Lesson 3: Ажиглалт: Томоохон хэсгүүдийг харах нь

(1) Бичвэрийг уншихад хам сэдэв чухал болохыг ойлгох.

(2) Номд онцолсон нарийн ширийн зүйлсийг ажигласнаар Библийн бичигчдийн зорилго, санаа бодолд улам бүр мэдрэмжтэй хандах.

(3) Бичвэрийн томоохон хэсгүүдэд ажиглалт хийж дадлагажих.

(4) Цаашдын судалгаанд зориулж мэдээллийг хүснэгт байдлаар цуглуулах.

Зарим уншлага ямар ч ач холбогдолгүй байдаг. Бид аялж явахдаа цаг өнгөрөөхийн тулд роман уншдаг. Зарим уншлага бага ач холбогдолтой байдаг. Бид дэлхий ертөнцөд болж буй зүйлсийн талаар мэдээлэл авахын тулд сонин уншдаг. Гэтэл зарим уншлага мөнхийн ач холбогдолтой байдаг. Бид Бурханы дуу хоолойг сонсохын тулд Библи уншдаг. Бичвэр нь заах, зэмлэх, залруулах, зөвд чиглүүлэхэд тустай хэмээн Паул бичжээ (2 Тимот 3:16-17). Иймд бид Бурханы ярьж буйг сонсохын тулд Библийг анхааралтай уншдаг.

2-р хичээлээр бид эшлэл тус бүр дээр ажиглалт хийсэн. Энэ хичээлээр бид илүү томоохон багц хэсгүүдийг судлах болно. Эдгээр нь догол мөр, бүлэг, эсвэл бүхэл бүтэн ном байх боломжтой. Түүхэн хүүрнэлд томоохон хэсэг нь бүхэл бүтэн түүх байж болно. Сайнмэдээний номуудаас бид сургаалт зүйрлэл, гайхамшиг эсвэл сургаалыг судлах боломжтой. Захидалд томоохон багц хэсэг нь нэг сэдэвт төвлөрсөн хэсэг байж болно.

Библи анх бүлэг, эшлэлд хуваагддаггүй байсан. 13-р зуунд Stephen Langton судалгааг хялбарчлахын тулд Библийг бүлгүүдэд хуваажээ. 16-р зуунд Robert Estienne Библийг эшлэлүүдэд хуваан хэвлэжээ. Бүлэг, эшлэлийн хуваарилалт нь Библи судлахад тусалдаг хэдий ч, тэдгээр нь текстийн төрөлх хуваалттай үргэлж тохироод байдаггүй. Бүлгийн хуваарилалт таны судалгааг хянаж чиглүүлэхэд битгий их анхаарал хандуулаарай. Логик хэсгүүд дэх текстийн төрөлх хуваалтыг дагаарай.

Энэ хичээлээр бид Нехемиа 1:4-11 багц хэсгийг судлах болно. Энэ нь таны цаашдын судалгаанд загвар болно. Бид нэг багц хэсгийг хэд хэдэн аргаар судлах болно. Судалгааны төрлүүд нь ном болгонд харилцан адилгүй байдгийг анзаараарай. Энэ хичээл танд ашиглах багаж хэрэгслийг өгөх болно. Библийн номыг судлахдаа та "Энэ номд аль багаж хэрэгсэл нь хамгийн тохиромжтой вэ?" хэмээн сонгох хэрэгтэй болно.

Нехемиа 1:4-11:

Энэ үгсийг сонсмогц би доош суун уйлж, хэдэн өдрийн турш гашуудан, тэнгэрийн Бурханы өмнө мацаг барин ийнхүү залбирлаа.

Аяа, тэнгэрийн Бурхан ЭЗЭН минь! Аугаа хийгээд сүрдэм Бурхан минь! Танд хайртай, тушаалуудыг тань сахигч хүмүүст өршөөл ба гэрээгээ сахигч ЭЗЭН минь! Сонор тань соргог, мэлмий тань нээлттэй байж, зарц нар тань болох Израилын хөвгүүдийн өмнөөс, Таны өмнө өдөр шөнөгүй залбирч байгаа зарцынхаа залбирлыг сонсооч. Танд, би болон миний эцгийн гэр тэрсэлсэн. Таны эсрэг тэрсэлсэн өөрсдийн нүглийг болон Израилын хөвгүүдийн гэм нүглийг улайж байна. Зарц Моседоо тушаасан тушаал, зарлиг болон шүүлтийг тань сахиагүй нь бид билээ. Танд хорон хандсан нь бас бид билээ. Зарц Моседоо тушаан айлдсан үгээ Та санаач. Та “Хэрэв та нар үнэнч бус байвал Би та нарыг ард түмнүүдийн дунд тараана. Харин та нар Над руу эргэж, Миний тушаалуудыг сахин мөн үйлдвэл, та нар тэнгэрийн хамгийн алс хэсэгт туугдан тараагдсан байсан ч Би та нарыг тэндээс цуглуулж, нэрээ байлгах гэж Өөрийн сонгосон тэр газартаа аваачна” гэсэн билээ. Таны аугаа хүч болон хүчирхэг мутраараа золин аварсан ард түмэн тань, зарц нар тань тэд билээ.

Эзэн минь ээ! Таны сонор зарцынхаа залбиралд болон нэрийг тань эмээн хүндлэхийг хүсэгч зарц нарынхаа залбиралд соргог байж, зарцдаа зориулан энэ өдрийг амжилттай болгон, энэ хүний өмнө нигүүлслийг олуулаач гэв. Тэгэхэд би хааны сөнч байв.

Багц хэсгийг судлахдаа энэ хэсэг ямар хам сэдэвтэй холбогдож байгааг бид тодорхойлох хэрэгтэй. Нехемиа 1:4 эшлэл нь багц хэсгийн эхлэлийг зааж байна.

Энэ үгсийг сонсмогц би....

“Энэ үгс” гэсэн хэллэг нь Нехемиа ямар үгсийг сонсоод ийнхүү хариу үйлдсэнийг мэдэхийн тулд өмнөх эшлэлүүд рүү харахыг шаардаж байна.

Нехемиа 1:1 эшлэл нь Нехемиа номын хам сэдвийг харуулдаг:

Хакалиагийн хүү Нехемиагийн үгс оршвой. Хорьдугаар оны Хислев сард намайг Суса цайзад байх үед...

2-р хичээл дээр бид эшлэлийг судлахдаа асуух асуултуудыг үзсэн.

Хэн? "Хакалиагийн хүү Нехемиа." Энэ номын дараагийн бүлгүүдэд өөр нэг Нехемиа дурдагдсан байдаг (Нехемиа 3:16). Овгийн нэр нь ("Хакалиагийн хүү") энд аль Нехемиагийн тухай ярьж байгааг тодруулж байна.

Хэзээ? “…Хорьдугаар оны Хислев сард.” Библийн толь бичгээс үзэхэд Хислев хэмээх еврей сар нь арваннэгдүгээр сараас арванхоёрдугаар сар хүртэлх хугацаатай тохирдог.[1] “Хорьдугаар онд” гэдэг нь бичигч Нехемиагийн амьдралын хорьдугаар жил, ямар нэгэн түүхэн үйл явдлын хорьдугаар жил эсвэл өөр ямар нэгэн зүйлийг хэлж байгаа эсэх нь тодорхойгүй тул бид сайн мэдэх боломжгүй байна. Ийм үед бид энэ хэллэгийн хажууд асуултын тэмдэг тавьж болох юм. Нехемиа 2-р бүлгээс бид хариултыг мэдэх боломжтой “Артаксеркс хааны хорьдугаар оны.” Нехемиа Артаксеркс хааны хаанчлалын хорьдугаар оны арваннэгдүгээр/арванхоёрдугаар сард эхлүүлжээ.

Хаана? Нехемиа "Суса цайзад" байжээ. Библийн толь бичиг эсвэл атласаас үзэхэд Перст хоёр ордон байсныг мэдэж болно. Зуны ордон нь Ек-батана хотод байрладаг байв. Харин өвлийн ордон нь Сусад байх тансаг харш юм. Нехемиаг хаан Артаксеркстэй хамт Суса өвлийн ордонд байгаагаар тус ном эхэлдэг.

Хэрэв та текстийг компьютер ашиглан судалж байгаа бол өгүүлбэр бүрийн хоорондын хамаарлыг харуулахын тулд багц хэсгийг дахин байрлуулах нь тустай байж болно. Ингэснээр багц хэсэг (Нехемиа 1:1) дараах байдалтай харагдана:

Хакалиагийн хүү Нехемиагийн үгс оршвой.
       Хорьдугаар оны Хислев сард
       намайг Суса цайзад байх үед…

1-р эшлэл Нехемиа номын үйл явдал өрнөх газрыг зааж байна. 2, 3-р эшлэлд Нехемиагийн залбирлын нөхцөл байдлыг харуулж байна. Нехемиаг Сусад байх үед "миний ах дүүсийн нэг болох Ханани, Иудагийн хүмүүстэй хамт ирцгээлээ." Нехемиа хоёр зүйлийн талаар асуусан.

Амь мултрагсад, олзлолоос үлдсэн иудейчүүдийн
       талаар мөн Йерусалимын байдлыг
       би тэднээс асуулаа.

Хариуд нь Иудагаас ирсэн хүмүүс хоёр асуудлын талаар тайлагнажээ:

• “Олзлолоос үлдэгсэд, аймагтаа туйлын зовлон зүдүүр, басамжлал амсаж.”

• “Йерусалимын ханан хэрэм нурж, гулдан хаалганууд нь галд шатсан гэв.”

Энэ нь Нехемиаг залбирахад хүргэсэн асуудлуудыг харуулж байна. Залбирлын хам сэдвийг судалсны дараа бид тухайн залбирал дээр ажиглалт хийхэд бэлэн болно.

Нэг багц хэсэгт хийх таны ажиглалт уг хэсгийн бичлэгийн хэв маягаас шалтгаална. Түүхэн хүүрнэлд хэн, юу, хэзээ, хаана гэсэн асуултууд багтана. Онол сургаалын хэсэгт зааж сургахтай холбоотой асуултууд багтана.[1]

Нехемиа 1:5-11 эшлэл нь залбирал юм. Түүний залбиралд дараах зүйлс багтсан байна:

• Магтаал “Аугаа хийгээд сүрдэм Бурхан... гэрээгээ сахигч” Нэгэнд зориулагджээ.

• Гэм нүглээ улайх “Таны эсрэг тэрсэлсэн өөрсдийн нүглийг болон Израилын хөвгүүдийн гэм нүглийг улайж байна.”

• Түүний гуйлт хүсэлт Бурханы амлалтад үндэслэгджээ. “Харин та нар Над руу эргэж... Би та нарыг тэндээс цуглуулж, нэрээ байлгах гэж Өөрийн сонгосон тэр газартаа аваачна.”

Энэ үе шатанд тус багц хэсгийн содон хачирхалтай, нарийн ширийн зүйлсийг тэмдэглэх нь чухал. Нехемиагийн залбирлын дараа түүний намтартай холбоотой нарийн ширийн зүйлсийг өгүүлдэг: "Тэгэхэд би хааны сөнч байв." Энэ нь эхэндээ тийм ч чухал санагдахгүй байж болох ч, хүүрнэл цааш өрнөх тусам энэ нь чухал болно.

Хэрэв бид Библийн толь бичгээс "сөнч" гэсэн үгийг харвал,[2] сөнч нь зүгээр л зарц биш, харин өндөр албан тушаалтай, хааны итгэлт хүн байсан гэдгийг мэдэх боломжтой.[3]

Багц хэсгээс бид ямар зүйлсийг ажиглах хэрэгтэй вэ? Дараах зүйлсийг анзаарна уу:

Ерөнхийгөөс тодорхой руу чиглэх харилцаа

Олон багц хэсэг ерөнхий тойм байдлаар эхэлж, улмаар тодорхой нарийн ширийн зүйлсээр хөгжин дэлгэрүүлэгддэг. Эдгээр нарийн ширийн зүйлс нь ерөнхий агуулгыг цаашид дэмжих байдлаар тайлбарлагддаг.

Ерөнхийгөөс тодорхой руу чиглэх харилцаа нь Паулын захидлуудад түгээмэл тохиолддог. Галат 5:16 эшлэлд Сүнс доторх амьдралыг махбод доторх амьдралтай эсрэгцүүлсэн байдаг. "Харин би та нарт хэлье. Сүнсээр яв, тэгвэл та нар махбодын хүслээ гүйцэлдүүлэх гэхгүй." Энэ ерөнхий агуулгыг цаашид өгүүлэх хэд хэдэн тодорхой санаанууд дэмждэг. Галат 5:19-21 эшлэл нь махбодын үйлсийг тодорхойлдог. Харин Галат 5:22-23 эшлэл нь Сүнсний үр жимсийг тодорхойлдог.

Зарим хүүрнэл ерөнхийгөөс тодорхой руу чиглэсэн хэв маягтай байдаг. Эхлэл 1 ба 2-р бүлэг нь ерөнхий агуулгаас тодорхой нарийн ширийн зүйлс рүү шилжин, энэ хэв маягтай адил бичигдсэн байна. Энэ нь гурван алхмаар явагддаг:

1. Эхлэл 1:1 эшлэл ерөнхий агуулгыг танилцуулж байна: “Эхэнд Бурхан тэнгэр ба газрыг бүтээжээ.”

2. Эхлэл 1:3-31 эшлэл нь бүтээлийн талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдээллийг өгдөг. Эхний өдөр Бурхан гэрлийг бүтээсэн. Хоёр дахь өдөр Бурхан усыг тэнгэрээс салгасан гэх мэт.

3. Эхлэл 2-р бүлэг илүү тодорхой зүйлсийг өгүүлдэг. Өгүүлэгч ертөнц хэмээх ерөнхий бүтээлээс хүн хэмээх тодорхой бүтээл рүү шилждэг. Түүх бүхэл бүтэн ертөнцөөс тодорхой газар нутаг болох Еден цэцэрлэгийн сэдэв рүү нарийсдаг. Бурханы нэр хүртэл өөрчлөгддөг. Эхлэл 1-р бүлэгт хүч чадлыг илтгэсэн нийтлэг нэр болох Бурхан гэдэг нэрийг ашигласан. Харин Эхлэл 2-р бүлэгт ЭЗЭН Бурхан гэдэг нэрийг ашигласан бөгөөд энэ нь Адам Ева хоёртой харилцах Түүний ойр дотно харилцааг харуулсан хувийн нэр юм.[4]

Бичлэгийн энэ хэв маяг нь ихэвчлэн ерөнхийгөөс тодорхой руу шилждэг. Заримдаа эсрэгээрээ, тодорхойгоос ерөнхий рүү шилждэг. 1 Коринт 13-р бүлэгт Паул 1-12-р эшлэлд хайрын талаарх тодорхой шинж чанаруудыг өгүүлсэн байдаг. Харин тус бүлэг Паулын сургаалыг нэгтгэн дүгнэсэн “Эдүгээ итгэл, найдвар, хайр гурав үлддэг ч хамгийн агуу нь хайр мөн” гэсэн ерөнхий агуулгаар төгсдөг.

Асуулт ба хариултын хэсгүүд

Хэрэв багц хэсэг асуултаар эхэлж байгаа бол асуулт нь тухайн багцлалын үлдсэн хэсгийн ач холбогдлыг харуулдаг. Ром номд энэ хэв маяг түгээмэл гардаг. Нигүүлсэл нь нүгэлт амьдралын хэв маягийг зөвтгөдөг гэж маргадаг хүмүүст Паул "Тэгвэл бид юу гэх вэ? Нигүүлслийг ихэсгэх гээд бид нүгэлдээ байсаар байх уу?" (Ром 6:1) хэмээн асуусан байдаг. Дараа нь тэрээр Бурханы нигүүлсэл нь Христэд итгэгч хүнд нүглийг ялах хүч өгдөгийг баталж, "Огт үгүй! Нүглийн хувьд үхсэн бид цаашид яахан түүн дотроо амьдрах билээ?" (Ром 6:2) хэмээн хариулсан.

Маркийн Сайнмэдээ энэ бүтцийг байнга ашигладаг. Марк 2:1–3:6 нь таван хэсэг асуултаар эхэлсэн байдаг. Дөрвөн удаа эсэргүүцэгчид асуулт тавьсан. Тэр болгонд Есүс өмгөөлж хариулсан байдаг. Сүүлчийн хэсэгт Есүс фарисайчуудын хариулах боломжгүй асуултыг асуусан. Энэ нь томоохон хэсэгт ямар бүтэц бий болгож байгааг анзаараарай. Үүнгүйгээр бид таван тусдаа түүхийг унших байсан. Асуулт, хариултаар бүрэлдсэн бүтцийг харах үед энэхүү таван түүх нь Хүний Хүүд аврах эрх мэдэл байгааг гэрчлэн харуулдаг.

1. Саа өвчтэй хүнийг эдгээсэн (Марк 2:1-12)

Асуулт: “Гагцхүү Бурханаас өөр хэн нүглийг уучилж чадах билээ?”

Хариулт: Есүс саа өвчтэй хүнийг эдгээж эрх мэдлээ харуулсан.

2. Нүгэлтнүүдтэй хамт хооллосон (Марк 2:13-17)

Асуулт: “Тэр яагаад татвар хураагчид ба нүгэлтнүүдийн хамт хооллож байдаг билээ?”

Хариулт: “Би зөвтийг бус, нүгэлтнүүдийг дуудахаар ирсэн юм гэлээ.”

3. Мацаг барих нь (Марк 2:18-22)

Асуулт: “Иоханы шавь нар ба фарисайчуудын шавь нар байнга мацаг барьдаг, харин Таны шавь нар яагаад мацаг барьдаггүй юм бэ?”

Хариулт: “Хүргэнтэй хамт байхдаа тэд мацаг барьж болохгүй.”

4. Амралтын өдрийн хууль (Марк 2:23-28)

Асуулт: “Хараач, тэд яагаад Амралтын өдөр хууль бусыг үйлдэнэ вэ?”

Хариулт: “Хүний Хүү Амралтын өдрийн Эзэн мөн.”

5. Амралтын өдөр эдгээх нь (Марк 3:1-6)

Асуулт: “Амралтын өдөр сайныг үйлдэх эсвэл мууг үйлдэхийн... аль нь хуульд нийцэх вэ?”

Хариулт: Есүсийг эсэргүүцэгчид хэлэх үггүй болжээ.

Харилцан яриа

Сайнмэдээний номуудад Есүс болон түүний эргэн тойрны хүмүүс хоорондын яриаг олонтоо дүрсэлсэн байдаг. Дараах асуултуудыг тавьснаар бид Есүсийн сургаалыг илүү сайн ойлгох боломжтой:

• Харилцан ярианд хэн хэн оролцож байна вэ?

• Харилцан яриаг ямар ажиглагчид сонсож байна вэ? Тэд хэрхэн хариулж байна вэ?

• Ямар зөрчил эсвэл нөхцөл байдлын улмаас харилцан яриа үүсэх болов?

Матай 21:23–22:46-д Есүс болон Түүнийг эсэргүүцэгчдийн хоорондын цуврал харилцан яриаг өгүүлсэн. Хэсэг бүлэг хүмүүс тус бүрдээ Есүсийг унагах зорилготой асуултуудыг тавьжээ.

• Эхлээд шашны удирдагчид Түүний эрх мэдлийн талаар асуусан (Матай 21:23-46).

• Фарисайчууд болон Херодын талынхан (ихэвчлэн бие биедээ дайсагнадаг) татварын талаар асуулт тавьж, Түүнийг унагахын тулд нэгдэцгээв (Матай 22:15-22).

• Саддукайчууд (амиллыг үгүйсгэдэг) амиллын дараах гэрлэлтийн талаар асуулт тавьжээ (Матай 22:23-32).

• Фарисайчууд тушаалуудын талаар асуулт тавьж, дахин туршив (Матай 22:34-40).

• Эцэст нь Есүс тэдний хариулж чадахгүй асуултыг тавьж, мэтгэлцээнийг дуусгав (Матай 22:41-46).

Олон түмэн тэдгээр хэсэг бүлэг хүмүүс Есүсийг хуурахаар оролдож буйг болон Есүс асуусан болгоныг хэлэх үггүй болгож байгааг харж байлаа. “Үүнийг сонсоод ард олон, сургаалыг нь гайхаж байлаа” (Матай 22:33).

Харилцан яриа нь Иов номыг ойлгоход чухал ач холбогдолтой. Энэ номд Бурхан ба Сатан, Иов ба түүний найзууд, Иов ба Бурханы хоорондох харилцан яриаг өгүүлдэг.

Хабаккук ном бүхэлдээ эш үзүүлэгч болон Бурханы хоорондох харилцан ярианаас бүрддэг. Ном нь дараах бүтэцтэй байна:

Хабаккукын асуулт: Бурхан Иудагийн нүглийг яагаад тэвчдэг вэ (1:1-4)?

Бурханы хариулт: Вавилон Иудаг ялах болно (1:5-11).

Хабаккукын асуулт: Бурхан Иудаг шүүхдээ бузар муу Вавилоныг хэрхэн ашиглах вэ (1:12-2:1)?

Бурханы хариулт: Хабаккук Бурханы зорилго дотор итгэлээр амьдрах ёстой (2:2-20).

Сэтгэл хөдлөлийн өнгө аяс

Сэтгэл хөдлөлийн өнгө аяс гэдэг нь бичигчийн илэрхийлж буй сэтгэл хөдлөлийг хэлнэ. Бичвэр нь хийсвэр мэдээллээс илүүтэйгээр хайрладаг Бурхан болон Түүний бүтээсэн хүмүүс хоорондын харилцааны түүх юм. Ийм дотно харилцаанд сэтгэл хөдлөл багтдаг. Анхааралтай уншигчид бичигчийн сэтгэл хөдлөлд анхаарал хандуулдаг.

Багц хэсгийн сэтгэл хөдлөлийн өнгө аясыг олохын тулд сэтгэл хөдлөл (баярлах, жигших, уйлах) эсвэл харилцааг (эцэг, хүү, охин) илэрхийлсэн үгсийг анзаараарай. Бичигчийн болон хүүрнэл дэх дүрүүдийн сэтгэл хөдлөлийг сонсоорой.

► Филиппой 1:1-8 болон Галат 1:1-9 хэсгийг унших. Багц хэсэг бүрийн сэтгэл хөдлөлийн өнгө аяс ямар байна вэ? Эдгээр танилцуулга хэсгээс Паул Филиппой болон Галат дахь чуулгануудтай ямар харилцаатай байсныг та юу гэж дүгнэх вэ?

Номыг бүхэлд нь уншихад бид тухайн номын бүтэц, гол сэдвүүдийг анхаардаг. Энэ үе шатанд дараах зүйлсийг ажиглах боломжтой:

Онцолсон зүйлс

Номд юуг онцолсныг бид дараах зүйлсийг ажигласнаар олж мэдэж болно:

Эзлэх хэмжээ

Номд ямар нэгэн сэдвийн эзлэх хэмжээ нь бичигчийн хувьд юу чухал болохыг ихэвчлэн харуулдаг. Эхлэл номын 12-50-р бүлэгт дөрвөн хүний (Абрахам, Исаак, Иаков, Иосеф) талаар өгүүлдэг. Үүнийг Бүтээл, Уналт, Их үер, Бабелын цамхагийн талаарх бүх түүхийг хамруулсан 11 бүлэгтэй харьцуулж болох юм. Ажиглалт хийх үе шатанд эдгээр нарийн ширийн зүйлсийг анзаарах нь хөрвүүлгийн үе шатанд "Яагаад?" гэсэн асуултыг тавихад биднийг бэлтгэх болно.

Нехемиа номыг уншихдаа залбирал энэ номд гол байр суурь эзэлдгийг анзаарч хардаг. Нехемиагийн амьдралын чухал үе шат бүрд тэрээр залбирч байлаа. Үүнийг анзаарснаар бид Нехемиагийн зан чанарыг илүү сайн ойлгох боломжтой.

Зорилгоо дурдсан

Зарим номын бичигч нь бидэнд бичих болсон зорилгоо дурдсан байдаг. Соломон мэргэн ухааны цоморлогоо бичих болсон зорилгынхоо талаар Сургаалт үгс номын эхэнд нэлээн урт өгүүлбэрээр бичсэн байдаг (Сургаалт үгс 1:2-6). Иохан Сайнмэдээгээ бичсэн зорилгоо дурдсан байдаг: “Есүс бол Христ, Бурханы Хүү мөн гэдэгт та нарыг итгээсэй гэсэндээ эдгээр нь бичигдсэн юм. Тийнхүү итгэснээрээ та нар Түүний нэрээр амьтай болох юм” (Иохан 20:31).

Материалын дэс дараа

Түүхэн хүүрнэлд материалын дэс дараа нь бичигчийн зорилгыг харуулж болно. 2 Самуел 1-10 хэсэг нь Давидын ялгуусан хаанчлалын түүхийг хүүрнэдэг. 2 Самуел 11-р бүлэгт Давидын Батшебатай үйлдсэн нүглийг тэмдэглэжээ. Тэр үеэс эхлэн 2 Самуел ном нь Давидын хаанчлалд тохиолдсон зовлон бэрхшээлүүдийг өгүүлсэн. 2 Самуел номын бичигч эдгээр зовлон бэрхшээлүүдийг Давидын нүглийн төлөөх Бурханы шүүлт болохыг харуулдаг.

Нехемиа ном гурван том хэсэгт хуваагддаг. Нехемиа 1-6-д Нехемиа хотын хэрмийг сэргээн босгодог. Нехемиа 7-12-р бүлэгт Йерусалимд буцаж ирсэн цөлөгдөгсдийн жагсаалтыг гаргаж, гэрээг шинэчлэх талаар өгүүлсэн. Нехемиа 13-р бүлэгт Нехемиагийн Йерусалимд хоёр дахь удаагаа буцаж ирсний дараа тохиолдсон асуудлуудыг хөнддөг. Энэхүү дэс дараа нь хэрмийг бодитоор сэргээн босгох ажил нь хангалтгүй болохыг харуулдаг. Иуда цөлөгдөхөд хүргэсэн анхдагч асуудлуудыг шийдвэрлэхийн тулд сүнслэг сэргэлт хэрэгтэй байжээ.

Давтагдаж буй зүйлс

Библийн бичигч материалаа онцлох өөр нэг арга нь давталт юм.

Давтагдсан нэр томъёо ба хэллэгүүд

"Санах" гэдэг үг Нехемиа номд бүхэлдээ давтагддаг. Нехемиа Бурханд "Зарц Моседоо тушаан айлдсан үгээ Та санаач" (Нехемиа 1:8) хэмээн залбирсан. Йерусалимын хүмүүс аюулд өртөхөд Нехемиа тэднээс "Аугаа, аюумшигт ЭЗЭНийг сана" (Нехемиа 4:14) гэж хүсдэг. Нехемиа өөрийг нь болон өөрийнх нь итгэмжит байдлыг санахыг гурван удаа Бурханаас хүсэн залбирсан. Дурсан санах нь Нехемиагийн хувьд чухал байжээ. Бурханы өнгөрсөнд хийсэн зүйл нь ирээдүйд Бурханы итгэмжит байдалд найдах итгэлийг өгдөг.

► Дуулал 119:1-32-ыг унших. Бурханы Үгийн талаар хэлсэн ямар нэг нэр томъёог эшлэл бүрд ашиглажээ. Үүнд үндэслэн дуулаачийн хувьд Бурханы Үг ямар чухал байсан, тэр үүний талаар юу гэж итгэдэг байсныг жагсаан бич.

Дахин дурдагддаг дүрүүд

Үйлс номын гол хэсгүүдэд Барнаб дахин дахин дурдагддаг. Барнабыг дурдах болгонд тэрээр "Тайвшралын хүү" (Үйлс 4:36) хэмээх хочтойгоо нийцсэн амьдралаар амьдарч байгааг хардаг. Барнаб Саулыг элч нарын өмнө авчирч, Саулын итгэлд ирсэн үнэнийг гэрчилдэг (Үйлс 9:27). Барнаб Саултай хамт Антиох дахь чуулганыг бэхжүүлдэг (Үйлс 11:22-26). Паул эргэлзэж байсан ч, Барнаб залуу хүү Иохан Маркийг урамшуулдаг (Үйлс 12:25 ба Үйлс 15:36-39). Барнаб Үйлс номд дахин дахин дурдагдсан нь анхны чуулган хэрхэн итгэгчдийг дагалдуулах Есүсийн захирамжийг биелүүлж байсныг харуулдаг.

Давтагдсан үйл явдал ба нөхцөл байдал

Шүүгчид номд Иошуагийн удирдлага дор агуу ялалтуудыг байгуулж байсан Израилын уналт нийгмийн эмх замбараагүй байдал хүртлээ доройтсон тухай цуврал түүхүүдийг хүүрнэдэг. Израилын хөвгүүд ЭЗЭНий өмнө бузар мууг үйлдэж, дайснууддаа ялагдсан мөчлөг долоон удаа давтагддаг. Тэр болгонд тэднийг аврах шүүгчийг Бурхан босгож байлаа. Энэхүү дахин давтагдах түүх нь үндэстэн аажмаар унаж доройтсоор байсныг харуулдаг.

Чиглэл өөрчлөгдөх

Чиглэл өөрчлөгдөх нь бичигчийн онцлох зүйл өөрчлөгдөхийг хэлнэ. Жишээлбэл, Паулын захидлуудын чиглэл номын дунд хэсэг ойртох үед ихэвчлэн өөрчлөгддөг. Ефес захидал нь Бурхан өөрийн хүмүүсийн төлөө хийсэн зүйлийг онцлох байдлаар эхэлдэг. Ефес захидлын хоёр дахь хэсэг нь Бурханы хүмүүс Түүнд дуулгавартай байж, юу хийх ёстой талаар онцолдог.

Ефес 1-3-р бүлэгт Бурхан өөрийн хүмүүсийн төлөө хийсэн зүйлийг хэд хэдэн үйл үгээр тодорхойлсон байдаг. Бурхан:

• Биднийг ерөөсөн (Ефес 1:3, 6)

• Биднийг сонгосон(Ефес 1:4)

• Биднийг аврахаар төлөвлөсөн (Ефес 1:5)

Ефес 4:1 эшлэлээс эхлэн Паул итгэгчдэд бидний төлөө хийсэн Бурханы авралын үйлсэд зүй зохистой амьдрахыг сануулан бичжээ. Ефес 4-6-р бүлгийн ихэнх үйл үг нь тушаах хэлбэрт байна. Паул бидэнд тушаахдаа:

• Үнэнийг ярь (Ефес 4:25)

• Бурханы Ариун Сүнсийг бүү гашуудуул (Ефес 4:30)

• Хайр дотор яв (Ефес 5:2)

• Xэрхэн алхаж буйгаа хянаж бай (Ефес 5:15)

• Эцэг эхээ хүндэл (Ефес 6:2)

• Бурханы өвч бүрэн зэвсгийг агс (Ефес 6:11)

Бурханы бидний төлөө хийсэн зүйлд баярлах чиглэлээс Түүний нигүүлсэлд хариу үзүүлэн хэрхэн амьдрах ёстой чиглэлийг заасан энэхүү өөрчлөлтийг үйл үгсээс харах боломжтой. Ийм өөрчлөлтүүдийг сайтар ажиглах нь биднийг Ефес захидал дахь Паулын сургаалыг зөвөөр хөрвүүлэхэд бэлтгэх болно.

Утга зохиолын бүтэц

Номыг зохион байгуулах олон янзын арга байдаг ч гурван төрлийн утга зохиолын бүтэц нь танихад хялбар юм.[1]

Намтарчилсан бүтэц

Түүхэн номууд нь ихэвчлэн тодорхой хүмүүсийн эргэн тойронд өрнөж буй үйл явдлыг хүүрнэдэг. Хүүрнэл нь хүний амьдралд тохиолдсон үйл явдалд үндэслэгддэг. Жишээлбэл:

1 ба 2 Самуел ном нь Израилын анхны хоёр хаан болох Саул, Давид нарын өсөлт, бууралтыг дэлгэрүүлэн өгүүлдэг.

Газарзүйн бүтэц

Газарзүй нь зарим номын бүтцийг бий болгодог. Өөр өөр газарзүйн байршилд үйл явдлууд өрнөж байгаагаар түүхийг өгүүлсэн байдаг. Библийн атлас эдгээр номын бүтцийг тоймлоход туслах болно.

Есүс дагалдагч нартаа "Йерусалим, бүх Иудей, Самари тэр байтугай дэлхийн хязгаарт хүртэл" (Үйлс 1:8) Түүнийг гэрчлэхийг тушаасан. Анхны чуулган энэхүү захирамжийг хэрхэн биелүүлснийг Үйлс номд дэлгэрүүлэн өгүүлдэг.

Түүхэн ба он цагийн бүтэц

Зарим ном гол түүхэн үйл явдлуудаар, ихэвчлэн он цагийн дарааллаар бичигдсэн байдаг. Эдгээр үйл явдлуудыг тэмдэглэх нь номын тоймыг тодруулдаг.

Иошуа ном Канааныг эзлэн, суурьшсан үйл явдлыг дэлгэрүүлдэг. Иошуа номын бүтэц нь эзлэн авах үйл явдлын үндсэн дарааллаар бичигдсэн.

• Канаанд нэвтэрсэн (Иошуа 1–5)

• Иерихог эзэлсэн (Иошуа 6)

• Аи дахь ялагдал (Иошуа 7–8)

• Шехемд гэрээг шинэчилсэн (Иошуа 9)

• Өмнөд нутгийг байлдан дагуулсан (Иошуа 10)

• Хойд нутгийг байлдан дагуулсан (Иошуа 11–12)

• Газрыг хуваарилж, суурьшсан (Иошуа 13–23)

• Шехемд гэрээг шинэчилсэн (Иошуа 24)

Иоханы Сайнмэдээг бичих болсон зорилгыг номын төгсгөлд дурдсан байдаг. “Энэ номд бичигдээгүй өөр олон тэмдгийг Есүс шавь нарынхаа өмнө үйлдсэн юм. Есүс бол Христ, Бурханы Хүү мөн гэдэгт та нарыг итгээсэй гэсэндээ эдгээр нь бичигдсэн юм. Тийнхүү итгэснээрээ та нар Түүний нэрээр амьтай болох юм” (Иохан 20:30-31). Иоханы Сайнмэдээ нь үүнийг бичсэн зорилгыг гүйцэлдүүлэх долоон тэмдэг гайхамшгийн эргэн тойронд өрнөх байдлаар бичигджээ. Эдгээр долоон тэмдэг нь бүхэл бүтэн номын бүтцийг бүрдүүлдэг:

• Усыг дарс болгосон (Иохан 2:1-12)

• Түшмэлийн хүүг эдгээсэн (Иохан 4:46-54)

• Бетзадад нэгэн хүнийг эдгээсэн (Иохан 5:1-47)

• 5000 хүнийг хооллосон (Иохан 6:1-4)

• Усан дээгүүр алхсан (Иохан 6:15-21)

• Төрөлхийн хараагүй хүнийг эдгээсэн (Иохан 9:1-41)

• Лазарыг үхлээс амилуулсан (Иохан 11:1-57)

Энэ хүртэл бид эшлэл бүр дээр томоохон багц хэсэг болон бүхэл бүтэн номыг хамруулан нарийн ширийн зүйлсийг ажигласан.[1] Ажиглалт хийх үе шатны сүүлчийн алхам нь ашиглахад хялбар байдлаар ажиглалтуудаа зохион байгуулах юм. Үүнийг хийх хамгийн сайн аргуудын нэг бол материалыг хураангуйлж, хүснэгтэд оруулах. Энэ нь Бичвэрийн томоохон хэсгүүд хоорондын дотоод холбоо хамаарлыг харуулдаг. Мөн Библи судлалын хөрвүүлгийн үе шатанд бэлтгэхэд энэхүү тодорхой хураангуй нь ашиг тустай.

Энэ хүснэгтийг олон янзаар хийж болно. Хүснэгтэд багтсан ангилал нь таны судалж буй багц хэсгийн бичлэгийн хэв маягаас шалтгаална. Энэ хэсэгт бид Библи судлалд хүснэгт ямар ашиг тустай болохыг харуулж, хэд хэдэн төрлийн хүснэгтийг ашиглах болно.

Хоорондоо холбоотой үйл явдлуудыг харуулах хүснэгт

Өмнө дурдсанчлан бүлгээр хуваасан байдал нь номын бүтэцтэй үргэлж тохироод байдаггүй. Үйл явдлын харилцаа хамаарлыг харуулсан хүснэгт нь олон бүлгийг хамарсан дараалсан үйл явдлуудын нэгдмэл байдлыг харуулах боломжтой. Энэ нь ихэвчлэн үйл явдал хоорондын харьцуулалт эсвэл эсрэгцлийг харуулдаг.

Марк 4:35—Марк 5:42 хэсэгт дараалсан дөрвөн гайхамшгийг танилцуулдаг. Хэрэв та эдгээр дөрвөн түүхийг харьцуулж үзвэл, түүхүүд нь шуурга дэгдэх үеийн Есүсийн дагалдагчдын итгэлгүй байдлыг бусад санаанд оромгүй хүмүүсийн (чөтгөрт эзэмдүүлсэн хүн, цус алддаг өвчтэй эмэгтэй, синагогийн захирагч) итгэлтэй эсрэгцүүлснийг харж болно. Дагалдагч нар эдгээр агуу итгэлийн түүх тус бүрийн гэрч байсныг Марк харуулжээ. Эдгээр дөрвөн түүхийг зэрэгцүүлэн хараарай:

Таны ээлж

Матай 13:1-23 эшлэлд үндэслэн хүснэгт бэлтгэ.

1. Хүүрнэлийг гурван удаа унш.

2. Өөрийн олж чадах бүх ажиглалтыг тэмдэглэ.

3. Сургаалт зүйрлэлийн үндсэн санааг хүснэгтэд оруул.

Хүснэгт нь зорилго биш гэдгийг санаарай. Харин энэ нь Бурханы Үгийг судалж, амьдралдаа хэрэгжүүлэхэд танд туслах хэрэгсэл юм. Библи судлалын зорилго нь хувьсан өөрчлөгдөх юм. Энэ сургаалт зүйрлэлийг судлахдаа "Би ямар төрлийн хөрс вэ? Бурханы Үг амьдралд минь үр жимс ургуулахыг би зөвшөөрч байна уу?" гэж асуугаарай.

Хэвлэж болох PDF-ийг эндээс авах боломжтой.

Таны ээлж

Марк 5:21-43 эшлэлийг унших. Энэ нь хоёр гайхамшгийг агуулсан нэг хүүрнэл юм. Цус алддаг өвчтэй эмэгтэйн түүх нь Иаир болон түүний охины түүхийг зааглаж байна. Эдгээр хоёр хүүрнэлийн харьцуулалт ба эсрэгцэл нь юу вэ? Бүтэц нь дараах байдалтай байна:

Бүтэн номын хүснэгт

Хүснэгт нь бүтэн номыг хураангуйлахад тустай байж болно. Энэ нь номын том зураглалыг харуулдаг. Хүснэгт бэлтгэхийн тулд номыг бүтнээр нь хэд хэдэн удаа уншаарай. Томоохон багц хэсгүүдийг хайж ол. Унших явцдаа давтагдсан үгс, асуулт хариулт болон номын бүтцийг харуулсан бусад харилцаа хамаарлыг тэмдэглээрэй.

1 Петр захидлын гурван томоохон хэсэг нь хоорондоо холбоотой. Бид Эцэгийн хүсэлд захирагдах хүртэл (2:11–3:12) зовлонг хэзээ ч ойлгохгүй (3:13–5:11). Бид Түүний аврах хүчийг мэдэхээс нааш (1:1–2:10) Эцэгт хэзээ ч захирагдаж чадахгүй.

Таны ээлж

Ефес захидлыг судлах хүснэгт бэлтгэ. Энэ хүснэгт нь танд Паулын захидалд өгүүлсэн дөрвөн сэдвийг харахад туслах болно. Нэг жишээ өгөгдсөн. Хийж дуусгаад дараах асуултыг асуугаарай:

• Сэдэв бүрийн хоорондын харилцаа хамаарал нь юу вэ?

• Эдгээр сэдвүүдийн аль нэг нь бусдаасаа илүү давамгайлж байна уу?

• Сэдэв бүр номын ерөнхий бүтэцтэй хэрхэн холбогдох вэ?

Хичээл бүрийн гол санаанууд

(1) Та багц хэсэг, дараа нь бүхэл бүтэн номыг судалснаар ажиглалт хийх үйл явцыг үргэлжлүүлнэ. Библи анх бүлэг, эшлэлд хуваагддаггүй байсан. Текстийг судлахдаа төрөлх хуваалтыг дагаж буй эсэхээ сайтар шалгаарай.

(2) Багц хэсгийг уншихдаа дараах зүйлсийг ажиглана:

• Ерөнхийгөөс тодорхой руу чиглэх харилцаа

• Асуулт ба хариултын хэсгүүд

• Харилцан яриа

• Сэтгэл хөдлөлийн өнгө аяс

(3) Бүтэн номыг уншихдаа дараах зүйлсийг ажиглана:

• Онцолсон зүйлс. Бичигч дараах зүйлсээр онцлон харуулж болно:

  • Эзлэх хэмжээ

  • Зорилгоо дурдсан

  • Материалын дэс дараа

• Давтагдаж буй зүйлс

  • Давтагдсан нэр томъёо ба хэллэгүүд

  • Дахин дурдагддаг дүрүүд

  • Давтагдсан үйл явдал ба нөхцөл байдал

• Чиглэл өөрчлөгдөх.

• Утга зохиолын бүтэц.

  • Намтарчилсан бүтэц

  • Газарзүйн бүтэц

  • Түүхэн ба он цагийн бүтэц

(4) Бичвэрийн хэсэг болон бүтэн номын хүснэгт хийх нь бүтцийг тодруулахад тусалдаг.

1-р хичээл дээр та энэ курсын туршид судлах Бичвэрийн багц хэсгийг сонгосон. Энэ хичээлээр үзсэн алхмуудын дагуу сонгосон Бичвэр дээрээ аль болох олон ажиглалт хийгээрэй. Та эшлэлийг хөрвүүлэх эсвэл номлолын тоймыг хараахан бэлтгэх болоогүй гэдгээ санаарай. Та тухайн хэсгийн нарийн ширийн зүйлсийг ажиглах үе шатанд байна. Хэрэв танд ашиг тустай бол ажиглалтаа нэгтгэсэн хүснэгт бэлтгээрэй. Хэрэв та бүлгээр судлал хийж байгаа бол дараагийн уулзалтаар ажиглалтаа хуваалцана уу.