Lesson 10: ებრაელთა და იაკობის

ამ გაკვეთილის ბოლოს სტუდენტმა უნდა:

(1) იცოდეს ებრაელთა და იაკობის წერილების სავარაუდო თარიღი და ისტორიული გარემო.

(2) გამოკვეთოს ძირითადი თემებიდა მიზნები of ებრაელთა და იაკობი.

(3) გაითვალისწინოს ბიბლიური გაფრთხილებები განდგომილების წინააღმდეგ.

(4) აფასებდეს ჩვენს პრივილეგიებსა და პასუხისმგებლობებს, რაც მოგვეცა ახალი აღთქმის თანახმად.

(5) ესმოდეს რწმენასა და საქმეებს შორის კავშირი ქრისტიანულ ცხოვრებაში.

(6) გამოიყენოს ებრაელთა და იაკობის წერილების პრაქტიკული პრინციპები ქრისტიანული ცხოვრებისათვის.

(7) დაუკავშიროს ამ წიგნების გზავნილი დღევანდელი მსოფლიოს საჭიროებებს.

► წაიკითხეთ: ებრაელთა და იაკობის წერილები

► დაიზეპირეთ: ებრაელთა 4:14-16 და იაკობის 2:17-18

ახალი აღთქმის წიგნებს, ებრაელთა წერილიდან იუდას ჩათვლით, ზოგად (საყოველთაო) ეპისტოლეებს უწოდებენ.[1] პავლეს წერილების უმეტესობისგან განსხვავებით, ეს წერილები მიმართავს არა კონკრეტულ, სპეციფიკურ აუდიტორიას (მსმენელებს) არამედ საყოველთაოა, ან ეხება მათ, ვისზეც ძალიან ცოტა რამ თუ გვსმენია.

ეს წერილები მოიცავს ფართო სპექტრს, გრძელი "ებრაელების"წერილიდან, მოციქულ იოანეს მოკლე წერილამდე გაიუსის მიმართ. ზოგადი ეპისტოლეები უამრავ საკითხს ეხება, მაგრამ ყველა ამ წიგნში ხაზგასმულია პრაქტიკული ქრისტიანული ცხოვრება. ეს წიგნები გვასწავლის, თუ როგორ უნდა ვიცხოვროთ ქრისტიანულად არაქრისტიანულ სამყაროში. პირველი საუკუნის ქრისტიანებს მსგავსი პრობლემები ექმნებოდათ, რასაც დღეს ვაწყდებით: ცრუ მოძღვრება, ცდუნება და ურწმუნოების წინააღმდეგობა. ეს წერილები თითოეულ ამ საკითხს ეხება. მიუხედავად იმისა, რომ ეს წერილები მცირე ზომისაა, ისინი მნიშვნელოვანია იმ მორწმუნეებისთვის, რომლებიც ჩვენი რწმენის გამოწვევებს აწყდებიან.

ავტორი

ებრაელთა წერილში არ არის მითითებული მისი ავტორი. ხშირად პავლე მიიჩნევა მის ავტორად.

პავლეს ავტორობის სასარგებლოდ მეტყველი არგუმენტები მოიცავს:

1. ქრისტეს პიროვნებასა და საქმეების ხაზგასმა, რაც გაკეთებულია ებრაელთა წერილში, ხშირად გვხვდება პავლეს წერილებში.

2. ავტორი ასოცირდება ტიმოთესთან (ებრ. 13:23).

3. ბოლო თავში ჩაწერილი კურთხევა პავლესას ჰგავს (ებრ. 13:18-25).

პავლეს ავტორობის საწინააღმდეგო არგუმენტები მოიცავს სტილის რამდენიმე განსხვავებას ებრაელთა წერილსა და სხვა წერილებს შორის:

1. ებრაელთა მიმართ ეპისტოლეში არცერთხელ არ არის გამოყენებული ფრაზა "ქრისტე იესო", რომელიც ორმოცდაათჯერ გვხვდება პავლეს ეპისტოლეებში.

2. პავლეს სხვა წერილებისგან განსხვავებით, ებრაელები არც მისალმებით იწყება და არც მოკითხვით მთავრდება.

ეკლესიის ისტორიის განმავლობაში ამ წერილის სხვა მრავალი სავარაუდო ავტორი დასახელდა. შემოთავაზებული ავტორების უმეტესობა პავლეს თამაშრომლები არიან, მაგალითად, ბარნაბა, ლუკა ან აპოლოსი. სავარაუდოდ ამით აიხსნება პავლეს სტილთან მსგავსება.საბოლოო ჯამში, ავტორი უცნობია.

მიზანი

ებრაელთა წიგნში გაერთიანებულია წერილის ელემენტები (პირადი მოკითხვები წერილის ბოლოს) ქადაგების მახასიათებლებთან (ძველი აღთქმის ტექსტების ექსპოზიციასთან). ავტორი თავის წერილს მოიხსენიებს როგორც „შეგონების სიტყვას,” (ებრ. 13:22) საქმეების 13:15-ში გამოყენებული ფრაზა ქადაგების ასაღწერად. ებრაელთა საუკეთესო აღწერაა „ქადაგება“, ქადაგება წერილის სახით.

ამ ეპისტოლეს პირველი ადრესატები ებრაელი ქრისტიანები არიან, რომლებიც ცდუნების წინაშე აღმოჩნდნენ, რომ ქრისტეს რწმენიდან გადასულიყვნენ კვლავ თავიანთ უწინდელ მრწამსზე. მათი ებრაული წარმოშობა ჩანს მათ ძველი აღთქმისეული მსხვერპლშეწირვისა და რიტუალების ცოდნაში.

ამ ქრისტიანებმა ერთგულებით გადაიტანეს დევნა, მაგრამ საფრთხე ემუქრებათ, რომ „დაძაბუნდნენ და სულით დაეცნენ” (ებრ. 10:32-34; 12:3). ებრაელების ავტორი წერს, რათა გააფრთხილო ეს მორწმუნეები რომ თავი დაიცვან განდგომისგან და მოუწოდებს მათ ერთგულებისკენ. ის მრავალჯერ ახსენებს მათ, რომ იესოს პიროვნება და საქმეები ძველი აღთქმის მღვდლებისა და მსხვერპლშეწირვის სისტემაზე მაღლა დგას.

თარიღი

ებრაელთა წერილი, სავარაუდოდ, ახ. წ. 70 წლამდე დაიწერა. წერილში საუბარია ებრაელთა მსხვერპლშეწირვის სისტემაზე, როგორც დღევანდელ რეალობაზე (ებრ. 8:3-5; 9:7-8; 10:1-3). ეს გულისხმობს იმას, რომ წერილი, ახ. წ. 70 წელს, რომაელების მიერ ტაძრის დანგრევამდე დაიწერა.

ძველი აღთქმა ებრაელთა წერილში

► რა კავშირია ძველ აღთქმასა და ახალ აღთქმას შორის?

სანამ ებრაელების შინაარსს დავაკვირდებით, მნიშვნელოვანია ვუპასუხოთ წიგნთან დაკავშირებულ ზოგად გაუგებრობას. ბევრმა მკითხველმა აღიქვა ებრაელების წერილი, როგორც თავდასხმა ძველ აღთქმაზე. იმის გამო, რომ ებრაელთა წერილი გვასწავლის, რომ ახალი აღთქმა „უკეთესია“, ზოგი ფიქრობს, რომ ძველმა აღთქმამ ვერ მიაღწია თავის მიზანს (ვერ გაამართლა თავისი დანიშნულება).

თუმცა, ებრაელთა წერილი ღრმა პატივისცემას ასახავს ძველი აღთქმისადმი.

• ებრაელთა მე-11თავის გმირები, ძველი აღთქმის პერსონაჟები არიან.

• ცოდნა, რომელსაც ებრაელების წერილი გვაძლევს, ემყარება ძველი აღთქმის ტექსტებს.[1] მაგალითად, ებრაელების 1-ლი თავი თოთხმეტი მუხლისგან შედგება. მათგან ცხრა მუხლი პირდაპირ ციტირებულია ძველი აღთქმიდან, მათ შორის: მე–2 ფსალმუნი; 2 სამ. 2 მეფ. 7:14; რჯ. 32:43; ფს. 103:4; ფს. 44:6, 7; ეს. 61:1,3; ფს. 101:25-27; და ფს. 109:1.

ებრაელთა წერილი არ გვასწავლის, თითქოს ღმერთი იძულებული გახდა შეეცვალა თავისი გეგმა ძველი აღთქმის "ჩავარდნის" გამო. პირიქით, ქრისტეს რწმენის მეშვეობით ხსნა „წინასწარ იყო განწესებული წუთისოფლის შექმნამდე” (1 პეტ. 1:20). ძველ აღთქმაშიც კი ხსნა ღმერთის მადლით ენიჭებოდა რწმენის მეშვეობით და არა გარეგანი რიტუალებით. ეს ჩანს ებრაელთა მე-11 თავში, სადაც ძველი აღთქმის ეს თითოეული გმირი "რწმენით" აამებდა ღმერთს.

აშკარა უწყვეტობა არსებობს ძველ აღთქმასა და ახალ აღთქმას შორის. ქრისტე არის ძველი აღთქმის აღთქმების (ღვთის დაპირებების) და რჯულის აღსრულება. ძველი აღთქმის პრობლემა ისრაელის მარცხი იყო და არა ღვთის განზრახვის მარცხი. ისრაელმა მთელი გულით ვერ შეასრულა აღთქმა (ებრ. 8:8). მან რწმენაზე დაფუძნებული მსხვერპლშეწირვის სისტემა ცარიელ რიტუალებად აქცია. ძველი აღთქმის წინასწარმეტყველებიც და იესოც გმობდნენ ისრაელის მიერ ღვთის განზრახვის დამახინჯებას.

სამყაროს დაარსებიდან ძველი აღთქმა მიუთითებდა ქრისტეს მოსვლაზე. ძველი აღთქმა არასოდეს გულისხმობდა თავის თავში სისრულეს; ის მიუთითებდა მომავალში დასრულებაზე. ეს სისრულე ჩანს იესო ქრისტეს პიროვნებაში და მის საქმეებში. ახალი აღთქმა "უკეთესია", რადგან მასში ხდება არასრული ძველი აღთქმის დანაპირების აღსრულება.

შინაარსი

ებრაელთა წიგნი ორ პარალელურ თემას მოჰყვება. ერთი თემა (უკეთესი გზა) ადარებს ქრისტეში ცხოვრების პრივილეგიებს ძველი აღთქმის პერიოდში არსებულ ნაკლებ პრივილეგიებს.

მეორე თემა (გაფრთხილდით), იკვეთება ხუთ „გაფრთხილებაში“ მათ მიმართ, ვინც ცდუნების წინაშეა უარი თქვას თავის რწმენაზე და დაუბრუნდეს ძველ ცხოვრებას. გაფრთხილების თითოეულ ნაწილში, ებრაელთა წერილი აფრთხილებს, შემდეგ კი ამხნევებენ მკითხველს.

უკეთესი გზა

მთელი რიგი შედარებებით, ებრაელთა წერილი გვაუწყებს რომ:

• ქრისტე აღემატება ძველი აღთქმის წინასწარმეტყველებს (1:1-3)

• ქრისტე აღემატება ანგელოზებს, რადგან ის არის ღვთის ძე (1:4-14)

• ქრისტე აღემატება ანგელოზებს, რადგან ის არის კაცის ძე, რომელსაც დაექვემდებარა სამყარო (2:4-18)

• ქრისტე აღემატება მოსეს, ღვთის ერთგულ მსახურს და ისრაელის ლიდერს (3:1-6)

• ქრისტე აღემატება აარონსა და მღვდელმთავრებს (4:14-7:28)

• ქრისტემ დაგვიდო უმჯობესი აღთქმა (8:1-13)

• ქრისტემ უმაღლესი მსხვერპლი გაიღო (9:1-18)

ებრაელთა წერილი ასახავს რიგ კონტრასტებს ძველი აღთქმის სასიკეთო დაპირებებსა და მათ უკეთეს შესრულებას შორის, რაც ქრისტეს მეშვეობით მოგვეცა. ებრაელი ქრისტიანებისთვის ძველი აღთქმის დაბრუნება სისულელეა! მას შემდეგ, რაც "იგემეს ზეციური ნიჭი და წმიდა სულის ზიარნი გახდნენ", ებრაელი ქრისტიანები "კვლავ ჯვარს აცვამენ ღმერთის ძეს ", თუ ისევ ძველ ფორმას დაუბრუნდებიან (ებრ. 6:4-6).

გაფრთხილდით!

► რა არის განდგომილობა? შესაძლებელია ჭეშმარიტად მოქცეულმა ადამიანმა მიატოვოს რწმენა?

ქრისტეს მეშვეობით უკეთესი გზის უზრუნველყოფასთან ერთად , ებრაელთა წერილი აძლევს გაფრთხილებებს მათ, ვინც რწმენის მიტოვების ცდუნების წინაშეა. გაზრდილი პრივილეგიები იწვევს, პასუხისმგებლობების ზრდას. ამ პასუხისმგებლობის ჭრილში ებრაელთა წერილში მოცემულიახუთი სერიოზული გაფრთხილება იმ მორწმუნეთათვის, ვინც იგემა ახალი აღთქმის სიკეთეები და ახლა აღმოჩნდნენ ძველში დაბრუნების ცდუნების წინაშე.

თითოეულ გაფრთხილებას თან ახლავს ერთგულებისკენ მოწოდება. მიუხედავად იმისა, რომ ებრაელების წერილი გვასწავლის, რომ განდგომა შესაძლებელია, ეს არასოდეს მიანიშნებს იმაზე, რომ განდგომა გარდაუვალია! ღვთის გეგმა ყველა მორწმუნეზე არის ერთგული ცხოვრება. ებრაელები გვიჩვენებს, რომ ყველა ქრისტიანისთვის გამარჯვებული ცხოვრება შესაძლებელია.

გაფრთხილება 1 - ებრაელთა 2:1-18[2]

• ჩვენ გვაფრთხილებენ მოსმენილი სიტყვისგან არ გადავუხვიოთ. (2:1)

• გაფრთხილება სერიოზულია იმის გამო, რომ ჩვენ მივიღეთ დიდი პრივილეგიები. (2:2-3)

• ჩვენ გვამხნევებს იესოს მაგალითი, რომელმაც ცდუნებას გაუძლო და ძალას ანიჭებს ყველას, ვინც ცდუნების წინაშეა. (2:18)

გაფრთხილება 2 - ებრაელთა 3:12-4:16

• ჩვენ გვაფრთხილებენ, რომ "გული არ გაგვიქვავდეს ცოდვის საცდურით". (3:12-13)

• გაფრთხილება სერიოზულია იმის გამო, რომ შესაძლებელია "განუდგე ცოცხალ ღმერთს". ჩვენ ქრისტეს ვეზიარებით,”თუკი რწმენის საწყისს მტკიცედ დავიცავთ ბოლომდე”. (3:12-14)

• ჩვენ გვამხნევებენ აღთქმით, რომ იესო არის ჩვენი მღვდელმთავარი, რომლის საშუალებითაც შეგვიძლია „ვპოვოთ მადლი დროული შემწეობისათვის“. (4:14-16)

გაფრთხილება 3 - ებრაელთა 5:11-6:12

• ჩვენ გვაფრთხილებენ „მკვდარ საქმეებს“არ დავუბრუნდეთ. (5:11-6:6)

• გაფრთხილება სერიოზულია იმის გამო, რომ განდგომილობის გამოსწორების შეუძლებლობის შესახებ. (6:4-6)

• ჩვენ გვამხნევებენ გვახსოვდეს, რომ ყველა ვინც ერთგულია, „იმკვიდრებს აღთქმებს.” (6:9-12)

გაფრთხილება 4 - ებრაელთა 10:26-39

• ჩვენ გვაფრთხილებენ, რომ ”თუ კვლავ ნებსით ვცოდავთ მას მერე, რაც ჭეშმარიტების შემეცნება მივიღეთ” მხოლოდ განკითხვა არსებობს. (10:26-27)

• გაფრთხილება სერიოზულია ახალი აღთქმის პრივილეგიების გამო. თუ ისინი, ვინც მოსეს რჯულს უგულებელყოფდნენ, შეუწყალებლად ისჯებოდნენ, ''რაოდენ უფრო მძიმე სასჯელს'' დავიმსახურებთ, თუ 'ფეხქვეშ გავთელავთ ღვთის ძეს'. ეს გაფრთხილება არ უნდა იქნეს უგულებელყოფილი, რადგან „საშინელი რამ არის ცოცხალი ღმერთის ხელში ჩავარდნა“. (10:28-31)

• ჩვენ გვამხნევებენ, რადგან ჩვენ ვართ "მორწმუნენი სულის სახსნელად". უკან მიქცევა შესაძლებელია, მაგრამ მოთმინება და შეუპოვრობაც შესაძლებელია. ჩვენ დარწმუნებულნი ვართ ღვთის ძალაში, რომელიც მორწმუნეს განამტკიცებს. ერთგულების შესაძლებლობა ჩანს ე.წ. "რწმენის დიდების დარბაზში", რომელიც წარმოდგენილია ებრაელთა 11 თავში. (10:32-39)

გაფრთხილება 5- ებრაელთა 12:25-29

• გვაფრთხილებენ, რომ არ უარვყოთ ზეციდან მაუწყებლის სიტყვა. (12:25)

• გაფრთხილება სერიოზულია ახალი აღთქმის პრივილეგიების გამო. (12:25-27)

• ჩვენ გვამხნევებენ რადგან “ვემსახურებით ღმერთს სათნოდ” მისი მადლის გამო. (12:28-29)

რა არის განდგომა (განდგომილება)?

განდგომილება განისაზღვრება, როგორც ”ადამიანის მიერ აღიარებული რწმენის განზრახ უარყოფა და მიტოვება.”[1] ეს განმარტება ხაზს უსვამს განდგომილობის სამ ელემენტს:

1. ის არის წინასწარ განზრახული. ეჭვი სწავლებასთან დაკავშირებით, გაურკვევლობა ადამიანის გადარჩენასთან დაკავშირებით, ან ცოდვაში ჩავარდნაც კი, არ ნიშნავს განდგომას. განდგომილება არის ქრისტიანული რწმენის განზრახ უარყოფა.

2. ეს არის „უარყოფა და რწმენის მიტოვება“. ეს ცოდვაზე მეტია; ეს არის ქრისტიანული რწმენის ჭეშმარიტების უარყოფა. ებრაელებისათვის ეს იესოს გამომსყიდველი საქმის უარყოფას და ქრისტიანობამდელ რიტუალებში დაბრუნებას ნიშნავდა (ებრ. 6:6). იუდაიზერებმა ქრისტეს გამომსყიდველ საქმეს მოთხოვნები დაამატეს; განდგომილებმა მთლიანად უარყვეს ქრისტეს გამომსყიდველი საქმე.

3. ეს არის იმ რწმენის უარყოფა, რომელიც „ადამიანმა აღიარა“. განდგომილება განსხვავებულია იმ ადამიანის ურწმუნოებისგან, რომელსაც არასოდეს შეუცვნია ქრისტე. ეს არის რწმენის უარყოფა იმ ადამიანთა მიერ, ვიც „იგემეს ღვთის სიტყვის სიკეთე და მომავალი საუკუნის ძალები” (ებრ. 6:5).

რა განსხვავებაა უარყოფასა და განდგომას შორის?

განდგომილება ებრაელთა წერილში არის სარწმუნოების უფრო მუდმივი და შეგნებული უარყოფა, ვიდრე უკან დახევა და უარყოფაა. პეტრემ უარყო იესო, მაგრამ შემდეგ მოინანია თავისი ცოდვა. პეტრეს გამბედაობა არ ეყო; თორემ მას არ უარყვია ქრისტიანული რწმენა. მისი უკან დახევა შიშის შედეგი იყო და არა ქრისტეს უარყოფისა.

უკან დახევისას, ცოდვაში ჩავარდნილმაც კი, მაინც შეიძლება მიიღოს ქრისტიანული რწმენის ჭეშმარიტება. ამის საპირისპიროდ, განდგომა გულისხმობს ქრისტიანული რწმენის ჭეშმარიტების უარყოფას.

ებრაელთა წერილის ზოგიერთი გაფრთხილება უარყოფას, ანუ უკან დახევას და დაუდევრობას ეხება. ამასთან, როგორც ჩანს, ებრაელთა 6: 4—6 – ის არსი ქრისტიანული რწმენის სრულ უარყოფას წარმოადგენს. როდესაც განდგომილი უარყოფს იესოს გადარჩენის მომნიჭებელ სიკვდილს, ის იჭრის გზას ამ ყველაფერის აღდგენისკენ. ამასთან, უარმყოფელის აღდგენა შესაძლებელია იესოს გამომსყიდველი სიკვდილით, მონანიების გზით.

შესაძლებელია თუ არა ჭეშმარიტი ქრისტიანი განუდგეს რწმენას?

ზოგი ევანგელისტი ამტკიცებს, რომ ჭეშმარიტი ქრისტიანის განდგომილება შეუძლებელია. ამასთან, ებრაელთა წერილის გაფრთხილებებს აზრი აქვს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ავტორი რეალურ საშიშროებას ეხება. ებრაელთა 6:4-6 გულისხმობს, რომ შესაძლებელია მუდმივი და სრული განდგომა.

ებრაელთა წერილი გვაფრთხილებს განდგომის რეალური საშიშროების წინააღმდეგ. ზოგადი ეპისტოლეების საერთო თემაა- ეკლესიის საშიშროებები. ხშირად გაფრთხილება ხდება ერესის წინააღმდეგ, რომელიც ამახინჯებს ქრისტიანულ დოქტრინას. ებრაელებში გაფრთხილება ეწინააღმდეგება ქრისტიანული რწმენის სრულ უარყოფას. ეს საფრთხე დღეს ისეთივე რეალურია, როგორც პირველ საუკუნეში.

დიახ, ებრაელები გვასწავლის, რომ რწმენის მიტოვება შესაძლებელია. კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი ისაა, რომ ებრაელები გვასწავლის ერთგულების შესაძლებლობასაც. ჩვენ გვაქვს, ის სიკეთე, რომ ქრისტეს შუამდგომლობს ჩვენთვის. ჩვენი რწმენის აღსარების მტკიცედ მიყოლით, ერთმანეთის მიმართ ყურადღებით მოკიდებით, სიყვარულისა და კეთილი საქმეებისთვის წახალისებით; ჩვენი შესაკრებელის მიტოვებაზე უარის თქმით, ჩვენ შეგვიძლია ერთგულები დავრჩეთ (ებრ. 10:23-25). ებრაელთა კულმინაცია არის მე -11 თავი, სადაც ნახსენები არიან ისინი, ვინც ერთგული იყო რწმენაში და ახლა მოწმეების ღრუბელს წარმოადგენს ყველასთვის, ვინც ვცდილობთ „მოთმინებით გავირბინოთ ჩვენს წინ მდებარე სარბიელ” (ებრ. 12:1).

ავტორი და თარიღი

ამ წერილის ავტორი იყო „იაკობი, ღვთისა და უფალ იესო ქრისტეს მონა” (იაკობის 1:1). იაკობი, იესოს ნახევარძმა, სკეპტიკურად იყო განწყობილი იესოს სიცოცხლეში, მაგრამ დარწმუნდა მასში, მისი მკვდრეთით აღდგომის შემდეგ (მათ. 13:55; ინ. 7:3-5; 1 კორ. 15:7). ის გარდაიცვალა, როგორც რწმენისთვის წამებული ახ. წ. 62წელს.

ეს წერილი სავარაუდოდ 40-იანი წლების დასაწყისში დაიწერა. მას შემდეგ, რაც იაკობი, გახდა იერუსალიმის საბჭოს ლიდერი, სადაც განიხილებოდა რწმენისა და საქმეების საკითხი. სავარაუდოდ, წერილი ახ. წ. 49 წლის შემდეგ რომ დაეწერა, იაკობი ახსენებდა ამ საბჭოს (საქმ. 15).

აუდიტორია (მსმენელები) და მიზანი

იაკობი ამ წერილით მიმართავს „განთესილობაში მყოფ თორმეტ ტომს“ (იაკობის 1:1). ეს ტერმინი (დიასპორა) პირველად ეხებოდა ებრაელების გაფანტვას იერუსალიმის დაცემის შემდეგ ძვ. წ. 586 წელს. იაკობმა ეს ტერმინი გამოიყენა იუდეველი ქრისტიანებთან მიმართებით, რომლებიც იერუსალიმის გარეთ ცხოვრობდნენ. იაკობის მიერ ძველი აღთქმის ხშირი ხსენება მიანიშნებს, რომ მის აუდიტორიას ძირითადად ებრაელები წარმოადგენდნენ. როგორც ჩანს, ეს ქრისტიანები იყვნენ ღარიბები და დევნას განიცდიდნენ. ისინი აღმოჩნდნენ ცდუნების წინაშე ან კონფლიქტი ან ამქვეყნიური ცხოვრების წესი. იაკობი წერდა შესახსენებლად, რომ მათი რწმენა მათ საქმეებში უნდა ჩანდეს. მორწმუნეებმა პრაქტიკაში უნდა გაატარონ რწმენა.

შინაარსი

იაკობი და ძველი აღთქმა

წინასწარმეტყველი ამოსის მსგავსად, იაკობიც გვიჩვენებს, რომ ჩვენმა სარწმუნოებამ გავლენა უნდა მოახდინოს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაზე.ამოსიც და იაკობიც ირწმუნებიან, რომ ჭეშმარიტი რელიგია თვალსაჩინო იქნება სხვებთან ურთიერთობისას. 108 მუხლიან წერილში იაკობი ორმოცდაათზე მეტ მითითებას იძლევა. ეს არის პრაქტიკული წერილი.

► წაიკითხეთ იაკობი 5:1-5 და ამოსის 4:1-2 და 5:21-24. როგორ მიესადაგება ერთმანეთს ამ მუხლების გზავნილები?

როგორც იგავებში, იაკობი იყენებს მოკლე გამონათქვამებს, რომლებიც აჯამებს მნიშვნელოვან ჭეშმარიტებებს. იაკობის მრავალი თემა იგავების პარალელურია: ენა, სიმდიდრე, რისხვა და სიბრძნე.

ძველი აღთქმის რჯულის მსგავსად, იაკობი გვიჩვენებს, თუ როგორ ასახავს წმინდა ადამიანი წმინდა ღმერთის ხასიათს. ლევიანების 19-ის „სიწმინდის კოდექსი“ გვიჩვენებს, როგორ ცხოვრობენ წმიდა ხალხი წმინდა ღმერთის მორჩილებით. ანალოგიურად, იაკობი გვიჩვენებს, თუ როგორ უნდა იცხოვრონ ახალი აღთქმის მორწმუნეებმა ღვთის მორჩილებით. ორივე გვაჩვენებს, რომ რწმენა, რომელსაც ვაღიარებთ, ჩვენს ცხოვრებაში უნდა აისახოს.

რწმენა და საქმეები

მარტინ ლუთერმა იაკობის წერილს "ჩალის ეპისტოლე" უწოდა, რადგან მასში აქცენტები საქმეებზეა გაკეთებული. მას მიაჩნდა, რომ წერილი ეწინააღმდეგება პავლეს სწავლებას მხოლოდ რწმენით გამართლების შესახებ. ზედაპირულად, თითქოს წინააღმდეგობა იკვეთება იაკობის 2:24-სა („ხომ ხედავთ, საქმით მართლდება კაცი და არა მხოლოდ რწმენით.“) და რომაელთა 3:28-ს შორის („რადგან მიგვაჩნია, რომ რწმენით მართლდება კაცი, რჯულის საქმეთა გარეშე”). ამასთან, ეს განცხადებები ორი განსხვავებული აუდიტორიისთვის არის განკუთვნილი, რომლებიც სხვადასხვა ცდუნების წინაშე დგანან. ამ კონტექსტის გათვალისწინებით, მუხლებს შორის კონფლიქტი წყდება.

პავლე მიმართავს ადამიანებს, რომლებიც ცდილობენ ხსნა საქმეებით მოიპოვონ (რჯულის დაცვით). პავლე პასუხობს, რომ ხსნის მიღება ღვთის მადლით ხდება, რწმენის მეშვეობით.

იაკობი კი მიმართავს ხალხს, ვინც რწმენას აღიქვამს, მხოლოდ და მხოლოდ როგორც გონებრივ თანხმობას სახარების ჭეშმარიტებაზე. მათი ცხოვრება არ შეცვლილა, რადგან მათი რწმენა არ არის ჭეშმარიტი. იაკობი ამტკიცებს, რომ ჭეშმარიტი რწმენა ცვლის ცხოვრებას. იაკობი ეჭვქვეშ არ აყენებს რწმენის ცენტრალურ ნაწილს, არამედ ხაზს უსვამს, რომ ჭეშმარიტი რწმენა ჩანს მოქმედებებში. იაკობი გვიჩვენებს, რომ აბრაამისა და რაჰაბის რწმენა ჩანს მათ მოქმედებებში (იაკობი 2:14-26).

იაკობის გზავნილი არ ეწინააღმდეგება პავლეს გზავნილს; ეს არის პავლეს, მადლით, რწმენის მეშვეობით გადარჩენის შესახებ გზავნილის, ღირებული ანალოგი. პავლე გვიჩვენებს, რომ ჩვენ ღმერთთან გავმართლდით (ურთიერთობა გამოგვისწორდა) მხოლოდ რწმენით. იაკობი გვიჩვენებს, რომ ეს სიმართლე (გამართლება სხვა ადამიანების თვალში) ჩვენს ქმედებებში ჩნდება.

რწმენა მოქმედებაში

რადგანაც ჩვენი მოქმედება წრმოაჩენს ჩვენს რწმენას, იაკობი მიმართავს ქრისტიანული პრაქტიკის საკითხებს. ეს არის რწმენა მოქმედებაში:

• სიმტკიცე განსაცდელებში და ცდუნებებში (1:2-18)

• [1]სიტყვის მოსმენა და შესრულება (1:19-27)

• მიკერძოება (2: 1-13)

• ენა (3: 1-13)

• ამქვეყნიურობა (3: 14-4: 4)

• სიამაყე (4: 5-11)

• ცდუნება მდიდრებისთვის (4: 13-5: 6)

• მოთმინება ტანჯვაში (5: 7-11)

• ცოდვაში ჩავარდნებთან ურთიერთობა (5:19-20)

ამ შეგონებით იაკობი გვაჩვენებს, რომ ჭეშმარიტი რწმენა ცვლის ჩვენს ცხოვრებას. რწმენა უფრო მეტია, ვიდრე ჭეშმარიტებაზე თანხმობა; რწმენა გარდაქმნის ჩვენს მთლიან არსებას.

იაკობის ეპისტოლე დღევანდელ ეკლესიაში

მართალია, იაკობის წერილი, სავარაუდოდ პირველი საუკუნის დევნილი ებრაელი ქრისტიანების მიმართ დაიწერა, მასში პრაქტიკულ ქრისტიანობაზე გაკეთებული აქცენტი, სიღრმისეულად საუბრობს თანამედროვე სამყაროს მიმართაც. პრაქტიკული სწავლება ენის, სიმდიდრის, რისხვასა და ეკლესიაში ურთიერთობების შესახებ, არასდროს ძველდება. იაკობის წერილი სასარგებლო წიგნია ყველა თაობისთვის.

ანტინომიზმი ცრუ სწავლებაა, თითქოს ქრისტიანები თავისუფლები არიან ეთიკური ან ზნეობრივი კანონების მორჩილებისგან. ეს დოქტრინა გულისხმობს, რომ მორწმუნეები, რომლებიც მადლით მართლდებიან რწმენის მეშვეობით, ყოველგვარი თავშეკავებისგან თავისუფალნი არიან. ეკლესია ყველა თაობაში განიცდიდა ანტინომიზმისკენ გადახრის ცდუნებას. იაკობის წერილი გახლავთ იმის ძლიერი შეხსენება, რომ ქრისტიანის ცხოვრება მკვეთრად განსხვავდება ურწმუნოს ცხოვრებისაგან. ჩვენი საქმეების საშუალებით, სამყარო ხედავს იმ ტრანსფორმაციას (გარდაქმნას), რომელიც ქრისტეს გადამრჩენელი რწმენის შედეგად ხდება ჩვენში.

როგორც ებრაელების, ასევე იაკობის ეპისტოლე, მიგვითითებს აბრაამზე, როგორც მოქმედი რწმენის ნიმუშზე. ებრაელების მე-11თავი აბრაამს ასახელებს, როგორც რწმენის ერთ-ერთ გმირს; იაკობის მე-2 თავი კი გვიჩვენებს, რომ სწორედ მისი ქმედებებით ვხედავთ აბრაამის რწმენას.

აბრაამის რწმენა ჩანს მის მორჩილებაში ღვთის მოწოდებისადმი;

„რწმენით დაემორჩილა აბრაჰამი მოწოდებას, წასულიყო ქვეყანაში, მემკვიდრეობად რომ უნდა მიეღო; და ისე წავიდა, რომ არ იცოდა, სად მიდიოდა” (ებრ. 11:8). რწმენა უფრო მეტია, ვიდრე უბრალოდ თქმა: ”მე მჯერა ღმერთის დანაპირების (აღთქმების)”; რწმენა ამბობს: ”მე წავალ იქ, სადაც შენ წამიძღვები.”

აბრაამის რწმენა კვლავ ჩნდება მის მორჩილებაში ღმერთის მოწოდებაზე, რომ ისააკი მსხვერპლად შეეწირა (ებრ. 11:17-19; დაბ. 22). კვლავ რწმენა იმაზე მეტი იყო, ვიდრე მხოლოდ სიტყვები: ”მე მჯერა ღმერთის”. რწმენამ თქვა: "მე დავემორჩილები შენს ბრძანებას, მაშინაც კი, როცა არ მესმის". ეს არის ნამდვილი რწმენა.

იაკობი წერდა ადამიანებს, რომლებიც იბრალებდნენ რწმენას, მაგრამ რომელთა ცხოვრებაც ამ რწმენას არ შეუცვლია. იაკობმა მიუთითა აბრაამზე, როგორც იმის მაგალითზე, თუ რა ხდება ჭეშმარიტი რწმენის შედეგად. აბრაამის რწმენა თვალსაჩინო გახდა ღმერთის მოთხოვნისადმი მორჩილებაში, რომ ისააკი მსხვერპლად შეეწირა. იაკობი დასკვნას აკეთებს: ”რწმენა მოქმედებდა მის საქმეებთან ერთად. საქმეებით კი სრული შეიქმნა რწმენა” (იაკობი 2:22).

აბრაამის მაგალითი გვიჩვენებს სწორ დამოკიდებულებას რწმენასა და საქმეს შორის. თუ ჩვენ ნამდვილად გჯერა (გვწამს), ეს გარდაქმნის იმას, თუ როგორ ვცხოვრობთ (საქმეებს). რწმენის აღიარება მკვდარია ჩვენი ცხოვრების წესის შეცვლის გარეშე; მცდელობას შევცვალოთ, ცხოვრების წესი ჭეშმარიტი რწმენისგან დამოუკიდებლად, აზრი არა აქვს. რომაელების, გალატელების, ებრაელების და იაკობის წერილები თანხმდებიან ერთზე: ჭეშმარიტი რწმენა ცვლის ცხოვრებას.

წარმოაჩინეთ თქვენ მიერ ამ გაკვეთილის აღქმა (გაგება) შემდეგი დავალებების დახმარებით:

(1) მოამზადეთ ქადაგება ან ბიბლიური გაკვეთილი ქვემოთმოყვანილი თემებიდან ერთერთზე. თქვენ შეგიძლიათ დაწეროთ 5-6 გვერდიანი ხელნაწერი, ან ჩაწეროთ ქადაგება ან ბიბლიური გაკვეთილი ეკლესიისთვის, ან მცირე ჯგუფისთვის.

• “რწმენის მაგალითები.” გამოიყენეთ რწმენის მაგალითები ებრაელთა მე-11 თავიდან, ისევე როგორც ეკლესიის ისტორიიდან. მოიძიეთ მაგალითები თქვენი ქვეყნის ისტორიიდან ან კულტურული გარემოდან, რომლებიც ერთგულებას შთააგონებს თქვენი ეკლესიის მრევლს.

• “განდგომა.” ებრაელების მსგავსად, ქადაგება უნდა შეიცავდეს განდგომილების წინააღმდეგ გაფრთხილებას და ერთგულების წახალისებას.

• ქადაგება ან ბიბლიური გაკვეთილი იაკობის წერილიდან ქრისტიანული ცხოვრების ერთერთ საკითხზე: ენა, კონფლიქტი, სიმდიდრე, ლოცვა და ა.შ.

(2) გაიარეთ ტესტი ამ გაკვეთილის მასალაზე დაყრდნობით. ტესტი მოიცავს საზეპირო მუხლებს წმინდა წერილიდან.

(1) რატომ უწოდებენ ებრაელებიდან - იუდას ჩათვლით წიგნებს "ზოგად ეპისტოლეებს"?

(2) დაასახელეთ ორი არგუმენტი, პავლეს ებრაელთა წერილის ავტორობის სასარგებლოდ.

(3) დაასახელეთ ორი არგუმენტი, პავლეს ებრაელთა წერილის ავტორობის საწინააღმდეგოდ.

(4) დაასახლეთ ორი ასპექტი, რომლებიც წარმოაჩენს, რომ ებრაელთა წერილი დიდ პატივისცემას გამოხატავს ძველი აღთქმის მიმართ.

(5) რითი არის ახალი აღთქმა უკეთესი ძველ აღთქმაზე?

(6) რა განსხვავებაა უარყოფასა და განდგომას შორის?

(7) როდის ირწმუნა იესოს ძმამ, იაკობმა, იესო, როგორც მესია?

(8) მოკითხვიდან გამომდინარე, ვინ არის იაკობის სავარაუდო აუდიტორია (ადრესატი)?

(9) ერთ აბზაცში ასახეთ ურთიერთკავშირი ორ მულს შორის: იაკობის 2:24 (კაცი მართლდება საქმეებით და არა მხოლოდ რწმენით) და რომაელების 3:28 (კაცი მართლდება რწმენით რჯულის საქმეების გარეშე)

(10) განსაზღვრეთ ანტინომიზმი.