქვენ არ ხართ ეფექტური მასწავლებელი. იესო ცხოვრობდა იმით, რასაც ასწავლიდა.
ვინაიდან ამისათვის ხართ კიდეც მოწოდებულნი: ქრისტეც ხომ ეტანჯა თქვენთვის და ნიმუშიც დაგიტოვათ, რათა მის კვალს მიჰყვეთ; რომელსაც არც ცოდვა ჩაუდენია და არც მზაკვრობა დასცდენია მის ბაგეს (1 პეტრეს 2:21-22).
ძველი ანდაზა ამბობს,
ზოგიერთს ვასწავლით იმით, რასაც ვამბობთ.
უფრო მეტს ვასწავლით იმით, რასაც ვაკეთებთ.
ჩვენ ყველაზე მეტად ვასწავლით იმით, რაც ვართ.
ეს მნიშვნელოვანი ჭეშმარიტებაა. მსოფლიომ ბევრი თვალთმაქცი იხილა, ვინც ერთს ასწავლიდა და სხვას აკეთებდა. ადამიანი, რომელიც არ ცხოვრობს იმით, რასაც ასწავლის, ნამდვილად არ არის ეფექტური, როგორც მასწავლებელი.
ჩვენი მოქმედებები ასწავლის როგორც დადებითად, ისე ნეგატიურად. შეხედეთ უარყოფითი სწავლების გავლენას:
აბრაამმა თქვა ნახევრად სიმართლე: ”სარა ჩემი დაა”. ნაწილობრივ ასე იყო.
აბრაამის ვაჟმა, ისაკმა თქვა: "რებეკა ჩემი დაა". ეს სრული ტყუილი იყო.
ისააკის ვაჟმა, იაკობმა, მრავალი ტყუილი თქვა.
იაკობის ვაჟებმა იოსები მონობაში გაყიდეს და ამის შესახებ მამას მოატყუეს.
სად ისწავლეს ამ ხალხმა ტყუილი? მათი მამების მაგალითიდან. თითოეულმა თაობამ ისწავლა წინა თაობისგან. ჩვენ ყველაზე მეტად ვასწავლით იმით, რაც ვართ.
თქვენ ვერ გახდებით მაგალითი, ხალხთან დროის გატარების გარეშე. მე გირჩევთ, განავითაროთ მენტორული ურთიერთობები. უფროსი მასწავლებლები უნდა დაეხმარონ უმცროს მასწავლებლებს. თუ უფროსი პედაგოგები არ იჩენენ ინიციატივას მათ მიმართ, უმცროსმა მასწავლებლებმა თვითონ უნდა ეძებონ ისინი. თითქმის ყოველთვის არის ვინმე უფრო უმცროსი, რომელსაც შეგიძლიათ დაეხმაროთ მენტორობაში. ქრისტიანი მასწავლებელი აღმზრდელი და კარგი მაგალითი უნდა იყოს.
იესო გადმოსცემა ხედვას
ყველაზე მნიშვნელოვანი, რასაც იესო ამცნობდა, იყო არა ინფორმაცია, არამედ ხედვა. იესომ შეძლო თორმეტი უბრალო ადამიანის აყვანა და მათთვის მხოლოდ სამ წლიწადში ისეთი ხედვის გადაცემა, რომელმაც სამყარო შეცვალა.
მოწაფეებმა ბევრი რამ ისწავლეს იესოსგან, მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც მან ასწავლა, იყო მისი ხედვა სამყაროს მიმართ. იესოს მიმდევრებმა მიიღეს ხედვა წასულიყვნენ მთელს მსოფლიოში და ყველა ადამიანი მოემოწაფებინათ. ადრეული ეკლესიის გავრცელება გვაჩვენებს, თუ რამდენად წარმატებით აცნობა იესომ ეს ხედვა.
ალბათ ყველაზე მნიშვნელოვანი რამ, რისი კომუნიკაცია, ანუ გადმოცემაც შეუძლია ლიდერს, არის მისი ხედვა. მან უნდა გააგებინოს თავის მიმდევრებს საით მიდიან და რას უნდა აკეთებდნენ.
რას უნდა აარიდოთ თავი, როგორც მასწავლებელმა
არსებობს რამდენიმე რამ, რაც ყურადღებას გაუფანტავს თქვენი სწავლებიდან ან შეაფერხებს თქვენი სწავლების გავლენას. იმუშავეთ ამ ცუდი ჩვევების თავიდან ასაცილებლად.
(1) ნუ მისცემთ მეტყველების ცუდ ჩვევებს თქვენი სტუდენტების ყურადღების სწავლისგან გადატანას.
სპიკერებს ხშირად უვითარდებათ ცუდი ჩვევები, რომლებიც აშკარაა ყველასთვის, თავად მათ გარდა. მე ვიცნობ ერთ მქადაგებელს, რომელიც ყოველ მეორე წინადადებაში იყენებს სიტყვას ფანტასტიკური. ერთხელ მყავდა ლექტორი, რომელიც თითქმის ყველა წინადადებაში ამბობდა "ეეე". ეს ჩვევები სტუდენტებს ყურადღებას უფანტავს. სთხოვეთ თქვენს მეუღლეს ან თქვენს მიმართ გულწრფელ ადამიანს მიგითითოთ გამაღიზიანებელ ჩვევებზე, რომლებიც ხელს უშლის თქვენს ურთიერთობებს.
(2) ნუ ჩააყენებთ უხერხულ მდგომარეობაში თქვენს სტუდენტებს.
თუ სტუდენტი სწორად არ უპასუხებს კითხვას, ნუ ეტყვით: ”ეს სრულიად არასწორია”. იპოვნეთ პასუხში რამე პოზიტიური, თუ ეს შესაძლებელია. თქვენ შეგიძლიათ თქვათ: ”ეს კარგი დასაწყისი იყო, მაგრამ ვფიქრობ, რომ ვინმემ კიდევ რაღაც უნდა დაამატოს.”
იშვიათად ვიცით, რატომ არიან მოსწავლეები მოუმზადებელნი ან რატომ აგვიანებენ გაკვეთილზე. თუ ჩვენ მათ მკაცრად გავკიცხავთ და შემდეგ აღმოვაჩენთ, რომ მათ ლეგიტიმური მიზეზი ჰქონდათ, რომ ვერ შეასრულეს დავალება, ეს ზიანს აყენებს ჩვენს, როგორც მასწავლებლის, სანდოობას. ნუ შეარცხვენთ სტუდენტებს.
(3) არ შეგეშინდეთ არცოდნის აღიარების.
ადამიანების უმეტესობას სძულს იმის აღიარება, რომ მათ არ იციან რაიმე. უცოდინრობა არ არის სირცხვილი. პორტ-ჰარკურში მიწვეული ვიყავი და ვკითხულობდი ლექციას. ვიღაცამ დამისვა კითხვა, მე ვუთხარი, რომ პასუხი არ ვიცოდი. მოგვიანებით ერთმა სტუდენტმა მკითხა: „რატომ თქვით, რომ ამ კითხვაზე პასუხი არ იცოდით?” მე ვუთხარი: ”იმიტომ, რომ პასუხი არ ვიცოდი!”
რაც უფრო მეტს სწავლობთ, მით უფრო აცნობიერებთ რამდენი რაღაც არ იცით და მით უფრო იოლია აღიაროთ თქვენი უცოდინრობა. როგორც წესი, თქვენი მოსწავლეები უფრო პატივს გცემენ, როდესაც იმდენად გულახდილი ხართ, რომ აღიარებთ, რომ რაღაც არ იცით.
დასკვნა
სწავლება ქრისტიანული მსახურებისა და ხელმძღვანელობის მნიშვნელოვანი ასპექტია. იესომ თავის მოწაფეებს უთხრა, რომ წასულიყვნენ მთელს ქვეყნიერებაზე და მოემოწაფებინათ ადამიანები. როგორ უნდა განეხორციელებინათ ეს მისია?
ამიტომ წადით და დაიმოწაფეთ ყველა ხალხი და მონათლეთ ისინი მამის, ძის და სულიწმიდის სახელით. ასწავლეთ მათ ყოველივეს დაცვა, რაც მე გამცნეთ. და აჰა, მე თქვენთანა ვარ ყოველდღე წუთისოფლის აღსასრულამდე (მათე 28:19-20).
როგორც მასწავლებელს, თქვენ მნიშვნელოვანი როლი გაქვთ იესოს დიდი დავალების შესრულებაში. თქვენ ეხმარებით მომოწაფებაში. როგორი პრივილეგიაა სწავლება!
7 გაკვეთილის დავალება
(1) შემდეგი გაკვეთილის დასაწყისში თქვენ გაივლით ტესტს ამ გაკვეთილის მასალის საფუძველზე. მომზადებისას ყურადღებით შეისწავლეთ ტესტის კითხვები.
(2) მოამზადეთ ბიბლიური გაკვეთილი, რათა ასწავლოთ კლასის სხვა წევრებს. გახსოვდეთ, ეს არის ბიბლიური გაკვეთილი და არა ქადაგება. გაკვეთილზე გამოიყენეთ სწავლების მრავალფეროვანი ტექნიკა.
7 გაკვეთილის ტესტი
(1) სწავლება არის __________________________________________ ერთი ადამიანისგან მეორესთვის.
(2) რა არის მასწავლებლის ორი ყველაზე მნიშვნელოვანი პასუხისმგებლობა?
(3) ჩამოთვალეთ კარგი მასწავლებლის სამი მახასიათებელი.
(4) ჩამოთვალეთ რობერტ ტომპსონის მიერ განსაზღვრული ოთხი ტიპის მოსწავლე.
(5) ჩამოთვალეთ იესოს სწავლების სამი მეთოდი.
(6) რატომ სთხოვენ კარგი მასწავლებლები სტუდენტებს შეაჯამონ თავიანთი სწავლება?
(7) ზოგიერთს ვასწავლით იმით, რასაც _________; უფრო მეტს ვასწავლით იმით, რასაც _________; ჩვენ ყველაზე მეტად ვასწავლით იმით, რაც ____________.
(8) ჩამოთვალეთ სამი საშუალება, როგორც მასწავლებლებმა, როგორ უნდა ავირიდოთ მოსწავლეების ყურადღების გაფანტვა.
SGC exists to equip rising Christian leaders around the world by providing free, high-quality theological resources. We gladly grant permission for you to print and distribute our courses under these simple guidelines:
No Changes – Course content must not be altered in any way.
No Profit Sales – Printed copies may not be sold for profit.
Free Use for Ministry – Churches, schools, and other training ministries may freely print and distribute copies—even if they charge tuition.
No Unauthorized Translations – Please contact us before translating any course into another language.
All materials remain the copyrighted property of Shepherds Global Classroom. We simply ask that you honor the integrity of the content and mission.