Lesson 17: Kuelekea Kukua Kiroho

Wakati wa kipindi cha mtu kuokoka mabadiliko mengi hutokea. Mtu aliyebadilika na au kuokoka anakuwa na matamanio mapya na vipaumbele vipya—mabadiliko hayo ni makubwa sana kiasi kwamba Biblia inamwelezea huyu mtu kama “uzao mpya” (2 Wakorintho 5:17).

Lakini baadhi ya mambo huchukua muda kutokea. Mtu aliyebadilika na au kuokoka hawezi kuona kwa mara moja jinsi ya kutumia kanuni za Kikristo katika maeneo yote ya maisha yake. Atapaswa ajifunze hizo kanuni, na kisha aangalie jinsi ya kuzitumia.

Kunakuwepo pia na mchakato binafsi wa kukua kiroho. Mtu aliyebadilika na au kuokoka anakuwa ni “mtoto mchanga ndani ya Kristo.”

► Soma 1 Wakorintho 3:1-2. Je, kwa mujibu wa aya hizi, mtu aliyeokoka anafanana sana na nini?

► Soma Waebrania 5:13-14. Je, maziwa yanayozungumziwa katika aya hizi ni ya namna gani? Je, chakula kigumu ni nini? Je, tabia ya mtu anayekua kiroho ikoje?

Mapema kwenye kozi hii, tuliangalia kuhusu Agizo Kuu la Yesu ambalo alilitoa kwa kanisa. Tulipitie tena kwa mara nyingine.

► Soma Mathayo 28:18-20. Kwenye aya hii, je, ni jukumu gani Yesu alilolitoa zaidi ya uinjilisti?

Kabla ya kutoa Agizo Kuu, Yesu alitamka kwamba amepewa mamlaka yote mbinguni na duniani. Kisha akalipa kanisa jukumu la kuwaleta watu watakaokuwa watiifu kwenye mamlaka yake.

Yesu aliwaambia wanafunzi wake kuwa wasihubiri tu injili, bali wafundishe pia na mambo yote ambayo alikuwa amewaamuru. Uinjilisti ni sehemu moja tu katika haya majukumu. Kuwafundisha watu waliookoka kutii maagizo yote ya Yesu ni mchakato wa ufuasi. Ubaya wa kushindwa kufanya ufuasi ni sawa na ule ule kama wa kushindwa kufanya uinjilisti.

Huduma ya ufundishaji ya kanisa ni kwa ajili ya kuwaleta waliookoka kwenye kukua kiroho.

Kwenye Waefeso tunaelezwa kwamba Mungu huwaita watu kwa ajili ya makusudi maalumu ya huduma kwa lengo la kuwajengea uwezo watu waliokoka ili wasiendelee kuwa watoto wachanga (Waefeso 4:11-14). Matokeo ya kufikia ukomavu wa kiroho wa utu uzima unatokana na uthabiti wa mafundisho ya imani.

Mchungaji ndiye mhusika mkuu wa huduma ya ufuasi. Paulo alimwambia Timotheo, “ufanye bidii katika kusoma na kuonya na kufundisha” (1 Timotheo 4:13). Kimsingi hakuwa anarejelea kwa Timotheo kujifunza binafsi; alikuwa anazungumzia kuhusu huduma. Huduma ya Timotheo ilikuwa ni kuelekeza kwenye kusoma na kufafanua maandiko, kutoa mwelekeo wa kiroho, na kufundisha mafundisho ya imani ya Kikristo. Sifa mojawapo ya mchungaji ni kuwa na uwezo wa kufundisha (1 Timotheo 3:2).

Kwa kuwa kujifunza ni sehemu mjawapo ya mageuzo ya kiroho, kufundisha ni sehemu ya huduma ya ufuasi. Waalimu ni muhimu sana katika kanisa, na kanisa ni lazima liwe na wajibu wa kuwaendeleza waalimu.

"Na mambo yale uliyoyasikia kwangu mbele ya mashahidi wengi, hayo uwakabidhi watu waaminifu watakaofaa kuwafundisha na wengine” (2 Timotheo 2:2). Maelekezo haya yalitolewa na Paulo kwa Timotheo, kutokea kwa mwinjilisti na mchungaji mzoefu kwenda kwa mtoa huduma mchanga. Paulo alikuwa na wasi wasi kama imani inaweza kuwa ya kuachizana kwa mahubiri peke yake. Watu binafsi watahitajika wapewe mafunzo kwa jitihada maalumu na wawe tayari kwa ajili ya kusaidia watu wengine. Kama mafunzo hayo hayataweza kukamilishwa kwa kuhubiriwa kwenye kusanyiko la washirika, “watu hawa waaminifu” watapaswa wahudumiwe kibinafsi au kwenye vikundi vidogo.

[1]Kuna mafundisho mengi yanayotakiwa kufundishwa. Je, mchungaji anao muda wa kuyafanya haya yote, hasa ikizingatiwa kwamba siyo kila mtu aliye na utayari wa kupokea maagizo yanayofanana kwa wakati mmoja? Lakini katika Waefeso 4:11 haijasemwa, "alimpa mchungaji" (mtu mmoja tu na jukumu moja tu). Badala yake, kuna majukumu mengi na watu kadhaa kwa ajili ya kuyafanya. Mungu anawaita waalimu, anawapa uwezo wa kufundisha, na anawawezesha kupitia katika kanisa kwa ajili ya huduma ya kufundisha.

Kufanya huduma ya ufuasi wa kweli ni zaidi ya huduma ya kufundisha habari; inahusisha pamoja na kuboresha maadili, vipaumbele, mienendo na mtindo wa maisha. Mchakato huu unaweza kutokea peke yake kwenye jamii ya Kikristo yenye uwajibikaji wa kiroho.

Tunaona kupitia Maandiko kwamba Mungu alikusudia watu wake waishi kwenye jumuiya, ukianzia na kauli ya Mungu kwa Adamu kwamba hutakuwa peke yako.” (Mwanzo 2:18).

Faida nyingi za jumuiya zimeelezwa katika Mhubiri 4:9-10:

Afadhali kuwa wawili kuliko mmoja; Maana wapata ijara njema kwa kazi yao. Kwa maana wakianguka, mmoja wao atamwinua mwenzake; lakini ole wake aliye peke yake aangukapo, wala hana mwingine wa kumwinua.

Mungu alimwambia Musa kwamba mpango wake kwa ajili ya Israeli ni kuwa wawe ufalme wa makuhani, na taifa takatifu (Kutoka 19:6). Urithi ulikuwa uende hadi chini kupitia familia, kunakoelezwa katika kile kinachoitwa “Amri Kuu” (Mathayo 22:36, Kumbukumbu la Torati 6:4-9).

Roho Mtakatifu aliwavuvia waandishi wa Agano Jipya kutumia maneno hayo katika Agano Jipya ili kurejea kwenye kanisa (1 Petro 2:9 ).

Mungu siku zote alikusudia kwa ajili ya watu wake walio katika uhusiano na yeye wawe pia kwenye uhusiano wa wenyewe kwa wenyewe. Uhusiano wetu na Mungu unatufanya tuwe kwenye jumuiya ya imani. Kama vile ambavyo uhusiano wetu na Mungu unatutaka uwe wa kujikabidhi kabisa, uhusiano wetu na watu wengine wa Mungu unatutaka pia tujikabidhi kabisa. Ni makosa kwa mtu kufikiria kwamba anaweza kuwa kwenye uhusiano sahihi na Mungu lakini akachagua kutokuwa kwenye uhusiano na watu wengine wa Mungu.

Paulo alitumia mfano wa mwili kwa kuelezea uhusiano kati ya washirika wa kanisa (1 Wakorintho 12). Hakuna mshirika anayeweza kutenda vizuri kama atakuwa anajaribu kujiweka mbali na ushirika huo. Washirika ni lazima washikamane kwa pamoja na kila mmoja kumjali mwenzake, au kutakuwa hakuna mtu kabisa. Endapo mshirika mmoja atajeruhika, washirika wengine wote wanateseka. Matendo ya mshirika mmoja yanagusa washirika wote. Paulo alizungumzia kuhusu hili alipokuwa akishughulika na hali ya mtu aliyekuwa katika uhusiano mbovu, ingawaje badala yake alitumia mfano wa mkate. Alisema, “Hamjui kwamba chachu kidogo hulichachusha donge zima?" (1 Wakorintho 5:6). Ni lazima tujione sisi wenyewe kwamba ni viungo kwa ajili ya jumuiya ya Kikristo.

Maagizo mengi ya Agano Jipya huwezi hayatekelezeki bila kujali jumuiya. Katika kutimiza amri za Mungu, Wakristo ni lazima tuishi kwa kujitoa kabisa sisi kwa sisi. Hii inamaanisha kwamba jumuiya ya Kikristo inasababisha uwajibikaji wa kiroho.

Tunaona katika Biblia maeneo mengi ambayo jumuiya ya Kikristo imeunganishwa katika uwajibikaji wa kiroho.

Watiini wenye kuwaongoza, na kuwanyenyekea; maana wao wanakesha kwa ajili ya roho zenu, kama watu watakaotoa hesabu, ili kwamba wafanye hivyo kwa furaha wala si kwa kuugua; maana isingewafaa ninyi (Waebrania 13:17).

Aya hii inawaambia watu walioamini na kuokoka kuwatii wale walioko kwenye nafasi za mamlaka ya kiroho. Amri hii pia inawapa majukumu makubwa viongozi wa kiroho. Jukumu lao siyo tu kuongoza kwa mamlaka, lakini kuziangalia roho zilizo chini ya mamlaka yao. Ili kufanya hayo, ni lazima wawe wamezoea na kuwafahamu watu wao kabisa kwa ajili ya kuwapa mwelekeo wa kiroho, na ni lazima wawe na uhusiano na watu wao ambako kutawezesha mwelekeo huo uwezekane.

Jumuiya ya Kikristo na uwajibikaji wa kiroho vinaelezwa pia katika kifungu hiki:

► Soma Waebrania 10:24-26. Je, ni kitu gani kilichoamriwa katika aya hii?

Hapa tunaamriwa tuwe macho na mahitaji ya Wakristo wengine na kuwatia moyo katika kutenda mambo yaliyo sahihi.

► Eleze uhusiano utakaokuwa muhimu miongoni mwa waamini kwa ajili yao kutekeleza jukumu hili.

Utiaji moyo wetu hautakuwa na ufanisi kama tutakuwa hatuna uhusiano mzuri na watu wengine. Tunapaswa tuwajue vizuri na tuonyeshe upendo na nia ya kuhusika nao. Vinginevyo, wanakwazwa kwa ushauri wa binafsi.

Angalieni, ndugu zangu, usiwe katika mmoja wenu moyo mbovu wa kutokuamini, kwa kujitenga na Mungu aliye hai. Lakini mwonyane kila siku, maadamu iitwapo “leo;” ili mmoja wenu asifanywe mgumu kwa udanganyifu wa dhambi (Waebrania 3:12-13).

Tumeitwa kuhakikisha kila mmoja anawajibika. Kushawishiana hapa ni lazima kuwe juu ya ratiba za vikao vya kanisa zima, kwani tumeamriwa kushawishi “kila siku.” Hali hii inahitaji ushirika wa watu binafsi au mfumo wa vikundi vidogo. Ushirika wa aina hii hautahitaji tu kula pamoja au kutembeleana, ila utakuwa na kusudi la kiroho. Ili kutimiza kusudi hili, na kwa umuhimu huo, ni lazima kwa makusudi mazima kabisa tupange mazungumzo ya pamoja na vikao kwa ajili ya vikundi vidogo.

Njia ambayo kila mmoja anaweza kufadika na mwenzake imeelezwa katika Mithali 27:17:

Chuma hunoa chuma; Ndivyo mtu aunoavyo uso wa rafiki yake.

Mtu hapaswi kuwa mkuu kwa mwingine kabla hajampa faida ya mwelekeo wa kiroho na kumwimarisha pamoja na kumtia moyo. Kwa kweli, mwelekeo wa kiroho unaotolewa kwa unyenyekevu una uwezekano mkubwa wa kukubalika.

Ungameni dhambi zenu ninyi kwa ninyi, na kuombeana, mpate kuponywa. Kuomba kwake mwenye haki kwafaa sana, akiomba kwa bidii (Yakobo 5:16).

Kuungama kwa makosa ya binafsi kwa kawaida hakutatokea kwenye makundi makubwa; kwa hiyo, amri hii haipokelewi kirahisi kwenye ibada za makanisa. Muktadha unaonesha sababu ya amri hiyo: kwamba watu wote ambao wamefanya makosa wanaweza wakarejeshwa tena.

Mchukuliane mizigo na kuitimiza hivyo sheria ya Kristo (Wagalatia 6:2).

Mara nyingi Mkristo hujihisi kwamba hakuna mtu anayejali katika yale anayopitia. Wakristo wenzake watajali kama watajua kwa uhakika kwamba amepatwa na mateso gani, lakini kwa kawaida hawamjui vizuri. Je, ni kwa jinsi gani tunaweza kubeba mizigo ya watu wengine ambao kwa kweli hatuwajui wao ni nani?

Kwenye siku za mwanzo za kuzaliwa kwa kanisa, ushirika wa karibu sana miongoni mwa watu waliokuwa wameamini ulikuwa ni jambo la kawaida.

Na siku zote kwa moyo mmoja walidumu ndani ya hekalu, wakimega mkate nyumba kwa nyumba, na kushiriki chakula chao kwa furaha na kwa moyo mweupe (Matendo 2:46).

John Wesley alisema kwamba hakuna kitu cha kuitwa Ukristo wa binafsi.

► Je, unadhani Wesley alikuwa anamaanisha nini kwenye tamko lake hilo?

Uwajibikaji wa kiroho unatokea kwenye jumuiya iliyo na afya ya Kikrito.

Kuwa na uwajibikaji wa kiroho ni kuanzisha uhusiano na mtu binafsi na au kikundi ambacho tutawajibika kwao kwa taarifa zetu za hali za kiroho, mafanikio yetu au kushindwa kwetu katika nidhamu za kiroho, na ahadi zetu kwa ajili ya maendeleo.

Bila ya uwepo wa uwajibikaji wa kiroho hatutaweza kutimiza amri zote Maandiko, na tutapuuzia maana ambayo Mungu ameikusudia kwa ajili ya kutupa sisi neema.

Je, inamaanisha nini kukomaa kiroho? Je, utamwelezeaje Mkristo aliyekomaa kiroho?

Kwa kuwa kukomaa kiroho kunachukua muda, huelekea kuendana pamoja na umri (Tito 2:1-5). Bila shaka watu huzeeka bila ya kukomaa kiroho kama ambavyo wangetakiwa wawe, na kuna vijana wadogo ambao wanadhihirisha ukomaaji usio wa kawaida.

Tabia nyingi za kukomaa kiroho hazipatikani zote kwa wakati fulani, lakini kunaongezeka hatua kwa hatua. Wakati mwingine kukomaa kiroho kunaweza kuongezeka kwa haraka kwa sababu ya uzoefu wa kiroho na au uzoefu wa maisha. Ingawaje mtu anatakiwa aendelee kukua kiroho katika maisha yake yote, kuna kiwango anachoweza kufikia ambacho kinaweza kikaitwa kukomaa kiroho.

Tabia za kukomaa kiroho zimeelezwa kwenye aya kadhaa za Maandiko.

► Wanafunzi kadhaa watapaswa kusoma aya hizi kwa ajili ya kikundi: Waefeso 4:11-14, Waebrania 5:12-6:1, 1 Wakorintho 3:1-2, and 1 Yohana 2:12-14.

Hapa chini pameorodheshwa tabia ambazo ni ishara au alama za kukomaa kiroho. Siyo orodha yote iliyoonyeshwa, na baadhi ya mambo katika orodha hii hayajatofautiana sana na mambo mengine.

Mkristo aliyekomaa kiroho hawezi akazielezea tabia hizi zote kwa ujumla, lakini bado anaendelea kukua. Anaweza asitambue baadhi ya makosa yake, lakini ataendelea kuitikia wito wa kazi ya Roho Mtakatifu ndani ya moyo wake.

(1) Kufanana Kristo katika nia, mtazamo na matendo

Kumfanania Kristo huja kutokana na shauku ya kumjua Kristo katika asili yake, kwa kupata uzoefu wa kiroho wa kifo chake na kufufuka kwake (Wafilipi 3:10). Inaweza kuwa ni pamoja na kushiriki mateso yake. Mtu anayempenda Kristo kwa kiwango hiki atabadilishwa afanane kama yeye.

Kumfanania Kristo ni kuhamasishwa kwa njia ya upendo na siyo kwa ubinafsi au kiburi. Mkrito anataka amfananie Kristo na inasikitisha wakati wowote anapojitambua kwamba hakuwa kama Kristo katika chochote alichokisema au alichokifanya.

(2) Uhusiano mzuri na Mungu

Mtu anatakiwa akue akae kwenye uhusiano wa karibu na Mungu. Ishara au alama za uhusiano mzuri na Mungu ni pamoja na kufurahia uwepo wa Mungu, kulipenda Neno la Mungu, na wakati unaotumika katika maombi.

(3) Udhihirisho wa matunda ya Roho

Roho Mtakatifu hutengeneza tunda katika maisha ya mwamini, ambayo ni pamoja na upendo, furaha, uvumilivu, na kiasi. Mwamini anakuwa thabiti zaidi katika wema na upole kama anavyomruhusu Roho Mtakatifu kufanya kazi katika silika yake.

(4) Ushindi dhidi ya dhambi ya nje na ndani

Mwamini hujifunza jinsi ya kumtegemea Mungu kwa ajili ya ushindi dhidi ya majaribu. Hujitoa kwa Bwana kwa ajili ya kutakaswa ili aweze kuwa na moyo ulio safi. Hukuza tabia na nidhamu ambavyo humsaidia yeye kuishi kwa uthabiti katika ushindi.

Akijikuta ameangukia kwenye jaribu, hukiri dhambi yake kwa Mungu na kuomba kwa ajili ya msamaha na kutiwa nguvu. Inampasa ashirikishe madhaifu yake kwa marafiki wake wa karibu wa Kikristo ambao wataomba kwa ajili yake (Yakobo 5:16).

(5) Nidhamu za kiroho huimarika

Nidhamu za kiroho ni njia za kufanyia majaribio ya kufanya uhusiano wetu na Mungu uwe kipaumbele cha kwanza. Mtu ambaye hafanyi maombi, kusoma Biblia, na kuhudhuria ibada za kanisa kwa uendelevu siyo Mkristo aliyekomaa kiroho.

(6) Tabia ya Kikristo iliyokuzwa

Mkristo hujifunza jinsi ya kupangilia maisha yake kwenye kanuni za unyofu, uwajibikaji na kazi za uaminifu.

(7) Kuishi maisha ya Kikristo kwa uendelevu

Mwamini hujifunza kutumia kanuni za Kikristo katika maisha yake. Mkristo aliyekomaa Kikristo atapenda aonekane kama Mkristo kwa nyakati zote katika mwenendo na tabia zake. Anapojitambua kwamba kitu anachokisema au anachokifanya hakina uthabiti wa upendo ndani ya moyo wake, hutegemea nguvu za Mungu zimsaidie kufanya mabadiliko.

(8) Mahusiano yenye afya.

Mkristo aliyekomaa hukuza uhusiano wa ndani kabisa na Wakristo wengine. Hudumisha mahusiano kwa kuonyesha wema, uvumilivu, na msamaha. Ni mnyenyekevu na ni mwepesi kukiri afanyapo makosa. Kwa kuwa inawezekana kuelewa jambo vibaya, anaweza asiwe mvumilivu kama anavyopaswa awe, anaweza asikubaliane na kosa kwa haraka na anaweza asiwe na kauli sahihi kuhusiana na mtu mwingine.

(9) Huduma binafsi

Mwamini anapaswa atambue vipawa vyake vya kiroho alivyo navyo. Atapaswa atafute nafasi yake katika kanisa ili afanyike baraka kwa watu wengine. Mwamini anaweza akahudumu katika kanisa kwa kusaidia kufanya uinjilisti na kufanya huduma ya ufuasi katika maisha ya Kikristo.

(10) Ustahimilivu katika nyakati ngumu

Mwamini anapaswa ajifunze jinsi ya kumtii Mungu wakati mambo magumu yanapotokea. Anapaswa amtegemee Mungu anapokuwa kwenye mazingira magumu katika maisha yake. Mwamini aliyekomaa hapotezi imani wakati anapojikuta hajui ni kwa sababu gani jambo fulani gumu linamtokea.

Tabia za kukomaa kiroho hazitegemei kipaji cha asili.

Hazifanani na ujuzi wa huduma.

Siyo lazima ziambatane na uwezo wa uongozi. Ni jambo jema kama kiongozi atakuwa amekomaa kiroho, lakini wakati mwingine mtu huwa kiongozi kwa sababu ya uwezo wake alio nao, wakati yeye bado hajakomaa kiroho. Wakati mwingine unakuta mtu amekomaa kiroho, lakini hana ule uwezo wa uongozi.

Baadhi ya nafsi nyingine za watu huonekana kwa asili zaidi ni zenye uvumilivu na wema. Sifa za asili za mtu binafsi hazifanani na kukomaa kiroho. Mungu hufanya kazi ndani ya nafsi zetu na kusaidia kuleta uwiano kwenye tabia zetu. Kama tukimfanyia tathmini mtu fulani, hatuwezi kutofautisha kwa uhakika kati ya nafsi ya asili ya mtu na tabia za maendeleo ya kiroho.

Matatizo ya kiafya yanaweza pia yakaathiri kufanya maamuzi na jinsi anavyopokea mambao. Hivyo hatupaswi tuwe watu wa kufanya haraka katika kuwahukumu watu wengine.

(1) Jipime mwenyewe kupitia katika hizi tabia kumi za kukomaa kiroho. Kwa njia ya maombi tafakari ni zipi katika hizi ambazo umezikosa zaidi. Panga ni kwa jinsi gani utajiongeza katika hizo, Kupitia maombi, kujifunza, kupokea ushauri kutoka kwa watu wengine, na kutegemea msaada wa Mungu.

(2) Je, ni kwa njia gani za makusudi kanisa linaweza kutimiza jukumu lake la kufundisha na kuwajibika kiroho? Andika kurasa mbili ukielezea mpango kazi kwa ajili ya kanisa.