Lesson 16: Wafuasi wa Kweli

► Je, inamaanisha nini kuwa mfuasi wa Yesu?

Baadhi ya watu hufikiri kwamba Mkristo ni mtu yeyote aliye mzuri. Wengie hufikiri kwamba kuwa Mkristo maana yake ni kuamini baadhi ya mambo fulani. Wengi wa watu hawa, imani hazileti tofauti yeyote ya maana kwenye maisha yao.

Watu wengine wako karibu na ukweli. Wanajua kwamba ni lazima kutakuwepo na kipindi cha kubadilika na au kuokoka, wakati mtu anapokuwa Mkristo. Wanaamini kwamba hali hii inatokea wakati mtu kwa kipindi fulani alipoamini kuwa alikuwa amesamehewa. Watu wengi wanaamini kwamba mtu aliyeokoka kwa ukweli ana uhakika wa mbingu hata kama akifanya jambo lolote baada ya kuokoka.

Ni ukweli dhahiri kwamba kuokoka ni lazima iwe jambo la kweli. Ni ukweli dhahiri kwamba msamaha unapatikana kwa neema kwa kukubaliana na imani. Ni ukweli dhahiri kwamba Mkristo anaishi kwa kumtii Mungu. Lakini hayo yote hayatoshi kumaanisha ndio kuwa mwanafunzi wa Yesu.

Tunaweza kuona ni nini kinachotokea wakati wa imani ikifanywa ndiyo kigezo pekee cha kuwa Mkristo—inatupeleka kwenye fundisho kwamba amri za Mungu siyo lazima kuzitii na au kufuatwa na Mkristo (antinomianism. Badala ya kuwa neema ya bure, inakuwa ni neema ya kubuniwa ambayo inajifanya kuhalalisha dhambi.

Makanisa ambayo yanatangaza neema ya kubuniwa yana watu wanaohudhuria katika ibada za kanisa lakini wanaishi kwenye dhambi za wazi kabisa. Wachungaji wao na viongozi wao wengine wanaishi maisha mazuri kuliko washirika wa makusanyiko yao lakini inawezekana pia wanaishi kwenye tabia za maovu. Wanasema siyo lazima kuishi kwenye utiifu wote kwa Mungu kwa sababu tumeokolewa kwa neema. Wamepoteza agizo lile Yesu alilolitoa kwa kanisa, ambalo ni kuwaweka watu kwenye utiifu wa maagizo yake Kristo. Kazi maalumu ya kanisa ni kuwageuza wenye dhambi wamrudie Mungu na kuwa watakatifu waabuduo Mungu, na kanisa halina sababu yeyote nzuri zaidi ya kulifanya lisiendelee kuwepo.

Hata makanisa ambayo yameshikilia msimamo wa umuhimu wa kumtii Mungu wana watu kadhaa ambao wako kwenye mrengo wa kimakosa. Wameyaweka maisha yao yakubaliane na matakwa ambayo wanaamini ni sahihi, lakini hawana ile roho ya kumfanania Kristo. Ni wakatili na wasiokuwa na msamaha. Hawawezi kutoa samahani yenye unyenyekevu na neema. Ni wepesi katika kuwahukumu watu wengine. Wana imani na baadhi ya watu wachache tu. Hawaonekani kuwa na mashaka na haki yao wenyewe. Wana majibu kwa kila jambo, na hawana heshima kwa yeyote anayeonekana kutofautiana au kutokukubaliana nao. Hawana mpango wala bidii yeyote ya kuwatafuta waliopotea, bali wana mipango na bidii ya kutetea maoni yao wenyewe. Wamejitosheleza wenyewe, na hawana mpango wa kubadilika.

Je, watu kama hawa kweli wanamjua Yesu na kutaka wamfanane naye?

Kuwa Mkristo inamaanisha ni kuwa mwanafunzi wa Yesu.

Je, inamaanisha nini kuwa mwanafunzi? Je, ni kumtii Kristo? Kwa hakika, angalao kwa kiwango kikubwa. Katika Agizo Kuu la Yesu mahali alipowaambia waende kila mahali wakawafanye mataifa kuwa wanafunzi, alisema, “na kuwafundisha kuyashika yote” (Mathayo 28:20).

Kutii maagizo ya Yesu hayo yote hayatoshi kumaanisha ndio kuwa mwanafunzi.

Wanafunzi wa rabi wa Kiyahudi walishiriki maisha yanayofanana na wao, siyo tu katika kujifunza mafundisho yao, bali pia na mitindo yao ya maisha. Walijifunza tabia zao na vipaumbele vyao.

Wakati Yesu alipowaita wanafunzi, akisema, “Njoo unifuate,”[1] hayo ndiyo aliyokuwa amemaanisha. Yesu bado hata wakati huu anawaita wanafunzi kupitia kwenye injili.

Je, inatokeaje mtu kuwa mwanafunzi?

[2]Kwanza, ni lazima uamini katika yeye—kama huwezi kuamini katika yeye, huna sababu ya kumfuata.

Unapaswa ubadili mwelekeo wako unakokwenda. Hakuna mtu yeyote anayeanza na kuwa mfuasi wa Yesu—tunaanza kwenda kwa njia zetu wenyewe. Unapaswa uamue kumfuata Yesu badala ya njia zako mwenyewe. Hiyo ina maana unaona kuna kitu kibaya kwa njia yako mwenyewe. Kumfuata Yesu kunaanza na toba – huwezi ukamfuata Yesu bila ya kuwa umejutia dhambi zako. Kama hujawa na majuto ya dhambi zako kwa kiwango cha kutosha kuachana nazo, bado utakuwa unaenda kwenye njia zako mwenyewe.

Unatakiwa ujionee mwenyewe msamaha wake na uanze uhusiano na yeye. Unaanza kwa kumjua zaidi na utake kufanana yeye.

► Soma Mathayo 16:21-25.

Katika mazungumzo haya na wanafunzi wake, Yesu alielezea kuhusu ujio wa kifo chake. Petro alishtushwa na maneno ya Yesu. Petro hakuona kama kuteseka na kufa ni sahihi kabisa kwa Yesu. Alianza kubishana na Yesu, akijaribu kumtia moyo kukataa wazo la kifo.

Yesu alimkemea Petro na kumwambia kwamba hakuwa anaelewa mambo ya Mungu. Yesu alimwambia kwamba mtu yeyote akitaka kuwa mwanafunzi wake, na ajikane mwenyewe, ajitwike msalaba wake, na amfuate. Hii ilimaanisha kukubali kifo kwa nafsi. Kukemewa huku kulikuwa kinyume na tabia za asili za mwanadamu za ubinafsi, kujitosheleza mwenyewe, na kujitetea mwenyewe—mambo ambayo huzuia ufuasi wa kweli.

► Je, kwa nini nafsi ya binadamu hukinzana na ufuasi?

Wanafunzi hawakuona mateso na kifo kama kilikuwa ni stahili yao. Walikuwa bado hawajaelewa kwa ukamilifu ilimaanisha nini kumfuata yeye. Haikugharimu chochote wewe kusamehewa, lakini itakugharimu kila kitu ili kumfuata Kristo. Kumfuata yeye kunasababisha moyo kuendelea kutafuta, kuwa mnyenyekevu, na mabadiliko.

► Fafanua kauli hii, “Itakugharimu kila kitu ili kumfuata Kristo.”

Kuuchukua msalaba ni kukubaliana na aina ya kifo kwa ajili ya maisha ya milele pamoja na Mungu. Ni kifo cha nafsi, kifo cha uhuru wako mwenyewe. Siyo tu kukubali kwa nje, lakini inakwenda moja kwa moja hadi kwenye moyo. Ni unyenyekevu ambao Yesu ameelezea kama hitaji la kuingia kwenye ufalme wake.

Kama ilivyokuwa kwa wanafunzi wa mwanzo, walio wengi leo hawaelewi inamaanisha nini kuwa mwanafunzi. Makanisa yanatangaza neema kwa wale watu ambao hawajatubu. Hali hiyo haiwezi kuleta watu waokoke kwenye barabara iliyo sahihi au kuwaandaa kwa kile kinachokuja. Ni tofauti sana kulinganisha na hali halisi ya kuishi ya Kikristo kwamba siyo barabara inayofanana.

Dietrich Bonhoeffer alikuwa mchungaji wa Kijerumani ambaye aliuawa na Adolph Hitler. Aliandika mistari hii kwenye kitabu chake kiitwacho The Cost of Discipleship (Gharama ya ufuasi).

Neema yenye gharama ni hazina iliyofichika katika shamba; kwa ajili yake mwanadamu atakwenda na kuuza vyote alivyo navyo kwa furaha. Ni lulu ya thamani sana kununua ambayo mfanyabiashara atauza mali zake zote. Ni sheria ya upendo ya Kristo, ambayo kwa ajili yake mwanadamu ataling’oa jicho lake linalomsababisha kuyumba; ni wito wa Yesu Kristo ambao mwanafunzi huachana na nyavu zake na kumfuata yeye…imani ya aina hiyo ni ya gharama sana kwa sababu inatutaka tufuate.

Kumfuata yeye ni kufanana naye. Ni kufa kwa nafsi kwa sababu yeye mwenyewe aliisalimisha kabisa nafsi yake. Siyo tu jambo la kuacha kufanya mambo fulani mabaya, bali kuachana nayo kwa sababu Yesu pia angeacha. Tunajaribu kufanya yale ambayo Yesu angeweza kufanya katika usafi wake, huruma, wema na msamaha.

Hatufanyi tu kile ambacho ni sahihi wakati mioyo yetu inapingana nacho. Tunataka mioyo yetu ifanane na moyo wake. Hakuwahi kumchukia mtu yeyote. Wako baadhi ya watu waliochagua kuwa maadui zake, lakini yeye hakuwa adui wa mtu yeyote. Hata pale alipokuwa juu ya msalaba alisamehe.

Wafuasi wake wa kweli siyo watu wa chuki au wenye inda. Wanafanya yaliyo mema kwa wale wanaowatendea mabaya. Wanabariki badala ya kulaani. Hawana kiwango cha kusamehe kwao. Wameamua kuachana na haki zao za binafsi na badala yake kutumika.

Hakuna mahali pa kwenda ukiacha jambo hili la kujisalimisha binafsi. Mwenye kuiona nafsi yake ataipoteza—naye mwenye kuipoteza nafsi yake kwa ajili yangu ataiona.

► Je, tunawezaje kuwaita watu waokoke katika njia ambayo itawaandaa kwa ajili ya ufuasi?

Kuna mchakato wa malezi ya kiroho.[1] ambayo humfanya mtu aliyeamini kufika kwenye kiwango cha kukua kiroho.

Mtu aliyeamini anapaswa aendelee kukua katika maisha yake yote, lakini kuna kiwango cha kukua anachoweza kufikia kinachoweza kuitwa kiwango cha kiroho cha mtu mzima. Mtume Paulo alisema kwamba watu walioamini wanaweza kufika kwenye kiwango ambacho hawatakuwa tena watoto wachanga (Waefeso 4:14).

Malezi ya kiroho kwa sehemu hupatikana kutokana na kujifunza. Hii ndiyo maana mtume Paulo alisema kwamba tabia ya uchanga iliwafanya wasiweze kuwa tayari kwa ajili ya mafundisho ya juu ya imani (1 Wakorintho 3:1-2. Ona pia Waebrania 5:12-14.). Alisema kwamba tabia ya ukomavu ni kwa ajili ya watu walioamini kujengwa katika mafundisho ya imani. Kwa kuwa kujifunza ni sehemu ya malezi ya kiroho, kufundisha ni kazi mojawapo ya huduma ya ufuasi.

Malezi ya kiroho hayakamilishwi tu kwa kujifunza.

Mtume alisema kwamba kukua kiroho ni kuwa katika umoja wa Kikristo, kuwa na maarifa kuhusiana na Mwana wa Mungu, na kufanana na Kristo (Waefeso 4:13). Ukuaji huu ni zaidi ya maarifa na haupatikani kutokana na maarifa pekee.

► Soma 2 Petro 1:2-11.

Kifungu hiki ni mahususi kwa ajili ya maendeleo ya kiroho. Tambua mambo muhimu ya kifungu hiki.

Aya ya 3: Mungu ametukirimia kila kitu muhimu kwa ajili yetu tuwe katika uweza wa kiungu na ametuita kwenye maadili ya Kikristo.

Aya ya 4: Mungu ametukirimia ahadi ya neema ya mabadiliko inayotuokoa na dhambi na kutupa sisi asili takatifu ya Mungu.

Aya ya 5-7: Hatupaswi kusimama na imani yenye kuokoa tu, bali tusonge mbele katika kukuza sifa za Mkristo.

Aya ya 8: Sifa hizi zitatufanya sisi tuwe na tunda la roho.

Aya ya 9: Mtu ambaye haendelezi sifa hizi haendelei katika ukombozi wa dhambi zake, na haoni kule anakokwenda.

Aya ya 10-11: Usipumzike kwenye uhakika wa wokovu bila ya kuwa umefanyia kazi kukuza sifa za Mkristo. Zitakujenga wewe katika wokovu wako na zitakuleta kwa ushindi mkubwa kwenye ufalme wa milele wa Mungu.

Sura ya pili ya waraka huu unazungumzia kuhusu watu waliokataa maendeleo ya koroho. Wanataka tu wawe na jina la Kikristo. Kwa kuwa wanakataa kuendelea katika kiwango cha juu cha kiroho, wanahalalisha dhambi. Wanatengeneza mafundisho ya uongo ya imani ili kuhalalisha na au kuunga mkono tabia zao. Mafundisho yao ya uongo yanasababisha waumini wapya waliookoka kuanguka tena kwenye nguvu ya dhambi na kurejea kuwa katika hali mbaya zaidi kana kwamba kamwe hawajawahi kukutana kabisa na neema inayookoa (2 Petro 2:18-22).

Waraka unamalizia kwa kutoa onyo na au angalizo. Ni lazima tuepuke kurejea kwenye dhambi kutokana na mafundisho potofu ya imani, na badala yake, kujielekeza kwenye kukua katika neema (2 Petro 3:17-18).

Yesu alisema katika Agizo Kuu kwamba kazi ya huduma ya ufuasi nikuwaleta watu kwenye utiifu kwake. Bila shaka, mtu anayejifunza ni lazima awe na utii wa kweli kwa yale anayojifunza; vinginevyo, atakuwa haendelei. Kusudi la maarifa ni kumwonyesha jinsi ya kumpendeza Mungu na kuongoza maendeleo ya tabia yake. Kama mtu ataendelea kujifunza lakini haendelei kuwa mtiifu, huyo siyo mfuasi. Kuna watu wengi ndani ya makanisa ambao wana maarifa mengi ya kidini, lakini hawawezi kudhihirisha maisha ya mwamini mkomavu.

► Soma Wafilipi 1:9-11.

Kanisa la Wafilipi lilikuwa ni kundi zuri la waamini, na barua ya Paulo kwa ajili yao ilikuwa na udhihirisho wa furaha.

Ndani ya aya hizi, Paulo anaelezea kukua kiroho kwa Wafilipi. Maelezo hayo ni muhimu kwa sababu yanaunganisha maarifa, ufahamu, upendo na tabia.

Paulo aliomba kwamba upendo wao uzidi kuongezeka, na kwamba upendo huo utadhihirishwa ndani ya ufahamu wao wa mema, ili kwamba waweze kuchagua mitazamo na mienendo ambayo ni mizuri zaidi. Maisha haya hayatakuwa ya kulaumika mbele za Mungu wakati Yesu atakaporudi. Maisha yao yatakuwa na wingi wa tunda la roho ambalo litampa Mungu utukufu.

► Kutokana na haya ambayo tumeshajifunza, mfuasi wa Yesu ni nani?

Mfuasi wa Yesu ni mtu aliyeamini anayeishi kwenye utiifu katika yale aliyojifunza, akitamani kwa bidii kuelewa zaidi mapenzi ya Mungu, na akitegemea nguvu za Mungu katika kukuza tabia na mwenendo wa Mkristo.

► Sasa kwa kuwa tunafahamu kuhusu malezi ya kiroho, Je, utamwelezeaje mtu ambaye anafanya ufuasi kwa watu wengine?

Anafundisha ukweli wa Biblia. Yeye ni mfano wa kuigwa wa utiifu wake kwa Yesu. Anawatia moyo watu wengine kujifunza, kutii, na kuruhusu kazi ya Mungu itendeke ndani yao.

Katika sehemu ya awali iliyopita tulijifunza 2 Petro 1:2-11. Katika kifungu hicho, tulijifunza kwamba Mungu alikuwa ameahidi neema ambayo inatukomboa sisi kutokana na nguvu na matamanio ya dhambi na inatupa sisi asili ya utakatifu. Maarifa hayo yanaongoza ukuaji wetu wa kiroho.

Baadhi ya watu wanaamini kwamba haiwezekani kwa mtu kuishi bila kutomtii Mungu. Wanaamini kwamba haiwezekani kwa mtu kuwa na moyo wa utakatifu. Mawazo haya huathiri uelewa au ufahamu wao kuhusiana na ufuasi.

Ufuasi unamaanisha kuwa unajfunza na kutii maagizo ya Kristo. Kama hatuwezi kuamini kwamba utii kamili ni jambo linalowezekana, ni kusema kwamba tunataka kutafuta njia nyingine ya kufanya tathmini ya hali ya kiroho.

John Wesley aliamini kwamba hakuna mtu mwenye uwezo wa kutekeleza amri za Mungu bila neema ya kumwezesha, lakini aliamini kwamba neema inayowezesha imetolewa kwa kila mtu. Wesley aliamini kwamba kila mwenye dhambi ana uwezo, siyo kwa asili bali kwa neema inayowezesha, kuweza kukubaliana na wito wa injili. Aliamini pia kwamba kila Mkristo amepewa neema ya kuishi kwa utiifu wote mbele za Mungu.

Kutoka katika theolojia ya Wesley kunajitokeza kanuni ya “kutafsiri Maandiko” (hermeneutics) ambayo inaweza kuitwa “Kanuni ya Ahadi.” Wafuasi wa Wesley wanaamini kwamba chochote ambacho Mungu anaamuru, atawawezesha na watu wake kutekeleza. Hii inamaanisha kwamba kila amri katika Maandiko inaweza kutazamwa kama ni ahadi ya neema.

Sura zifuatazo ni ufafanuzi wa Wesley kuhusiana na kanuni hii.[1]

Pingamizi moja la kawaida ni kwamba hakuna ahadi ya namna hiyo [Ukamilifu wa kikristo] katika Neno la Mungu. Lakini kuna ahadi iliyo wazi kwamba tutampenda Bwana Mungu wetu kwa mioyo yetu yote. Tunasoma, “Bwana, Mungu wako, atautahiri moyo wako, na moyo wa uzao wako, ili umpende Bwana, Mungu wako, kwa moyo wako wote, na kwa roho yako yote” (Kumbukumbu la Torati 30:6). Linalokaribia kuwa sawa na hilo ni neno la Bwana wetu, ambalo bila kupunguka ni ahadi, ingawaje liko katika namna ya amri: “Mpende Bwana Mungu wako kwa moyo wako wote, na kwa roho yako yote, na kwa akili zako zote” (Mathayo 22:37). Hakuna maneno yanayoweza kuwa na nguvu kuliko haya; hakuna ahadi inayoweza kuwa wazi zaidi ya hapa. Vivyo hivyo, “Mpende jirani yako kama unavyojipenda mwenyewe” ni ahadi iliyo wazi kama ilivyo ambapo pia ni amri.

Na ahadi hiyo ambayo haina kikomo katika umri wote wa injili, “Nitatia sheria zangu mioyoni mwao, Na katika nia zao nitaziandika,” inageuza amri zote kuwa ahadi; ukiweka pamoja na hii, “Iweni na nia iyo hiyo ndani yenu ambayo ilikuwamo pia ndani ya Kristo Yesu.” Hii amri inakaribia kuwa sawa na ahadi, na inatupa sisi sababu za kutegemea kwamba atafanya kazi ndani yetu kwa kile anachotaka kutoka kwetu.

Amri ya Mungu iliyotolewa na Mtakatifu Petro, “kama yeye aliyewaita alivyo mtakatifu, ninyi nanyi iweni watakatifu katika mwenendo wenu wote,” inaonyesha ahadi kwamba tutakuwa watakatifu, ikiwa tuko tayari. Hakuna kitu chochote ambacho kinaweza kukosekana kwa upande wa Mungu. Kama alivyotuita kwenye utakatifu, bila shaka yeyote yuko tayari, na ana uwezo, kuufanyia kazi utakatifu huu ndani yetu. Kwa kuwa hawezi kuwafanyia mzaha viumbe wake wasiokuwa na uwezo, akituita kupokea kitu ambacho hajakikusadia kukitoa. Hali ya kwamba ametuita sisi kwenye utakatifu hilo halipingiki; kwa hiyo, atatupa utakatifu kama hatutakosa kumtii kwa wito wake wa mbinguni.

“Lakini, je, ametuahidi kutuokoa sisi kutoka katika dhambi wakati tukiwa katika hali ya kimwili?” Bila shaka ndivyo. Kwa kuwa ahadi inahusika katika kila amri ya Mungu, ikiwa ni pamoja na “Nawe mpende Bwana, Mungu wako, kwa moyo wako wote, na kwa roho yako yote, na kwa nguvu zako zote.”

Inatupasa tuwe na matarajio ya neema ya Mungu inayohusiana na mtazamo wetu juu ya tabia ya Mungu. Tunategemea kwamba chochote Mungu atakachotuamuru atatuwezesha, kwa kuwa amri zake ni za uaminifu na kweli na zinaweza kutekelezwa pasipo njia nyingine yeyote.

Tunaweza tukayazingatia Maandiko yote kwa kumaanisha. Kamwe hatupaswi tuharibu maana halisi ya kauli za Biblia. Kanuni ya Ahadi ni ya heshima kwa Mungu, kwa kuwa inakuwa na mategemeo kwamba Mungu anazo nguvu na utayari wa kufanyia kazi ndani ya mwamini utakatifu ambao Mungu amemwitia. Maonyo, ahadi, na maombi ya kimaandiko havipaswi kupuuzwa. Theolojia nzuri huthibitika vizuri kwa jinsi inavyotumia Maandiko.

[1]Ni kwa nini Mungu Mwenyezi asiitakase nafsi wakati bado ikiwa kwenye mwili? Kwani hawezi kukutakasa wewe wakati ukiwa katika nyumba hii, au ukiwa nje kwenye sehemu za wazi? Je, kuta za matofali au mawe zina uwezo wa kumzuia? Hata hizi kuta za nyama na damu hazina uwezo wakati wowote wa kumzuia asikutakase kabisa. Anaweza kirahisi sana kukuokoa kutoka katika dhambi zako zote ndani ya mwili wako na hata nje ya mwili. “Lakini hajatuahidi kwamba atatuokoa sisi na dhambi zetu wakati tukiwa katika hali ya kimwili?” Bila shaka alishafanya. Kwa kuwa ahadi inahusika katika kila amri ya Mungu, ikiwa ni pamoja na “Nawe mpende Bwana, Mungu wako, kwa moyo wako wote, na kwa roho yako yote, na kwa nguvu zako zote.” Kwa ajili ya hii na amri nyingine yeyote iliyotolewa, siyo kwa ajili wafu, bali ni kwa ajili ya walio hai. Imelekezwa kwenye maneno yaliyonukuliwa hapa juu, kwamba tunapaswa tutembee “katika utakatifu mbele zake katika siku zote za maisha yetu.”[2]

Watu wengi wanatoa ushuhuda kwamba wao ni Wakristo wa miaka mingi lakini kamwe hawajawahi kupata ushindi dhidi ya majaribu. Wanakua katika maarifa na ujuzi wa huduma lakini siyo katika mambo ya msingi na muhimu.

Biblia inafundisha kwa uwazi kabisa kwamba kiwango cha Mungu kwa mtu aliyeamini ni kwamba awe na ushindi dhidi ya dhambi na moyo wa utakatifu (Tito 2:11-12; Matendo 15:9; 1 Yohana 3:2-10, 1 Yohana 5:1-4). Kama mtu aliyeamini akitambua kwamba hayuko kama Mungu anavyotaka awe, atapaswa atafute mara moja kubadilishwa kwa kumaanisha na kwa kuwezeshwa na Roho wa Mungu.

Mtu aliyeko katika huduma ya ufuasi anapaswa aweke kipaumbele chake wazi. Ushindi dhidi ya dhambi ni jambo la kipaumbele cha kwanza. Kama mtu anaanguka katika dhambi, mhudumu wa ufuasi ni lazima amwongoze kwenye kutubu na ushindi kabla ya kuweza kufanya au kukamilisha jambo lingine lolote.

Andika aya chache kuhusiana na kila swali lililoko hapa:

• Mtu atarajie nini kama anataka kuwa mfuasi wa Yesu?

• Unawezaje kufafanua ukweli wa msingi ambao Petro alizungumzia kuhusu kukua kiroho?

• “Kanuni ya Ahadi” ni nini?

Urefu wa andiko lako angalau usipungue kurasa mbili.