Lesson 1: Utangulizi wa Elimu ya Kuitetea Imani

Jia ni Mkristo mchanga wa Taipei. Amekuwa Mkristo kwa mwaka mmoja. Kwa miezi michache iliyopita, amekuwa akijaribu kushiriki katika Injili na Lee, aliye jirani yake. Lee siyo mwamini na anapenda kumwuliza Jia maswali magumu sana. Mara nyingine Jia anafikiri kwamba Lee ana mashaka ya kweli na anatafuta ukweli; wakati mwingine anafikiri kwamba anataka tu kubishana. Hata hivyo, pamoja na kusudio lake hilo, Jia hujaribu kuwa na heshima na kuonyesha upendo wa Kikristo. Hata akiwa mwamini mchanga, anatambua kwamba siyo tu akili yake, bali hata roho yake, vinavyopaswa kumdhihirisha Kristo kwa jirani yake.

Wiki hii, Lee kwa msisimko alikuja kwa Jia. Kutoka kwenye mtandao, alikuwa amepata orodha ya mambo kumi ya “kuwachanganya Wakristo.” Mtandao unasema, “Hakuna Mkristo atakayeweza kujibu maswali haya. Maswali haya yatadhihirisha kwamba Biblia haiwezi kuaminika.”

Lee akasema, “Jia, nina swali la kukuuliza. Unasema kwamba Biblia ni neno la Mungu na haliwezi kuwa na makosa. Katika Marko 15:25 panasema kwamba Yesu alisulibiwa kwenye muda wa saa tatu, yaani 03:00 asubuhi. Yohana 19:14 anaelezea kwamba Pilato hakuwahi kuitoa hukumu yake hadi ilipofika saa sita, yaani 06:00 mchana. Kama Biblia ni Neno la Mungu, kwa nini aya hizi zinapingana?

► Kama Jia atakuja kwako kwa msaada, utamjibuje? Utakuwa na wasiwasi kwamba Lee amepata kosa katika Biblia? Je, unafikiri kwamba ni muhimu kuwa na uwezo wa kuitetea imani yako?

Kariri ufafanuzi huu wa Elimu ya kuitetea imani ya Kikristo: Elimu ya kuitetea imani ya Kikristo ni kuwasilisha ushahidi unaothibitisha ukweli wa Imani ya Kikristo.

D. James Kennedy alishawishika kuandika kitabu kinachohusiana na elimu ya kuitetea imani baada ya kusikia mahojiano kwenye radio. Mtayarishaji wa kipindi alikuwa anamhoji mtu asiyeamini kwamba Mungu yupo. Kennedy anashuhudia:

Wakati nikiwa na hofu nikawa najaribu kupiga simu kwenda katika kituo kile, nilisikia zaidi ya watu Wakristo waliokuwa wakipiga simu wakitaka kuzungumza na huyu mtu. Ilionekana kwamba kila Mkristo aliyekuwa akipiga simu alikuwa hana uwezo wa kutoa sababu za kwa nini ana imani aliyo nayo. Kila aliyepiga simu alikuwa anaanza na, “Biblia inasema…” Yule kafiri akawa anajibu, “Kwanini unaiamini Biblia?” Kila mmoja alijikuta anakwama akisema maneno kama, “Sawa, nimeiweka moyoni mwangu.” Yule kafiri naye akawajibu, “Sawa, kwangu mimi haikuwa ndani ya moyo wangu, kwa hiyo siwezi kuiamini.”[1]

► Utamjibuje huyu kafiri?

Katika kozi hii, utajifunza majibu ya maswali kama yafuatayo:

• Je, tunaweza kujua kama Mungu yupo?

• Vipi kuhusu tatizo la kuteseka na uovu vilivyopo katika dunia?

• Uumbaji unatufundisha nini kuhusiana na Mungu?

• Je, Agano Jipya ni la kuaminika?

• Je, unabii kuhusiana na Masihi katika Agano la kale umetimia katika Yesu?

• Je, ni kweli kwamba Yesu alifufuka katika wafu?

• Je, Ukristo ndio njia pekee ya kwenda mbinguni?

• Utatu Mtakatifu ni nini?

• Wakristo wataitikiaje kuhusu imani ya kwamba vitu vyote (miti, mawe upepo n.k.) vina roho?

• Ni nini kinaenda kutokea kwa wale watu ambao hawajawahi kabisa kuisikia Injili?

Elimu ya kuitetea imani ni muhimu wakati tunafanya Uinjilisti na baada ya kufanya Uinjilisti. Wakati tunafanya Uinjilisti ni pale tunapomsaidia mtu kuja karibu na kutaka kumpa Kristo maisha yake. Mkristo anaweza kutumia elimu ya kuitetea imani katika kuondoa vizuizi vyote vya ujuzi na elimu vilivyoko kwenye njia ya mtu ambaye anataka kuipokea imani. Baada ya Uinjilisti ni yale yanayofanyika katika kuwasaidia Wakristo kuwa na nguvu katika imani yao baada ya kuwa wameokoka na kuipokea imani.

Kwa nini elimu ya kuitetea imani ni muhimu tunapofanya uinjilisti? Ni kwa sababu watu wengi huja kwa Kristo baada ya kujifunza ushahidi wa ukweli uliopo kuhusiana na Ukristo.

C.S. Lewis hakuamini kwamba Mungu yupo, alikuja kugeuka kuwa Mkristo baada ya kugundua kwamba Ukristo ni wa kweli. Akizungumzia maisha yake kama kafiri, C.S. Lewis alisema, “Nilikuwa najidhania nimewamaliza Wakristo kabisa.” Lakini “kwa kijana anayetaka kubakia kweye ukafiri kikamilifu hawezi kuwa makini vya kutosha katika kusoma kwake. Kuna mitego mingi kila mahali….”

Ushahidi kuhusiana na Ukristo ulikuwa wa kuvutia sana kiasi kwamba Lewis hakuweza kuukwepa. Alisema kwamba alifikishwa mahali pa kuamini kwamba Mungu yupo, “akijaribu kupuuzia, kushindana, kukasirika na akipepesa macho yake huku na kule ili apate mahali pa kutorokea.” Mungu alipofanya kazi katika maisha ya Lewis, akawa Mkristo aliyejitoa kabisa na akaiita historia yake ya kuokoka kama ni Surprised by Joy (“Kushangazwa kwa furaha.”)

Josh McDowell naye alikuwa ni mtu aliyekuwa na mashaka mengi akiukanusha sana Ukristo. Alikuja kugundua kwamba ushahidi unaelemea upande wa ukweli wa Ukristo. McDowell alibadili imani yake potofu na kuwa Mkristo, na aliandika kitabu, Ushahidi ambao Unahitaji Uamuzi, kwa lengo la kuthibitisha ukweli wa imani ya Kikristo.

Lee Strobel, mwandishi wa kitabu kiitwacho The Case for Christ (Shauri la Kristo), alikuwa kafiri aliyekuja kuwa Mkristo baada ya kujifunza ushahidi wa Ukristo. Mojawapo ya vitabu alivyosoma ni kile kilichokuwa kimeandikwa Evidence that Demands a Verdict (“Ushahidi ambao Unahitaji Uamuzi”).

Elimu ya kuitetea imani ni chombo muhimu sana kwa matokea makubwa katika Uinjilisti wa wakati uliopo. Tunapowakilisha elimu ya kuitetea imani kwa mtu ambaye haamini kabisa kwamba Ukristo ni wa kweli, tunaweza kuondoa vizuizi vya ufahamu na ujuzi vinavyomzuia katika kuiamini Injili. Kwa njia hii, elimu ya kuitetea imani inaweza kukusaidia katika kuishirikisha imani yako.

Elimu ya kuitetea imani pia inasaidia baada ya Uinjilisti. Elimu ya kuitetea imani haitakusaidia tu katika kuishirikisha imani yako kwa watu wengine, lakini pia itaimarisha imani yako na imani ya watu wengine. Hii ndio inayomaanisha, ‘baada ya Uinjlisti.’ Kwa nini elimu ya kuitetea imani ni muhimu kwenye wakati wa ‘baada ya Uinjilisti’? Kujua ni kwa nini umeamini kutakufanya uwe na nguvu katika imani ya Kikristo.

Hata watu wengi wanaojitambulisha kuwa wamezaliwa mara ya pili hujikuta wakifiri kwamba haijalishi mtu yuko katika dini gani kwa sababu imani zote zinafundisha masomo yale yale yanayohusiana na maisha. Wakristo wengi hawajajua ni kwa nini wanaamini kile wanachokiamini. Wako wazi kudhuriwa na mashambulizi ya kuharibu imani kutoka kwa watu waliojaa mashaka na wasiwasi. Kujifunza elimu ya kuitetea imani kutakuandaa kujibu maswali ya watu wenye mashaka wanaojaribu kuivuruga na kuisambaratisha imani yako.

Je, uelewa wa elimu ya kuitetea imani ni lazima kwa mtu ili aweze kuamini katika Kristo? Hapana. Wako Wakristo wengi ambao walimwamini Kristo hata kabla hawajajua historia na ushahidi wa kisayansi unaounga mkono usahihi wa Biblia. Pia bado inawezekana watu hawa hawa wakachanganyikiwa na uongo wa Shetani anaowaambia baadaye kuhusiana na Yesu. Shetani anataka awapokonye imani wale ambao wameweka tumaini lao kwa Kristo. Hiyo ndiyo sababu mojawapo ya kwa nini ni muhimu sana kujifunza sababu thabiti zenye akili kuhusiana na imani.

Sababu kubwa inayotufanya tujifunze elimu ya kuitetea imani ni kwamba Biblia ianatueleza kuwa ni lazima wakati wote tuwe tayari kuitetea imani yetu. Mtume, Petro aliandika:

Bali mtakaseni Kristo Bwana mioyoni mwenu, mwe tayari siku zote kumjibu kila mtu awaulizaye habari za tumaini lililo ndani yenu; lakini kwa upole na kwa hofu.[1]

Jina la Kigiriki linalohusiana na “kutetea” ni apologia. Katika Ugiriki ya zamani, neno apologia limehusishwa katika kumtetea mtu aliyeshitakiwa mahakamani. Mlalamikaji atawakilisha malalamiko yake (categoria). Kisha mlalamikiwa atawakilisha utetezi wake (apologia).

Katika 1 Petro 3:15 panajibu maswali matatu kuhusiana na elimu ya kuitetea imani.

1. Kuna haja yeyote ya kutumia elimu ya kuitetea imani? Ndiyo, Wakristo wanapaswa wakati wote wawe tayari kutoa utetezi na maelezo yenye sababu za sisi kuwa na imani ya Kikristo.

2. Tuwafikie nani kwa elimu ya kuitetea imani? Mtu yeyote anayehoji sababu za sisi kuwa na imani ya Kikristo.

3. Tuiwasilisheje elimu ya kuitetea imani? Kwa upole na heshima.

Mbali na maagizo haya, je, Biblia yenyewe inatoa mwongozo wowote kuhusiana na matumizi ya elimu ya kuitetea imani? Ndiyo. Kwa mfano, Luka anerejea “shahidi nyingi zisizokuwa na shaka” ambazo Yesu alizitumia kuthibitisha kwamba angekuwa hai baada ya kufufuka (Matendo 1:3). Pia katika kitabu cha Matendo 17 kinatuambia kwamba Paulo, wakati akiwa Athene, alizungumza kupitia madhabahu za Wagiriki za “miungu isiyojulikana” katika kuwakilisha suala la Ukristo, Waandishi wa Biblia walihakikisha wasomaji wao wanaelewa kwamba madai yao waliyokuwa wanayatoa yanashikamana kabisa na ukweli.

► Ni wakati gani tunapaswa kuwakilisha elimu ya kuitetea imani? Tuiwakilishe kabla au baada ya kuwakilisha Injili?

Sheria ya ujumla ni hii: Wakati unaposhirikisha imani yako kwa mtu mwingine, wakilisha injili kwanza. Kisha, kama itahitajika, tumia elimu ya kuitetea imani kuunga mkono injili iliyowakilishwa.

Kuna mambo ya pekee ya kuangaliwa katika sheria hii. Kwa mfano, mara nyingine unaweza kuwa unahitajika kutumia mada yenye elimu ya kuitetea imani katika kuwakilisha ujumbe wa Biblia. Kumbuka kwamba Injili ndiyo muhimu kwanza. Tumia elimu ya kuitetea imani kama watu wataleta upinzani au kama endapo kwa kuitumia elimu ya kuitetea imani kutatoa nafasi nzuri ya kuwakilisha Injili.

Kwa kuwa Injili ndio msingi mkuu wetu wa ujumbe, ni muhimu kuwa na uelewa mzuri wa Injli. Kitabu cha 1 Wakorintho 15:1-4 kinatoa muhtasari wa “habari njema.”

• Kristo alikufa kwa ajili ya dhambi zetu.

• Alizikwa.

• Alifufuka na akajionyesha tena kwa watu wengi akiwa hai.

Maandiko mengine yanaonyesha matokeo ya kifo na ufufuko wa mwili wa Kristo:

• Tunaweza kuwa na msamaha na utakaso wa dhambi.[1]

• Tunaweza kuchukuliwa kama watoto wa familia ya Mungu na kukaa na Roho wa Mungu.[2]

• Tunao uwezo wa kuishi maisha ya utakatifu na kumpendeza Mungu.[3]

• Tutakuwa na mwili mpya wa ufufuo wa kuishi milele pamoja na Kristo katika mbingu mpya na nchi mpya.[4]

Huu hapa ni muhtasari wa habari njema: Injili ni habari njema ambazo tunaweza kuokolewa kwa imani kupitia kwa mwanadamu Kristo aliyekufa na kufufuka. Kuuelezea ujumbe huu wa Injili kwa mtu mwingine, hapa kuna mbinu iliyofanyiwa majaribio kwa muda:

Msingi mkuu wa ujumbe wa Biblia[5]

Anza kwa kuwauliza watu ni nini msingi mkuu wa Biblia. Thibitisha majibu yao, kisha useme, “Je ninaweza kuwaonyesha picha ya mchoro inayoonyesha kile ninachokiona mimi kuwa ni msingi wa ujumbe wa Biblia?”

Kama watakuruhusu, sema yafuatayo wakati ukiwa unachora mchoro, (ongeza takwimu, maumbo, na maneno unapokuwa kwanza ukielezea maana zinazoambatana nazo).

Msingi wa kwanza wa Biblia ni huu: Mungu alituumba sisi, kama familia ya kibinadamu, tuwe na uhusiano wa upendo mtakatifu na yeye. Lakini tumetenda dhambi, na dhambi yetu ikatuwekea ufa mkubwa kati yetu na Mungu. Biblia inauita utengano huo kama kifo. Kwa ukweli, kama tukifa kifo cha kawaida wakati huo huo tukiwa tumekufa kiroho, tutatengwa milele na Mungu mahali panapoitwa Kuzimu. Hizi ndizo habari mbaya za Biblia.

Habari njema ni kwamba Mungu anatupenda na hapendi tuende Jehanamu. (Yohana 3:16). Mungu Baba alimtuma Mungu Mwana, Yesu, duniani kuja kufa msalabani, na afufuke kutoka kwa wafu, ili ushirika wetu na Mungu uweze kurejeshwa.

Sasa kama tutatubu – kama tutageuka kabisa katika dhambi zetu (Matendo 3:19) – na kama tutampokea Kristo katika mioyo na maisha yetu – tukimwamini yeye atatusamehe sisi (Yohana 1:12) – ndipo mara moja tunatoka mautini kuingia uzimani, (tutakuwa tumelivuka daraja). Tutaingia kwenye uhusiano na Mungu, na kufanyika kuwa uzao mpya. Mwisho wa yote, wale wote wanaomwamini Kristo pekee yake kwa ukombozi wake wataingia mbinguni kwa ajili ya kuishi kwenye maisha ya umilele ya ushirika wa furaha na Mungu pamoja na wale wote watakaokuwa wanamjua Mungu kwa usahihi.

Huo ndio msingi mkuu wa Biblia. Naweza kukuuliza…

• Wewe unajiona uko wapi katika mchoro huu?

• Unataka uwe wapi?

• Kuna kizuizi chochote kinachokuzuia usiweze kuchukua hatua sasa hivi?

[1]Kila Mkristo anatakiwa kujua ni kwa nini ameamini. Kila Mkristo anahitaji kufahamu misingi ya imani yake.

Vipi kuhusiana na wasioamini? Ni nini jukumu la msingi la elimu ya kuitetea imani kwa wasioamini? Kwa mujibu wa Josh McDowell, kuna sababu tatu za watu kumkataa Kristo:

• Ujinga (mara nyingi huu ni ujinga wa kujitakia)

• Kiburi

• Matatizo ya maadili.

Kuna watu wengi ambao wana mashaka ya akili kuhusiana na ukweli wa Ukristo. Tatizo la hawa watu ni ujinga wao katika kuijua imani ya Kikristo. Watu hawa wanahitaji elimu ya kuitetea imani.

Watu hawa wanaleta upinzani wa kiakili kama udhuru wa kuepuka kukubali sababu zinazowafanya wasikubali kuamini. Watu hawa wanaweza kuwa ni wenye kiburi au wana dhambi ambazo hawataki kuachana nazo. Tunapaswa tutambue ni sababu gani za msingi zinazowafanya watu hawa wamkatae Kristo na kukabiliana nao katika hali yao ya ukweli wa dhambi zao na kiburi chao. Hata hivyo, tunapaswa kushughulikia upinzani wao wa kiakili. Mara nyingi watu hawa wanahitaji majibu ya upinzani wao wa kiakili kabla hawajatambua sababu zao za kumkataa Kristo. Kwa sababu ya hili, kila mtu anayeanzisha upinzani wa kiakili anahitaji elimu ya kuitetea imani, bila kujali uzito wowote wa sababu zake alizo nazo za upinzani.

C.S. Lewis alizaliwa kwenye familia ya Kikristo nchini Ireland. Babu wa baba yake alikuwa mtumishi katika dhehebu la Wamethodisti, na babu yake alikuwa mwamini wa dhehebu la Anglikana. Hata hivyo, baada ya mama yake kufa kwa ugonjwa wa saratani, Lewis alifikia uamuzi kwamba Mungu alikuwa Mungu mkatili sana. Akiwa katika umri wa miaka kumi na tatu, Lewis alijiamulia kuwa mtu asiyeamini kwamba Mungu yupo (kafiri).

Lewis alikuwa mwanafunzi mwenye akili sana katika fani ya fasihi kwenye Chuo kikuu cha Oxford. Baada ya kuhitimu mafunzo yake, alikuja kuwa mmoja katika wakufunzi maarufu sana wa fasihi katika Chuo cha Magdalena, Oxford. Watu wawili maarufu sana waliokuwa marafiki wa Lewis katika kitivo cha Kiingereza, Hugo Dyson na J.R.R. Tolkien, walikuwa Wakristo. Kupitia majadiliano kati ya watu hawa na masomo yake mwenyewe, Lewis aligundua ukosefu wa akili uliokuweko katika kuamini kwamba hakuna Mungu.

Mwaka 1929, Lewis aliweza kukiri ukweli kuhusu uwepo wa Mungu, na akawa “mtu anayesita kuokoka katika Uingereza yote.” Katika eneo hili, ndipo Lewis alipokiri hadharani kuhusu ukweli kwamba “kuna Mungu,” lakini bado alikuwa hajageuka kuwa Mkristo. Elimu ya kuitetea imani iliishawishi akili ya Lewis kuhusu uwepo wa Mungu; lakini injili ilikuwa bado haijafanikiwa kuubadilisha moyo wake.

Miaka miwili baadaye, C.S. Lewis alijisalimisha kwa Kristo. Wakati huu, Lewis alikuwa na mabadiliko ya kweli ya moyo wake, siyo tu kwa akili zake kukubali kwamba Mungu yupo, bali hata kwa moyo wake. Lewis hakuwa tena “mtu wa kusita.” Sasa alikuwa “aliyeshangazwa kwa furaha,” na aliyemfuata Yesu Kristo kwa hiari yake mwenyewe.

Lewis alitokea kuwa mmoja wa waandishi maarufu sana wa Kikristo wa karne ya ishirini. Aliandika vitabu ishirini na tano akigusia mambo mengi sana yanayohusiana na imani ya Kikristo. Katika kipindi cha kuongezeka kwa maoni kwamba dini isiwe msingi wa elimu na maadili, Lewis alikuwa mtetezi aliyebobea wa imani ya Kikristo.

Kuongoka kwa Lewis kunadhihirisha uhusiano mkubwa uliopo kati ya elimu ya kuitetea imani na uinjilisti. Baada ya kifo cha mama yake, alikuwa na maswali ya kiakili kuhusiana na uwepo wa Mungu. Lewis hakuwa na uwezo wa kuoanisha Mungu wa upendo na mateso ya dunia hii. Kabla ya masikio yake kufunguka kwa ajili ya injili, Lewis alihitajika apate majibu ya maswali na hoja zake.

Elimu ya kuitetea imani ilimleta Lewis kwenye mahali kamili pa kuamini kwamba Mungu yupo; Injili ilimleta kwenye furaha ya uhusiano na Mungu. Ingawaje kimsingi Injili inapaswa ihubiriwe kwanza, kuongoka kwa C.S.Lewis kunaonyesha kwamba elimu ya kuitetea imani, mara nyingine ni muhimu itumike kwanza kwa ajili ya kuandaa upenyo kwa ajili ya Injili.

Elimu ya kuitetea imani yenyewe haiwezi kumleta mtu yeyote kwa Kristo. Mungu huyafungua macho ya wale ambao ni vipofu wa kiroho. Hata hivyo, Roho Mtakatifu huitumia elimu ya kuitetea imani kama njia ya kuwasaidia watu wengine kumtafuta Yesu. Tunapaswa tuombe kwamba Mungu atumie maelezo tunayoshirikishana na watu wengine yasaidie katika kuwafungua macho yao ya kiroho.

Kwa maana ni Neno la Mungu tu (lenye ukali kuliko upanga uwao wote ukatao kuwili) linaloweza kupenyeza ndani ya moyo wa mtu mpotevu likamwamsha hata kumfanya amhitaji Kristo. [1] Ndiyo, hatuhitaji hatuwezi kusema tu kuwa Maandiko kuwasaidia watu wawe na imani kubwa na kwamba wanaweza kuamini kile wanachokisoma katika Biblia, lakini pia ni lazima tuweke akilini kwamba Biblia yenyewe inajithibitisha.

Inamaanisha nini kusema kwamba “Biblia yenyewe inajithibitisha?” Kwa kuwa Biblia ni Neno la Mungu, linaishi na lina nguvu. Biblia yenyewe inasema na mioyo yetu kuhusu ukweli wake. Mioyo yetu inatambua ukweli wa Neno la Mungu.

Kwa kuwa Neno la Mungu linajithibitisha lenyewe, watu wengi wanakuja kwa Kristo bila hata ya kujua hoja za ushindani kuhusiana na Ukristo. Wanakuwa wameshautambua ukweli wa Biblia mapema kabisa kabla ya kukutana na sababu za kiakili zinazotaka kupenyeza kwenye imani yao.

Kwa kipindi chote cha historia, Wakristo katika maeneo yote ya kijamii, kwa hiari yao wenyewe wamekuwa tayari kufa kwa ajili ya injili. Miongoni mwa hawa ni wasomi wa viwango vya juu sana; na wengine hawajui hata kusoma. Lakini imani yao haikuwahi kutikisika. Uhakika na ujasiri wao ulitoka wapi? Haukuja tu kwa uwezo wa asili au kwa hoja za kiakili bali kwa mafunuo ya Roho Mtakatifu “kwenye macho ya moyo.”[2]

Kuna njia mbili za kuona. Tunaona kwa macho ya mwili, na tunaona kwa macho ya kiroho. Watu wengi huwa kwanza wanafahamu kwamba Biblia ni Neno la Mungu kwa sababu wakati wanapolisoma au wanaposikia likisomwa, Mungu huudhihirisha utukufu wake ndani ya mioyo yao.

Ushuhuda wa Mchungaji wa Kifilipino

Mchungaji mmoja katika nyanda za juu za nchi ya Ufilipino alizaliwa katika kabila la wapagani. Baba yake alikuwa “kuhani” aliyeendesha ibada za mizimu za kikabila. Siku moja, huyu kijana alipewa kitabu cha Agano jipya kilichokuwa kimeandikwa kwa lugha yao ya asili. Alianza kusoma – na hakuacha kuendelea kusoma!

Alijua kwamba kitabu hiki kilikuwa cha kweli ingawaje hakuweza kuelezea ni kwa namna gani. Alipokuja kwenye maelezo ya kusulubiwa, alianza kulia. Alikuwa amesoma habari za kifo cha Yesu kwa mara ya kwanza. Akasema, “Nilipokuwa nikisoma, nilijisikia kana kwamba moyo wangu umekuwa wazi, na nikalia kumwambia Mungu aniokoe! Baada ya hapo nilijisikia nimekuwa msafi!”

Yohana Piper anaorodhesha njia ambazo Mungu huwapa watu wake macho ya kiroho.[1]

Mungu huudhihirisha Utukufu wake kupitia Uumbaji

Mtume Paulo aliandika kwamba, “uweza wake wa milele na tabia ya Uungu ulionekana wazi tangu kuumbwa kwa ulimwengu, kwa mambo ambayo yanaonekana.” Wanadamu wote wamepewa macho ya kiroho ya kuuona utukufu wa Mungu kupitia ulimwengu aliouumba, hata wasiwe na udhuru.[2] Kuwaelekeza watu jinsi uumbaji unavyodhihirisha kazi njema ya mikono ya Mungu ni aina ya elimu ya kuitetea imani.

Mungu huudhihirisha Utukufu wake katika Ubinadamu na Kujitoa Sadaka kwa Yesu Kristo

Kwa wale wanaojitoa kwa hiari yao wenyewe kumpokea Kristo, Mungu kwa njia isiyokuwa ya kawaida hufungua macho ya mioyo yao kwa ajili ya kuuona utukufu wake na kuwa na uhakika kwamba yeye ndiye anayetaka wawe kama atakavyo.[3]

Mungu amejidhihirisha mwenyewe kwa watu wake. “Maana neema ya Mungu iwaokoayo wanadamu wote imefunuliwa.”[4] Kwa masikitiko, watu wengi huikataa neema yake na kuendelea kubakia vipofu. Wanaume kwa wanawake wanaokataa kuona huendelea kubakia vipofu hadi mwisho. Lakini kwa wale ambao kwa hiari yao wenyewe wako tayari kuona, Mungu huudhihirisha zaidi na zaidi utukufu wake na neema yake ya ukombozi.

► Soma Mathayo 13:13 na Yohana 9:39. Ni kwa jinsi gani inawezekana kuona au kutokuona, na kusikia au kutokusikia? Jadilianeni majibu yenu katika kikundi.

Mungu huudhihirisha Utukufu wake kupitia Injili.

Katika kitabu cha 2 Wakorintho 4:6, Paulo anatoa kauli hii ya kushangaza!

Kwa kuwa Mungu, aliyesema, Nuru itang'aa toka gizani, ndiye aliyeng'aa mioyoni mwetu, atupe nuru ya elimu ya utukufu wa Mungu katika uso wa Yesu Kristo.

Kama vile Mungu alivyosema, “Iwe nuru” wakati wa uumbaji, anaagiza nuru ya kiroho iangaze kwa kila moyo ulio tayari kupokea ili tujue kwamba Yesu na Injili ni dhahiri. Mungu huzungumza kupitia katika Injili ili kujidhihirisha mwenyewe kwa kila mtu anayetaka kuona.

Mungu huudhihirisha Utukufu wake kupitia Maisha na Shuhuda za Walioamini.

Tumesoma hapo juu kwamba, “neema ya Mungu iwaokoayo wanadamu wote imefunuliwa.” Hata kabla ya hapo, Paulo anatoa kauli nyingine tata. Paulo anamwandikia Tito, mchungaji kijana katika kisiwa cha Krete. Paulo anasema kwamba Tito ni lazima afundishe Wakristo jinsi ya kuishi maisha ya kimungu “ili wayapambe mafundisho ya Mwokozi wetu Mungu katika mambo yote.”[5] Maisha na Shuhuda za walioamini huifanya Injili iwe kivutio. Mungu huzungumza na mioyo ya watu wasioamini kupitia maisha ya Wakristo walioamini na ambao ni waaminifu. Maisha matakatifu ya Wakristo ni tunu muhimu sana ya elimu ya kuitetea imani.

Daudi alishakusudia tangu mwanzo katika maisha yake kuwa mtu anayeamini kwamba hakuna Mungu. Lakini kama kijana mdogo aliyekuwa bado anatafuta maisha, alianza kujifanyia majaribio kwa kushiriki katika dini mbalimbali. Alijiunga na dini ya wabudha, akona hakufai. Baadaye akaanza kujifundisha maandiko ya Wakonfishasi, lakini hakuweza kupata amani ya ndani.

Wakati mmoja, Daudi alijaribu kuanza kuisoma Biblia. Lakini alipofikia kwenye maelezo yaliyohusu gharika, aliifunga Biblia kwa hasira. Wazo la Mungu kuingamiza dunia kwa gharika lilimuudhi sana. Daudi akasema, “Nilishakusudia tangu mwanzo kutokuwa Mkristo. Singeweza kamwe kumwamini mungu wa visasi ambaye amekusudia kuleta vifo na maafa makubwa hivyo kwa wanadamu!”

Miaka michache baadaye, Daudi akajiunga katika darasa la kusoma Kiingereza katika Chuo Kikuu kimoja cha Wachina. Mwalimu wake alikuwa profesa kijana wa Kikristo kutoka Marekani.

“Huyu profesa kijana alikuwa na tahadhari sana katika kushirikisha Injili yake,” Daudi alisema. “Alijua kwamba alikuwa anachunguzwa kwa umakini mkubwa na mamlaka za utawala, kwa hiyo hakuwahi kushuhudia darasani, ingawaje alimjua kwamba ni Mkristo.” Lakini ilikuwa ni furaha iliyoniibua mimi. Sijawahi kukutana na mtu aliyekuwa na furaha kama huyo! Tutamkuta maeneo ya chuo akipiga gitaa na kuimba, na akifanya hivyo kwa Amani. Ilibidi nitafute kufahamu furaha yake yote hiyo inatoka wapi.

“Kwa kutumia lugha ya Kichina iliyovunjika sana, alinishirikisha mpango wa ukombozi. Mara nyingine alipokuwa akisoma, nilikuwa tu nauamini ujumbe, na alijua mara moja kwamba jambo fulani la muujiza na la ajabu limetokea kwangu! Nilijisikia kana kwamba dunia yote imebadilika! Niliangalia nje ya dirisha la makazi yake niakona maua kana kwamba ndiyo nayaona kwa mara ya kwanza. Yalionekana yanayong’ara sana. Ndipo nilipotambua kwamba siyo dunia iliyokuwa imebadilika. Mabadiliko yalikuwa yametokea ndani ya moyo wangu!”

Mungu aliyatumia maisha ya Mkristo kuudhihirisha utukufu wake kwa moyo wa Daudi uliokuwa na njaa. Kijana mdogo profesa Mkristo “alipambwa na mafundisho ya Mungu” kupitia maisha yake ya furaha ya Ukristo.

Jia alimsimamisha Lee na kusema, “Je, ninaweza kuzungumza nawe kwa dakika chache? Ninaweza nikawa na jibu la swali lako kuhusiana na tofauti ya muda wa kusulubiwa kati ya Marko na Yohana.”

Lee alishangaa. “Unategemea kabisa kujiaminisha katika kitabu chako hicho cha dini kwa ajili ya kujibu swali langu? Sikuwa nimefikiria kwamba Wakristo wanapenda maswali! Nilifikiria kwamba Wakristo huwa wanafunga akili na macho yao kwenye ukweli. Lakini sasa endelea kuniambia; umegundua nini?”

Jia alimwonyesha Lee alichokipata kutoka katika mafafanuzi ya Biblia. Swali la Lee, kama yalivyo maswali mengi kuhusiana na Biblia, yanaweza kujibiwa kwa kuzingatia mazingira ya kihistoria. Jia akasema, “Injili ya Marko iliandikwa kati ya mwaka 45 na 65 B.K. Kwenye miaka hiyo, Wayahudi walikuwa na utaratibu wao wenyewe wa kuhesabu muda. Waliianza siku majira ya saa 12 asubuhi. Bila shaka Marko alitumia utaratibu wa muda wa Wayahudi katika Injili yake. Wakati katika Marko 15:25 panasema kwamba Yesu alisulubishwa saa ya tatu katika siku, ikimaanisha alisulubishwa saa 3 asubuhi.

“Hilo ndilo nililolisema,” Lee aliingilia, akasema, “Marko anasema saa 3 asubuhi, lakini Yohana anasema saa 6 mchana. Mmojawapo ana makosa!

Jia alicheka na polepole akasema, “Yohana kwa uhakika hajasema Yesu alikuwa mbele ya Pilato saa 6 mchana. Alisema ni katika saa ya sita ya siku. Yohana aliandika kitabu chake cha Injili baadaye kuliko Marko. Alikuwa anaandika yumkini kutoka Efeso, iliyokuwa koloni la Kirumi. Ushawishi wa Warumi ulikuwa mkubwa sana wakati huo, katika ulimwengu wa Mataifa. Warumi waliianza siku yao mpya saa sita za usiku wa manane. Kwa hiyo kama Yohana alikuwa anatumia utaratibu wa saa za Kirumi, katika Yohana 19:14, saa ya sita itakuwa ni saa 12 asubuhi.

“Kwa pamoja, Injili hizi mbili zinatuonyesha taarifa kuhusu kuhukumiwa kwa Yesu na kusulubiwa. Yohana anatuonyesha kwamba Yesu alihukumiwa na Pilato saa 12 asubuhi (saa ya sita ya siku) baada ya uendeshwaji wa mashitaka na kuhukumiwa wakati huo wa usiku. Hukumu hiyo ya usiku wala haikuwa ya kisheria! Yesu alihukumiwa pasipo kuzingatia haki. Kisha Marko akaonyesha kwamba, masaa matatu baadaye, hukumu ya Pilato ilitekelezwa. Yesu alisulubiwa saa 3 asubuhi. Na, Lee, Yesu alisulubiwa kwa kutokuwa na kosa lolote. Hata Pilato alisema, “Sioni kosa lolote juu ya mtu huyu.” Yesu alisulubiwa kwa ajili ya dhambi zako na zangu. Alikufa ili wewe na mimi tuweze kuishi milele.”

(1) Elimu ya kuitetea imani na kichwa: Utaanza kipindi kinachofuata kwa kufanya mtihani kutoka katika tafakuri za Somo la 1. Yasome maswali haya kwa makini sana kwa ajili ya maandalizi ya mtihani.

(2) Elimu ya kuitetea imani na Moyo: Mshukuru Mungu kwa kujidhihirisha mwenyewe kwako. Mshukuru kwa kukuondolea vizuizi vilivyokuwa vimefunga akili yako ili usiujue ukweli. Fikiri juu ya mtu ambaye kupitia maisha yake aliudhihirisha Ukristo wa kweli kwako. Mwandikie au umwite mtu huyo ili uonyeshe shukrani zako kwake.

(3) Elimu ya kuitetea imani na Mikono: Uliza watu wasioamini (angalau mmoja) kama unaweza kuwahoji kuhusiana na mtazamo wao wa kidunia au mfumo wa imani. Kama watakuwa wako tayari, unaweza ukauliza, “Mnaweza kujibu maswali matatu muhimu ya falsafa ya maisha? Maswali haya matatu ni: Mimi nimetoka wapi? Kwa nini niko hapa? Ninaelekea wapi? Haya ni maswali yanayohusiana na asili ya maisha, kusudi la kuwepo kwetu, na kutatokea nini tukisha kufa. Waulize ni kwa nini wanaamini na wanaamini nini. Waulize kama watakuwa tayari kuendelea na mazungumzo na wewe tena utakapokuwa unaendelea na kozi hii. Nukuu mahali yale unayohojiana nao kwa ajili ya kulishirikisha darasa kwenye kipindi cha darasa kinachofuata.

(1) Je, ni nini ufafanuzi wa Elimu ya kuitetea imani ya Kikristo?

(2) Kwa nini tunasema elimu ya kuitetea Injili ni muhimu wakati wa kufanya Uinjilisti?

(3) Kwa nini tunasema elimu ya kuitetea imani ni muhimu baada ya Uinjilisti?

(4) Ni aya gani katika Agano Jipya inayoonyesha kwamba kuna hitaji la kutumia elimu ya kuitetea imani? Inukuu aya hiyo.

(5) Kuna maswali mangapi yanayoulizwa kuhusu elimu ya kuitetea imani katika 1 Petro 3:15?

(6) Unapokuwa unashirikisha wengine imani yako, ni kipi kianze kwanza, injili au elimu ya kuitetea imani? Kwa nini?

(7) Kuna sababu ngapi tatu za watu kuukataa Ukristo?

(8) Kwa nini ni lazima tujibu upinzani wa kiakili hata kwa watu ambao wana sababu za ndani kabisa za kutoamini?

(9) Ni mtu gani anayefungua macho ya wale ambao kiroho ni vipofu?

(10) Ni kwa jinsi gani Roho Mtakatifu anaitumia elimu ya kuitetea imani kuwaleta watu kwenye imani katika Kristo?

(11) Inamaanisha nini kwa kusema kwamba maandiko yanajithibitisha yenyewe?

(12) Orodhesha mambo manne ambayo Mungu huyatumia kuudhirisha utukufu wake kwenye macho ya kiroho ya moyo.