Lesson 8: Chrześcijańska ekologia

Po zakończeniu lekcji uczestnik:

(1) Zrozumieć powód stworzenia świata przez Boga oraz wykazać w jaki sposób ludzkość się w nim wyróżnia.

(2) Zrozumieć co znaczy zarządzanie światem przez ludzkość.

(3) Poznać kilka sposobów wyrażania troski o Boże stworzenie.

George Washington Carver przyszedł na świat jako syn niewolników w Ameryce w roku 1860. Po obaleniu niewolnictwa, zapragnął zdobyć wykształcenie rzadko dostępne dla osób czarnoskórych. Zmagając się ze społecznymi barierami, wziął sobie do serca radę mądrej kobiety. „Musisz zabiegać, aby nauczyć się wszystkiego czego jesteś w stanie, a potem powrócić i dzielić się nabytą wiedzą z innymi, którzy nie mają do niej dostępu.” George modlił się tymi słowami, „Boże objaw mi sekrety tego świata.” W jego odczuciu Boża odpowiedź na tą modlitwę brzmiała, „nie był byś wstanie ich zrozumieć.” Modlił się więc dalej, tym razem prosząc, „Boże objaw mi sekret orzeszka.” Odczuł Boże błogosławieństwo w odpowiedzi na tę modlitwę. W rejonie jego pochodzenia głównym dochodem ubogich rolników były coroczne plony orzeszków ziemnych. George wiedział, że wynalezienie większej ilości produktów wymagających orzeszków ziemnych, podniosłoby zapotrzebowanie na nie. Z czasem George wynalazł 300 potencjalnych produktów wymagających orzeszków ziemnych oraz ponad 100 nowych produktów wymagających słodkich ziemniaków. Przez 47 lat nauczał agrokultury w Instytucie Tuskagee, gdzie pomagał również w rozwoju i nowelizowaniu metod upraw ziemi, aby polepszając kondycję ziemi podnosić jakość zbiorów. Dokonania George’a Washington’a Carver’a wynikały z jego głębokiego przekonania, że odpowiednia troska o Boże stworzenie, przyniesie wielkie korzyści dla ludzkości.

Ekologia jest nauką analizującą sposoby w jakie żywe istoty wzajemnie wpływają na siebie oraz na otaczające je środowisko.

► Fragment do przeczytania na głos przez uczestnika zajęć: I Mojżeszowa 1:1, 26-28

Ludzka odpowiedzialność za Ziemię jest ugruntowana w fakcie, iż Bóg stworzył ją na własną chwałę (Psalm 148), a człowieka ustanowił jej zarządcą. Jako ludzie stworzeni na podobieństwo Boże, mamy zarządzać Ziemią tak jak chciałby tego Bóg. Psalmista napisał, “Uczyniłeś go (człowieka) niewiele mniejszym do Boga, Chwałą i dostojeństwem uwieńczyłeś go. Dałeś mu panowanie nad dziełami rąk swoich, Wszystko złożyłeś pod stopy jego” (Psalm 8:6-7). Ludzie mają wyjątkową funkcję do sprawowania w tym świecie. Bóg ustanowił ich zarządcami nad Ziemią, a zwierzęta uczynił im podległe.

Bóg przykazał Adamowi i Ewie, aby rozmnażali się i zapełniali Ziemię. Mieli też ją sobie podporządkowywać, co nie było jednorazowym wysiłkiem, ale wielopokoleniową pracą. Podporządkowanie Ziemi zawiera w sobie eksploracje, uczenie się o zamieszkiwaniu nowych obszarów, odkrywanie nowych minerałów i sposobów na ich wykorzystywanie, udomawianie zwierząt, oraz rozwijanie technologii.

Wszystko było dobre w momencie stworzenia przez Boga. Praca, jaką wykonywał człowiek troszcząc się o Eden była przyjemna i harmonijna z naturą (I Mojżeszowa 2:15). Po zaistnieniu grzechu, również natura została skażona jego przekleństwem, a praca człowieka stała się trudna (I Mojżeszowa 3:17-19). Ziemia nie ma już w sobie początkowej doskonałości (Rzymian 8:18-23), lecz nadal pokazuje wspaniałość Boga w swojej niesamowitej konstrukcji.

Po wielkiej powodzi, Bóg pozwolił człowiekowi na jedzenie zwierząt (I Mojżeszowa 9:3). Później jednak przykazał Mojżeszowi restrykcję w jedzeniu mięsa. Nowy Testament mówi nam obecnie, że mamy wolność w konsumpcji każdego mięsa dobrego do jedzenia (Marek 7:19, I Tymoteusz 4:4). Prawa jakie Bóg dał człowiekowi, przewyższają te nadane zwierzętom.

Odpowiedzialność człowieka za zarządzanie zasobami

Chociaż człowiekowi przyznany został autorytet do zarządzania Ziemią (I Mojżeszowa 1:28), nie sprawuje on nad nią najwyższej władzy. Każdy człowiek jest odpowiedzialny przed Bogiem, a Ziemia i jej plony nadal są ostatecznie własnością Bożą.

► Fragmenty do przeczytania na głos przez uczestników zajęć: Psalm 24:1 oraz Psalm 50:10-11.

Bóg jest właścicielem Ziemi. Stworzył ją, aby objawić swoją chwałę (Psalm 19:1), zaspokajać potrzeby człowieka (I Mojżeszowa 1:29) oraz obdarzyć go pięknym miejscem do zamieszkania. Bóg pragnie, aby człowiek cieszył się Ziemią i jej plonami. Lecz jako owoc Bożej twórczości, nie powinna sama być celem uwielbienia (Rzymian 1:25). A człowiek, korzystając z niej, powinien troszczyć się, aby jej nie wyniszczać.

Niejednokrotnie obszary po wykopach minerałów pozostawiane są później w stanie nieużytecznym i nieestetycznym. W regionach rolniczych częstą praktyką jest całościowe usuwanie obszarów zalesionych, pozostawiając glebę podatną na wypłukiwanie cennych minerałów przez deszcze. A na gruntach myśliwskich, niejednokrotnie nieustępliwe polowanie na konkretne gatunki zwierząt spowodowały ich całkowite wyginięcie. W rzekach nie rzadko znajdują się śmieci, a jakość ich wody jest niezdatna do picia.

Bóg stworzył Ziemię, aby obradzała. Złe jest jej destrukcyjne wykorzystywanie przez człowieka, ponieważ przynosi ono Bogu hańbę.

Bożym planem jest, aby Ziemia służyła człowiekowi przez wiele pokoleń oraz tysiące lat. Powinniśmy więc mieć poczucie odpowiedzialności, za ulepszanie jej stanu dla przyszłych pokoleń. Osoba, która wyniszcza Ziemię w poszukiwaniu szybkiego zysku, nie okazuje miłości bliźniego, ani troski o następne pokolenia.

Czy dobrze czułbyś się z tą myślą, że za 20 lat ktoś okradnie Twoje dzieci? Oczywiście, że nie. Jednak ludzie ciągle okradają swoje dzieci poprzez wyniszczanie środowiska, w którym będą one dorastać. Nawet, jeżeli nie doczekałeś się potomstwa, powinna być w Tobie troska o przyszłe pokolenia, które będą zamieszkiwały tę samą planetę.

Wielu ludzi troszczy się o ziemię, która prawnie jest ich własnością, jednocześnie nie interesując się stanem terenów publicznych. Wierzący powinni być przykładem troski o Boże stworzenie w obu przypadkach, ponieważ wiemy, że ostatecznie Ziemia należy do Boga, jak również dlatego, że kochamy naszych bliźnich i mamy w sobie troskę o przyszłe pokolenia.

Niektórzy racjonalizują swoje zachowanie myśląc, „skoro nie jest to moja ziemia to mogę wyrzucić tu śmieci,” lub „wyciąć wszystkie drzewa, nawet te malutkie.”

► Fragment do przeczytania na głos przez uczestnika zajęć: V Mojżeszowa 22:6.

Region, w którym została napisana V Księga Mojżeszowa był zamieszkiwany przez ptaki, które były bardzo łatwe do złapania, gdy siedziały w swoich gniazdach. Jeżeli lokalni mieszkańcy wykorzystywaliby to, aby zawsze łapać matkę oraz zabierać jej jajka, bardzo szybko gatunek tego ptaka by wyginął. Dlatego Bóg przykazał, aby wypuszczać ptasie matki i przez to chronić przetrwanie ich gatunku. Zasady jakimi się kierujemy w dzisiejszym świecie, może nie będą dokładnie takie same, ale te wersety uczą nas troski o zachowanie ziemskich zasobów.

Kiedy Bóg nadawał kształty roślinom, nie stworzył samych warzyw i owoców, ale stworzył też kwiaty i ozdobił Ziemię pięknem różnorodnej natury. To samo w sobie pokazuje nam, że Bogu nie zależy jedynie na pragmatycznym używaniu Ziemi; On również troszczy się o jej piękno (Łukasz 12:27). Dlatego stworzył naturę urodziwą, aby środowisko otaczające człowieka było piękne.

Góry, pustynie, rzeki, prerie, lasy, wszystkie są piękne. Czasem osoby dorastające w konkretnym miejscu, nie dostrzegają jego piękna, ponieważ stało się ono dla nich codziennością.

► Wyobraź sobie, że jesteś artystą. Spędzasz dużo czasu na malowaniu pięknego obrazu, który chcesz sprezentować przyjacielowi. Jednak, kiedy wpadasz do niego z wizytą, znajdujesz swój obraz na ziemi, zniszczony i zdeptany. Jakie wywołałoby to w Tobie emocje?

Jest wiele miejsc na Ziemi, gdzie ludzie po prostu wyrzucają śmieci na ziemię. Sprzątają swoje ogródki, ale pozostawiają resztę miejsc zaśmieconych. Ulice w ich dzielnicach są również zaśmiecone.

► Czego brakuje w rozumieniu tych ludzi?

Powinniśmy troszczyć się o obszary jakie dzielimy z innymi, ze względu na nich oraz na nas samych.

► W jaki sposób kościół mógłby wpłynąć na swoją okolicę?

Zwierzęta różnią się od człowieka. Nie są stworzone na podobieństwo Boże (Księga Kaznodziei Salomona 3:21) i nie posiadają praw równych prawom człowieka.

Bóg dał człowiekowi pozwolenie na jedzenie zwierząt, co sugeruje, że dozwolone jest hodowanie zwierząt domowych lub polowanie na dzikie zwierzęta w celu zdobycia pożywienia.

Przez większość ludzkiej historii powszechne było także posiadanie zwierząt jako pupili, lub do wykonywania konkretnej pracy.

► Czy Bóg zwraca uwagę na to, jak człowiek traktuje zwierzęta?

► Fragment do przeczytania na głos przez uczestnika zajęć: Przypowieści Salomona 12:10.

Przeczytany fragment tłumaczy nam, że jedną z oznak prawości człowieka jest to, jak troszczy się o swoje zwierzęta. Okrucieństwo jest cechą osoby niegodziwej.

Właściciele zwierząt mają obowiązek zapewnienia im dostępu do jedzenia, wody oraz schronienia. Jest coś nie w porządku z ludźmi, którzy nie troszczą się o potrzeby posiadanych zwierząt.

Pamiętaj, że ostatecznie, wszystkie zwierzęta są Bożą własnością (Psalm 50:10-11). Każde z nich zostało wymyślone i stworzone przez Boga. W ich różnorodności Bóg odkrył przed nami swoją twórczość. Mógł bowiem sprawić jedynie kilka rodzajów zwierząt potrzebnych do pracy oraz zapewniających ludziom pożywienie. Bóg stworzył jednak tysiące gatunków i rodzajów zwierząt, poza insektami i mikroskopijnymi formami życia, demonstrując przez to swoją niezrównaną twórczość.

Niektóre zwierzęta posiadają zdolność okazywania lojalności oraz wdzięczności wobec swojego właściciela. Cieszy ich poświęcana im uwaga, bywają też wystarczająco inteligentne, aby uczyć się nowych sztuczek i nabywać zdolności. Obserwując je, jest jasne, że zostały stworzone do interakcji z ludźmi. Bóg wpisał w naturę zwierząt wyjątkowy szacunek wobec człowieka (I Mojżeszowa 9:2).

Ponieważ stwarzając zwierzęta Bóg nadał im między innymi inteligencję oraz zdolność reagowania na człowieka, każda forma złego ich traktowania jest przeciwna Bożemu zamysłowi. Oprócz tego faktu, jest coś złego i perwersyjnego w osobie, która czerpie przyjemność z zadawania bólu zwierzętom.

W Piśmie Świętym pojawia się wiele ilustracji nawiązujących do pasterza. Dawid był pasterzem, zanim stał się królem Izraela, a w Psalmie 23 sam porównał Boga do pasterza. Dawid widział, że Bóg okazuje troskę swoim dzieciom w podobny sposób jak dobry pasterz. W Nowym Testamencie, pastorzy bywają porównywani do pasterzy (I Piotra 5:2 oraz wiele innych). To porównanie nie miałoby sensu, gdyby Bóg nie oczekiwał, że ludzie będą troszczyć się o podległe im zwierzęta.

Troska o zwierzęta, jaka wykształciła się u Dawida, gdy był pasterzem, była integralną częścią jego przygotowania do troski o poddanych mu ludzi w przyszłości. W taki sam sposób, nasza troska o ziemię i zwierzęta, które Bóg nam powierza, przygotowuje nas do troszczenia się o innych.

Zielony jest najbardziej powszechnym kolorem w naturze, poza miejscami, gdzie brakuje wody lub żyznej gleby. Jest najbardziej uspokajającym kolorem dla oka.

Wielu ludzi mieszkających w dużych miastach, znajduje odpoczynek i orzeźwienie na wakacjach w miejscach pełnych zieleni i z dala od miejskiego zgiełku.

W wielu dużych miastach trudno znaleźć obszary zieleni, gdyż większość przestrzeni jest pokryta cementem lub asfaltem. W wielu miejscach na świecie wdrożono wzmożone inicjatywy kreowania obszarów zielonych oraz rozbudowywania parków. Niezależnie od zamieszkiwanego regionu, ludzie powinni wspólnie pracować rozwijając obszary zielone i tworząc miejsca dla nowych drzew i roślin, zabiegając jednocześnie o to, aby każdy miał do nich dostęp i mógł się nimi cieszyć. Rodziny mogą zabiegać o takie przestrzenie w swoim otoczeniu, sadząc drzewa lub rośliny w swoich ogródkach lub na balkonach.

Powyższa lekcja rozpoczęła się definicją pojęcia ekologii.

► Dlaczego osoby wierzące powinny troszczyć się o przyrodę?

Niektórzy wierzą, że możemy uratować ziemię poprzez zapobieganie zanieczyszczeniom. My, ludzie, nie możemy jej uratować, chociaż nie powinniśmy zaprzestać wysiłków, aby ją chronić. Jako wierzący wiemy, że nie możemy odwrócić skutków upadku świata. To Bóg ostatecznie odnowi Ziemię (Objawienie Jana 21:1). Stąd też wiemy, że my nie jesteśmy w stanie uratować Ziemi, tylko Bóg może to zrobić.

Niektórzy ludzie uważają, że należy szanować zwierzęta, ponieważ ich prawa są na równi z ludzkimi. Jednak osoby wierzące rozumieją, że to Bóg dał ludziom panowanie nad Ziemią. A my wiemy, że ludzie różnią się od zwierząt, ponieważ zostali stworzeni na podobieństwo Boże i mają wieczne dusze. Dlatego też w światopoglądzie chrześcijańskim zwierzęta nie mają porównywalnych praw do człowieka.

Wierzący troszczą się o Ziemię, ponieważ:

1. Należy ona do Boga

2. Bóg nadał ludziom odpowiedzialność za troskę o Ziemię.

3. Okazują przez to troskę wobec przyszłych pokoleń.

► Wymień powszechne praktyki w Twoim kraju lub regionie, które pokazują brak chrześcijańskiego zrozumienia lub podejścia do ekologii.

► Poproś uczestników zajęć, aby zamknęli oczy i wyobrazili sobie co zazwyczaj widzą przed sobą wychodząc ze zboru w niedziele? Czy zauważają śmieci lub chwasty? Czy okolica zboru wygląda na zadbaną? Kto powinien się o takie rzeczy troszczyć? Jakie mogłyby być potencjalne sposoby okazania troski o okolice zboru? Dlaczego w ogóle powinni wziąć pod uwagę troskę o to miejsce? Czy ich wysiłek miałby jakiś wpływ na innych? Można te pytania przenieść również na inne obszary, np. ich domu, dzielnicy, itd.

► Jakie nawyki powinieneś zmienić?

► Jaki wpływ mógłby wywrzeć Twój zbór poprzez okazywanie troski o swoje otoczenie i otwarte dzielenie się jej motywacjami?

► Jak zmieniłoby się środowisko w Twojej dzielnicy, gdyby mieszkający tam ludzie zaczęli ze sobą współpracować w trosce o nią?

Ojcze w Niebie,

Dziękuję Ci za stworzenie przepełnionego pięknem i różnorodnymi surowcami świata. Dziękuję Ci za zaufanie, jakie okazujesz nam w pozostawieniu go pod naszą pieczą.

Pomóż nam trwać we wdzięczności za Twoje piękne stworzenie. Pomóż nam wspólnie pracować, aby chronić zasoby Ziemi oraz jej piękno.

Amen

(1) Napisz w jednym akapicie plan wdrożenia w swoim życiu jednej zmiany wynikającej z przestudiowania tematu ekologii chrześcijańskiej.

(2) Na jednej stronie opisz niewłaściwe praktyki ekologiczne w otaczającym Cię społeczeństwie. Uzasadnij, dlaczego takie praktyki powinny się zmienić. Uargumentuj swoje stwierdzenia konkretnymi fragmentami z Biblii oraz biblijnym światopoglądzie.