Lesson 2: Dhana potofu dhidi ya Elimu ya Kuitetea Imani

“Jia, nina swali la kukuuliza wewe!” Msichana Jia aligeuka na kumkuta kijana Lee akipunga mkono kutoka kwenye makazi yake anayoishi. Msichana akaanza kuwa na mashaka, “Je, ninaweza kujibu swali la huyu kijana.? Mwenyewe nimekuwa Mkristo muda siyo mrefu uliopita. Itakuwaje kama atanisababisha nianze kuwa na mashaka na imani yangu mpya?

Lakini Jia anaamini linalopaswa kuwa kwa Wakristo, “Mwe tayari siku zote kumjibu kila mtu awaulizaye habari za tumaini lililo ndani yenu.”[1] Kwa hiyo alicheka na kusema, “Lee, swali lako ni nini?”

“Wiki lililopita, ulinieleza kuhusu tofauti kati ya Marko a Yohana. Ninakiri kwamba jibu lako lilikuwa zuri sana! Sikuwa nimejua kabisa kuhusu tofauti iliyokuwepo katika kuhesabu muda. Lakini, unawezaje kuthibitisha kwamba maelezo kuhusu Yesu ni ya kweli? Inawezekana mambo yote yamebuniwa tu. Mimi ni mtu wa kisasa. Ninatafuta kwanza uthibitisho wa kisayansi kabla sijaamini chochote. Thibitisha kisayansi kwamba Yesu alisulubiwa, alizikwa, na akafufuka kutoka kaburini ndipo ninaweza kuwa mwamini!”

Katika somo hili, tutajifunza kuhusu dhana nne potofu za kawaida kuhusiana na Ukristo zinazochangiwa na watu wengi. Watu wengi wasiokuwa Wakristo, na hata baadhi ya Wakristo, wanaamini katika mambo manne tunayokwenda kujadili hapa. Lakini dhana hizi ni za uongo zinazoweza kumzuia mtu asiye Mkristo anayejitahidi kuielewa Injili. Tunapaswa kujibu haya maswali yote kama yanamzuia mtu yeyote kuwa Mkristo.

Baadhi ya watu wasioamini husema, “Siwezi ikauamini Ukristo ila tu kama unaweza kuthibitisha kwanjia ya kisayansi.”

Kuelewa tatizo lililoko katika kauli hii, ni lazima uelewe kwanza maana ya “njia ya kisayansi.” Njia ya kisayansi huthibitisha kitu kwa kukifanyia majaribio ya kurudiarudia tena na tena katika mazingira yaliyodhibitiwa wakati huo huo matokeo yake yakiwekwa katika kumbukumbu.” Njia ya kisayansi inahitaji majaribio ya kurudiwarudiwa.

Je, tunaweza kuthibitisha kwa njia ya kisayansi kwamba nguvu ya uvutano ipo? Ndio! Tunaweza kuangusha jiwe mara ishirini na kuweka kumbukumbu, “mara ishirini kwa jiwe kuanguka kwenye ardhi.” Nguvu ya uvutano ipo.

Je, tunaweza kuthibitisha kwa njia ya kisayansi kwamba Yesu alisulubiwa msalabani, akazikwa na akafufuka kutoka kaburini? Hapana! Hili ni tukio la kihistoria ambalo haliwezi kujirudia. Hatuwezi tukamwua tena Yesu mara ishirini, tukamzika, na tukangojea kufufuka tena!

Wale watu wanaosadiki kuwa hatuna habari za Mungu wala hatuwezi kuzijua wanaodai kwamba matukio ya kihistoria ni lazima yathibitishwe kwa njia za kisayansi wanajichanganya katika aina mbili za uthibitisho. Kuthibitisha matukio ya kihistoria, hatuwezi kutumia njia ya kisayansi, kwa sababu hutuwezi kuyarudia tena hayo matukio. Ili kuweza kuthibitisha matukio ya kihistoria, ni lazima tutumie njia ya uthibitisho ya sheria-ya kihistoria.

Njia ya sheria-historia hutafuta ushahidi kamili wa kuthibitisha tukio. Huangalia katika:

• Ushahidi ulioandikwa

• Ushahidi wa kusimuliwa kwa mdomo

• Ushahidi halisi wa kuona kwa macho

Jaribu kufikiria kwamba tunataka tutambue, “Je, Julius Nyerere wa Tanzania alikuwa hai mwaka 1972?” Hili siyo swali la kisayansi; ni swali la historia. Kutaka kuthibisha kuwepo kwa Nyerere, tutapaswa kutumia njia ya sheria-historia ya kuthibisha. Tutatafuta kuangalia:

Ushahidi ulioandikwa:

• Je, tunaweza kupata nyaraka zilizoandikwa kuanzia mwaka 1972 zinazomhusu Nyerere?

• Je, wasifu zilizoandikwa na watu mbalimbali kuhusiana na Nyerere zina maelezo yake kuanzia mwaka 1972?

Ushahidi wa kusimuliwa kwa mdomo:

• Je, tunaweza kumpata mtu yeyote anayesema kwamba, “alikutana na Nyerere mwaka 1972”?

• Je, tunaweza kuzipata hotuba mbalimbali zilizotolewa na Nyerere mwaka wa 1972?

Ushahidi halisi wa kuona kwa macho:

• Je, zipo picha zozote za Nyerere za kuanzia mwaka 1972?

► Kabla ya kuendelea kusoma maandiko yanayofuata, jadili njia za sheria-ya kihistoria za kuthibisha unazoweza kuzipata kuhusiana na maisha ya Yesu wa Nazarethi.

Tumweke Yesu kwenye kipimo tulichokitumia kwa Nyerere.

Ushahidi ulioandikwa:

• Je, tunaweza kupata nyaraka zilizoandikwa zinazomhusu Yesu?

Josephus, mwana historia wa Kiyahudi, aliandika kuhusu Yesu katika hifadhi yake ya mambo ya kale (Antiquities), historia iliyoandikwa kwenye karne ya kwanza.

• Je, zipo wasifu zozote zilizoandikwa kutoka kwa watu mbalimbali waliomfahamu?

Kwenye vitabu vyote vya Injili, kila kimoja ni wasifu wa kihistoria. Injili ya Mathayo na Yohana ziliandikwa na wafuasi wake wa karibu sana. Marko alinukuu kumbukumbu za Simoni Petro. Luka alikuwa msomi makini sana, aliyechunguza kila historia katika Injili yake aliyoiandika. [1]

Ushahidi wa kusimuliwa kwa mdomo:

Mlinzi wa dola ya Kirumi alishuhudia, “Hakika mtu huyu alikuwa Mwana wa Mungu!”[2]

Injili zimekusanya taarifa za kina za kumbukumbu za maneno ya Yesu mwenyewe. Baadhi ya hizi, kama ile ya Hotuba ya Mlimani, ni ndefu. Ushuhuda huu wa mdomo ulikuja kuchukuliwa pia kama ushuhuda ulioandikwa katika Injili zote.

Ushahidi halisi wa kuona kwa macho:

Tomaso, mtu ambaye hakuweza kukubaliana na ushuhuda wa wanafunzi wenzake, aligusa mikono ya Yesu na akasema, “Bwana wangu na Mungu wangu!”[3]

Yakobo, ndugu yake Yesu, ambaye hakuyaamini maneno ya Yesu kwenye siku za awali za utumishi wake hapa duniani, alikuja kuwa mwamini alipomwona Bwana amefufuka.[4]

Ukristo ni dini ya pekee sana miongoni mwa dini zote za dunia. Kuna ushahidi mdogo sana kuhusu maisha ya Muhammadi au Buddha. Dini hizi haziwezi kuthibishwa kama ni za kweli au uongo kwa kutumia njia hii ya sheria-ya historia. Ukristo unaweza kuthibitishwa kuwa ni wa kweli kwa kutumia ushahidi huu huu ambao tunautumia kuthibitisha maisha ya mtu yeyote maarufu katika historia.

Je, sayansi ni muhimu katika elimu ya Kikristo ya kuitetea imani? Ndiyo! Kweli za kisayansi zinathibitisha ukweli wa Biblia. Baadhi ya kweli za kisayansi zinasaidia sana kuunga mkono ukweli wa Biblia.; lakini maisha, kifo na kufufuka kwa Yesu ni lazima kupimwe kwa kutumia njia hii ya sheria na historia.

Kama mtu asiye Mkristo akisema, “Ni lazima uuthibitishe Ukristo kwa njia ya kisayansi,” mwonyeshe kwamba matukio yasiyoweza kujirudia kama kuzaliwa na kufa kwa mtu, hakuthibitishwi kwa njia za kisayansi bali kwa njia ya sheria-ya kihistoria. Onyesha ushahidi wa sheria-ya kihistoria katika kutoa ushahidi wa maisha ya Yesu Kristo. Hali hii inaweza kuondoa kizuizi kimojawapo katika vizuizi vinavyozuia njia ya kuuendea msalaba.

Dhana potofu ya pili kuhusiana na elimu ya kuitetea imani inasema. “Siwezi nikauamini Ukristo kama hakuna ushahidi thabiti kwamba Ukristo ni wa kweli.”

► Kabla kusoma andiko linalofuata, ni kwa jinsi gani utajibu kuhusiana na dhana hii potofu? Je, kauli hii ina mantiki yeyote?

Kwenye majadiliano yenu kuhusiana na swali hili, je, yuko yeyote aliyesema, “Huwezi ukathibitisha tukio lolote la kihistoria kwa uhakika wa asilimia 100%”? Haya ni majibu mazuri. Kwa sababu tukio lililotokea zamani sisi hatukuwepo, kwa hiyo, hatuwezi kuthibitisha kwa ushahidi thabiti wa asilimia 100%.

Tuangalie mifano hii inayotokana na historia:

• Katika mwaka 49 K.K. Julius Kaisari alivuka kijito cha Rubicon akiwa njiani kwenda Roma. Je, yuko mtu yeyote anayeweza kuthibitisha jambo hilo kwa uhakikia wa asilimia 100%? Hapana; hatuwezi kutembelea siku hiyo ya historia ili kutoa ushahidi wa kumchunguza Kaisari. Lakini hakuna mwana-historia yeyote anayeweza kupinga jambo hili. Wana historia wanaamini kwamba Julius Kaisari alivuka kijito cha Rubicon kwa sababu kuna ushahidi wa sheria-historia wa kuunga mkono tukio hilo.

• Mwaka 1789, George Washington alikuwa raisi wa Amerika. Je, kuna njia yeyote ya kuthibitisha hili kwa uhakika kwa asilimia 100%? Hakuna; hatuwezi kuwepo siku hiyo ya historia ili kutoa ushahidi kushuhudia George Washington akiapishwa. Lakini hakuna mwana-historia anayelikataa tukio hili.

• Mwaka 1917, Nicholao wa II aliachia kiti cha kifalme cha ufalme wa Urusi. Je, Kuna njia yeyote ya kuthibitisha hili kwa asilimia 100% ya uhakika? Hakuna; hatuwezi kuwepo siku hiyo ya historia ili kutoa ushahidi wa mfalme Nicholao wa II kukataa kuendelea kuwa mtawala. Lakini hakuna mwana-historia anayekataa kuwepo kwa tukio hilo.

Hatuwezi kuthibitisha matukio ya historia kwa asilimia 100% ya uhakika. Badala yake, tunakusanya vielelezo hadi tutakapojiridhisha kwamba tuna ushahidi wa kutosha kufanya uamuzi kuhusiana na kilichotokea. Hata mahakamani, mwendesha mashitaka hahitajiki kutoa ushahidi thabiti. Kinachotakiwa ni Baraza linalosikiliza shauri kuthibitishiwa bila ya kuwepo na shaka yeyote kwamba uhalifu ulifanyika.

[1]Ni kwa jinsi hii tunavyoishi kila siku. Tunafanya maamuzi yanayotokana na ushahidi wenye vielelezo vilivyojitosheleza, na siyo ushahidi thabiti.

Kama Wakristo wenye eimu ya kuitetea imani, hatuhitajiki “kuuthibitisha Ukristo kwa asilimia 100% ya ushahidi thabiti.” Badala yake, tunawajibika kuonyesha kwamba kuna ushahidi wa kutosha katika kuamini ukweli wa imani ya Kikristo. Ushahidi wa kihistoria kwa ajili ya Ukristo sio ule thabiti, bali unajitosheleza

► Kama hatuwezi kuthibitisha kwa uhakika wa asilimia 100% kwamba Ukristo ni wa kweli, je, inamaanisha kwamba kamwe hatuwezi kujua kwa uhakika kuwa Ukristo ni wa kweli?

Usifikirie kuwa hili linamaanisha kwamba hatuwezi kujua kama Ukristo ni wa kweli! Kuna tofauti kati ya kujua kitu kwa uhakika na kuthibitisha kitu kwa uhakika.

Nataka niwape kielelezo rahisi kuhusiana na hili. Leo ni tarehe 15 Septemba, 2016. Ninajua kwa uhakika nilichokula leo kwa ajili ya kifungua kinywa. Nilikula stroberi na bakuli la uji, nikanywa na kikombe cha kahawa. Ninajua hili, lakini siwezi nikakuthibitishia wewe. Ulikuwa hauko pale; sikuchukua picha kwa ajili ya ushahidi. Ninajua hilo; lakini siwezi kulithibitisha.

Unawewza ukajua kwa uhakika kwamba Ukristo ni wa kweli. Ukijifunza ushahidi wa ukweli wa Ukristo na ukachukua hatua ya imani ambayo ni muhimu katika kumwamini Kristo, Roho Mtakatifu atakuthibitishia ndani ya moyo wako kwamba kile unachokiamini kwa uhakika ni cha kweli. Utaishi na kutenda kana kwamba una uthibitisho wa uhakika kwa sababu unazo sababu za kutosheleza kuweza kuzifanya ziwe asilimia 100%. Hii inaitwa uhakika wa maadili. Unaweza ukajua kwa uhakika kwamba imani ya Kikristo ni ya kweli ingawaje huwezi kuthibitisha kwa asilimia 100%.

Wakati wa leo, ni jambo la kawaida kusema, “Ukweli siyo lazima uwe kweli.” Kwa maneno mengine, kama unaamini kitu, kwako wewe ni cha ukweli – na kwa mtu mwingine kinaweza kisiwe cha ukweli.

Jaribu kufikiria kwamba bilauri iliyojaa sumu ilikuwa kwenye dawati katika chumba hiki. Fikiria kwamba uliingia chumbani ukiwa na kiu na ukaichukua ile bilauri ukayanywa kile unachodhani ni maji, ukiamini kwamba kilichokuwemo ndani ya ile bilauri ni maji. Utakuwa mgonjwa, hata kama ulijiaminisha kabisa kwamba bilauri ilikuwa imejaa maji.

Kuamini kitu hakifanyi kiwe ni cha ukweli. Ukweli ni ukweli bila kujali imani yetu. Kuamini kwamba sumu ni maji haiwezi kuubadili ukweli. Kila mtu hana ukweli wake.

Kauli ya “kila ukweli siyo lazima uwe kweli” inajichanganya yenyewe. Kauli hii ni kamilifu, lakini inadai kwamba hakuna kauli zilizo kamilifu. Kama kila ukweli siyo lazima uwe kweli, kauli ya “kila ukweli siyo lazima uwe kweli” siyo ya ukweli!

Tafakari mzungumzo haya kati ya Mkristo (Thomasi) na mtu mwingine agnostiki (Aldous)- (asadikiye kuwa hatuna habari za Mungu wala hatuwezi kuzijua.)

Aldous: “Injili inaweza kuwa kweli kwako; siyo kweli kwangu.”

Thomasi: “Kwa hiyo kila mtu ana ukweli wake?”

Aldous: “Ndiyo! Hivyo ni sahihi.”

Thomasi: “Unasema kwamba hakuna kilicho kamilifu? Hakuna kilicho kweli katika hali zote?”

Aldous: “Hivyo ni sahihi! Ukristo unaweza kuwa kweli kwako, lakini siyo kweli kwangu.”

Thomasi: “Hilo linavutia sana! Unaniambia kwa uhakika kabisa kwamba hakuna chochote kiicho cha uhakika? Kama kwako ni sahihi, umekosea!”

Je, unaelewa? Namna hii ni kujichanganya binafsi. Haiwezekani iwe kweli katika mambo yote na kwamba hakuna kweli katika mambo yote. “Kauli kwamba, “Hakuna mambo makamilifu kabisa” inawakilishwa kama kauli iliyokamilika. Hii haiwezekani ikawa kweli.

Tumwone tena Aldous na Thomasi wakiendelea na mazungumzo yao. Thomasi atamwongoza Aldous kwenye maamuzi mazuri kuhusiana na asili ya ukweli. Unaweza ukahifadhi mazungumzo yanayofanana na haya kama anavyofanya Thomasi. Fanya kuigiza mazungumzo haya na mwanafunzi mwenzako kabla ya kukutana na mtu wako:

Thomasi: “Kwa hiyo, Aldous, unaufafanuaje ukweli?”

Aldous: “ Ukweli ni kile unachokiamini.”

Thomasi: “Sawa. Vyema. Je, unaweza kuamini kitu ambacho ni cha uongo?”

Aldous: “Ndio.”

Thomasi: “Kwa hiyo basi ukweli sio kile unachoamini, au siyo?”

Aldous: “Nafikiri hapana.”

Thomasi: “Kama ningekuambia kwamba huko nje ya darasa kwa sasa hivi mvua inanyesha, hayo yatakuwa ni madai ya ukweli au madai ya uongo?” [Siyo kwamba kuna mvua ya ukweli inanyesha nje wakati wa mazungumzo haya ya Thomasi na Aldous.]

Aldous: “Hayo yatakuwa madai ya uongo.”

Thomasi: “Kwa nini yawe madai ya uongo?”

Aldous: “Kwa sababu hakuna mvua ya ukweli inayonyesha.”

Thomasi: “Hivyo ni sawa. Madai yangu hayafanani na ukweli. Ili madai au kauli viwe kweli, ni lazima viambatane na uhakika. Madai huwa ya uongo kama hayaendani na ukweli. Tafsiri nzuri ya ukweli ni hii: Ukweli ni wazo au maelezo yanayoendana na uhalisia. Kama ndivyo ilivyo, je, ukweli ni kitu tunachokigundua au ukweli ni kitu tunachounda?”

Aldous: “Kitu tunachogundua.”

Thomasi: “Hivyo ni sawa. Ni kitu tunachogundua, au kinachofunuliwa kwetu. Hii inamaanisha kwamba ukweli upo nje yetu wenyewe; sio sula la kibnafsi. Siyo kitu tunachokitengeneza, lakini ni kitu tunachokikuta. Kwa hali hiyo, tunapaswa kuwa watafutaji wa ukweli. Kuna majibu halisi yasiyo ya kibnafsi katika maswali makubwa ya kifalsafa (mf sisi tumetoka wapi, kwanini tupo hapa, na tunakwenda wapi), na ni nia yetu kubwa ya kutaka kugundua majibu ya maswali hayo.”

Dhana hii inahusiana na Dhana potofu ya 3. Inasema, “Haijalishi unaamini nini ili mradi unakuwa mwaminifu katika imani yako. Haijalishi unaiweka kwa nani au unaiweka imani yako katika nini. Jambo muhimu ni kwamba unaamini kitu fulani.”

► Unawezaje kujibu dhana hii potofu?

Watu wanaoamini katika Dhana potofu ya 3 (“kila mtu ana ukweli wake binafsi”) mara nyingi huiamini dhana potofu ya 4. Hata hivyo, tumeshaona kwamba kuamini sumu ni maji haileti kuwa kweli. Kuamini kitu hakukifanyi kuwa cha ukweli. Hii ni muhimu sana hasa katika suala la wokovu. Kuamini tu kwamba nimekombolewa hakutoshi. Haijalishi mimi ni mwaminifu kiasi gani. Ni muhimu kwamba tunaamini katika kitu gani. Kitu kinachotufanya tuwe katika kuamini, ndicho kinachoitwa kitu cha kuamini.

Kitu cha kuamini ni muhimu. Kwa mara nyingine tena, tuelezee jambo hii kwa mfano halisi wa maisha. Fikiria watu wawili wamesimama ukingoni mwa mteremko mkali wa ghafla. Thomasi anasema, “Nitatafuta daraja lenye nguvu ninaloliamini kwamba linaweza kunivusha kwenye korongo.” Aldous anasema, “Haijalishi kama daraja lina nguvu, ili mradi ninaamini kwa dhati.” Ni yupi atakayeweza kuvuka hilo korongo kwa usalama?

Kuna mtu mmoja tu anayeweza kutuokoa – Yesu Kristo. Ni lazima tuiweke imani yetu kwake. Haitatusaidia kwa namna yeyote ile kuiweka imani yetu kwa mtu au kitu ambacho hakiwezi kutuokoa, haijalishi tutakuwa waaminifu kwa kiasi gani.

Hatuokolewi kwa imani yetu; tunaokolewa na Kristo wakati tunapoiweka imani yetu kwake. Tunaokolewa kwa neema ya Kristo, kwa njia ya imani. [1] Ni Kristo peke yake anayeweza kuleta ukombozi.

Wala siyo kwa nguvu ya imani yetu inayoweza kutuokoa; ni shabaha ya imani yetu. Fikiria juu ya watu wawili. Abdala ambaye ni Muislamu mwenye imani ya nguvu katika mafundisho ya Muhammadi; Nabeli ambaye ni Mkristo mwenye imani dhaifu. Imani ya Nabeli ni ya uhakika, lakini ni dhaifu.

► Nani mwenye ukombozi? Abdala na imani yake ya nguvu katika Muhammadi au Nabli na imani yake dhaifu (lakini ya uhakika) katika Kristo?

Mkristo ndiye peke yake aliyekombolewa ingawaje ana imani iliyo dhaifu. Kwa nini? Kwa sababu ana imani katika mtu aliye sahihi.

Watu wengi husema kwamba mtu aliye katika dini yeyote ataokolewa ili mradi awe waaminifu. Ili mradi wanaamini wako kwenye barabara sahihi, watakuwa sawa. Tuone jinsi hiyo inavyofanya kazi.

► Angalia ramani hii ya jimbo la Iowa.[2] Ni barabara ipi inaenda kutokea Des Moines (1) hadi Davenport (2)?

Jibu ni Interstate 80. Nikiendesha gari katika barabara ya Interstate 35 kutokea Des Moines na nikaamini kwa uaminifu kabisa kwamba inakwenda Davenport, je, itanifikisha Davenport? Hapana!

Kuamini kwamba barabara fulani itanifikisha mahali fulani haimaniishi kwamba itanifikisha mahali pale. Ni lazima niwe kwenye barabara iliyo sahihi. Vivyo hivyo, kuamini kwamba niko njiani kuelekea Mbinguni haimaanishi kwamba njia hiyo itanifikisha pale. Inanibidi kwa vyovyote niwe katika njia sahihi. Mwandishi wa kitabu cha Mithali alisema, “Iko njia ionekanayo kuwa sawa machoni pa mtu, Lakini mwisho wake ni njia za mauti.”[3] Yesu alisema, “Mimi ndimi njia … mtu haji kwa Baba, ila kwa njia ya mimi.” (Yohana 14:6). Njia nyingine yeyote kama siyo kupitia kwa Yesu haitaweza kutufikisha Mbinguni.

Kama kijana aliyekulia Michigan, Josh McDowell (mzaliwa wa 1939)[1] alitafuta majibu katika maswali makubwa matatu: Mimi ni nani? Kwaninii mimi niko hapa? Mimi ninakwenda wapi?

Josh alitafuta majibu ya maswali haya kanisani, lakini hakupata majibu ya maswali haya katika kanisa alilohudhuria. Josh alitafuta majibu katika elimu, lakini aligundua kwamba aidha waalimu wake au wanafunzi wenzake hawakuwa na majibu ya maswali haya makubwa. Josh akafikiria kwamba majibu ya maswali haya yanaweza kupatikana kwenye vyama, lakini akagundua kwamba msisimuko wa vyama umeshaisha – akabakia amechanganyikiwa kuhusu kusudi lake la maisha na hatima yake.

Watu waliokuwa wanamzunguka McDowell walidhania kwamba alikuwa na furaha, lakini ndani alikuwa mtupu. Wakati huo, aliona kundi la wanafunzi na walimu waliokuwa na furaha na walioonekana kuwa na amani ya ndani.

Siku moja, Josh alikaa chini na kuzungungumza na wanafunzi hawa. Walipoitaja imani yao iliyo katika Mungu, McDowei aliwafanyia mzaha, “Ukristo ni kwa ajili ya watu wadhaifu, siyo kwa wasomi.” Hata hivyo, alivutiwa sana na watu hawa hivyo akamwuliza mwanafunzi mmojapo, “Kwa nini mko tofauti sana na wanafunzi wengine wote katika kitivo na chuo hiki? Ni nini kilibadilisha maisha yenu?” Jibu la yule dada lilimshangaza McDowell; alisema, “Yesu Kristo.”

Wakati McDowell aliposema kwamba hawezi kumwamini Yesu, rafiki yake alimpa changamoto ya kufanyia kazi itakayomfanya achunguze kwa umakini kabisa madai kuhusiana na Yesu Kristo; kwamba ni Mwana wa Mungu; kwamba aliishi kama mwanadamu kamili katika ulimwengu huu; kwamba alikufa kifo cha msalaba kwa ajili ya dhambi za wanadamu; kwamba alizikwa na akafufuka siku tatu baadaye; na kwamba yu hai bado na anaweza kubadilisha maisha ya mtu hata leo.

McDowell alikubaliana na changamoto hiyo ili kusudi aweze kuthibitisha kwamba habari zinazohusu Ukristo ni za uongo. Kama mwanafunzi wa elimu ya awali ya sheria, Josh alijua namna ya kuuchunguza ushahidi. Alianza kwa kujifunza Biblia. Alitaka kutafuta ushahidi kwamba Biblia haiaminiki.

Kwa miezi kadhaa, Josh alijifunza ushahidi wa Biblia. Alichokigundua kilibadilisha maisha yake. Aligundua kwamba vitabu vya Agano la Kale na Agano Jipya ni mojawapo ya nyaraka zilizokuwa zinaaminika zaidi katika ulimwengu wa kale. Hali hii ilimlazimisha kuwa na swali gumu, “Je, Yesu alikuwa zaidi ya seremala? Je, alikuwa kweli ni Mwana wa Mungu?” McDowell alifikia uamuzi wa mwisho kwamba Yesu kwa uhakika alikuwa ni Mwana wa Mungu.

Mara tu akili zetu zinapogundua ukweli wa Injili, tunakuwa tuko tayari kukabiliana na swali la moyo wetu. Baada ya kutambua ukweli wa Biblia, McDowell alikuwa bado hayuko tayari kukubali Kristo awe Bwana wake. Kulikuwa na sababu mbili za kutokuwa tayari kwake: starehe na kiburi.

McDowell alijua kwamba kuwa Mkristo kutamzuia kuendelea na maisha yake ya dhambi ya starehe na atatakiwa kuacha kujiongoza katika maisha yake. McDowell anasema, “Nilikuwa natembea katika uwanja wa mapambano. Akili yangu ilikuwa inaniambia kwamba Ukristo ulikuwa wa kweli, lakini mapenzi yangu yaliizuia kwa nguvu kwa kadri ilivyowezekana.”

Pia alipambana na hali yake ya kiburi. Kama Injili ni ya kweli, basi yote aliyoyaamini siku za nyuma ni makosa. McDowell alikabiliana na mapambano yaliyoyofanana na yale C.S. Lewis aliyokutana nayo. Hata hivyo, baada ya miezi kadhaa ya mapambano, McDowell aligeuka na kuwa Mkristo.

Kuanzia wakati huo, maisha ya McDowell yalibadilika. Elimu ya kuitetea imani ilivunja viambaza vya akili vilivyomzuia kuamini. Kisha, roho Mtakatifu akamleta kwenye nafasi ya kuamini. Kama Wakristo tunaweza kuitumia elimu ya kuitetea imani kuwaleta wasioamini kwenye eneo ambalo litawaweka wazi katika kuisikia sauti ya Mungu.

Jia alisikiliza kwa umakini swali la Lee, “Je unaweza kuthibitisha kifo cha Yesu na kufufuka kwake kwa kutumia njia ya kisayansi?” Msichana alikumbuka kwamba, “silaha za vita vyetu si za mwili, bali zina uwezo katika Mungu hata kuangusha ngome.”[1] Kwa haraka aliomba kwamba Mungu ampe uwezo wa kuwasiliana kwa kutumia nguvu za kiungu.

Jia alijibu, “Lee, napenda nikuulize swali. Wewe unaijua historia ya China sana. Kama unaweza kujibu swali langu, nami nitakuwa tayari kujibu swali lako. Hapo ni sawa?” Lee alikuwa na uhakika kwamba alikuwa anaweza kujibu swali la Jia; kwahiyo akajibu kwa ujasiri, “Hakika.”

Jia akasema, “Nimekuwa nikiwa na mashaka sana kuhusiana na Sun Yat-sen. Vitabu vyetu vya historia vinatueleza kwamba alianzisha Jamhuri ya China. Hata anaitwa ‘Baba wa Taifa.’ Je, unaweza kuthibitisha kwa njia ya kisayansi na kwa uhakika wa asilimia 100% kwamba Sun Yat-sen aliishi?”

Lee alicheka. “Swali gani hilo la kijinga! Hakika, Sun Yat-sen aliishi. Hilo ni rahisi kuthibitisha. Acha nitafute gazeti la mwaka 1925. Litaonyesha ni lini Raisi Sun alifariki.”

Jia aliingilia kwa kicheko, “Hapana, hapana, hapana! Kumbuka uliniuliza kuhusu kuthibitisha kwa njia ya kisayansi. Ina maana kwamba unapaswa urudie tukio hilo mara nyingi na ukiwa unaandika matokeo yake. Nitasubiri hapa wakati unasimamia Sun Yat-sen azaliwe tena!”

“Hivyo siyo sawa,” Lee alibwabwajika. “Haiwezekani kuyazaa kwa mara nyingine maisha ya Sun Yat-sen, lakini tunajua kwamba aliwahi kuishi! Tunazo shuhuda nyingi kutoka kwa waandishi wa wakati wa maisha yake; tunazo hotuba zilizoandikwa na watu waliokuwa wakimsikia akisema; tunazo hata picha za Raisi Sun. Je, unaweza kupuuzia uthibitisho huu wa kisheria-kihistoria?”

“Uko sahihi,” Jia akasema, “Ninaamini Sun Yat-sen aliishi. Siwezi nikajithibitishia kwa uhakikia wa asilimia 100%, lakini kuna ushahidi mzuri wa maisha. Hiyo ni sababu sawa na ile iliyonifanya niamini kwamba Yesu aliishi, alikufa, na alifufuka kutoka kwa wafu. Vitabu vya Injili viliandikwa na watu waliokuwa wanamjua sana Yesu; Mathayo aliandika kuhusu mafundisho ya Yesu; watu wengi maarufu wenye kutia shaka walikuja kuwa waamini waliposhuhudia ufufuo wake kwa macho yao wenyewe.

“Injili ilifika China kutokea India. Ililetwa India na mtume aitwaye Thomasi. Lee, unanikumbusha kuhusu Tomaso. Walimwita jina la ‘Tomaso mwenye Mashaka’ kwa sababu alisema, ‘Mimi nisipoziona mikononi mwake kovu za misumari… mimi sisadiki hata kidogo.’[2] Lee, miaka 2,000 iliyopita, Tomaso alikuwa na mashaka yanayofanana na uliyo nayo. Lakini alifunguka akili yake kwa ushahidi uliokuwepo – na maisha yake yakabadilika kabisa. Zisome, ruhusu Mungu aseme, na utaona sababu za kuamini.”

(1) Elimu ya kuitetea imani na Kichwa: Utaanza kipindi kijacho cha darasa kwa kufanya mtihani unaorejea tafakuri ya maswali yaliyomo katika somo la 2. Yatafakari haya maswali kwa umakini kwa ajili ya maandalizi ya mtihani wa mwisho ujao.

(2) Elimu ya kuitetea imani na Moyo: Omba kwa ajili ya mwamini ambaye hajaamini uliyezungumza naye wiki lililopita. Omba kwamba Mungu amfungue macho yake ili auone ukweli. Omba kwamba Mungu akupe majibu utakapokuwa unazungumza nao wakati ujao. Mshukuru Mungu kwa nafasi ya kuwa mshuhudiaji kwa huyu mtu.

(3) Elimu ya kuitetea imani na Mikono: Zungumza na mtu mmoja ambaye anaamini angalao katika mojawapo ya dhana nne potofu katika somo hili. Ili kupima kama mtu ameshikiliwa katika dhana hizi potofu, unaweza kuuliza maswali kama:

• “Je, Ukristo unawezaje kuthibitishwa kama inawezekana kuthibitishwa?”

• “Je, utahitaji uthibitisho wa kiasi gani ili kuamini katika Ukristo?”

• “Ukweli ni nii?”

• “Je, kila mtu ana ukweli wake binafsi?”

• “Kuna umuhimu wa kiasi gani kwamba unaamini kitu au mtu sahihi?”

Mwulize mtu asiyeamini sababu za yeye kuamini kama anavyofanya. Mwulize kama atakuruhusu kumshirikisha maandiko ya kumbukumbu kutoka katika somo hili. Kama akikuruhusu, mshirikishe maelezo na mifano kutoka katika somo hili. Usiwe mpinzani sana lakini toa majibu rahisi na yaliyo wazi kuhusiana na dhana potofu anazoweza kuwa nazo mtu asiyeamini. Chukua maelezo ya kumbukumbu kuhusu mazungumzo yako kwa ajili ya kuyashirikisha kwenye kipindi chako cha darasa kijacho.

(1) Ni mambo gani muhimu yanayohusika na njia ya kisayansi?

(2) Badala ya njia ya kisayansi, matukio ya kihistoria yathibitishwe kwa njia gani?

(3) Kuna aina ngapi tatu za ushahidi katika ushahidi unaoutumika kuthibitisha njia ya sheria-historia?

(4) Kwa nini tunasema, “Hatuwezi kuthibitisha tukio lolote la kihistoria kwa uhakika wa asilimia 100%”?

(5) Kama huwezi kuthibitisha kitu kwa uhakika kabisa, lakini unao uthibitisho wa kutosha wa kuweza kuleta imani ya ndani kabisa kwamba ni kweli (na uko tayari kuishi sawa na imani hiyo ya ndani), wewe una ___________ ____ __________________.

(6) Kauli ya kila ukweli siyo lazima uwe kweli ________________________ ___________, hivyo haiwezekani kuwa kweli.

(7) Ukweli ni nini?

(8) Haitoshi tu kuamini. Ni lazima tuiweke imani yetu kwa usahihi katika ________ _______________.

(9) Orodhesha dhana nne potofu dhidi ya elimu ya kuitetea imani zilizofundishwa katika somo hili. Toa majibu mafupi kuhusiana na kila dhana.

(10) Nukuu kutoka kichwani 2 Wakorintho 10:4-5.