Lesson 11: ადამიანის ფასეულობა

ამ გაკვეთილის ბოლოს სტუდენტმა უნდა:

(1) სჯეროდეს, რომ ყოველი ადამიანი ღირებულია და იმსახურებს პატივისცემას, რადგან ღვთის ხატად არის შექმნილი.

(2) აიღოს პასუხისმგებლობა სამართლიანობისა და მოწყალების ქმედებებზე მათ მიმართ, ვისაც არასათანადოდ ეპყრობიან გარშემომყოფები.

(3) აიღოს ვალდებულება, მოეპყროს ყველა ადამიანს ღირსეულად, რა სიტუაციაც არ უნდა იყოს.

დეილ კარნეგი ცნობილი იყო თავისი წიგნით: როგორ მოვიპოვოთ მეგობრები და მოვახდინოთ გავლენა ადამიანებზე. მას სჯეროდა, რომ ყველა ადამიანი იმსახურებს ყურადღებას და პატივისცემას, რადგან ისინი არსებითად ღირებული არიან როგორც ადამიანები. დეილ კარნეგის ინსტიტუტი შეიქმნა მისი პრინციპების სწავლებისთვის.

ერთხელ, დეილ კარნეგის ინსტიტუტმა გამართა საღამოს კურსი ბიზნეს პროფესიონალებისთვის სწავლებით, როგორ იყვნენ მეგობრულები და დაამყარონ კავშირები ადამიანებთან. როდესაც სტუდენტებმა ტესტები აიღეს, მათ ერთი კითხვა გაუკვირდათ. ეს მოულოდნელი კითხვა იყო: „რა ჰქვია ქალს, რომელიც ყოველთვის ასუფთავებს ფოიეში, როცა აუდიტორიიდან გამოდიხართ?” სტუდენტებმა მას არაერთხელ ჩაუარეს გვერდი, როდესაც აუდიტორიას ტოვებდნენ სახლში მიმავალნი, მაგრამ ყურადღების მისაქცევად საკმარისად მნიშვნელოვნად არ თვლიდნენ, მიუხედავად იმისა, რომ გამოდიოდნენ გაკვეთილიდან, თუ როგორ უნდა ყოფილიყვნენ მეგობრულები და დაემყარებინათ კავშირები. ისინი თვლიდნენ, რომ ახალი უნარები უნდა გამოეყენებინათ მხოლოდ მნიშვნელოვან ადამიანებთან კავშირების დასამყარებლად.

ყველა ადამიანი, ვინც ირწმუნებს იესო ქრისტეს, არის ერთი სხეულის - ქრისტეს სხეულის წევრი: „და აღარ არსებობს არც იუდეველი და არც ბერძენი, არც მონა და არც თავისუფალი, არც მამრი და არც მდედრი, ვინაიდან თქვენ ყველანი ერთი ხართ ქრისტე იესოში“ (გალატელთა 3:28).

ლუკას სახარება მოგვითხრობს საუბრის შესახებ, როდესაც იესო ციტირებდა მცნებას: „გიყვარდეს მოყვასი შენი, ვითარცა თავი შენი.” რჯულის მცოდნემ ჰკითხა მას: "ვინ არის ჩემი მოყვასი?" (ლუკას 10:29). კითხვა მნიშვნელოვანი იყო, რადგან რჯულის მცოდნეს მიაჩნდა, რომ მას ყველა არ უნდა ყვარებოდა. ის ფიქრობდა, რომ მცნება მხოლოდ კონკრეტული ჯგუფის ადამიანების სიყვარულს მოითხოვდა.

ადამიანებს ყველა კულტურაში, ძალიან მსგავსი მორალი აქვთ. მათ იციან, რომ ქურდობა, მკვლელობა და ჩაგვრა ცუდია. თუმცა, ისინი არ თვლიან, რომ სამართლიან მოპყრობას ყველა იმსახურებს. შეიძლება მეგობარს არ მოპარონ, მაგრამ უცხოს მოპარავენ. შეიძლება არ მოკლან საკუთარი თანამემამულე, მაგრამ უცხოელი მოკლან. შეიძლება მათ არ დაჩაგრონ თავისი ნათესავები, მაგრამ დაჩაგრონ იმ ეთნიკური წარმომავლობის ადამიანები, რომლებიც სძულთ.

ქრისტიანებს სწამთ, რომ ყოველი ადამიანი ღმერთის ხატად და უსაზღვრო ღირებულებითაა შექმნილი.

როდესაც ანგელოზი ეცხადებოდა ხალხს, როგორც ეს წმინდა წერილშია დაწერილი, მისი პირველი სიტყვები იყო: „ნუ გეშინია”, რადგან მისი თანდასწრება უზარმაზარი და გასაოცარი იყო. ზოგჯერ ადამიანები ანგელოზების წინაშე ძირს ეცემოდნენ, თაყვანისცემის სურვილით.[1] მაგრამ ადამიანები უფრო მნიშვნელოვანნი არიან ვიდრე ანგელოზები (1 კორინთელთა 6:3).

შეიძლება შეხვდეთ ადამიანს, რომელიც არის დაბალი ფენიდან, მათხოვარი, გაუნათლებელი, უცოდინარი, ცუდი ხასიათის, უნარს მოკლებული, არავითარი გავლენის მქონე, ამაზრზენი გარეგნობისა და საზიზღარი განწყობის, მაგრამ ის იღებს გადაწყვეტილებებს მარადიული შედეგებით. თუ ის ღვთის მიერ იქნება გამოსყიდული, ის გახდება იმაზე დიდი, ვიდრე ყველაფერი, რაც დედამიწაზე გვინახავს.[2] აქედან გამომდინარე, ის პატივისცემას იმსახურებს.

► სტუდენტმა ჯგუფს უნდა წაუკითხოს გალატელთა 3:28.

ეს მუხლი აღნიშნავს სამ გზას, რომლებითაც ადამიანები ხშირად არიან კლასიფიცირებულნი - ეთნიკურად, სოციალურად და სქესის მიხედვით. სოციალური დაყოფა მოიცავს ეკონომიკურ დონეს. ჩვენ შეგვიძლია დავამატოთ სხვა კლასიფიკაციები, როგორიცაა ასაკი, განათლების დონე და უნარები. არცერთი ეს კლასიფიკაცია არ ახდენს გავლენას ღვთის ღირებულებაზე პიროვნების შესახებ.

► შეიძლება ვინმე ერთი ადამიანი, სხვაზე უფრო ღირებული იყოს? ახსენით.

მაღალი ინტელექტის, განათლების, უნარების, ფიზიკური ძალის, ლიდერობის გამოცდილების ან ფულის მქონე ადამიანი უფრო ღირებულია გარკვეული მიზნების მისაღწევად. თუმცა, არასწორია ამ მახასიათებლების გამო, პიროვნება უფრო ღირებულ ადამიანად მივიჩნიოთ. ამ მახასიათებლებს აქვთ პრაქტიკული ღირებულება, მაგრამ ღვთის ხატად შექმნილ კაცობრიობის არსებით ბუნებას აქვს უსაზღვრო და მარადიული ღირებულება.

ადამიანები მიდრეკილნი არიან იფიქრონ, რომ კონკრეტული ეთნიკური ჯგუფის ყველა ადამიანს აქვს გარკვეული მახასიათებლები. ზოგჯერ ეს განცხადებები კეთდება კანის ფერზე მითითებით, როგორიცაა "თეთრები ყოველთვის ________" ან "შავები არიან ყველა ________.”

ზოგჯერ განცხადება ეხება ეროვნებას, როგორიცაა ჰაიტელები, გერმანელები ან იაპონელები. ზოგჯერ ეს უფრო სპეციფიკურია, როგორც ტომის სახელი ან ეთნიკური ჯგუფი ერში.

განცხადებები, რომლებსაც ადამიანები აკეთებენ ადამიანების კატეგორიების შესახებ, ზოგჯერ კომპლიმენტურია, მაგრამ ხშირად ისინი კრიტიკულია. განცხადებაში შეიძლება ითქვას, რომ ამ ჯგუფში ყველას აქვს გარკვეული ნაკლი.

აქ მოცემულია ადამიანების კრიტიკული განცხადებების მაგალითები ეთნიკური ჯგუფების ან ეროვნების შესახებ. სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის სახელები ცარიელი იქნება.

• ________ ზარმაცები არიან.

• ________ ხშირად ბევრს სვამენ.

• ________ მოიპარავენ თუ შესაძლებლობა მიეცემათ.

• ________ ხშირად ჩხუბობენ.

• ________ არასოდეს ასრულებენ სამუშაოს კარგად.

• ________ არ არიან საკმარისად ჭკვიანები, რომ სკოლაში კარგად ისწავლონ.

• ________ სწრაფად ბრაზდებიან.

• ________ ყოველთვის იტყუებიან.

აშკარაა, რომ ეთნიკური განსხვავებები არსებობს და ეს განსხვავებები უფრო მეტია, ვიდრე ფიზიკური გარეგნობა. ეთნიკური ჯგუფი შეიძლება გამოირჩეოდეს სპორტის გარკვეულ სახეობებში ან სამუშაოებში, მათი ფიზიკური და გონებრივი შესაძლებლობების გამო.

ადამიანთა ჯგუფს აქვს კულტურული მახასიათებლები. კულტურა ასწავლის ადამიანებს გარკვეულ სიტუაციებზე რეაგირებას განსაზღვული გზებით, ასე რომ, ჩვენ ვსწავლობთ განსაზღვული ქმედებების მოლოდინს, გარკვეული კულტურის წარმომადგენელი ადამიანებისგან.

ცუდი არაფერია ჯგუფის ფიზიკური და კულტურული მახასიათებლების შემჩნევაში. თუმცა, არასწორია ადამიანის ხასიათის შეფასება მისი ეთნიკურობის ან კულტურის გამო. ნებისმიერი ეთნიკური ჯგუფის წარმომადგენელი შეიძლება იყოს ღვთისმოსავი, პატიოსანი და კეთილი. არასწორი იქნება, მოეპყრო მას, თითქოს მას ცუდი ხასიათი აქვს, როცა მას როგორც ინდივიდს არ იცნობ.

ჩვენი პირადი გამოცდილება გავლენას ახდენს იმაზე, თუ როგორ ვხედავთ სხვა ადამიანებს. თუ ადამიანს სხვა ეთნიკური ჯგუფის წარმომადგენლები ცუდად ეპყრობიან, მან შეიძლება გაუჩნდეს განცდა, რომ ამ ეთნიკური ჯგუფის ყველა ადამიანი ერთნაირია. ეს შთაბეჭდილება მყარდება, თუ ამ ეთნიკური ჯგუფის წარმომადგენელი არაერთხელ მოექცევა ცუდად, ან თუ ეს ცუდი გამოცდილება ხდება ახალგაზრდა ასაკში.

ორ ეთნიკურ ჯგუფს შორის ხანგრძლივმა კონფლიქტმა შეიძლება გამოიწვიოს ადამიანების თაობები, რომლებსაც აქვთ წინასწარ შექმნილი ცუდი აზრები ერთმანეთის მიმართ.

როდესაც ბავშვი ისმენს მშობლებისა და სხვა უფროსების ლაპარაკს ეთნიკური ჯგუფის ადამიანებზე, ყალიბდება მისი აზრი ამ ეთნიკური ჯგუფის შესახებ.

ქრისტიანმა უნდა გამოიკვლიოს საკუთარი დამოკიდებულება ეთნიკური ჯგუფების მიმართ და ილოცოს, რომ ღმერთი დაეხმაროს მას სამართლიანობისა და სიყვარულის გამოვლენაში. უნდა გვახსოვდეს, რომ ღმერთი ისევე ზრუნავს სხვებზე, როგორც ჩვენზე და არ სიამოვნებს, თუ მათ უსამართლოდ ვექცევით.

ძველი აღთქმიდან, იონას შესახებ ამბავი დამრიგებლობითია. იონა გვეუბნება, რატომ გაურბოდა ღმერთს:

შეღაღადა უფალს და უთხრა: "გემუდარები, უფალო, განა ამას არ ვამბობდი ჯერ კიდევ ჩემს ქვეყანაში ყოფნისას? ამის გამო გავიქეცი თარშიშს, რადგან ვიცოდი, რომ შემწყნარებელი ღმერთი ხარ და მიმტევებელი, სულგრძელი და დიდმოწყალე, და თავს არიდებ დასჯას. ახლა კი, უფალო, გემუდარები, წაიღე ჩემი სიცოცხლე, რადგან სიკვდილი მიჯობს სიცოცხლეს!” (იონას 4:2-3).

იონა გაურბოდა ღმერთს ასურელებისადმი ღრმად ჩანერგილი სიძულვილის გამო და იმის გამო, რომ მან იცოდა, რომ ღმერთის მოწოდება, მას ემუშავა ნინევიელებს შორის, ნიშნავდა იმას, რომ არსებობდა დიდი შესაძლებლობა, ღმერთი მათთვის კეთილი ყოფილიყო.

რასის სოციალური კონცეფცია არ არის ბიბლიური კონცეფცია. ბიბლია გვასწავლის, რომ ყველა ადამიანი არის ერთი რასა - ადამიანთა რასა: „ერთიდან შექმნა ადამიანთა ყოველი ხალხი, რათა დედამიწის ზურგზე დასახლებულიყვნენ; წინასწარ დააწესა მათ დასასახლებლად დრონი და საზღვრები” (საქმეების 17:26).

ღმერთი მოუწოდებს ეკლესიას, რომ სახარება მიუტანოს ყველა ეთნიკურ ჯგუფს დედამიწაზე (საქმეების 1:8). ადამიანის სულის ფასეულობა ეროვნებაზე არ არის დამოკიდებული.

იმის გამო, რომ ადამიანები მიდრეკილნი არიან მიიღონ მიწიერი, ამქვეყნიური პრიორიტეტები, ისინი მიდრეკილნი არიან გამოიყენონ ადამიანების ღირებულობის განსაზღვრების არასწორი გზა. ბევრი საზოგადოება ზოგიერთ ადამიანს აფასებს, როგორც ნაკლებად მნიშვნელოვანს და ექცევა მათ ისე, თითქოს ისინი ადამიანზე ნაკლებნი არიან.

ქვემოთ მოცემულია მაგალითების ჩამონათვალი, თუ როგორ ეპყრობოდა სხვადასხვა საზოგადოება ადამიანთა გარკვეულ კატეგორიას უპატივცემულოდ. ზოგიერთი ეს ქმედება ისტორიულია; სხვები ჯერ კიდევ გამოიყენება.

ადამიანთა გარკვეული კატეგორიებისადმი უპატივცემულობის რეალური მაგალითები:

• მოხუცები აღარ არიან სასარგებლონი, ამიტომ მათ იზოლირებულ ადგილას ტოვებენ, რომ გარდაიცვალონ.

• ადამიანები ფლობენ სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის ადამიანებს, როგორც მონებს და შეუძლიათ გაყიდონ ისინი, ან მოექცნენ ისე, როგორც ჩათვლიან მიზანშეწონილად.

• კომპანიები აქვეყნებენ განცხადებებს, რომლებშიც ნათქვამია, რომ არ დაასაქმებენ კონკრეტული ეროვნების ადამიანებს.

• ქალები ქმრის საკუთრებად ითვლებიან და ისე ექცევიან, როგორც ქმრები ჩათვიან საჭიროდ.

• ჩვილ გოგონებს სასიკვდილოდ იმეტებენ, რადგან ოჯახებს ვაჟები სურთ.

• ქვეყნის მთავრობა აგზავნის ჯარისკაცებს კონკრეტულ რეგიონში, რათა მოკლან კონკრეტული ეროვნების ყველა წარმომადგენელი.

• ბავშვები მიტოვებულნი არიან, რადგან მათ აქვთ გონებრივი ან ფიზიკური ნაკლი.

• ქვეყნებში არსებობს კანონები, რომლებიც უკრძალავენ ქალებს მანქანის მართვას ან უნივერსიტეტის დიპლომის მიღებას.

• ადამიანებს, რომლებიც საუბრობენ საერთო ეროვნულ ენაზე, მაგრამ არა იმ ენაზე, რომელსაც სკოლაში ასწავლიან, არ აქვთ უფლება ისაუბრონ სამთავრობო შენობებში.

• ადამიანებს იმიტომ ასაქმებენ, რომ ინგლისური სახელები აქვთ და არა აფრიკული.

• გოგონები მამებმა შეიძლება მონებად ან საპროსტიტუციოდ გაყიდონ.

• ბავშვებს დაბადებამდე კლავენ, რადგან დედები მზად არ არიან შვილებისთვის.

ზოგიერთი ფილოსოფია და რელიგია მხარს უჭერს ადამიანების სხვადასხვა კატეგორიებისადმი არასათანადო მოპყრობას.

ათეისტ, ევოლუციონისტებს არ სჯერათ, რომ ადამიანები საგანგებოდ არიან შექმნილნი ღვთის ხატად. მათ მიაჩნიათ, რომ თანამედროვე ადამიანები განვითარდნენ კონკურენციითა და კაცობრიობის სუსტი და ნაკლებად ინტელექტუალური ვარიაციების განადგურების გზით. მათ მიაჩნიათ, რომ „ყველაზე ძლიერის გადარჩენამ” შეგვქმნა. ეს რომ სიმართლე ყოფილიყო, ადამიანებისათვის მიზანშეწონილი იქნებოდა გაეგრძელებინათ კაცობრიობის სუსტი ფორმების განადგურება. მაგრამ ჩვენ ვიცით, რომ ყველა ადამიანი შეიქმნა ღვთის ხატად და, შესაბამისად, განსაკუთრებულია ღმერთისთვის.

მსოფლიოს მრავალი ქვეყანა ექიმებს ნებას რთავს მოკლან ბავშვები მათ დაბადებამდე. ზოგიერთმა მთავრობამ მოითხოვა კიდეც ჩვილების მოკვლა, ჭარბი მოსახლეობის გამო. ბევრ ქვეყანაში დედები სთხოვენ ექიმებს დაბადებამდე მოკლან ბავშვები, რადგან ისინი არ არიან მზად ბავშვის გაჩენისთვის. ეს არის უგულებელყოფა ადამიანის ფასეულობების და პიროვნების უფლებების, რომელსაც არ შეუძლია თავის სახელით საუბარი.

რელიგიები, როგორიცაა ინდუიზმი და ბუდიზმი, თვლიან, რომ ადამიანები იტანჯებიან წინა ცხოვრებაში საკუთარი არასწორი ქმედებების გამო. მათ მიაჩნიათ, რომ ჩაგრული ადამიანები იმსახურებენ იმ სტატუსს, რაც აქვთ. მათ მიაჩნიათ, რომ თუ ადამიანმა კარგად გაუძლო ტანჯვასა და ჩაგვრას, შეიძლება შემდეგ ჯერზე უკეთესი ცხოვრება ჰქონდეს. ეს რელიგიები იძლევა მცირე საფუძველს, დაჩაგრული ადამიანის დასახმარებლად, რადგან იქ ფიქრობენ, რომ ადამიანი გადის აუცილებელ პროცესს.

არასწორი ფილოსოფია და რელიგია აიძულებს ხალხს აიტანონ ადამიანთა ფენების საშინელი, არასათანადო მოპყრობა. საზოგადოებები ნორმალურ მოვლენად მიიჩნევენ უკიდურესი სოციალური უსამართლობის პირობებს. ქრისტიანები განსხვავებულები არიან. ქრისტიანული მოძღვრება, ღვთის ხატად საგანგებოდ შექმნის შესახებ, ადამიანური ფასეუულობების ერთადერთ ადეკვატურ საფუძველს იძლევა.

► კონკრეტული კატეგორიის ადამიანების მიმართ, რა სახის უპატივცემულობაა მიღებული თქვენს საზოგადოებაში?

იესოს მრავალი იგავის მსგავსად, ამბავი კეთილ სამარიელის შესახებ (ლუკას 10:29-37) შოკისმომგვრელი იყო მისი მსმენელებისთვის. როდესაც მან თქვა, როგორ ჩაუარეს გვერდი მღვდელმა და ლევიანმა დაშავებულს ისე, რომ არ დაეხმარნენ, არავის გაკვირვებია. მღვდლები და ლევიანები რელიგიური დაწესებულების ნაწილი იყვნენ, მაგრამ ხალხი ფიქრობდა, რომ ისინი გარყვნილები იყვნენ ფულითა და ძალაუფლებით.

მსმენელები ელოდნენ, რომ მესამე პირი იქნებოდა სიუჟეტის გმირი, მაგრამ ისინი შოკირებულნი და იმედგაცრუებულნი დარჩნენ იმის გამო, რომ ეს გმირი სამარიელი იყო. სამარიელები ეთნიკურად შერეულები და თავიანთ რელიგიაში დაბნეულნი იყვნენ. ებრაელები ზიზღით ექცეოდნენ მათ ორივე თვისების გამო.

გახსოვთ, ებრაელმა რჯულის მცოდნემ დაუსვა იესოს კითხვა: „ვინ არის ჩემი მოყვასი?” მას სურდა, რომ იესოს განესაზღვრა ხალხის ის ვიწრო კატეგორია, რომელიც მას უნდა ყვარებოდა. ისევე როგორც ქვეყნიერებაზე ადამიანთა უმეტესობა, ისიც ფიქრობდა, რომ მისი მორალური ვალდებულებები მხოლოდ შერჩეული კატეგორიის ადამიანებისთვის იყო და რომ არ უნდა ეზრუნა სხვებზე.

იესომ უპასუხა კითხვას და აჩვენა, რომ ჩვენ უნდა ვიზრუნოთ ნებისმიერ ადამიანზე, რომელსაც შევხვდებით. ნებისმიერი ადამიანი, რომელსაც შევხვდებით, ჩვენი მოყვასია. მაგრამ იესომ ასევე უპასუხა კითხვას, რომელიც არავის დაუსვამს, ვინ არის კეთილი მოყვასი? ან როგორი ადამიანი ავლენს ამ სიყვარულს? მან აჩვენა, რომ ადამიანი, რომელსაც საზოგადოება არ სცემს პატივს, შეიძლება იყოს ის, ვინც ახარებს ღმერთს და ავლენს იმ სიყვარულს, რომლის დანახვაც ღმერთს სურს.

მოციქული იაკობი აფრთხილებს ეკლესიას, არ სცეს პატივი ადამიანებს ქვეყნიერული სტანდარტებით.

► სტუდენტმა ჯგუფს უნდა წაუკითხოს იაკობის 2:1–9. ამის მსგავსი რა გამოვლინება გინახავთ ეკლესიებში?

ბევრი ადამიანი, ვინც დედამიწაზე მნიშვნელოვანად არის მიჩნეული, ღმერთის მიერ არ არის პატივდებული. ბევრი ადამიანი, ვინც ღმერთს მოსწონს, დედამიწაზე არ არის პატივდებული. იესომ თქვა, რომ მარადისობაში ბევრი ადამიანის სტატუსი შეიცვლება (მათეს 19:30).

როდესაც ქრისტიანი ძმები ერთად იკრიბებიან, ღარიბი იძენს სტატუსს, რომელიც მას არ აქვს ამქვეყნად, რადგან მას პატივს სცემენ როგორც ქრისტიან ძმას. მდიდარი ადამიანი კარგავს სტატუსს, რომელიც მას აქვს ქვეყანაზე, რადგან მისი ფული არ აყენებს მას ეკლესიაში სხვებზე მაღლა (იაკობის 1:9-10).

მონობა არის მდგომარეობა, როდესაც ადამიანი იმყოფება სხვა პირის საკუთრებაში. უმეტეს ქვეყნებში, რომლებშიც ნებადართულია მონობა, მას არ აქვს უფლება, როგორც პიროვნებას. ბატონს შეუძლია მონას გაუკეთოს ის, რასაც მოისურვებს, თითქოს მონა იყოს ცხოველი ან მანქანა. მონის საკუთარი სურვილები და ამბიციები ბატონის ნებას ექვემდებარება. ბატონის ნება-სურვილის მიხედვით ცოლ-ქმარი შეიძლება დაშორებულ იქნან და შვილები შეიძლება წაართვან მშობლებს.

ძველ აღთქმაში ღმერთი ზღუდავდა მონობას და იცავდა მონის გარკვეულ უფლებებს. იმ დროს მონის უფლებებისადმი ზრუნვა ძალიან უჩვეულო იყო. ახალ აღთქმაში ღმერთმა თქვა, რომ ის არის ყველა ადამიანის ბატონი, არავის ანიჭებს უპირატესობას სტატუსის გამო და რომ მონების ბატონი კეთილი და სამართლიანი უნდა იყოს (ეფესელთა 6:9). პრინციპმა, რომ მონას ისე უნდა მოეპყრო, როგორც ყველა ადამიანი იმსახურებს, საბოლოოდ განაპირობა მონობის გაუქმება იმ ქვეყნებში, რომლებიც ყველაზე მეტად განიცდიდნენ ბიბლიის ზეგავლენას.

მონობა ჯერ კიდევ ბევრგან არსებობს სხვადასხვა ფორმით. მაგალითად, ზოგიერთ ადგილას მშობლები ყიდიან შვილებს სამუშაოდ ან სექსუალური სარგებლობისთვის. ზოგჯერ ბავშვებს წარმართულ ტაძრებში აბარებენ, როგორც გადასახადს, დაავადებებისა და წყევლისგან გასათავისუფლებლად. ზოგჯერ ქალებს აიძულებენ პროსტიტუციაში ჩაბმას, მათი ნების საწინააღმდეგოდ. ხანდახან ადამიანები სხვა ქვეყანაში კონტრაბანდულად გადაჰყავთ დამონების მიზნით.

ქვეყანაში, სადაც არ არის ეკონომიკური თავისუფლება, პირობები შეიძლება ნაწილობრივ მონობას დაემსგავსოს. ადამიანებს არ აქვთ თავისუფლება აწარმოონ საკუთარი ბიზნესი. მცირეა იმის შესაძლებლობა, რომ ადამიანმა შეცვალოს სამსახური რაიმე უკეთესზე. ზოგიერთი მამაკაცი მუშაობს ხელფასზე, რომელიც ძლივს ყოფნით მათ ოჯახებს გამოსაკვებად. ისინი იშვიათად ყიდულობენ რაიმეს, გარდა ძირითადი საკვებისა. მათ არ შეუძლიათ სამედიცინო დახმარების მიღება. რაც არ უნდა იშრომონ, უკეთეს სახლში ვერასოდეს იცხოვრებენ, რადგან ფული არასოდეს არის საკმარისი მათი საჭიროებისთვის. მათი დამსაქმებლები არ იხდიან მეტს, რადგან მათ ყოველთვის შეუძლიათ იპოვონ ადამიანები დაბალ ანაზღაურებაზე სამუშაოდ.

ეკონომიკური ჩაგვრა კომპლექსურია და მხოლოდ დამსაქმებლების ბრალი არ არის. ზოგიერთ ქვეყანაში ბევრი ხელმისაწვდომი მუშაა, მაგრამ ცოტა ქარხანა და მსხვილი საწარმო. თუ მთავრობა კორუმპირებულია, მას შეუძლია ხელი შეუშალოს მსხვილი ბიზნესის წამოწყებას მაღალი გადასახადების დაწესებით და ქრთამის მოთხოვნით. თუკი ქვეყანაში ბევრ საწარმოს ექნებოდა მუშაობის საშუალება, მუშების ხელფასი უფრო მაღალი იქნებოდა, რადგან მათ შეეძლებოდათ არჩევა სად იმუშაონ, ხოლო საწარმოებს მოუწევდათ მათი მოზიდვა უფრო მაღალი ხელფასითა და პირობებით. იმის გამო, რომ სულ რამდენიმე საწარმოს აქვს მუშაობის ნებართვა, მუშებს დასაქმების შეზღუდული ვარიანტები აქვთ და დამსაქმებლებს შეუძლიათ თავიანთ მუშაკებს დაბალი ხელფასები გადაუხადონ. მუშაკები ვერ იღებენ საკმარის შემოსავალს თავიანთი ფინანსური საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად.

მთავრობის დანიშნულებაა ემსახუროს ხალხს თავდასხმებისგან დასაცავად და მათი თავისუფლებების დაცვით. ადამიანის ფუნდამენტური თავისუფლებებია: საკუთარი აზრის გამოხატვის, რელიგიური აღმსარებლობის, მოგების მიზნით მუშაობისა და ქონების ფლობის უფლება. პიროვნებას, რომელსაც არ ეძლევა ამ საქმიანობის განხორციელების უფლება, ექცევიან როგორც არასრულფასოვან ადამიანს.

ზოგჯერ ადგილობრივი ქრისტიანები ნორმალურად მიიჩნევენ ასეთ პირობებს და არ ცდილობენ დაეხმარონ რთულ ეკონომიკურ სიტუაციებში მყოფ ადამიანებს.

ჯამილა ცხოვრობდა პატარა სოფელში, სადაც სამუშაო არ იყო. მან დატოვა სამი შვილი ბებიასთან და წავიდა ქალაქში, პასტორის ოჯახში მოსამსახურედ, თვეში 50 დოლარზე სამუშაოდ. ის იშვიათად ხედავდა შვილებს. ხალხის უმეტესობა არ თვლის, რომ დედისთვის, შვილებს ასე დაშორება კარგია, მაგრამ ქრისტიანებიც კი ქირაობენ ჯამილას მსგავს სიტუაციაში მყოფ ადამიანებს. მათ უკვირთ, რატომ უნდა გადაიხადონ მეტი, როდესაც ვიღაც თანახმაა იმუშაოს ამ თანხაზეც? რატომ უნდა აწუხებდეთ მათი შვილებთან განშორება, თუკი ისინი თვითონ ირჩევენ, დატოვონ ისინი და იმუშაონ?

► აქვთ თუ არა ქრისტიანებს ვალდებულება ჩაერიონ ჯამილას სიტუაციაში? როგორ?

ამოსის წიგნში რამდენჯერმეა საუბარი ეკონომიკურ ჩაგვრაზე. ამოსის 5:11-12-ში წინასწარმეტყველი საუბრობს ქრთამებზე, რომლებიც აიძულებენ მოსამართლეებს მიემხრონ ფულის მქონე პირს, რაც ღარიბებისთვის მიუწვდომელს ხდის სამართლიანობას. ამოსის 8:4-6-ში წინასწარმეტყველი გმობს ადამიანებს, რომლებიც ცრუ საზომებს იყენებენ ღარიბი ხალხის მოსატყუებლად. ამოსის 4:1-ში მან თქვა, რომ ქალები ასევე არიან დამნაშავენი, თუ ისინი ცხოვრობენ ფუფუნებაში, რაც მათმა ქმრებმა მოიპოვეს ღარიბების ჩაგვრის შედეგად. წინასწარმეტყველმა თქვა, რომ სამართლიანობა დაუშრეტელი ნაკადულივით უნდა იღვრებოდეს (ამოსის 5:24), რაც იმას ნიშნავს, რომ ის უნდა იყოს უხვი და ხელმისაწვდომი ყველასთვის.

ის, რომ ყველა ადამიანი უსაზღვროდ ღირებულია, არ ნიშნავს იმას, რომ ადამიანებში არ უნდა იყოს ავტორიტეტული სტრუქტურა. თანაბარი ღირებულება არ ნიშნავს თანაბარ უფლებამოსილებას. მაგალითად, მიუხედავად იმისა, რომ სამების ყოველი პირი არის სრულად და თანაბრად ღმერთი, ძე ემორჩილება მამას (იოანეს 6:38). ღმერთმა უბრძანა ცოლს დაემორჩილოს ქმარს; ეს არ ნიშნავს რომ ის მისი ხელქვეითია (ეფესელთა 5:22). ღმერთმა უთხრა ბავშვებს, დაემორჩილონ მშობლებს; ეს არ ნიშნავს, რომ ისინი მშობლებს რამით ჩამორჩებიან, გარდა განვითარებისა (ეფესელთა 6:1).

ღმერთმა დააწესა მთავრობა (რომაელთა 13:1-5). მან ასევე დაადგინა ძალაუფლება ეკლესიაში (ებრაელთა 13:17).

ყველა ლიდერს უნდა ახსოვდეს, რომ ისინი მსახურები არიან (მათეს 20:25-28). ლიდერად მსახურება ნიშნავს, წარუძღვე სიკეთეებისკენ მათ, ვინც მოგყვება. ლიდერი ხელმძღვანელობს არა საკუთარი მოგებისთვის, არამედ სწირავს საკუთარ სარგებელს, რათა ემსახუროს მათ, ვინც მას მიჰყვება.

► როგორ ახსნით იმ ფაქტს, რომ გარკვეული გაგებით ზოგიერთი ადამიანი უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე სხვები, ხოლო მეორე გაგებით ყველა ადამიანი თანაბარი მნიშვნელობისაა?

დარწმუნდით, რომ ეკლესიის ოჯახი ზრუნავს ყველა ადამიანზე.

• ხანდაზმულები ახსოვთ და ეხმარებიან ისე, როგორც საჭიროა?

• არიან თუ არა დაფასებულნი ბავშვები და ეძლევათ თუ არა ის საჭირო სწავლება და წახალისება, რომელიც შექმნილია მათი განვითარების დონისთვის?

• არიან თუ არა ღარიბები მიღებულნი თქვენს ეკლესიაში?

• არიდებთ თუ არა თავს, ეკლესიაში ხალხის პატივისცემას, მათი სიმდიდრის ან საზოგადოებაში სტატუსის გამო?

• მიღებულია თუ არა, ყველა ეთნიკური ჯგუფის წარმომადგენლებთან მეგობრობა და მათი მონაწილეობა ეკლესიის ცხოვრებაში და მსახურებაში?

• არის თუ არა თქვენს მხარეში ეთნიკური ჯგუფი, რომელსაც ევანგელიზაცია სჭირდება?

• არიან თუ არა თქვენს მხარეში შევიწროებული ადამიანები, რომლებსაც სჭირდებათ ვინმე, ვინც მათ დაიცავს?

ქრისტიანულმა ოჯახმა უნდა წარმოაჩინოს ყველა ადამიანის ფასეულება. ქმარიც და ცოლიც პატივდებულნი უნდა იყვნენ. გასათვალისწინებელია მათი საჭიროებები. ბავშვები არ უნდა იყვნენ უგულებელყოფილნი ან უმნიშვნელოდ მიჩნეულნი. ბავშვებს სჭირდებათ სათანადო დისციპლინა. თქვენ არ გაქვთ უფლება ბავშვზე ან ცოლზე განახორციელოთ ძალადობა სწორედ, ისევე როგორც არ გაქვთ უფლება მოექცეთ მეზობელს ასე.

ღარიბებს იმგვარად უნდა დავეხმაროთ, რომ მათი ღირსება არ შეილახოს, არამედ განმტკიცდეს. არ მისცეთ საკუთარ თავს იმის უფლება, რომ ღარიბესის დამცირებით თავი წარმოაჩინოთ. თუ ღარიბ ადამიანს შესთავაზებთ სამართლიან გზას, რომ მოიპოვოს ის, რაც მას სჭირდება, მისი ღირსება დაცულია, რადგან მას შეუძლია გააკეთოს არჩევანი და შეუძლია იმუშაოს მოგების სანაცვლოდ. საუკეთესო დახმარება ღარიბებს აძლევს შესაძლებლობას შეცვალონ თავიანთი მდგომარეობა.

ძველი აღთქმის წინასწარმეტყველები ხაზს უსვამდნენ, რომ ღმერთს სურს, რომ მისმა ხალხმა გაათავისუფლოს ჩაგრული ადამიანები (ესაიას 58:6).

ახალი აღთქმა ხაზს უსვამს იმ ფაქტს, რომ იესო მოვიდა ღარიბთა შორის. ის დაიბადა იქ, სადაც ცხოველებს ათავსებდნენ. მისი მეგობრებისა და მიმდევრების უმეტესობა მშრომელი და ღარიბი ხალხი იყო. იესო ზრუნავდა მის საზოგადოებაში უმნიშვნელოდ მიჩნეულ ადამიანებზე: ღარიბებზე, კეთროვნებზე, ქვრივებზე, ხიზნებზე და ბავშვებზე. მან თქვა, რომ მოვიდა ღარიბებისთვის კეთილი უწყების მოსატანად. მან თქვა, რომ სახარება გაათავისუფლებს ჩაგრულებს.

ეკლესიის პირველი დღეებიდან ქრისტიანები აქტიურობდნენ თავიანთ საზოგადოებებში. მიტოვებული ბავშვები სახლებში მიჰყავდათ, მონები გადასცეს და ავადმყოფებს ეხმარებოდნენ. ისინი ზრუნავდნენ ადამიანებზე, რომლებსაც მათი საზოგადოებები უსარგებლოდ თვლიდნენ.

იესომ თქვა, რომ უნდა ვილოცოთ, რომ მოვიდეს ღვთის სამეფო და მისი ნება აღსრულდეს დედამიწაზე, ისევე როგორც ზეცაში (მათეს 6:10). ჩვენ ვიცით, რომ ყოველგვარი ჩაგვრა დასრულდება, როცა ღვთის სამეფო სრულად მოვა დედამიწაზე. მანამდე ჩვენ უნდა ვილოცოთ, ღმერთის ჩარევისთვის ყველგან, ჩაგრული ადამიანების დასახმარებლად.

ჯგუფების უმეტესობისთვის ეს თემა ბევრ დისკუსიას გამოიწვევს. ზოგიერთ სტუდენტს შეიძლება ჰქონდეს ძლიერი განცდები იმის მიმართ, რაც განიცადა ან რასაც დააკვირდა.

► როგორ შეიცვლება თქვენი დამოკიდებულება სხვა ეთნიკური ჯგუფების მიმართ, თუ გაიხსენებთ, რა ფასეელობა აქვს თითოეულ ადამიანს ღმერთის წინაშე?

► რის გამოსწორებას ისურვებდით, იმის გათვალისწინებით, რაც ახლა იცით ადამიანის ფასეულობის შესახებ? წაახალისეთ სტუდენტები, უფრო მეტად გაუზიარონ თავიანთი ვალდებულებები, ვიდრე გამოხატონ აღშფოთება იმაზე, რაც სხვებმა გააკეთეს.

► როგორ უნდა იმოქმედოს ადამიანის ფასეულობამ ეკლესიის მსახურებაზე?

ზეციერო მამა,

მადლობა, რომ შენი ხატების მსგავს, განსაკუთრებულ ქმნილებებად გვაქცევ. დამეხმარე, პატივი ვცე ყველა ადამიანს. დამეხმარე, მოვინანიო ნებისმიერი წინასწარი ცუდი განწყობა და წყენა, რაც მაქვს ადამიანების მიმართ.

ვლოცულობ, რომ დამყარდეს სამართლიანობა იმ ადამიანების მიმართ მთელ მსოფლიოში, რომლებსაც არასწორად ეპყრობიან მათი ეთნიკური წარმომავლობის, სქესის, ასაკის ან სხვა მახასიათებლების გამო.

დამეხმარე, დავიცვა ჩაგრული ხალხი და ვიშრომო, რომ ჩემი საზოგადოება იყოს სამართლიანი ყველასთვის. დაეხმარე ჩვენს ეკლესიას და თითოეულ ცალკეულ ქრისტიანს, გამოავლინონ შენი სიყვარული სამყაროსადმი კონკრეტული გზებით.

ამინ

(1) დაწერეთ ეკლესიის, ღვთის მიერ მინიჭებული პასუხისმგებლობის შესახებ, შეცვალოს ხალხის დამოკიდებულება მის საზოგადოებაში.

• რა უნდა გააკეთოს შენმა ეკლესიამ?

• რა უნდა გააკეთონ ცალკეულმა ქრისტიანებმა?

• რა უნდა გააკეთო შენ?

(2) შეისწავლეთ მეორე რჯულის 24:10-22. ჩამოთვალეთ ბრძანებები, რომლებიც გამოხატავს ადამიანების ფასეულობას. ახსენით თითოეული ბრძანების მიზანი.