Lesson 11: Библи судлалын багаж хэрэгсэл

Библийг хөрвүүлэгчдэд олон янзын эх сурвалжууд тусалдаг. Харамсалтай нь, судлал хийхэд эдгээр эх сурвалж хэлний хүртээмжээс хамаарч харилцан адилгүй байдаг. Энд таны хэл дээр орчуулагдсан эсвэл үгүй ч байж болох олон төрлийн эх сурвалжийг товч тайлбарлая. Зарим эх сурвалж нь хэвлэмэл ном, зарим нь цахим хэлбэрээр болон аль аль хэлбэрээр ч байх боломжтой.

Тодорхой үг, эшлэлийг хайх багаж хэрэгсэл

Багц хэсгийг хөрвүүлэх явцад та чухал үгсийг тодруулдаг. Эдгээр үгс таны судалж буй багц эшлэлд болон өөр багц эшлэлд хэрхэн ашиглагдаж буйг харьцуулж харах нь үгсийг судлахын нэг хэсэг байдаг. Үүнийг хийхийн тулд та ижил үгийг ашигласан бусад багц хэсгийн талаар мэдэх хэрэгтэй.

Дараах хоёр багаж хэрэгсэл нь таны судлал хийж буй үг (таны төрөлх хэл дээрх Библийн хувилбарт байгаа) бусад эшлэлд гардаг эсэхийг хайж олоход тусалдаг.

Конкорданс

Конкорданс нь Библийн үгсийн жагсаалт юм. Жагсаалтад байгаа үг тус бүрийн ард тухайн үгийг тэмдэглэсэн эшлэлийн лавлагааг харах боломжтой.

Томоохон конкорданс нь Библийн гол үг бүрийн тэмдэглэгдсэн бүх тохиолдлыг багтаасан байдаг. Багавтар конкордансыг зарим Библийн ард багтаасан байдаг. Эдгээр нь цөөн үгтэй бөгөөд үгсийг агуулсан бүх эшлэлийг багтаадаггүй.

Хэрэв та тэдгээрийн давуу болон сул талыг ойлгосон бол конкорданс нь судлал хийхэд тустай байж чадна. Судлал хийхдээ конкорданс ашиглах санамж:

1. Библи таны төрөлх хэл дээр еврей болон грек хэлнээс орчуулагдсан байж магадгүй. Зарим тохиолдолд олон еврей, грек үгсийг таны төрөлх хэлээр ганц үг болгон орчуулсан байдаг. Хэрэв таны Библид ижил үг хоёр өөр эшлэлд ашиглагдсан бол тэдгээр үгсийг эх хэл дээрээ нэг ижил үг гэж бодох ёсгүй.

2. Хэдийгээр таны Библийн олон хэсэгт ашиглагдсан үг нь еврей эсвэл грек хэл дээрээ ижил үг биш байх боломжтой бөгөөд таны Библи дэх энэ үгийн энгийн хэрэглээ нь Библийг орчуулсан цаг үеийн энгийн хэрэглээний жишээ байж болно. Тиймээс танд тухайн үгийг олон янзаар ашигласан жишээ байна. Энэ нь үгийн боломжит бүх утгыг жагсаахад танд тустай.

3. Зарим конкорданс бүртгэлтэй үг бүрийн хажууд эх еврей эсвэл грек үгийг хамтад нь харуулдаг. Энэ нь таны хэл дээрх тухайн үгийг агуулсан эшлэлүүдэд энэ үг ижил еврей эсвэл грек үгээс орчуулагдсан эсэхийг мэдэхэд тусалдаг.

4. Эх хэлний үгсийг харуулсан конкорданс нь толь бичигтэй адил тодорхойлолтыг ч багтаасан байдаг. Гэсэн хэдий ч, конкорданс, толь бичиг нь ихэвчлэн үгийн хэд хэдэн боломжит утгыг өгдөг тул бичигч ямар утгыг санаатайгаар хэрэглэснийг тодорхойлохын тулд та хам сэдвийг үзэх хэрэгтэй.

Библийн программ, Вебсайт

Хэрэв таны хэл дээрх Библи интернетэд эсвэл цахим хэлбэрээр байдаг бол тухайн үгийг хайхад, вебсайт эсвэл програм нь тухайн үгийг агуулсан бүх эшлэлийг танд харуулах болно.

Библийн толь бичиг

Библийн толь бичиг нь:

1. Нэр томъёо, газар, хүмүүсийн талаарх үндсэн мэдээллийг өгдөг.

2. Толгой үгсийг агуулсан эшлэлийн жишээг өгдөг.

3. Олон хэсэгт байгаа тухайн үгийн өөр өөр утгыг тайлбарласан байх боломжтой.

Библийн толь бичиг нь заримдаа ном хэлбэрээр хэвлэгддэг. Хайлт хийх боломжтой Библийн толь бичиг нь Библи судлалын вебсайтууд эсвэл Библийн цахим программд багтсан байдаг.

Библийн гарын авлагууд

Библийн гарын авлага нь бичигч болон түүхийн талаарх үндсэн мэдээллээр дамжуулан Библийн ном тус бүрийг танилцуулдаг.

Хэрэв таны хэл дээр Библийн гарын авлагууд байхгүй бол Shepherds Global Classroom байгууллагаас гаргасан Хуучин гэрээ болон Шинэ гэрээг танилцуулсан үнэ төлбөргүй курсуудыг ашиглахыг зөвлөж байна. Эдгээр курс нь Библийн ном тус бүрийн талаарх үндсэн мэдээллийг өгдөг.

Библийн атлас

Библийн атлас нь Библид дурдагдсан газар бүрийн газрын зураг, малтлага хийгдсэн хотуудын зураг, эртний ертөнцийн талаарх нийтлэлүүдийг агуулдаг.

Газрын зураг болон үүнтэй төстэй мэдээллийг зарим вебсайтад байршуулсан байдаг.

Библийн орчуулгууд

Хэрэв таны хэл дээр нэгээс олон Библийн орчуулга байдаг бол таны судлах эшлэлийг хэд хэдэн хувилбараар унших нь ашиг тустай. Библийн вебсайт эсвэл цахим программ ашиглан та олон орчуулгыг зэрэгцүүлэн харах байдлаар эшлэлийг харьцуулж болно.

Библийн өөр өөр хувилбарууд нь өөр өөр орчуулгын философид үндэслэгдэж хийгддэг. Зарим орчуулгын багууд еврей эсвэл грек эх Бичвэрийн хэлзүйн болон өгүүлбэрийн бүтцийг хадгалахыг оролддог. Тэд аль болох эх үгсийн дарааллыг хадгалж, өгүүлбэрийг эх хувилбартай ижил байдлаар хуваадаг. Бусад орчуулгын багууд утга санааг шинэчлэгдсэн хэл дээр буулгахыг оролддог бөгөөд заримдаа ойлголтыг илүү сайн илэрхийлэхийн тулд өгүүлбэрийн бүтцийг өөрчлөх тохиолдол бий.

Та багц хэсгийг судлахдаа эх хэлний бүтцийг нягт дагасан орчуулгаар эхлүүлэх нь хамгийн сайн. Дараа нь та харьцуулахын тулд илүү дасан зохицсон орчуулгуудыг харж болно.

Олон хэл дээр Библийн олон хувилбарыг багтаасан үнэгүй ашиглаж болох гурван вебсайт:

• http://www.biblegateway.com

• https://www.faithcomesbyhearing.com/audio-bible-resources/bible-is

• https://www.bible.com/

Библийн тайлбарууд

Библийн тайлбарууд нь Библийн эшлэл болон багц хэсэг бүрийн тайлбар тэмдэглэл юм. Тайлбарууд нь хэвлэмэл ном, Библи судлалын вебсайтууд эсвэл Библи судлалын цахим программ хэлбэрээр байх боломжтой. Зарим тайлбар номууд нь зөвхөн Библийн нэг номыг хамруулдаг бол зарим нь олон ном, бүх Библийг ч хамруулсан байдаг. Тайлбарууд нь зохиогчдынхоо теологийн чиг хандлагыг тусгадаг учраас та ялгаж чаддаг байх ёстой.

Библийн нэмэлт мэдээлэл

Библийн нэмэлт мэдээллийг агуулсан ном, тайлбарууд нь Библийн түүхэн ба соёлын хам сэдвийг харуулдаг. Библийн ертөнц дэх ёс заншлыг мэдсэнээр та Бичвэрийн дамжуулж буй сургаалыг илүү сайн ойлгодог.

Жишээлбэл, Есүсийн сургаалт зүйрлэлүүд нь түүний амьдарч байсан цаг үеийн ахуй соёл дахь зан заншлуудад суурилсан байдаг. Мосе гол төлөв Израилын хөрш зэргэлдээ үндэстнүүдийн хиймэл шүтээний зан үйлд хариу болгон номуудаа бичжээ. Паулын бичвэрүүд нь олон бурханыг шүтдэг ертөнцөд амьдарч байсан Христэд итгэгч хүмүүст хандан бичигджээ. Бид энэхүү нөхцөл байдлыг ойлгосноор Бичвэр дэх сургаалыг хөрвүүлэхэд илүү сайн сургагдах болно.

Судлал Библи

Сайн судлал Библид Библи, тайлбар, Библийн гарын авлага, конкорданс, атлас бүгд багтсан байдаг. Судлал Библи нь таны судлах ажлын сайн эхлэл юм. Энэ нь хэвлэмэл эх сурвалж хэдий ч, өмнө нь дурдсанчлан зарим Библи судлалын вебсайтууд эсвэл цахим программ нь олон талаараа ижил, адилхан байдлаар ашиглах боломжтой байдаг.