Lesson 2: Ажиглалт: Эшлэлийг харах

(1) Бичвэрийг анхааралтай уншихын ач холбогдлыг ойлгох.

(2) Судалж байгаа эшлэл бүр дээр асуулт тавих.

(3) Бичвэрийг системтэйгээр судлах төлөвлөгөө гаргах.

(4) Сонгосон эшлэл дээрээ нарийвчилсан ажиглалт хийх дасгал хийх.

[1]► Энэхүү курс хичээлд суухаар ирсэн аялал, замынхаа талаар ангийн нэг эсвэл хоёр суралцагч тайлбарлан ярина. Ингэхдээ аль болох анзаарсан нарийн ширийн зүйлсээ багтаана. Та ямар нэгэн ресторан, чуулганы барилга, бизнесийн төвийн хажуугаар өнгөрсөн үү? Замдаа та хэдэн гэрлэн дохио болон замын тэмдэгтэй таарсан бэ? Хэдэн удаа эргэлт хийсэн бэ? Таны замд тэр бүр таараад байдаггүй ямар нэг хачирхалтай зүйлтэй таарсан уу? Хүн тус бүр ярьсны дараа хэр зэрэг ажиглалт хийсэн болон анзааралгүй өнгөрөөсөн зүйлийн талаар ярилцаарай.

Гэрлээ Библийг уншихдаа оюун санаандаа дүрслэн уншдаг. Хэрэв та Марк 1:29-31 эшлэлийг уншиж, нэгтгэн дүгнэхийг Гэрлээгээс асуувал тэр “Есүс дөрвөн дагалдагчийнхаа хамт (Симон, Андрей, Иаков, Иохан) Галил дахь синагогаас гарч явсан байна. Хадам эх нь халуурч өвчтэй байсан Симоны гэрт тэд очжээ. Есүс түүний гарыг барьж өндийлгөхөд тэр даруй халуунгүй болов. Түүний бие маш сайн болсон тул тэр тэдэнд унд хоол бэлдсэн. Түүнд амарч, тэнхрэх цаг ч хэрэггүй байлаа!” гэж хэлэх болов уу.

Харин Тайвнаа Библийг уншихдаа үгсийг уншдаг бөгөөд нарийн ширийн зүйлсийг тэр бүр олж хардаггүй. Хэрэв та Тайвнаагаас Марк 1:29-31 эшлэлийг уншиж, нэгтгэн дүгнэхийг асуувал тэр “Есүс Симоны гэрт зочилж, хэн нэгнийг эдгээжээ” гэж хариулах байх.

Эдгээр уншигчдын хэн нь ажиглалт хийсэн бэ? Аль уншигч энэ түүхийг удаан санах вэ? Энэ түүхийг хөрвүүлэхэд аль уншигч нь илүү мэдээлэлтэй байх вэ? Хариулт нь ойлгомжтой байна. Гэрлээ Марк 1:29-31 эшлэлд юу өрнөж байгааг харсан бол, Тайвнаа энэ бүлгийг уншсан ч тэр ажигласангүй.

Библийг судлах эхний алхам бол ажиглалт юм. Энэ алхмаар бид “Би Библийн энэ хэсгээс юу харж байна вэ?” гэж асуудаг. Библийг үр нөлөөтэй хөрвүүлэх түлхүүр бол аль болох их зүйлийг ажиглах юм. Энэхүү хичээлээр бид эшлэл дэх чухал нарийн ширийн зүйлсийг ажиглаж сурна. Үүнийг хийхдээ тэвчээртэй байгаарай. Та хэдий чинээ их ажиглана, төдий чинээ их хөрвүүлэг хийх материалтай болно.

Үйлс 1:8:

Харин Ариун Сүнс та нар дээр ирэхэд
       та нар хүчийг хүлээн аваад,
     Йерусалим,
            бүх Иудей,
            Самари
            тэр байтугай дэлхийн хязгаарт хүртэл
            Миний гэрч болно гэв.

Энэ эшлэлээс бид юу ажиглаж болох вэ?

Эхний үг нь ямар үг вэ?

“Харин.” Харин гэдэг холбох үг нь өмнөх эшлэлийг зааж байна. Үйлс 1:6-д дагалдагчид “Эзэн минь, энэ цагт Та Израилд хаанчлалыг сэргээх үү?” гэж асуусан. Та нэгэнт үхэгсдээс амилсан тул хаанчлалаа байгуулах уу? Есүс хоёр зүйлийг тэдэнд хэлсэн:

“Эцэг Өөрийн эрх мэдлээр тогтоосон тэр цаг, үеийг мэдэх нь та нарын хэрэг биш” (Үйлс 1:7). Энэ нь Эцэгийн хариуцлага.

“Харин… та нар хүчийг хүлээн аваад… Миний гэрч болно.” Энэ нь та нарын хариуцлага.

Үүнд хэн оролцох вэ?

“Та нар.” Есүс хэнд хандан ярьж байна вэ? Элч нарт (Үйлс 1:2, 4). “Эдгээр элч нар хэн байв?” гэж асуугаарай. Элч нарын талаар мэддэг бүхнээ жагсаан бич. Энэ эшлэл хэний талаар өгүүлж байгаа нь Пентэкостын өдрийн гайхамшигтай хувьсган өөрчлөх хүчийг харуулдаг.

• Тэд иудей хүмүүс байсан. Есүс тэднийг Самари руу илгээж байна!

• Тэд муу сүнсэнд эзэмдүүлсэн хүүг эдгээх хүчгүй байсан (Марк 9:14-29). Тэд хүчийг хүлээн авах болно.

• Есүсийг баривчлах үед тэд айж зугтацгаасан (Матай 26:56). Тэд дэлхийн хязгаар хүртэл Түүний гэрчүүд байх болно.

Өгүүлбэрт байгаа үйл үг нь ямар үг вэ?

“Xүлээн аваад.” Үйл үг бидэнд юу тохиолдож байгааг хэлдэг. Энэ тохиолдолд үйл үгийн цаг нь ирээдүйд хүлээн авах зүйлийг зааж байна.

Тэд юуг хүлээн авах вэ?

“Хүч.” Үйлс ном элч нарын үйлчлэл дэх хүчийг харуулдаг.

► Та эндээс эхэлж болно. Бусад эшлэл дээр ажиллаж, дараах асуултуудад хариулаарай:

• Тэд хэзээ хүчийг хүлээн авах вэ?

• Хэн тэдэнд хүчийг өгөх вэ?

• Хүч чадлын үр дүнд юу болох вэ? (Хүч нь гэрчлэхийн өмнө байдаг. Энэхүү хүч чадлын жам ёсны үр дүн нь сайнмэдээг бусдад хуваалцах хүсэл байх болно.)

• Тэд хэний гэрч болох вэ?

• Тэд хаана гэрчлэх вэ? (Та эдгээр дөрвөн байршлын талаар юу мэдэх вэ? Самари нь юугаараа онцлог вэ? Эдгээр иудей элч нар тийшээ очихыг хүссэн үү?)

Энэрэл хараа муу хүүхэд байлаа. Сургуульд байхын тэр багшийгаа сайн харж чаддаггүй байв. Тэр самбар дээрх үгсийг уншиж чадахгүй байсан учраас шил зүүх болжээ. Гэтэл гэнэт бүх зүйл тодроод, өмнө нь хэзээ ч харж байгаагүй зүйлсийг олж харав! Тэр багшийнхаа царайг тод харж байв. Самбар дээр бичсэн зүйлийг амархан уншиж чадсан. Тэр үнэхээр догдолж сэтгэл нь хөдөлжээ!

Анхааралтай ажиглалт хийх нь харахгүй байгаа нүдэндээ шил тааруулахтай адил юм. Бичвэрийг хэрхэн ажиглаж сурах нь Бичвэрт юу хэлж байгааг ойлгох ойлголтыг тань сайжруулдаг.

Үйлс 1:8 эшлэл дээр хийсэн дасгал нь таны уншиж буй зүйлээ хэр сайн ажиглаж байгааг харуулна. Ажиглалт хийх чадвараа сайжруулах хэдэн аргыг сурцгаая. Та Бичвэрийг илүү ойроос тод харахад туслах асуултуудыг асууж сурна. Улмаар та бусад эшлэлийг уншихдаа эдгээрийг хэрэгжүүлэх болно.

Та Библийн эшлэлийг уншиж байхдаа “Би энэ эшлэлийг аль хэдийн мэдсэн!” гэж хэлэхийн оронд, Түүний Үгийг шинээр олж харахын тулд нүдийг минь нээгээч хэмээн гуйгаарай. Энэ хичээлийн арга хэрэгслүүд нь шинэ ойлголтоор уншихад тань тусална.[1]

Ойлгохын тулд унших

10 настай нэгэн хүү Библийг жилд бүтэн уншина гэж шийджээ. Энэ нь сайн шийдвэр байсан ч харамсалтай нь тэр Библийг хэрхэн үр дүнтэй уншихаа мэдэхгүй байв. Өдөр бүр хэр их унших ёстойг харуулсан хуваарь түүнд байсан ч, уншиж чадахгүй хоцрох нь их байлаа. Ням гарагийн үдээс хойших цагийг тэрээр уншлагаа гүйцээхийн тулд гаргахыг оролдож үзэв. Унших хуваариа шалгах болгонд 20 бүлгээр хоцорч яваагаа харна (Леви номыг уншиж байв). Тэгээд бүхэл бүтэн Леви номыг нэг өдрийн хугаст уншив. Тэрээр аль болох хурдан уншиж дуусгахыг хичээлээ. Уншиж дуусаад 10 минут ч болоогүй байхад тэр Леви номын сургамжийг хэлж чадахгүй байлаа. Тэр юу ч ойлгохгүйгээр уншжээ.

Ойлгохын тулд унших нь хэцүү ажил юм. Үнэний төлөөх эрэл хайгуулыг Библид ийнхүү дүрсэлсэн байдаг: “Цалин цагаан мөнгө мэт үүнийг эрж, нууц эрдэнэ мэт түүнийг хайваас ЭЗЭНээс эмээхүйг чи ойлгоно Бурханы тухай мэдлэгийг олж авна” (Сургаалт үгс 2:4-5). Бичвэрийг анхааралтайгаар унш. Асуулт асуу. Тэмдэглэл хөтөл. Оюунаа дайчлан унш.

Заримдаа Бичвэрийг уншаад өөрийн үгээр буулгах үед шинэ ойлголтыг олж авдаг. Хэдийгээр таны буулгасан үгс судалгаа шинжилгээний орчуулга биш ч, энэ нь текстийн утгын талаар гүн гүнзгий бодож тунгаахад тусалдаг.

Уншиж байхдаа асуулт асуух

Оюунаа дайчлан унших гол түлхүүр нь асуулт асуух юм.

► Энэ хэсгийг үргэлжлүүлэхээсээ өмнө Лук 24:13-35 эшлэлийг унш. Хичээлийг уншиж байхдаа асуулт болгонд хариулахын тулд Лук 24-р бүлэг рүү буцаж очоорой.

(1) Хэн?

Текстэд дурдагдсан хүмүүс нь хэн байна вэ? Хүн тус бүрийн талаар та юу мэдэх вэ?

Лук 24:13-35 эшлэлд ямар хүмүүс дурдагдсан бэ? Амиллын өдөр Клеоп нэр нь дурдагдаагүй хамтрагчийн[2] хамт Еммау тосгон руу явж байв. Тэд Есүсийн гайхамшиг болон сургаалыг нь мэддэг дагалдагчид байжээ. Энэхүү Ням гарагт тэд Христийн зовлон ба амиллын талаар Есүсээс өөрөөр нь тайлбарлуулсан анхны хүмүүс болсон юм. Тэд амиллын эхэн үеийн гэрчүүд болцгоожээ.

(2) Юу?

Текстэд ямар үйл явдал өрнөж байна вэ? Хэрэв энэ нь түүхэн текст бол ямар үйл явдал тохиолдож байна вэ? Хэрэв энэ нь захидал бол бичигч юуг заахыг зорьж байна вэ?

Лук 24-р бүлэгт Есүс өөрийгөө илчилжээ. Энэ хоёр хүний нүд Есүсийн амиллын бодит байдалд нээгдсэн юм (Лук 24:31).

(3) Хэзээ?

Өмнөх асуултын нэгэн адил цаг хугацаа нь бидний уншлагын хам сэдвийг бүрдүүлж өгдөг. Библи судлалын ажиглалт алхмаар бид текстэд буй цаг хугацааны талаарх нарийн ширийн зүйлсийг анхаарч хардаг. Лук 24:13 эшлэлээс бид Еммау руу хийсэн аялал нь хоосон булш олдсон тэр өдөр тохиосныг мэдэж авсан.

Булш хоосон олдсоноос хэдхэн цагийн дараа энэ хоёр дагалдагч Есүстэй уулзжээ. Энэ нь тэд хоорондоо болж өнгөрсөн үйл явдлын талаар ярьж хэлэлцэх үедээ ямар мэдрэмжтэй байсныг бидэнд хэлж өгдөг (Лук 24:15). Сүүлийн гурван өдрийн дотор энэ хоёр хүний сэтгэл хөдлөл дээд болон доод цэгтээ хүрснийг бодож үзээрэй.

Пүрэв гарагт нь тэд Есүсийг баривчлагдахыг хараад цөхрөлд автсан. Баасан гарагт нь Есүс эцсийн амьсгалаа гаргаснаар тэдний Мессиагийн хаанчлалын итгэл найдвар нуран унажээ. Одоо Ням гараг бөгөөд булш хоосон байв. Тэд Еммау руу явах замдаа энэхүү дараалсан нууцлаг хэрэг явдлуудыг ойлгохыг хичээж явлаа.

(4) Хаана?

“Энэ нь хаана болсон бэ?” гэж асуух нь ихэвчлэн тус болдог. Библийн атлас танд энэ асуултын хариултыг олоход тусалж чадна. Зарим Библийн ар талд газрын зураг багтсан байдаг.

Лук 24-р бүлэгт Клеоп болон түүний хамтрагч Йерусалим хотоос баруун тийш 11 км зайд орших Еммау тосгон руу явж байна. Тэднийг замдаа алхан явж байх үед хэдийн орой болжээ. Гэсэн хэдий ч нүд нь нээгдсэний дараа эдгээр хүмүүс баяр хөөртэйгөөр Йерусалим руу буцсан юм. Энэ мэдээг сонсоод дахин нэг өдөр хүлээх нь боломжгүй байжээ!

(5) Яагаад?

Бид цаг хугацааны асуултад хариулахдаа эдгээр дагалдагчид яагаад тэгж их урам хугарсан байсныг олж мэддэг. Есүс нас барснаар Мессиагийн талаарх тэдний бүх найдвар тасарч, тэд урам хугарчээ.

(6) Хэрхэн?

Энэ уулзалтаар эдгээр дагалдагчдын амьдрал хэрхэн өөрчлөгдсөн бол? Тэд Есүсийг үхэгсдээс амилсан гэдэгт итгэл төгс Йерусалим руу буцжээ. Энэ явдлаас хойш тэдний ижил сая сая хүмүүсийн амьдрал амиллаар үүрд өөрчлөгдсөн юм.

Тухайн номыг эсвэл багц эшлэлээ олон удаа унших

G. Campbell Morgan 20-р зууны агуу номлогчдын нэг байжээ. Morgan хэзээ ч Библийн сургуульд сураагүй ч, маш үр нөлөөтэй Библийн багш болсон юм. Номлохоосоо өмнө тэрээр сонгосон текстийг агуулсан Библийн номыг бүхэлд нь дор хаяж 40 удаа уншдаг байжээ. Энэ үйл явцаар дамжуулан Morgan эшлэл бүр хэрхэн номын бүх хэсэгтэй зохицож байгааг сурдаг байв. Тэр номын чухал сэдвүүдийг мэдсэн. Тэр бичигчийн мэдээ сургаалыг ойлгосон байв. Morgan нэгэнтээ “Библи хэзээ ч залхууралд автуулахгүй” хэмээн хэлжээ. Библийг судлах нь хүнд хэцүү ажил юм.

Та “Би Библийн номыг яаж 40 удаа унших юм бэ? Ингэвэл би хэзээ ч Библийг уншиж дуусгахгүй” гэж хэлж магадгүй. Гэхдээ энэ нь таны бодож байгаа шиг хэцүү биш ч байж болох юм. Ихэнх насанд хүрэгчид минутад 200 үг уншдаг. Тэд нэг цагт 12,000 үг уншиж чадна. Библийн 44 ном 12,000 хүрэхгүй үгсийн сантай. Үүнд Паулын захидлууд, Ерөнхий захидлууд, Бага эш үзүүлэгчид, Рут, Езра, Нехемиа, Естер болон Даниел зэрэг Хуучин гэрээний номууд багтана. Өдөр бүр нэг цагийг гаргахад та Ефес, Филиппой, Колоссай, 1 ба 2 Тесалоник зэрэг номуудыг 40 хоногт 40 удаа унших боломжтой.

Номыг бүхэлд нь уншсанаар тухайн ном хэрхэн зохион байгуулалттай бичигдсэнийг харж болдог. Өмнө нь бид Үйлс 1:8 эшлэлийг уншсан бөгөөд дагалдагч нар Йерусалим, Иудей, Самари болон дэлхийн хязгаар хүртэл гэрч байхаар илгээгдсэн. Үйлс номыг дахин давтан унших тусам энэ нь номыг бүхэлд нь хамарсан загвар болохыг харж болно. Үйлс номын эхэн үед тохиосон хавчлага нь дагалдагч нарыг Йерусалимаас Иудейн бусад газрууд руу аваачсан. Харин Үйлс 8-р бүлэгт Филип сайнмэдээг Самарид хүргэсэн. Үйлс номын төгсгөл хэсэгт Паул Ромд номлосон бөгөөд тэндээс сайнмэдээ мэдэгдэж буй дэлхийн хязгаарт хүрэх болно.

Дахин давтан унших зарим аргууд

1. Библиэ чангаар унших эсвэл хэн нэгэн уншсаныг сонсох. Бичиг үсгийн соёлоос хамааралтай болсон хүмүүс бид эртний Христэд итгэгчдийн ихэнхийнх нь Библи уншлага нь сонсох байсан гэдгийг мартдаг. Ефес дэх чуулган Паулын захидлыг хүлээн авахдаа гишүүн бүрд хувилсангүй! Нэг удирдагч захидлыг бусад гишүүддээ уншиж өгнө. Түүхийн ихэнх цаг хугацаанд Бурханы Үгийг уншсанаас хамаагүй олон хүн сонсоод хүлээн авсан байдаг. Паулын захидлуудыг чуулгануудад уншдаг байсан. Эш үзүүлэгчид сургаалыг дамжуулж байв. Та захидлыг чангаар унших эсвэл аудио ном шиг сонссоноор эртний чуулган Бичвэрийг сонссонтой адил Бурханы Үгийг сонсох болно.[3]

2. Библийн олон янзын орчуулгыг унших (таны хэл дээр нэгээс олон орчуулга байдаг бол). Зарим орчуулга нь мэргэжлийн үг хэллэгийг ашигласан бол, зарим нь илүү хялбар ойлгоход энгийн байдлаар орчуулагдсан байдаг. Нэгээс олон орчуулгыг уншсанаар та мэдээ сургаалын талаар шинэ ойлголтыг авах боломжтой. Хэрэв та нэгээс олон хэл мэддэг бол Бичвэрийг хоёр дахь хэлээр унших нь ч тустай.[4]

3. Унших бүрдээ өөр өөр зүйлд анхаарлаа хандуул. Жишээлбэл, Эхлэл 3-р бүлгийг долоо хоногийн турш өдөр бүр нэг удаа уншиж болно. Ингэж унших бүрдээ өөр өөр өнцгөөс харах боломжтой:

Даваа: Эхлэл 3-р бүлгийг тэнгэрлэг Эцэгийн өнцгөөс харж унш. Эцэг хүүхдүүдийнхээ нүглийг хараад ямар санагддаг бол?

Мягмар: Энэ бүлгийн хамгийн чухал эшлэл нь аль вэ?

Лхагва: Эхлэл 3-р бүлгийг Сатаны өнцгөөс харж унш. Хүүхдүүдтэйгээ харилцах Бурханы харилцааг тэр хэрхэн эвдэхийг оролддог вэ?

Пүрэв: Эхлэл 3-р бүлгийг Есүсийн загалмай дээрх золиосын талаар эргэцүүлж унш.

Баасан: Эхлэл 3-р бүлгийг Адам Ева хоёрын өнцгөөс харж унш. Бурханы шүүлтийг сонсоод тэд юу мэдэрсэн бол?

Бямба: Эхлэл 3-р бүлгийг Библийг анх удаа нээгээд уншиж байгаа хүний нүдээр унш. Энэ түүх Библийн бусад хэсгийг ойлгоход хэр чухал вэ?

Жилийн дотор Библийг унших боломжтой төлөвлөгөө сонголтуудыг www.bible.com хаягаас авах боломжтой. Библийн номыг сард олон удаа унших боломжтой G. Campbell Morgan-ы загварт үндэслэсэн өөр нэг төлөвлөгөө ч бий. Библийн 44 номыг өдөр бүр нэг цаг эсвэл түүнээс бага хугацаанд унших боломжтой юм. Ингэж өдөр бүр нэг цаг уншвал та нэг номыг нэг сард 30 удаа уншиж чадна. Хэдийгээр энэ нь удаан мэт санагдаж болох ч, номыг дахин давтан унших нь Бурханы Үгийн талаар гүн гүнзгий ойлголтыг өгдөг. Ингэж уншсанаар та Библийг бүхэлд нь зургаан жилийн дотор 30 удаа унших боломжтой.[5]

Хэлзүйн дүрмийг судлах

Бурхан бидэнтэй олон янзаар, гол төлөв бичиг үсгээр дамжуулан харилцдаг. Та Бичвэрийг ойлгохын тулд хэл шинжлэлийн мэргэжилтэн байх албагүй ч, бичгийн хэлийг сайн ойлгох тусам Бурханы Үгийн гүн гүнзгий үнэнийг илүү сайн ойлгох боломжтой.

Жишээ болгон бид Паулын хамгийн алдартай эшлэлүүдийн нэгийг хэлзүйн талаас судалж үзье. “Иймд ах дүү нар аа, Бурханы өрөвч сэтгэлээр та нараас хичээнгүйлэн гуйя. Өөрсдийн биеийг Бурханд тааламжтай, амьд, ариун тахил болгож өргө. Ингэх нь та нарын сүнслэг мөргөл мөн” (Ром 12:1). Текстийн дүрмийг судлахдаа бид:

Үйл үг

Үйл үг нь байх болон үйл хөдлөлийг илэрхийлдэг. Үйл хөдлөлийг илэрхийлж буй хоёр үйл үг Ром 12:1-д бичигдсэн байна:

• Хичээнгүйлэн гуйя гэдэг нь “гуйх” эсвэл бүр “өвдөг сөгдөн гуйх” гэсэн утгатай. Паулын хүсэлт нь маш яаралтай байгааг та мэдэрч байна уу? Энэ нь санаандгүй хэлсэн санал төдий биш, харин өөрсдийгөө Бурханд бүрэн зориулахыг Паул уншигчдаасаа гуйж буй гүн сэтгэгдлээр бичигджээ.

• Өргө гэдэг нь идэвхтэй үйл үг. Энэ нь зориулалтыг шаарддаг. Паул уншигчдыг “Өөрсдийн биеийг” Бурханд өргө хэмээн уриалжээ.

Нэр үг

Ром 12:1-д гарч буй нэр үгс нь бидний судлалд чухал юм:

• Ах дүү нар. Паул итгэгч хүмүүст хандан бичиж байна. Тэр нүгэлтнүүдийг итгэлд ирэхийг энд уриалаагүй, харин итгэгчдийг илүү гүн гүнзгий ариусалд дуудаж байна.

• Бие. Ром 12-р бүлгийн бусад хэсгээс бие нь биднийг бүхэлд нь төлөөлдөг болохыг харж болно. Бид үүнийг “Өөрийгөө бүхэлд нь өг” хэмээн буулгах боломжтой.

• Өрөвч сэтгэл. Паулын дуудлага нь Бурханы нигүүлсэлд үндэслэгддэг. Энэ эшлэлийн өмнөхөн Бурхан бүх хүмүүст, иудейчүүд болон харь үндэстнүүдийн аль алинд нь өршөөл нигүүлслээ үзүүлдэг хэмээн Паул өгүүлжээ (Ром 11:32).

• Тахил. Мосегийн хуулийн дагуу мөргөл өргөгч нь ямар нэг амьтныг тахил болгон авчирдаг байсан. Харин Христийн хаанчлал дотор бид өөрсдийгөө бүхэлд нь амьд тахил болгон өргөхөөр дуудагдсан.

Тодотгол

Тэмдэг нэр болон үйлт нэр нь “тодотгож буй үгсийнхээ утга санааг дэлгэрүүлж”[6] тодорхойлдог үгс юм. Ром 12:1-д тахил гэдэг үгийг олон үгээр тодотгосон байна.

• Бидний өргөл тахил нь амьд. Бид үхсэн амьтнаар тахил өргөхөө больсон бөгөөд харин бид өдөр бүр буулт хийн амьдралаа зориулдаг.

• Бидний өргөл тахил нь ариун байх ёстой. Хуучин гэрээний үед мөргөл хүндэтгэл өргөгч нь согогтой эсвэл зэрэмдэг амьтныг тахил болгон өргөх ёсгүй байсан. Шинэ гэрээний итгэгч нь цэвэр бус, дуулгаваргүй амьдралаа өргөл болгон зориулж чадахгүй.

• Бүрэн бөгөөд хүсэмжит өргөл тахил л Бурханд тааламжтай.

Угтвар үг

Угтвар үг нь дээр, доор, дотор, дэргэд, өмнө, хойно, дунд, хажууд, дээрээс, д, т, аар-4, аас-4, руу, рүү, тай-4 гэх зэрэг үг үсэг юм. Эдгээр жижиг үг үсгүүд нь том утга санааг агуулдаг. Ром 12:1-д хоёр чухал угтвар үг үсэг байна:

• “Бурханы өрөвч сэтгэлээр” гэсэн нь Паулын гуйж буй үндэслэлийг бидэнд харуулж байна. Энэ нь дайсныхаа өмнө дуртай дүргүй бууж өгөх цэрэг хүн шиг биш, харин хайртай эцгийнхээ хүсэлд баяртайгаар буулт хийж байгаа хүүхэд адил юм.

• Бидний өргөл тахил нь “Бурханд” тааламжит байх ёстой. Христэд итгэгч хүний хувьд Бурханы таалал нь хамгийн дээд шагнал байдаг.

Холбох үг

“Бөгөөд” эсвэл “харин” зэрэг холбох үг нь маш хүчтэй үгс юм. Нэг зохиолч холбох үгсийг тоосгонуудыг барьцалдуулдаг зуурмагтай зүйрлэсэн байдаг.[7] Үйлс 1:8-д “харин” гэдэг холбох үг дагалдагчдын буруу ойлголтыг заасныг бид өмнө нь харсан.

Ром 12:1-д буй “иймд” гэсэн үг өмнөх бүлэг рүү хандуулж байна. Хэрэв та Ром номыг бүхэлд нь уншвал хоёр том хэсгээс бүрдсэн болохыг төвөггүй анзаарна:

• Ром 1-11-р бүлэгт нүглийг буруутгаж, итгэлээр зөвтгөгдөх, итгэгч хүний ариусал, өөрийн хүүхдүүдийн төлөөх Бурханы туйлын зорилго нь алдаршуулал бөгөөд энэхүү зорилгыг гүйцэлдүүлэх Бурханы арга хэрэгсэл нь сонголт болох талаарх онол сургаалуудыг заадаг.

• Ром 12-16-р бүлэгт энэхүү онол сургаалын практик хэрэгжүүлэлтийг харуулдаг. Бид Бурханы өмнө зөвт болгогдсон учраас ийнхүү амьдардаг. Бидний итгэдэг зүйл (Ром 1-11) учраас бид үүнийг хэрэгжүүлдэг (Ром 12-16). Холбох эшлэл нь Ром 12:1 юм.

“Иймд” гэдэг үг Паулын олон захидлуудад чухал тэмдэглэгээ болж бичигдсэн байдаг. Зөвхөн итгэлээр зөвтгөгдөх тухай гайхалтай үнэнийг Галатын итгэгчдэд сануулсны дараа Паул тэднийг өдөр тутмын амьдралдаа зөвтгөлөө харуулж амьдрахыг уриалсан байдаг. “Христ биднийг эрх чөлөөтэй болгохын тулд чөлөөлсөн юм. Иймд бат зогс...” (Галат 5:1). Паул ефесчүүдэд Христ Есүс дотор тэд сонгогдсон тухай гайхалтай сургаалыг заасны дараа тэднийг энэхүү дуудлагынхаа дагуу зохистой амьдрахыг уриалжээ “Иймд та нар дуудагдсан тэрхүү дуудлагадаа зүй зохистой явахыг Эзэний хоригдол би хичээнгүйлэн ятгая” (Ефес 4:1). Паул колоссайчуудад хандан тэднийг үхсэн бөгөөд тэдний амьдрал Христтэй хамт Бурханы дотор нуугдсан хэмээн хэлсэн байдаг. Үүний үр дүнд тэд хэрхэн амьдрах ёстой вэ? “Тиймд та нар газар дээрх эрхтнүүдийг үхүүл” (Колоссай 3:5).

Текст дэх онцгой нарийн ширийн зүйлсийг олж харах[8]

Библийн бичигчид текст дэх чухал санааг тэмдэглэхдээ ашигладаг арга текникийг олж таних нь таны судлалд шинэ ойлголтыг авчрах болно. Харах ёстой нарийн ширийн зүйлс нь:

Давтагдсан үгс

Бичигч нэг үгийг ахин дахин давтах нь чухал санааг илтгэнэ. Ажиглалт хийх алхмаар та давтагдсан үгсийн гүн гүнзгий утгыг бүгдийг нь ухаж харахгүй байж болох ч, тухайн үгийг тэмдэглэж аваад “Яагаад энэ үг давтагдсан бэ?” гэж асуух боломжтой.

► Дараах багц эшлэлийг уншаад давтагдсан үгсийг тэмдэглэ:

2 Коринт 1:3-7. Энэ хэсэгт тайвшрал гэдэг үг хэдэн удаа давтагдсан бэ? Энэ хэсгийн давталтыг анзаараад та дараах асуултуудыг асуух боломжтой:

• “Тайвшрал” гэдэг үг дурдагдах бүрд адилхан хэрэглэгдсэн үү? (Заримдаа нэр үгээр, заримдаа үйл үгээр бичигдсэн).

• Ямар ямар тодотгох үгсийг ашигласан бэ? (бүх тайвшрал; бидний тайвшрал; та нарын тайвшрал).

Иохан 15:1-10. Энэ хэсэгт дотор байх (орших) гэдэг үг хэдэн удаа давтагдсан бэ? Энэ хэсгийн давталтыг анзаараад та дараах асуултуудыг асуух боломжтой:

• Түүний дотор байх (орших) ямар нөхцөл тавигдаж байна вэ?

• Энэ хэсгийн сэрэмжлүүлэг нь Түүний дотор байхгүй (орших) байх боломжтой гэсэн үг үү?

• Түүний дотор байхгүй (орших) байхын үр дагавар юу вэ?

• Түүний дотор байхын (орших) ерөөл нь юу вэ?

Эсрэгцэл

Библийн олон бичигчид хүмүүс болон аливаа санааг хооронд нь эсрэгцүүлсэн байдаг. Хэрэв та эшлэлийн дунд байгаа “харин, гэвч” гэсэн үгийг харвал энэ нь эсрэг тэсрэг хоёр санааг холбосон байх боломжтой. Олон сургаалт зүйрлэлд энэ төрлийн эсрэгцлийг ашигласан байдаг.

• Шүүмжлэгч нэгэнд хоёр янзаар хариулж болно: “Бодлогогүй яриа нь илдээр дүрэх мэт, харин мэргэн хүний хэл илаарьшлыг авчирна” (Сургаалт үгс 12:18).

• Хоёр янзаар төлөвлөж болно: “Ёрын мууг сэдэгсэд төөрөгдөлд хүрэх бус уу? Харин сайныг сэдэгсэд хайр энэрэл ба үнэнийг олно” (Сургаалт үгс 14:22).

• Өгөөмөр байх нь ерөөлийг, харин хувиа хичээх нь зовлон зүдгүүрийг авчирдаг: “Ядууст өгдөг хүн хэзээ ч, үл дутагдана. Харин нүүр буруулагч хүн олонтоо зүхэгдэнэ” (Сургаалт үгс 28:27).

Шинэ гэрээний бичигчид мөн энэхүү эсрэгцлийг ашигласан байдаг. Паул бидний хуучин амьдрал (харанхуй) болон шинэ амьдралын (гэрэл) ялгааг харуулжээ “Урьд нь харанхуй байсан та нар өдгөө Эзэн дотор гэрэл…” (Ефес 5:8).

1 Иохан 1:5-7-д Иохан харанхуй ба гэрлийг хоёр янзаар эсрэгцүүлсэн байна:

• “Бурхан бол гэрэл, Түүний дотор харанхуй огт үгүй…”

• Бид Бурхантай нөхөрлөвөл харанхуйд биш, харин гэрэлд алхах болно.

Харьцуулалт

Эсрэгцэл нь ялгааг харуулдаг бол, харьцуулалт нь ижил төстэй байдлыг харуулдаг.

• “Залхуу хүн заран илгээгч нартаа шүдэнд орсон цуу, нүдэнд орсон утаа мэт” (Сургаалт үгс 10:26).

• “Алс газраас ирэх сайн мэдээ ангасан хүнд хүйтэн ус өгөхтэй адил” (Сургаалт үгс 25:25).

► Иаков 3:3-6 эшлэлийг унших. Хэл яриаг ямар гурван зүйлтэй харьцуулсан бэ? Та харьцуулалтаас юу сурч байна вэ?

► Сургаалт үгс 26:7-11 хэсгийн эшлэл болгонд “адил”, “мэт” гэсэн үг оржээ. Эшлэл бүр дэх харьцуулалтыг судал. Жишээлбэл, Сургаалт үгс 26:7-г та хараад: “Мунхгийн аман дахь сургаалт үгс доголон хүний тэгш бус хөлтэй адил” учир нь гээд өөртөө хэлж болох юм. Мунхаг хүний хэлсэн сургаалт үг, доголон хүний хөл хоёроос ямар ижил төстэй зүйлийг харж болох вэ?

Жагсаалт (тоочих)

Та Библийг уншиж байхдаа жагсаалтыг тодруулж, чухал шинж чанаруудыг нь судлах хэрэгтэй.

► Хичээлээ үргэлжлүүлэхийн өмнө дараах жагсаалтыг уншицгаая:

• 1 Коринт 3:6-д Паул Коринт дахь үйлчлэлд нь юу юу багтаж байсныг харуулдаг.

• 1 Иохан 2:16-д Эцэгээс бус ертөнцөөс ирдэг зүйлсийг жагсаажээ.

• Галат 5:19-21-д нүгэлт мөн чанарын үйлсийг жагсаасан.

• Галат 5:22-23-д Сүнсний үр жимсийг жагсаасан байна.

Зорилго заасан өгүүлбэр

Ийнхүү, ингэж, ингэснээр, иймд, тулд, зэрэг үгс нь (монгол хэлний өгүүлбэр зүйн бүтцээс шалтгаалж өөр үг, үсгээр илэрхийлэгдэх боломжтой) аливаа үйлийг хийх сэдэл, үйлийн үр дүнг голдуу тодорхойлдог. Зорилго ба үр дүнгийн хоорондох хамаарлыг анхаарахад цаг гаргаарай. Бичвэр яагаад энэ зааврыг өгч байгааг асуу.

• “Та нар Намайг сонгоогүй, харин Би та нарыг сонгосон.” (Яагаад?) “Та нарыг явж, жимс гаргаж, үр жимс чинь үүрд байгаасай гэсэндээ...” (Иохан 15:16).

• “Үгийг тань зүрхэндээ би хадгалав,” (Яагаад?) “Таны эсрэг нүгэл хийхгүйн тулд” (Дуулал 119:11).

• “Бурхан ертөнцийн сууриас урьд биднийг Христ дотор сонгосон юм” (Яагаад Тэр биднийг сонгосон бэ?) “Түүний өмнө биднийг ариун бөгөөд гэм зэмгүй байлгахаар...” (Ефес 1:4).

Бусад тохиолдолд өгүүлбэр нь зорилгоо хэрхэн гүйцэлдүүлэхийг харуулах болно:

• “Залуу хүн зам мөрөө хэрхэн цэврээр хадгалах вэ? Таны үгийг сахиснаар хадгална” (Дуулал 119:9).

• Бид амьдралдаа хэрхэн баталгаатай байх вэ? “Харин та нар Сүнсээр биеийн үйлсийг үхэлд хүргэвэл амьдрах болно” (Ром 8:13).

Нөхцөл заасан өгүүлбэр

“Хэрэв” гэж эхэлсэн өгүүлбэрүүд ихэвчлэн нөхцөл заадаг. Заримдаа уншигчид Библийн амлалтуудыг нөхцөл хамаарахгүйгээр биелнэ гэж хүлээдэг. Гэхдээ нөхцөл шаардсан амлалт нь тодорхой нөхцлийг биелүүлэхэд үндэслэгддэг. Энэ нь ихэвчлэн нөхцөл заасан өгүүлбэрээр илэрхийлэгддэг.

Нөхцөл: “Хэрэв та нар Түүнийг хайвал…”

Үр дүн: “Тэрээр та нарт олдоно” (2 Шастир 15:2)

Нөхцөл: “Хэрэв чи өөрийн Бурхан ЭЗЭНд дуулгавартай байвал...”

Үр дүн: “энэ бүх ерөөл чам дээр бууж, чамд хүрнэ” (Дэд хууль 28:2).

Залбиралтайгаар унших

Энэхүү сүүлчийн заавар ойлгомжтой мэт санагдаж болох ч, энэ нь их чухал юм. Христэд итгэгч хүний хувьд Библи судлах болон залбирлын амьдралыг хэзээ ч салгах боломжгүй. Библи унших, залбирахыг салгах нь Бурхантай харилцах өдөр бүрийн ярианыхаа хоёр талыг салган хувааж буй хэрэг юм.

Мэргэн ухаан дутагдсан үед бид Бурханаас тусламж гуйж чадна гэдгийг Иаков батлан хэлсэн байдаг “Харин та нарын хэн нэг нь мэргэн ухаанаар дутвал, бүх хүнд өгөөмрөөр, буруушаалгүй өгөгч Бурханаас гуйг. Тэгээд түүнд өгөгдөх болно” (Иаков 1:5). Энэ нь Бурханы Үгийг ойлгохын тулд Түүний тусламж хэрэгтэй байх тэр л үед хамгийн гайхалтай амлалт юм.

Дуулал 119-д Бичвэр болон залбирлын хоорондын холбоо хамаарлыг харуулсан байдаг. Дуулаач Бурханы Үгийг судлахдаа чиглүүлэхийг Түүнээс ахин дахин хүсдэг. Үүнтэй адилаар бид суралцаж байхдаа Бурханы тусламжийг эрэлхийлж чадна.

“Таны хуулийн гайхамшигт зүйлсийг надад харуулахаар нүдийг минь нээгээч” (Дуулал 119:18).

“Тушаалуудынхаа замыг ухааруулаач” (Дуулал 119:27).

“Аяа ЭЗЭН, зарлигуудынхаа замыг надад заагаач” (Дуулал 119:33).

Бичвэрийн үгсийг залбирал болгон хэлэхийг олон хүн сурсан байдаг. Эдгээр багц эшлэлийг хувийн залбирал болгон хэлж үзээрэй:

• Дуулал 23 – Бурханы удирдамж ба хамгаалалтын төлөөх залбирал

• Исаиа 40:28-31 – Бурханы хүч чадлын төлөөх залбирал

• Филиппой 4:8-9 – Бурханлаг оюун бодлын төлөөх залбирал

Жишээ: 1 Иохан 1:5-7 эшлэлийн ажиглалтууд PDF

Хичээл бүрийн гол санаанууд

(1) Нэг эшлэлийг судалж, ажиглалт хийх үйл явцыг эхлүүл. Эшлэлтэй холбоотой аль болох олон асуулт асуугаарай.

(2) Ажиглалт хийх чадвараа сайжруулах алхмууд нь:

• Ойлгохын тулд унших.

• Уншиж байхдаа асуулт асуух.

  • Хэн?

  • Юу?

  • Хэзээ?

  • Хаана?

  • Яагаад?

  • Хэрхэн?

• Тухайн номыг эсвэл багц эшлэлээ олон удаа унших.

• Хэлзүйн дүрмийг судлах. Ажиглах үгс:

  • Үйл үг

  • Нэр үг

  • Тодотгол

  • Угтвар үг

  • Холбох үг

• Текст дэх онцгой нарийн ширийн зүйлсийг олж харах. Ажиглах үгс:

  • Давтагдсан үгс

  • Эсрэгцэл

  • Харьцуулалт

  • Жагсаалт (тоочих)

  • Зорилго заасан өгүүлбэр

  • Нөхцөл заасан өгүүлбэр

• Залбиралтайгаар унших.

(1) Иошуа 1:8 эшлэл дээр ажиглалтын жагсаалт гаргаарай. Эшлэлийг бичсэний дараа “Хэн? Юу? Хэзээ? Хаана? Яагаад? Хэрхэн?” гэсэн асуултуудыг асууж эхэл. Энэхүү хичээлийн сүүлийн хэсэгт өгсөн жишээ болон зааврыг ашиглан аль болох олон ажиглалт хий. Энэ үе шатанд та эшлэлийг хөрвүүлэх эсвэл номлолын тоймыг хараахан бэлтгэхгүй. Та зүгээр л эшлэл дэх нарийн ширийн зүйлсийг ажиглах юм.

(2) Илүү их дасгал хийхийн тулд Матай 28:18-20 эшлэл дээр ижил үйл явцыг эхлүүл.