Lesson 4: Elimu ya Kuitetea Imani ya Uumbaji

Jia alikuwa anatembea kwenye hifadhi ya pori siku ya Jumapili asubuhi. Wakati akiwa anaangalia maua, alianza kumsifu Muumbaji na akaanza kufikiria juu ya taarifa ya uumbaji katika kitabu cha Mwanzo. Mara akakutana na Lee akiwa anatembea kuja kwake.

Jia akaita, “Lee, je, hifadhi hii ni nzuri si ndiyo! Unadhani ilifikaje hapa?”

Lee akacheka, “Labda unafikiria kwamba Mungu wako asiyeonekana ndiye aliumba vitu vyote hivi?” Lakini mimi najua sayansi; kila mwana sayansi mahiri anajua kwamba dunia imekuwa ikigeuka geuka kwa mabilioni ya miaka. Viumbe vimekuwa vikikua na kugeuka kutoka maumbo rahisi na hadi viumbe vyenye maumbo utata. Uzuri wote huu umetokea kwa bahati nasibu na kwa muda wa mabilioni ya miaka.

“Tofauti kati yetu Jia, ni kwamba: imani yako katika uumbaji imeegemea kwenye imani kipofu; uhakika wangu katika mageuko haya yameegemea ukweli usioepukika. Hakuna mwanasayansi yeyote anayeamini katika uumbaji!”

Jia akasema, “Hilo linafurahisha sana. Nikuambie kitu – tuwekeane dau la changamoto. Jumapili ijayo mchana, tukutane tena kwenye hifadhi hii. Nitajibu changamoto yako: 'Taja hata mwanasayansi mmoja muhimu aliamini katika uumbaji!' Lakini utakutana na changamoto kutoka kwangu: Nipe mfano mmoja wa kitu chochote kisichokuwa na uhai ambacho kimeweza kugeuka na kuwa kiumbe hai. Ninaamini kwamba imani yako katika mageuko (mabadiliko) imeegemea 'imani' kama na mimi ilivyo imani yangu katika uumbaji! Tuyazungumzie hayo Jumapili ijayo”

► Unafikiri nini kuhusiana na kauli ya Jia? Je, imani ya mageuko imeegemea kwenye imani, au yaweza kuthibitishwa kisayansi? Vipi kuhusianana uumbaji?

Katika somo hili, tutajifunza ushahidi kwamba sisi tuliumbwa na Mungu. Ni jambo la kushangaza kwa ugumu wa wanadamu walio nao wa kujaribu kumkataa Muumbaji wetu. Vitabu vingi vimeandikwa na watu wanaopinga kwamba tuliumbwa na Mungu.

Wanamageuko hudai kwamba uumbaji siyo sayansi ya kweli. Wanadai kwamba sayansi ya kweli haiwezi kuwa na maelezo yoyote ambayo akili haiwezi kuelewa. Kwao, kila kitu ni lazima kiwe na maelezo yatokanayo na vianzo vya asili. Hata hivyo, madai kwa pande zote mbili za mageuko na uumbaji ni lazima tuyakubali kwa imani. Vyote ni “maoni yanayotokana imani.” Tunamaanisha nini kusema hivi?

Siyo mageuko wala uumbaji vinavyoweza “kuthibitishwa kisayansi.” Kwa pamoja uumbaji na mageuko hujaribu kuelezea mambo yaliyowahi kutokea nyakati za nyuma. Hili ni suala la kihistoria na siyo suala la kisayansi.[1]

Hakuna mwanadamu yeyote anayeishi kwa sasa aliyeona ulimwengu ulivyotengenezwa. Hakuna hata mmoja wetu aliyewahi kuona uumbaji au mageuko ya mwanadamu. Aidha tunalazimika:

1. Kuamini taarifa ya mtu mwingine kwa ajili ya kupata chanzo cha dunia - au

2. Kutafuta dalili nyingine zinazotuzunguka katika dunia.

Inaingia akilini kwamba kama Mungu alituumba sisi katika kiwango cha kuweza kufikiria asili na kusudi letu, atatueleza sisi uumbaji. Katika Biblia, Mungu anaelezea kuutengeneza ulimwengu na kila kitu kilichomo kwa siku sita. Katika somo lijalo, tutajifunza ushahidi kwamba Biblia iliandikwa na Mungu. Kama tunaweza kuwashawishi watu wengine kwamba Biblia inatokana na Mungu, tunaweza kuwatia nguvu kuamini kile ambacho Mungu alisema kuhusu mahali ambapo kila kitu kilitoka.

Wakristo wanaoamini katika uumbaji wanasema kwamba tunaweza kuiamini taarifa ya Mungu kuhusiana na mwanzo wa dunia. Tunaamini kwamba maneno yake katika kitabu cha Mwanzo 1-2 ni taarifa ya kweli ya uumbaji. Tuna imani na taarifa ya uumbaji kwa sababu tunayo imani katika Mungu aliyekivuvia kitabu cha Mwanzo.

[1]Wakati tunajaribu kuwashawishi wasiokuwa Wakristo kuhusu usahihi wa Biblia, tunapaswa pia tuwaelekeze kwenye ulimwengu unaotuzunguka na kuwasaidia waweze kuona kwamba taarifa za vianzo katika Biblia ndizo zenye mantiki sana kuliko nyingine kuhusu dunia yetu. Hatuwezi kutumia njia ya kisayansi peke yake katika kupima tukio la kihstoria la uumbaji kwa sababu hatuwezi tukauona mwanzo wa ulimwengu. Hata hivyo, tunaweza kuwaonyesha watu jinsi ushahidi wa kisayansi unavyounga mkono mtizamo wa kibiblia kuhusu uumbaji.

Mpelelezi huwa anatafuta ushahidi wa alama za vidole katika tukio la halifu ili kuweza kumpata mtu aliyefanya mauaji. Ushahidi unaopatikana huelekeza kwenye ukweli, Tunaweza kuangakia ushahidi wa kisayansi kama wa DNA kuonyesha kwamba, siyo bahati nasibu na muda wa miaka, ni Mungu alitenda tendo la uumbaji, Alama za vidole za Mungu zinapaitkana kila mahali katika ulimwengu huu.

Mtazamo moja wapo wa kuangalia ushahidi kutokana na dunia inayotuzunguka ni kuangalia yale ambayo wanamageuko na wanauumbaji wangeyaona kama imani yao ingekuwa ya kweli.

► Kama msimamo wa mageuko ungekuwa wa kweli, tutegemee kuona nini katika dunia yetu inayotuzunguka? [2] Kama msimamo wa uumbaji ungekuwa wa kweli tutegemee kuona nini katika dunia inayotuzunguka?[3]

Baada ya kujua ni nini kila nadharia inadokeza, tunaweza kuuliza, “Je, yale tunayoyaona karibu na sisi yanakidhi matarajio ya mageuko au uumbaji? Je, ni mtazamo gani wenye Ushahidi usioyumba? Je, matokeo ya uchunguzi wa wanasayansi yanaoana na mageuko au uumbaji?”

Tunaposoma ushahidi wa dunia yetu inayotuzunguka, tunaona kwamba dunia enaelezeka vizuri kwenye uumbaji na siyo kwenye mageuko. Kwa hakika, nadharia ya mageuko siyo ya kisayansi. haikubaliani kabisa kwenye ushahidi uliomo katika dunia yetu.

Miaka mia moja iliyopita, watu wengi waliamini kwamba uhai unaweza kwa mara moja kutokea kwenye kitu ambacho kilikuwa hakiishi. Walidhani kwamba kama utaacha sanduku la matakataka pembezoni mwa eneo lolote kwa muda mrefu, linaweza kuzalisha panya – kutokana na matakataka hayo yasiyokuwa na uhai.[1]

Louis Pasteur, mwanasayansi maarufu ambaye alikuwa pia Mkristo mwaminifu, alifanya majaribio mengi yaliyothibitisha sheria ya uhai hutoa uhai.

Wanamageuko huikataa sheria hii ya muhimu ya sayansi wanaposema kwamba uhai hauna budi utoke katika vitu visivyo na uhai angalao mara moja. Wanamageuko wengi hudhania kwamba uhai unaotokana na vitu visivyo na uhai huanza mapema vikiwa katika hali ya kemikali mchanganyiko. Ingawaje wanaijua sheria hii ya uhai hutoa uhai, hawako tayari kukubali kwamba Mungu alitengeneza uhai. Badala yake, wanasisitiza kwamba uhai ulitokana na vitu visivyokuwa na uhai. Hata hivyo, hakuna hata mwanasayansi mmoja aliyewahi kuunda uhai kutoka kwenye kitu kisichokuwa na uhai.

Tulijifunza Sheria ya Mwendojoto katika somo la 3, lakini acha tuzitafakari tena.

► Sheria ya kwanza ya mwendojoto ni ipi?[1]

Sheria ya kwanza ya mwendojoto inasema kwamba mata /nguvu aidha haiwezi kuumbwa au kuharibiwa. Mata iliyopo ilitoka mahali fulani; haiwezi kujitengeneza yenyewe. Hii inamaanisha kwamba mata na nguvu viliumbwa na chanzo cha nje, yaani Mungu. Mata mpya na nguvu mpya haviwezi kutoka mahali pasipokuwa na kitu.

► Sheria ya pili ya mwendojoto ni ipi?[2]

Sheria ya pili ya mwendojoto inalezea kwamba nguvu iliyokwishatumika katika dunia inageuzwa tena polepole kuwa nguvu isiyoweza kutumika tena. Inabadilika kutoka nguvu inayotumika hadi nguvu isiyotumika. Kwa mfano, mwanga wa jua hutengenezwa kutoka katika nguvu kubwa sana ya jua; lakini sehemu kubwa ya nguvu huishilia huko angani, na hata kile kinachofika duniani mara nyingi hakihifadhiwi kwa ajili ya matumizi. Nishati ambayo haiwezi kutumika katika ulimwengu inajulikana kama “hali ya kuharibika” (“entropy”).

Kwa pamoja, hizi sheria mbili zinasema kwamba kuna kiasi yenye mwisho cha mata na nguvu katika ulimwengu ambacho kinaendelea inazidi kuwa haiwezi kutumika. Ulimwengu unazidi kuzorota. Kwa hiyo, ni kwa jinsi gani hili linahitilafiana na dhana ya mageuko?

Wanamageuko wanaoamini kwamba hakuna Mungu lazima waseme (1) mata/nguvu havitokani na chochote - au (2) mata/nguvu wakati wote vimekuwepo. Chaguo la kwanza linahitilafiana na sheria ya kwanza ya mwendojoto. (Mata haiwezi ikapatikana pasipo na kitu.)

Chaguo la pili linahitilafiana na sheria ya pili ya mwendojoto. Kama ulimwengu wakati wote umekuwepo ukiwa na kiasi cha kudumu cha nguvu, na zaidi sana nguvu hii haitumiki, basi hadi sasa ulimwengu ungekuwa umezorota kabisa na hatungekuwepo. Wanamageuko hawako kisayansi wakati wanapohiilafiana na sheria za mwendojoto.

Kwa mujibu wa nadharia ya mageuko, aina mbalimbali za wanyama wa sasa polepole waligeuzwa kutoka maumbo rahisi, wakianzia na seli moja. Kama ndivyo ilivyo, tunategemea tuone aina mbalimbali ya maumbo ya mpito (kuanzia maumbo rahisi hadi tata kabisa) katika kumbukumbu za mabaki na alama za kale za kiumbe. Lakini baada ya miaka 150 ya uchimbuaji, wanasayansi hadi sasa bado hawajapata ushahidi za maumbo ya mpito.

Kukosekana kwa mabaki na alama za kale zinazoonyesha maumbo ya mpito za mageuzi kunapingana na utabiri wa mageuzi. Kwa kufanya ulinganifu, wanaounga mkono dhana ya uumbaji wanatabiri kwamba kunapaswa kuwepo na viumbe vinavyotofautiana kwa kila siku ya uumbaji, ambayo haitahitaji maumbo ya mpito wa mageuzi.

► Soma kitabu cha Mwanzo 1 na orodhesha kila kitu alichoumba Mungu kwa kila siku kwenye wiki yote ya uumbaji.

Kwa hiyo, ni nini tunachokipata kutoka katika kumbukumbu za mabaki na alama za kale za viumbe? Tunaona aina mbalimbali za viumbe vinavyotofautiana na mimea inayotofautiana. Kumbukumbu za mabaki na alama za kale za viumbe zinaashiria kwamba dhana ya uumbaji wa kibiblia ni ya busara zaidi kuliko dhana ya mgeuko/mageuzi.

► Kama kulikuwa na mbwa wawili tu kwenye safina ya Nuhu, ni kwa nini kwa sasa tunao mbwa wengi sana wa aina tofauti?

Watu wengi wa dhana ya mageuko wanasema kwamba tofauti zilizopo miongoni mwa wanyama, kama vile mbwa, ni uthibitisho kwamba mageuko yalifanyika kupitia uchaguzi wa asili. Wanasema kwamba mabadiliko ya maumbile husababisha aina mpya za mimea na wanyama.

Hata hivyo, mabadiliko mengi tunayoyaona kwa wanyama ni kwa sababu ya taarifa za maumbile ambazo siku zote zimekuwa kwenye DNA zao. Kwa mfano, angalia aina mbalimbali za mbwa. Je tofauti zilizopo kati ya hawa mbwa beagle na bulldog ni matokeo ya mabadiliko ya kawaida? Hapana. Sheria za Mendel za Jenetikia zinaeleza kwamba muungano wa vinasaba mbalimbali hutengeneza maumbo mbalimbali kwa mtoto. Mbwa aina ya Cocker spaniel hana tofauti sana na collie kwa sababu ya mabadiliko katika vinasaba (mutations), lakini ni kwa sababu sehemu fulani ya jamii ya mbwa ilitengwa kutokana na wengine na wakaanza kuzalishana kwa kuchanganya damu. Vinasaba vya cocker spaniel vilikuwa tayari ni sehemu ya dimbwi la vinasaba vya mbwa. Ingawaje mabadiliko katika vinasaba yanaweza kuwa na athari katika jamii, wingi wa tabia tunazoziona kwenye mchanganyiko wa mbwa wengi tofauti ni matokeo ya kuzaliana.

Kuzaliana kunaweza kumbadilisha mbwa kwa muda maalumu tu. Haijalishi mwenye mbwa atamzalisha mara ngapi, mbwa wake bado wataendelea kuwa mbwa. Mbwa hawezi akawa paka kupitia kuzaliana!

Mabadiliko katika vinasaba mbalimbali hayawezi kufanya kile ambacho wenye dhana ya mageuko wanasema wanaweza kufanya. Mabadiliko yanaweza kubadili kinasaba na kwa hali hiyo kuweza kubadili taarifa ya DNA, lakini mabadiliko katika vianasaba hayawezi kuongezea taarifa mpya kwenye DNA. Kwa mfano, mabadiliko katika vinasaba yanaweza kusababisha ng’ombe azaliwe na mguu wa ziada, lakini hayawezi kusababisha ng’ombe akawa na gamba la kobe. Kimsingi, ng’ombe hana vifaa vya maumbile vya kuweza kuzalisha gamba la kobe. Kuna mipaka ya kwa kiasi gani kiumbe kiweze kubadilika.

Watu wenye dhana ya uumbaji wanategemea kuwepo na mipaka ya kubadilika ndani ya viumbe mbalimbali tofauti. Uchunguzi wa maisha yanayotuzunguka unaonyesha kwamba kuna mipaka katika mabadiliko.

Watu wenye dhana ya mageuko wanategemea kuona ushahidi wa kubadilika kutoka aina ya kiumbe mmoja muhimu kuwa kiumbe kingine. Ushahidi wa utabiri wa wanamageuko haupo.

Ili kutoa muda kwa wanyama kugeuka kwa bahati nasibu, watu wenye dhana ya mageuko wanadai kwamba ulimwengu una umri wa mabilioni ya miaka. Tumeshaona kwamba mageuko yatakuwa hayawezekani hata kama ulimwengu utakuwa na umri wa mabilioni ya miaka. Lakini kuna sababu nyingi za kuamini kwamba ulimwengu ni mchanga. Asilimia 90% ya mbinu zilizotumika kutafuta umri wa ulimwengu zinatoa sababu za kuthibitisha kwamba ulimwengu hauwezi ukawa na umri wa mabilioni ya miaka.

DNA ndani ya bakteria wa “Kale”

Wanasayansi wa dhana ya mageuko walipata bakteria ndani ya jiwe la chumvi lililofikiriwa kuwa na umri wa miaka milioni 250, lakini walishangazwa na ugunduzi wao kwamba bakteria waliokutwa walikuwa bakteria [sawa] na bakteri wa sasa. Wanasayansi walishangazwa pia kwamba DNA ya huyo bakteria ilikuwa bado haijabadilka kabisa. Kama kweli mawe ya chumvi ambako bakteria hao walipatikana yalikuwa yamewekwa na mafuriko ya mvua yaliyotokea miaka 4500 iliyopita, basi kutakuwepo na uwezekano mkubwa wa kuwa bila mabadiliko na kuwa sawa na bakteria wa sasa.

Tishu laini katika mifupa ya Dinosaur

Mwaka 2005, Dr. Mary Schweitzer alikuta chembechembe nyekundu za damu na himoglobini kwenye mifupa ya dinosaur iliyoko Montana. Hii imesababisha kuwepo tatizo kubwa kwenye nadharia ya mageuko. Kisayansi, tishu laini haziwezi kudumu kwa zaidi ya miaka elfu chache. Kwa uhakika haiwezi kudumu kwa miaka milioni 65 tokea wakati wenye dhana ya mageuko walipofikiria kwamba dinosaur wa mwisho aliishi.

Kiwango cha Chumvi katika Bahari

Chumvi inamiminika kwa wingi kuelekea baharini kuliko inavyotoka. Bahari haijakaribia kuwa ya chumvi kabisa kwa sababu hili lilikuwa lifanyike kwa mabilioni ya miaka. Ulimwengu hauwezi kuwa na umri wa mabilioni ya miaka kutegemeana na kiwango cha chumvi kilichoko kwenye bahari.

Maafa Makubwa ya Mafuriko ya Dunia

Mafuriko ya Nuhu yanakubaliana na hoja kuwa ulimwengu ni mchanga kwa sababu kama Mafuriko ya dunia [yaliuharibu] ulimwengu, na kusababisha matabaka mengi katika safu ya kijiolojia, basi haya matabaka hayakutandikwa chini kwa mamilioi ya miaka.

Kama matabaka ya miamba yaliwekwa haraka na kupangana bila kuvunjika, inaonesha ushahidi pia kwamba aina tofauti za mimea na wanyama vilizikwa na haya mafuriko makubwa yenye takataka za chini (mashapo), basi safu ya kijiolojia haipaswi ielezewe kama ya mamilioni ya miaka ya maendeleo ya polepole ya viumbe wengine, bali badala yake ielezwe kwa kurejea kwenye mafuriko ya madhara makubwa ambayo yalizika na kuhifadhi masalia ya mimea na viumbe vikiwa havina dosari yeyote ndani ya ulimwengu mchanga.

Kuna maswali machache ambayo watu wanaoamini katika dhana ya mageuko (mabadiliko) wanapata muda mgumu kuyajibu, kwa sababu mageuko siyo ufafanuzi unaotosheleza ukweli. Kama utazungumza na mtu anayekubaliana na dhana ya mageuko, maswali haya yanaweza kuwasadia kufikiri kuhusiana na kile wanachokiamini na kuhoji imani zao.

1. Ni kwa jinsi gani mihemuko kama ya upendo inakua?

2. Ni kwa jinsi gani kufikiri kwa hali ya juu kunakua?

3. Ni kwa jinsi gani hatua ya usanidimwanga (photosynthesis) inabadilika?

4. Ni kipi kilianza kukua kwanza, mimea au wadudu wanaokaa juu yake na kusambaza mbelewele kwenye mimea?

5. Je, unaweza kunipa mfano wa mabadiliko katika vinasaba ambayo yameongeza kwa upya maelezo ya maumbile kwa kiumbe?

6. Ni kwa jinsi gani utaelezea mwanzo wa asili wa seli hai ya kwanza kutoka katika mata isiyokuwa na uhai?

7. Kwa nini baadhi ya wana-mageuko ambao hutambua kwamba uhai usingetokea katika maisha yasiyokuwa na uhai katika ulimwengu huu hutoa maoni kuwa maisha yalihamishwa kutoka ulimwengu mwingine – wakati wanajua kwamba wanalisogeza tu tatizo kwenye upande mwingine wa ulimwengu?

8. Kama unaamini kwamba mata/nguvu vimekuwpo siku zote, utashughulikaje na Sheria ya Mwendojoto inayosema kwamba, kuna kiwango maalumu cha nguvu katika ulimwengu, lakini nguvu hii inazidi kutotumika zaidi na zaidi. Je, ulimwengu hautakuwa umeenda chini hadi sasa?

9. Je, unao uhakika na majibu yako kwamba yana mantiki, ni sahihi, na yamethibitika kisayansi, au una imani kipofu katika nadharia ya mageuko?

Katika somo hili, tumeona kwamba mageuko hayaendani na kweli za kisayansi. Utabiri wa watu wanaoiamini dhana ya mageuko hauungwi mkono na ushahidi wa dunia yetu. Wanategemea kuona ushahidi kwamba uhai unaweza ukatoka katika vitu ambavyo havina uhai; wanategemea muda na bahati nasibu ya kuweza kutengenezwa kitu chenye utata; wanategemea mabadiliko yaweze kuelezea mageuko kutoka seli moja ya kiumbe hadi kuwa mwanadamu; na wanategemea kupata aina za maumbo ya mpito kati ya makundi makubwa ya mimea na wanyama. Pamoja na hayo, bado matazamio yao hayajatekelezeka.

Watu wenye dhana ya mageuko wanapingana na sheria za mwendojoto; wanapingana na sheria za maumbile; wanapingana na rekodi za masalia ya mtu wa zamani, na wanapingana na ushahidi wa ulimwengu mchanga. Hawana uwezo wa kujibu maswali magumu yanayohusiana na nadharia yao kwa sababu nadharia yao siyo ya ukweli.

Wale wote wanaoamini kwamba Mungu alitumia mageuko wamekubaliana na nadhria za kibinadamu kuhusu umri wa ulimwengu na mageuko, wakati huo huo wakipuuzia mafundisho ya wazi ya Biblia.

Ushahidi kutoka kwa dunia inayotuzunguka, kwa uwazi kabisa inaunga mkono imani katika Mungu na uumbaji wake kuliko mageuko. Mategemeo ya watu wenye kuamini dhana ya uumbaji wanaungwa mkono na utafiti wa kisayansi. Wakristo wanatambua kwamba uhai ni lazima utokane na uhai; na kwamba hatimaye maisha yetu ya kimwili na maisha yetu ya kiroho yanatoka kwa Mmoja ambaye ndiye Njia, Kweli, na Uzima. Tunatambua kwamba haijatokea sisi kuwepo kwa kubahatisha.

Tunaamini katika yeye aliye msanifu Mkuu. Tunakubaliana na sheria za mwendojoto na kanuni za mabadiliko. Hizi zote hazijapingana na imani yetu. Kumbukumbu za masalia ya kale ya mimea na wanyama ni sawa na imani yetu kwamba Mungu aliumba kila kitu kama kinavyoonekana. Tunaamini kwamba Bibila inafundisha kuwa ulimwengu kwa kiasi kikubwa ni mchanga, kwahiyo ushahidi kwa ajili ya ulimwengu ulio mchanga hautusumbui. Wanaoamini katika uumbaji kwa pamoja wanaye Mungu na sayansi upande wao! Tunayo imani katika taarifa ya uumbaji kwa sababu tuna imani katika yeye aliye Muumbaji.

Sikiliza ushuhuda wa mwanasayansi msomi ambaye alikutana na ushahidi na akawa mwamini mwenye msimamo wa dhana ya uumbaji na Ukristo.

Dr. Richard Lumsden[1] (1938-1997) alikuwa profesa wa elimu ya vimelea na seli za viumbe (biolojia) katika Chuo Kikuu cha Tulane. Alitumika kama mshauri kwa wahitimu wa shahada ya uzamili, na ameandika majarida mengi ya kisayansi. Alifundishwa dhana ya mageuko ya Darwini. Sayansi ilikuwa ndiyo dini yake. Dr. Lumsden aliamini kwamba dhana ya mageuko ya Darwini ndiyo kanuni ya kisayansi iliyokuwa imejengeka, na mara nyingi alikejeli imani za Kikristo.

Siku moja, mwanafunzi (msichana) alikuja ofisini kwake kuuliza maswali kuhusiana na mhadhara wa siku hiyo uliokuwa juu ya mageuko. Mwanafunzi hakupingana na chochote alichofundisha. Badala yake, aliuliza mfululizo wa maswali:

• Je, maisha yalitokeaje?

• Je, DNA si ni kitu tata sana kiasi kwamba hakiwezi kujitokeza kwa bahati?

• Kwa nini kuna nafasi za kumbukumbu za masalia ya kale ya viumbe na mimea kati ya makundi tofauti?

• Ni vitu gani vinakosekana kati ya sokwe na mwanadamu?

Mwanafunzi hakupenda kushindana; aliuliza maswali tu. Dr. Lumsden akatoa majibu yenye viwango vya mageuko kwa mujibu wa yale maswali. Lakini hakuwa anajisikia mwenye furaha kutokana na mazunguzo yale. Hakuwa amejiandaa kwa maswali ya uhakika kama yale. Wakati alipokuwa anajibu, alianza kufikiri, “Haya ni makosa. Ninachojua kuhusu biolojia ni kinyume kabisa na ninayosema.”

Baada ya muda, mwanafunzi alimshukuru mwalimu kwa majibu yake na akaondoka. Kwa nje, Dr. Lumsden alionekana mwenye uhakika; lakini kwa ndani, alikuwa ameteketea. Alijijua kwamba kile alichokuwa amemweleza mwanafunzi huyu kilikuwa cha uongo. Dr. Lumsden alikuwa na unyofu wa kukabiliana na mashaka yake. Alianza kusoma na kujifunza hoja zote zinazoshabihiana na mageuko. Mwishowe, alitambua kwamba kwa kutegemea ushahidi wa kisayansi, anapaswa aukane u-Darwini. Dr. Lumsden akawa mwamini wa dhana ya uumbaji.

Lakini baadaye Dr. Lumsden alikabiliwa na swali jingine jipya. “Kama dunia ilikuwa imeumbwa, ni nani Muumbaji?” Muda mfupi baadaye, mtoto wa kike wa Lumsden alimpa ukaribisho wa kushiriki kanisani. Hapo awali, hakuwa na moyo wa kupenda dini; lakini sasa alitamani kujua kama Biblia ilikuwa kweli. Je, Mungu wa Biblia ndiye aliyeiumba dunia?

Dr. Lumsden alisikia habari njema kwamba Mungu alimtuma Mwanaye kulipa adhabu ya dhambi zetu na kutoa msamaha kwa wanadamu na uzima wa milele. Mwisho wa ibada, mchungaji aliwaita waliokuwa bado hawajaamini ili kumpokea Kristo mbele ya hadhara. Asubuhi ile, mtu aliyekuwa haamini kama Mungu yupo na mwenye kuitikadi dhana ya mageuko, anauona ushahidi wa uumbaji, akainama mbele za Muumba wake akageuka kuwa mwamini.

Jumapili iliyofuata, Jia alikuja bustanini mapema. Alikuwa na shauku ya kukutana na Lee! Lakini alipomwona Lee, Jia alijua kwamba hakuwa na shauku kubwa sana. “Kuna tatizo gani? Je, umeleta jibu la swali langu? Jia aliuliza.

Lee akasema, “Nimejisomea kwa wiki nzima, lakini sijaweza kupata mfano hata mmoja wa kitu kisichokuwa na uhai kuweza kuwa kiumbe chenye uhai. Ninaanza kuihoji sayansi yangu. Yawezekana imani yangu katika mageuko iko kwenye msingi wa imani ya Darwini badala ya ushahidi wa kisayansi. Sitaki hivyo!”

Jia akacheka, “Nadhani uko sahihi. Unaamini katika Darwini; Mimi ninaamini katika Muumbaji. Nadhani dunia inatoa sababu za kutosha kuamini katika suala la uumbaji wa Mwanzo.”

Ghafla Le akafunguka, “Sawa,ninaweza nisiwe na jibu la swali lako, lakini nadhani na wewe pia hukuweza kupata jibu la swali langu! Je, uliweza kumpata hata mwanasayansi mmoja maarufu sana anayeamini katika taarifa ya uumbaji?”

Jia akacheka. “Uko sahihi, Lee. Sikumpata mwanasayansi mmoja anayeamini katika dhana ya uumbaji. Nimepata dazani ya wanasayansi maarufu wanaoamini katika dhana ya uumbaji! Kwa jinsi wanasayansi wanavyozidi kujifunza kuhusu hii dunia, ni kwa jinsi hiyo hiyo wanavyozidi kutambua kwamba ushahidi unaelekeza kwa Muumbaji. Siwezi nikakuchosha kwa orodha ndefu; lakini jaribu kuona kama unayatambua majina haya, Lee.”

Jia alianza kuorodhesha baadhi ya wanasayansi mashuhuri katika historia:

• Copernicus, ambaye mwanzo alitambua kwamba jua liko katikati ya ulimwengu.

• Galileo, anayechukuliwa kama “Baba wa Sayansi ya sasa.”

• Johannes Kepler, ambaye mwanzoni alielezea mwenendo wa sayari.

• Sir Isaac Newton, aliyeandaa sheria ya nguvu ya uvutano.

• Robert Boyle, anayedhaniwa kwamba ndiye mkemia wa kwanza wa zama hizi.

• Louis Pasteur, aliyetengeneza chanjo ya kwanza ya kichaa cha mbwa na kimeta.

• Max Planck, aliyeanzisha mitambo ya kisasa.

“Lee,” Jia alihitimisha, “Kama ukiuchunguza ushahidi, utaona kwamba akili za wanasayansi maarufu katika historia zimeelewa kwamba maelezo pekee ya uzuri na utata wa dunia yetu ni kwa Mungu wa nguvu za milele na uumbaji. Kuna sababu nzuri na za msingi za kumwamini Muumbaji.”

(1) Elimu ya kuitetea imani na Kichwa: Utaanza kipindi kinachofuata kwa mtihani kutokana na maswali ya tafakuri yaliyoko katika Somo la 4. Jifunze maswali haya kwa uangalifu kwa maandalizi ya mtihani.

(2) Elimu ya kuitetea imani na Moyo: Unaweza ukawa unao marafiki au wanafamilia ambao wameshawishika kwamba mageuko ni kweli. Kabla ya kushirikishana nao taarifa ya somo hili, omba msaada wa Roho Mtakatifu. Mwombe Mungu awavuvie ukweli kuhusu uumbaji mkuu wa Mungu.

(3) Elimu ya kuitetea imani na Mikono: Fikiria kuhusu mtu yeyote aliye na maswali yanayohusiana na uumbaji. Mwulize mtu huyo kama unaweza kushirikishana naye yale yote uliyojifunza katika somo hili. Kama mtu huyo anaamini katika mageuko, uliza maswali kutoka sehemu ya mwisho ya somo hili. Toa taarifa darasani ya mwingiliano wako na huyu mtu.

(1) Inamaanisha nini kusema kwamba kwa pamoja mageuko na uumbaji ni “maoni yanayotokana imani”?

(2) Sheria ya uhai hutoa uhai inafundisha nini?

(3) Kwa mujibu wa sheria za ________________, kuna kiasi fulani cha kudumu cha mata na nguvu katika ulimwengu. Nguvu hii inazidi kuendelea kutotumika zaidi na zaidi.

(4) Kwa mujibu wa nadharia ya mageuko, ni masalia gani tunayopaswa tuyatafute?

(5) Je, Maelezo ya Biblia kuhusiana na uumbaji yanatabiri nini kuhusiana na mabadiliko ya maumbile?

(6) Toa mifano mitatu ya ushahidi wa kisayansi kuhusu ulimwengu mchanga.

(7) Nukuu kutoka kichwani Mwanzo 2:1-3.