Sa unang bahagi ng A.D. 60, Si Pablo ay nakapiit sa bahay sa Roma sa loob ng dalawang taon. Bagaman isang bilanggo, may kalayaan siya. Siya ay nanirahan sa kanyang sariling bahay at pinahintulutang makatanggap ng mga bisita[1]. Sa panahon ng pagkabilanggo, sumulat si Pablo ng apat na sulat. Tatlo sa mga liham ay tumutugon sa mga iglesya; ang ika-apat ay nakatalaga sa isang lalaking nagpabautismo sa ilalim ng ministeryo ni Pablo.
Ang mga liham na ito ay ilan sa mga pinakamasayang sulat ni Pablo. Ipinakita rito ang kanyang pagtatagumpay sa mahihirap na kalagayan ng kanyang buhay at hinihikayat tayong mapanatili ang isang espiritu ng kagalakan sa panahon ng ating mga pakikibaka.
Ang mga liham na ito ay napaka praktikal. Tinatalakay nito ang mga isyu tulad ng mga relasyon ng pamilya at pakikibakang espirituwal (Efeso), kapakumbabaan at pagkakaisa (Filipos), ang pagiging una ni Kristo (Mga Taga-Colosas) at pagpapatawad at pagpapanumbalik (Filemon).
Ang iglesia sa Efeso ay naitatag sa ikatlong paglalakbay ni Pablo bilang misyonero. Ang orador na si Apolos ay nangaral sa Efeso; gumugol si Pablo ng tatlong taon sa pangangaral at pagtuturo sa Efeso. Ang lungsod na ito ay naging sentro ng ebanghelikong pag-abot sa nakapalibot na lalawigan; mula sa Efeso “lahat ng mga taong naninirahan sa Asya ay nakarinig sa salita ng Panginoong Hesus.”[1]
Ang Efeso ay tahanan ng isang bantog na templo ng diyosang si Diana (tinatawag ding Artemis). Ang mga gawang kulto ay karaniwan, at ang ekonomiya ng bayan ay uminog sa paligid ng pagbebenta ng mga bagay na may kaugnayan sa templo. Ang ministeryo ni Pablo ay gumulo sa dalawang interes na ito. Halos hanggang $6,000,000 na halaga ng aklat ng mga mahiwagang sining ang sinunog ng mga bagong mananampalataya.[2] Bilang resulta, si Demetrius at ang iba pang mga manggagawang nabubuhay mula sa pagbebenta ng mga bagay na nagpaparangal kay Diana ay nagsimula ng kaguluhan na sumasalungat sa ministeryo ni Pablo. Ang espirituwal na pakikibaka ay isang mahalagang tema sa Efeso.
May isa pang salik na dapat na nabanggit tungkol sa Efeso. Hindi karaniwan, sa mga liham ni Pablo na hindi isinama ang mga personal na pagbati sa mga tao sa iglesya. Kahit na ang liham sa Roma, kung saan hindi pa bumisita si Pablo, isinama ang mga pagbati sa mga miyembro ng iglesya na kilala ni Pablo. Nang sumulat sa Efeso, isang iglesya kung saan nangaral si Pablo ng tatlong taon, maaari tayong umasa sa isang mahabang listahan ng mga pangalan. Sa halip, ang Efeso ay walang personal na pagbati. Ang pinaka-malamang na dahilan ay ang liham sa mga taga-Efeso at taga-Colosas ay “mga paikot na liham” na inilaan upang ibahagi sa ilang mga iglesya sa Asia Minor. Si Tychicus ay hinirang upang ihatid ang liham sa Mga Taga Efeso at Mga Taga Colosas at upang magdala ng mga pagbati sa mga iglesiyang ito.[3]
Nilalaman
Ang pangkalahatang ideya ng Efeso ay nagpapakita ng dalawang malaking bahagi:
Doktrina: Ang Ginawa ng Diyos para sa Iglesia (Efeso 1-3)
Aplikasyon: Ang ginagawa ng Diyos sa Iglesya (Efeso 4-6)[4]
Sa unang bahagi, isinalaysay ni Pablo ang mga doktrina ng pagiging hinirang at ang iglesya. Sa ikalawang seksiyon, hinimok ni Pablo ang kanyang mga mambabasa na mamuhay sa paraang karapat-dapat sa kanilang posisyon bilang hinirang na iglesya ng Diyos.
Doktina: Ang Ginawa ng Diyos para sa Iglesya (Efeso 1-3)
Ang Pagkakaligtas ng mga Mananampalataya (Efeso 1:3-2)
Pagkatapos ng maikling pagbati, nagsimula si Pablo sa isang panalangin kung saan inililista niya ang mga biyayang natanggap natin kay Kristo. Ang Efeso 1: 3-14 ay isang magandang ideolohiya kung saan ipinaaalala ni Pablo sa kanyang mga mambabasa ang mga espirituwal na benepisyo na natatanggap natin sa pamamagitan ng ating posisyon kay Kristo.[5]
► Basahin ang Efeso 1:3-14. Ano ang mga espirituwal na pagpapalang tinatanggap natin kay Kristo?
Ang ating kaligtasan ay kinabibilangan ng lahat ng tatlong persona ng Trinidad. Sa 1: 3-6, ipinapakita ni Pablo ang papel ng Ama sa ating paghirang. Pinili tayo ng Diyos sa kanya bago pa maitatag ang sanlibutan, upang tayo ay maging banal at walang kasalanan sa harapan niya sa pag-ibig. "Pinili tayo" sa kanya "(kay Kristo) upang maging banal at walang kasalanan. Ang plano ng kaligtasan ay ang disenyo ng Ama.
Sa 1:7-12, ipinakita ni Pablo ang papel ng Anak sa ating katubusan. Dahil sa pagbabayad-salang kamatayan ni Hesus, mayroon tayong "katubusan sa pamamagitan ng kanyang dugo, kapatawaran ng mga kasalanan, alinsunod sa mga kayamanan ng kanyang biyaya." Ang pagtubos ng isang tao ay nangangahulugang matubos sila mula sa pagkabihag. Ang dakilang halimbawa sa Lumang Tipan ay ang pagtubos ng Israel mula sa pagkaalipin sa Ehipto. Sa Bagong Tipan, lahat ng naniniwala kay Hesus ay tinubos mula sa pagkaalipin kay Satanas.
Sa 1:13-14, ipinakita ni Pablo ang papel ng Espiritu sa ating pangangalaga. Sa pamamagitan ng Espiritu tayo ay "tinatakan." Sa isang magandang larawan, sinabi ni Pablo na ang Espiritu ay nagbibigay ng "taimtim na pag-aari ng ating mana hanggang sa pagtubos ng binili na pag-aari." Ibinibigay niya ang "paunang bayad" sa ating mana sa walang hanggang kaharian ng Diyos. Dahil sa Espiritu, tayo ay "binili na pag-aari ng Diyos" at may pangako ng langit.
Ang doktrina ng pagtubos ay nagpapatuloy sa Efeso 2 kung saan ipinaaalala sa atin ni Pablo na tayo ay "patay sa mga pagsalangsang at mga kasalanan." Ang ating kaligtasan ay hindi batay sa anumang merito natin; sa halip, "ang Diyos, na mayaman sa awa, dahil sa kanyang dakilang pag-ibig na kanyang inibig sa atin, kahit na tayo ay patay sa mga kasalanan, ay binuhay na kasama tayo ni Kristo (sa pamamagitan ng biyaya kayo ay naligtas)." naligtas sa pamamagitan ng pananampalataya; at hindi sa inyong sarili: ito ay kaloob ng Diyos: Hindi sa mga gawa, upang walang sinumang tao ang magmapuri.”[6] Ang buong proseso ay ang kaloob ng Diyos. Wala tayong anumang ipagmamalaki.
[4] Adapted from Walter A. Elwell and Robert W. Yarbrough, Encountering the New Testament. Baker Academic, 2005.
[5] “Ito ang kahangahangang pagpapalit na ginawa niya para sa atin;
Na, naging Anak ng tao na kasama natin, ginawa niya tayong mga anak ng Diyos kasama niya;
Na, sa kanyang pagbaba sa mundo, naghanda siya para sa atin ng pag-akyat sa langit;
Na , sa pagkuha ng ating pagiging tao, ibinahagi niya sa atin ang kanyang pagiging walang kamatayan.
Na, sa pagtanggap sa ating mga kahinaan, pinalakas niya tayo sa pamamagitan ng kanyang kapangyarihan;
Na, sa pagtanggap ng ating kahirapan sa kanyang sarili, inilipat na niya ang kanyang kayamanan sa atin.”
- Abridged from John Calvin, Institutes of the Christian Religion, 4.17.2
Isinulat ni Pablo na tayo ay itinalaga sa pag-aampon ni Hesu-Kristo. Tayo ay "pinili sa kanya bago pa ang pundasyon ng mundo."
Ginagamit ng ilang tao ang salitang paghirangupang sabihin na bago pa ang pundasyon ng mundo, pinili ng Diyos ang bawat indibidwal na maliligtas. Ang "hinirang" ay itinakda sa kaligtasan. Ayon sa lohika, ipinahihiwatig nito na ang lahat ng iba pang mga tao ay predestined o natadhana sa pagkakasala at hindi maaaring maligtas. Ito ay taliwas sa mensahe ng Bibliya na minamahal ng Diyos ang "lahat" ng sangkatauhan.
Sa Efeso 1, ipinakita ni Paul na ang kaligtasan ay pag-aari ng mga indibidwal dahil sa ating posisyon na "kay Cristo." Bago pa itatag ang mundo, naplil si Kristo bilang isang sa pamamagitan niya ay tumatanggap tayo ng kaligtasan. Lahat ng naniniwala ay nahirang "sa kanya." Dahil sa unibersal na pag-ibig ng Diyos, ang paraan ng kaligtasan ay bukas sa lahat ng naniniwala.
Ang dalawang prinsipyo (ang kadakilaan ng Diyos at ang unibersal na pag-ibig ng Diyos) ay nalutas sa dalawang sentral na talata sa predestinasyon: Mga Romano 9-11 at Efeso 1. Ang Roma 9-11 ay nagpapakita ng katarungan ng Diyos sa pagtukoy ng daan ng kaligtasan. Ang Diyos ay may kapangyarihan. Walang maliligtas maliban sa pamamagitan ng pananampalataya kay Hesu-Kristo, ang landas na itinakda ng Diyos magpakailanman bilang paraan ng kaligtasan.
Sa Efeso 1, ipinakita ni Pablo na ang kaligtasan ay nakakamit ng mga indibidwal dahil sa ating lugar "kay Kristo." Bago ang pundasyon ng mundo, si Kristo ay pinili bilang siyang pagmumulan ng kaligtasan. Ang lahat ng mga sasampalataya ay hinirang "sa kanya." Dahil sa pag-ibig ng Diyos, ang daan ng kaligtasan ay bukas sa lahat ng naniniwala.
Ang parehong balanse na ito ay nakikita sa Lumang Tipan. Ang Israel ang hinirang na bansa, ang piniling bayan ng Diyos. Gayunpaman, "hindi lahat ng Israel, na nasa Israel.”[1] Ang pagpili ng Diyos sa Israel bilang isang bansa ay hindi nangangahulugan na ang bawat Israelita ay naligtas. Sa pamamagitan ng pagsuway, ang ilan (tulad ni Achan) ay inalisan ng mga pangako. Ang iba na hindi ipinanganak na Israelita (tulad ni Rahab) ay naniwala sa mga pangako ng Diyos at minana ang mga pangako na ginawa sa Israel. Kinakailangan ng kaligtasan na naniniwala ang mga indibidwal at nakikilahok sa mga pangako ng Diyos upang piliin ang Israel.
Sa katulad na paraan, si Kristo ay pinili bago ang pundasyon ng mundo upang sa pamamagitan niya ang kaligtasan ay ibinigay. Kapag tayo ay "nakay Kristo" sa pamamagitan ng pananampalataya, natatanggap natin ang mga pagpapala ng kaligtasan na nasa kanya.Tayo ay hinirang kay Kristo.
Ang paghirang ay ang pinakadakilang pagpili ng pananampalataya ng Diyos kay Kristo bilang ang tanging daan sa kaligtasan. "Sapagkat walang ibang pangalan sa ilalim ng langit na ibinigay sa mga tao, kung saan tayo ay dapat maligtas.”[2] Ang gayong ideya ay makikita sa 1 Pedro 1:18-20. Tinubos tayo, hindi sa mga bagay na nasisira, "kundi sa mahalagang dugo ni Kristo." Si Kristo, sabi ni Pedro, ay "naitalaga bago ang pundasyon ng mundo."[3] Ang paghirang ay kay Kristo lamang at sa pamamagitan lamang ni Kristo.
Sa Efeso 1, nagagalak si Pablo sa kaligtasan ng mga mananampalataya. Sa Efeso 2-3, nagagalak siya sa nilikha ng Diyos, ang iglesia. Ang isang mahalagang tema ng Efeso ay ang pagkakaisa ng iglesya, isang katawan na nabuo ng parehong Hudyo at Hentil. Ang mga Hentil na minsan ay "mga estranghero mula sa mga tipan ng pangako" ay ngayon "malapit na sa pamamagitan ng dugo ni Kristo.”[1] Mula sa simula, ang plano ng Diyos ay isama ang mga Hentil sa kanyang pamilya. Sa mga kapatid na Hudyo ni Pablo, ito ang nakakagulat na aspeto ng ebanghelyo; ang iglesya ay binubuo ng mga Hudyo at Hentil kay Kristo.
Sa Bibliya, ang isang misteryo ay hindi isang bagay na hindi malalaman; Ang isang misteryo ay isang bagay na hindi kilala ngunit ngayon ay nahayag. Sa Mga Taga Efeso 3, ipinaliwanag ni Pablo ang misteryo na ipinahayag ngayon: "Ang mga Hentil ay dapat maging mga kapwa tagapagmana, at sa parehong katawan, at mga nakikibahagi sa kanyang pangako kay Kristo sa pamamagitan ng ebanghelyo.”[2] Sa isang palatandaan ng kapangyarihan ng biyaya ng Diyos, si Pablo - "mas mababa sa pinakamaliit sa lahat ng mga banal" at pinag-usig si Kristo at ang kanyang iglesya - ay pinili upang "ipangaral sa gitna ng mga Hentil ang di-matuklasang kayamanan ni Kristo.”[3]
Tinapos ni Pablo ang seksyon ng doktrina sa panalangin na ang mga mananampalataya sa Efeso, na "mga banal" na at "tapat kay Kristo Hesus" ay "mapuspos ng lahat ng kapuspusan ng Diyos.”
Aplikasyon: Ano ang Ginagawa ng Diyos sa Iglesya (Efeso 4-6)
Sa ikalawang kalahati ng sulat na ito, hinahamon ni Pablo ang mga mananampalataya na lumakad nang "karapat-dapat sa pagkatawag kung saan kayo’y tinawag.”[4] Ang isang buhay na karapat-dapat sa ating pagtawag:
Nagdadala ng pagkakaisa sa iglesya (Efeso 4:1-16).
Nagreresulta ng wastong pag-uugali (Efeso 4:17-5:21).
Nakakaapekto sa relasyon ng pamilya at trabaho (5:21-6:9).
Nabubuhay lamang sa lakas ng kapangyarihan ng Panginoon (6:10-18).
Ang doktrinang Kristiyano ay hindi maaaring ihiwalay mula sa buhay Kristiyano. Ang doktrina ng iglesia ay dapat makita sa buhay ng isang iglesya kung saan "ang bawat bahagi ay gumagana nang maayos,"isang iglesya na “itinatatag ang sarili sa pagmamahal.”[5] Ang doktrina ng kaligtasan sa pamamagitan ng biyaya ay nakikita sa pag-uugali ng "bagong tao, na nilikha mula sa Diyos sa katuwiran at tunay na kabanalan.”[6]
Tinapos ni Pablo ang liham na ito sa pamamagitan ng paghimok na ang iglesia ay makagagawa ng misyon nito at matatalo ang mga kapangyarihan ng kadiliman. Nagtapos siya sa isang kahilingan para sa panalangin para sa kanyang patuloy na pagpapahayag ng ebanghelyo at sa isang basbas.
Ang iglesya sa Filipos ay itinatag sa ikalawang paglalakbay ni Pablo bilang misyonero. Ito ang unang iglesya na sinimulan sa Europa. Naglakbay sina Pablo at Silas patungong Filipos pagkatapos ng pangitain ni Pablo tungkol sa isang lalaking mula sa Macedonia na humihingi ng tulong.[1] Bagaman "ang Filipos ang pangunahing lungsod ng bahaging iyon ng Macedonia," wala itong malaking populasyon ng mga Hudyo. Ang mga pananalangin ay ginawa sa tabing-ilog dahil walang sinagoga.[2]
Ang isa sa mga unang nagbalik-loob sa Filipos ay si Lydia, isang babaeng mayaman. Pagkatapos ng kanyang bautismo, ang tahanan ni Lydia ay naging lugar ng pagtitipon para sa mga mananampalataya. Sa mga lunsod na may malalaking populasyon ng mga Hudyo, ang pagsalungat sa ebanghelyo ay karaniwang nagmumula sa mga pinuno ng relihiyon; ngunit sa Filipos, lumitaw ang pagsalungat pagkatapos na putulin nina Pablo at Silas ang kita ng mga tao na kumokontrol sa isang batang babaeng alipin na may masamang espiritu. Sina Pablo at Silas ay inaresto, binugbog, at ibinilanggo. Nang gabing iyon, isang lindol ang nagbukas ng mga pintuan ng bilangguan, at ang mga bilanggo ay naalis mula sa kanilang mga tanikala. Sa halip na tumakas, ipinangaral ni Pablo at Silas ang ebanghelyo sa bantay-bilanggo.
Sa Mga Gawa, isinama ni Lucas ang detalye na ang Filipos "ay isang kolonya.”[3] Ang simpleng pahayag na ito ay may malaking kahulugan para sa mga maagang mambabasa ng Mga Gawa. Ang Filipos ay itinatag bilang isang kolonya ng Roma sa 42 BC. ng Romanong heneral na si Anthony. Maraming sundalo ang nagretiro sa lungsod na ito, at ang mga mamamayan ay nakakuha ng kalayaan mula sa pagbabayad ng maraming buwis sa Roma. Ang katayuan ng Filipos bilang isang kolonya ay isang punto ng pagmamataas ng mga mamamayan nito. Tinutukoy ni Pablo ang ganitong kalagayang pag-iisip kapag hinahamon niya ang mga Kristiyanong taga-Filipos na mamuhay bilang mga mamamayan ng langit.[4]
Layunin
Ang sulat sa mga taga-Filipos ay isa sa mga pinakapositibong liham ni Pablo na nagpapakita ng ilan lamang sa mga problema na kanyang tinutugunan sa kanyang mga liham sa Corinto at Galacia. May dalawang dahilan para sa sulat na ito.
Ang isang personal na layunin ay upang dalhin ang balita ng pagkabilanggo ni Pablo at ipahayag ang pagpapahalaga sa pinansiyal na suporta ng iglesya sa kanyang ministeryo.[5] Nagagalak si Pablo sa kanilang katapatan at hinihikayat silang mabuhay nang masaya.
Ang layunin ng pagtuturo ay upang matugunan ang dalawang panganib para sa iglesia ng Filipos: ang panlabas na panganib ay nagmumula sa mga bulaang guro habang ang panloob na pagbabanta ay nagmumula sa pagkakahati sa pagitan ng dalawang miyembro ng iglesya.
Nilalaman
Kasiyahan sa Kabila ng Kalagayan (Fil. 1)
Kahit na nasa bilangguan si Pablo, siya ay nagtitiwala na ang Diyos ay tumutupad pa rin sa Kanyang mga layunin. Dahil sa pagdakip kay Pablo, nagkaroon siya ng pagkakataon na ipangaral ang ebanghelyo sa bantay sa palasyo. Hindi alam ni Pablo kung ang kanyang pagkabilanggo ay magtatapos sa pagpapalaya o kamatayan. Ngunit anuman ang kalalabasan, nagagalak siya sapagkat "para sa akin mabuhay ay si Kristo, at ang mamatay ay pakinabang.”[6]
Ang isa pang pangyayari na maaaring magbanta sa kagalakan ni Pablo ay ang paninibugho ng mga kapwa mananampalataya. Ang isang pangkat sa Roma ay nangangaral tungkol kay Kristo "ng pagtatalo," na dumagdag pa sa pagdurusa ni Pablo. Gayunpaman, anuman ang kanilang motibo, nagagalak si Pablo dahil ipinangangaral ang ebanghelyo. Nagtiwala si Pablo na ang mabuting kalooban ay magmumula sa ebanghelyo, anuman ang maling motibo ng mga taong ito. Ang personal na kalagayan ni Pablo ay hindi mahalaga kaysa sa Kaharian ng Diyos.[7]
Ang Kababaang-loob Bilang Susi sa Pagkakaisa (Phil. 2)
Sa bandang huli ng liham, tataklakayin ni Pablo ang pagkakahati sa pagitan ng dalawang kapatid na babae sa iglesya ng Filipos.[8] Sila ay mabubuting Kristiyano na nagtrabaho kasama ni Pablo para sa ebanghelyo. Sa kasamaang-palad, ang personal na hindi pagkakasundo sa pagitan ng mga kapatid na ito ay nagbabanta sa pagkakaisa ng iglesya. Sa paglalagay ng isang gawain sa pagharap sa ganitong pagkakahati, itinuro ni Pablo ang halimbawa ni Kristo bilang modelo ng Kristiyanong pagkakaisa.[9]
Maraming di-pagkakasundo ang nagsisimula sa pagnanais na protektahan ang ating mga karapatan. Itinuturo ni Pablo ang halimbawa ni Kristo na iniwan ang mga pribilehiyo niya bilang Diyos upang maglingkod sa sangkatauhan. Hindi siya nanghawak sa mga prebilehiyo ng pagiging Diyos, kundi “naging masunurin hanggang kamatayan, kahit sa kamatayan sa krus.” Nagdusa siya ng lahat ng paglait –kahit ang kahiya-hiyang kamatayan sa pagkapako sa krus – upang ipagkaloob ang kaligtasan. Bilang resulta nito, itinaas ng Diyos si Hesus sa kanyang karapat-dapat na lugar ng unibersal na kapangyarihan.[10]
Ang bawat Kristiyano ay dapat magtaglay ng parehong pagtanaw sa kababaang-loob, tumutugon sa mga pangangailangan ng kapwa mananampalataya. “Bawat isa’y huwag tumingin lamang sa kanyang sariling pangangailangan, kundi ang bawat isa ay magmalasakit sa mga pangangailangan ng iba.”[11]
Mga Babala Laban sa mga Kalaban ng Ebanghelyo (Filipos 3)
Bagaman ang Filipos sa pangkalahatan ay positibo, sumulat si Pablo ng malakas na babala laban sa isang grupo ng mga nanggugulo na nagbabanta sa iglesya. Sila ang mga Judaizers na unang nakilala sa liham sa Galacia. Ipinipilit nila na ang mga Kristiyano ay dapat magpatuli at sundin ang batas ng mga Hudyo. Tinatawag sila ni Pablo na “mga aso,” “mga gumagawa ng kasamaan,” at “nagpupungos ng maselang bahagi ng katawan.”
Tumutugon si Pablo sa mga ipinipilit ng mga Judaizers na gawin ang mga ritwal ng Batas sa pamamagitan ng pagtukoy sa kanyang sariling buhay bilang halimbawa. Kung ang pagsunod sa batas ang magdadala ng kaligtasan, si Pablo ay dapat “may pagtitiwala sa laman.” Siya ay tinuli ayon sa Batas; siya ay nagmula sa pinaborang lipi ni Benjamin, isang “Hebreo sa mga Hebreo”; siya ay isang Pariseo na maingat na sumunod sa Batas; siya ay isang masigasig para sa pananampalatayang Hudyo, maging hanggang sa punto ng pag-uusig sa mga Kristiyano; patungkol sa Batas, walang kapintasan si Pablo. Gayunman, ang lahat ng mga bagay na ito ay inaaring “dumi lamang” sa paghanap sa “gantimpala ng mataas na pagkatawag ng Diyos kay Kristo Hesus.” Ligtas si Pablo, ang mga taga-Filipos ay ligtas, at tayo ay ligtas, hindi sa pagsunod sa batas, kundi sa pamamagitan ng karanasan sa “pagkakilala kay Kristo Hesus na ating Panginoon.”[12]
Pangwakas na mga Tagubilin (Filipos 4)
Sa panghuling kabanata, tinagubilinan ni Pablo sina Euodia at Sintique na ipakita ang pagkakaisa na itinuro ni Pablo sa Kabanata 2. Kung taglay ng mga babaeng ito ang pag-iisip ni Kristo, lulutasin nila ang kanilang di-pagkakaunawaan. Hinihikayat niya ang iglesya upang magalak sa lahat ng pagkakataon at panatilihin ang kapayapaan ng Diyos sa kanilang mga puso at kaisipan. Nagwakas siya sa pasasalamat para sa suporta ng iglesya sa kanyang ministeryo.
[4] Filipos 3:20, English Standard Version: “Subalit ang ating pagkamamamayan ay sa langit....” Ang parehong salitang Griego na ginamit sa Filipos 1:27: “Hayaan ang inyong paraan ng pamumuhayay maging karapat-dapat sa ebanghelyo ni Kristo….”
[9] ► Ano ang kahulugan ng si Hesus ay “nagpakababa sa kanyang sarili”?
Ang Filipos 2:5-11 ay tinatawag na “Himno ni Crisito” dahil sa buod nito ng buhay, kamatayan, muling pagkabuhay at pag-akyat sa Langit ni Hesus. Maraming tao na ang nagtalo tungkol sa kahulugan ng 2:8 kung saan nagsalita si Pablo tungkol kay Hesus na “nagpakababa sa kanyang sarili”. Hindi inalis ni Hesus ang kanyang pagiging Diyos, Sa halip, iniwan niya ang mga pribilehiyo na sa kanya bilang hari ng buong sanlibutan. Ibinaba ni Hesus ang kaniyang sarili sa pagkakatawang-tao; hindi niya inalis ang kanyang kalikasan bilang Diyos.
Ang liham sa Colosas ay isinulat ni Pablo sa panahon ng kanyang pagkabilanggo sa Roma. Tinukoy rin si Timoteo bilang siyang sumulat,[1] marahil siya ay nagsilbing kalihim ni Pablo.
Walang katibayan na nakadalaw na si Pablo sa iglesya sa Colosas. Ang mas tinatayang kaugnayan sa pagitan ni Pablo at ng iglesya ay si Epafras. Si Epafras, isang tunay na taga-Colosas, ay maaaring nagbalik-loob sa panahon ng ministeryo ni Pablo sa Efeso, mga 160 kilometro ang layo. Bumalik si Epafras upang magtatag ng iglesya sa Colosas, gayundin sa mga kalapit bayan ng Laodicea at Hierapolis. Malamang na isinulat ni Pablo ang mga sulat kapwa sa Laodicea at Colosas, na tinagubilinan ang dalawang grupo na magpalitan ng mga sulat.[2]
Layunin
Sa panahon ng pagkabilanggo ni Pablo, nag-ulat si Epafras na mayroong heresy na nagbabanta sa iglesya ng Colosas. Isinulat ni Pablo ang liham sa Colosas upang tugunan ang mapanganib na katuruang ito. Dagdag pa rito, sumulat si Pablo upang hikayatin ang mga Kristiyano sa Colosas na magpatuloy sa paglago kay Kristo. Kasama sa aklat kapwa ang mga babala laban sa maling doktrina at mga paghikayat sa paglagong espirituwal.
Nilalaman
Maraming tema sa Colosas ang katulad din sa Efeso: ang pagkakaisa ng iglesya, ang katotohanan ng espirituwal na pakikipaglaban at ang pangangailangan ng pamumuhay sa paraang karapat-dapat sa ating pagkatawag bilang mga Kristiyano. Ang pagkakatulad na ito ay hindi nakakagulat. Isinulat ni Pablo ang liham na ito halos sa magkakasabay na panahon at ang mga sulat ay tumutugon sa magkakatulad na pangangailangan.
Bagaman ang mga detalye ng maling katuruan na itinuturo sa Colosas ay maaaring iba sa mga maling katuruan na nagbabanta sa Iglesya Ngayon, ang mensahe ni Pablo mahalaga sa Iglesya Ngayon dahil:
Si Kristo ay nakatataas sa nilikha.
Si Kristo ang ulo ng iglesya.
Dapat tayong mamuhay sa paraang karapat-dapat sa ating pagkatawag bilang mga anak ng Diyos.
Ang Pagiging Sukdulan ni Kristo (Col. 1)
Ang sentrong tema ng Colosas ay ang kasukdulan ng muling nabuhay na si Kristo.[3] Sa isang magandang pangungusap, ipinapakita ni Pablo ang pagiging higit ni Kristo sa kalikasan, ang kanyang awtoridad sa iglesya, at ang kanyang tungkulin sa pagtubos. Si Kristo ay kapwa ang kinatawan sa paglikha (“ang lahat ng bagay ay nilikha sa pamamagitan niya”) at ang layunin ng paglikha (ang lahat ng bagay ay nilikha…para sa kanya.”) Si Kristo ang “ulo ng katawan, ang iglesya.” At, sa pamamagitan ni Kristo at sa dugo sa kanyang krus, tayo na “kung minsan ay nagiging banyaga at kaaway sa (ating) pag-iisip dahil sa masasamang gawa” ay muling ipinakipagkasundo. Si Kristo ang sentro ng sansinukob, ang ulo ng iglesya, at ang Panginoon ng katubusan.[4]
Ang ”Maling Paniniwala ng Colosas” (Col. 2)
Pagkatapos ng positibong pangungusap na ito sa kalikasan ni Kristo, dumako naman si Pablo sa isang negatibong babala laban sa maling katuruan na nagbabanta sa iglesya sa Colosas. Ang eksaktong kalikasan ng maling paniniwala sa Colosas ay hindi malinaw. Gayunman, ang katugunan ni Pablo ay nagpapakita ng mga katangian ng maling paniniwala. Ang iglesya sa Colosas ay nahaharap sa kumbinasyon ng kaugaliang Hudaismoo, Hudyong mistisismo, at mga katuruang pagano. Ang maling paniniwala sa Colosas ay kinabibilangan ng pinagsama-samang mga maling ideyang ito:
Hinihikayat ng tradisyonal na mga Hudyo ang mga Kristiyano sa Colosas na isagawa ang mga pagdiriwang ng mga Hudyo, mga batas sa pagkain, at pagtutuli.[5]
Hinihiling ng mga Hudyong mistiko sa mga Kristiyanong taga-Colosas na sila’y mag-ayuno upang makasama sa dakila na maka-anghel na pagsamba sa Diyos.[6]
Hinihikayat ng mga pagano ang mga Kristiyano sa Colosas na magsagawa ng mga ritwal para sa proteksiyon laban sa masasamang espiritu. Hindi ikinakaila ni Pablo ang kapangyarihan ng masasamang espiritu, subali’t nililinaw niya na ang katugunan ay hindi natatagpuan sa mga banyagang mga ritwal, kundi ang katuparan na napagtagumpayan na ni Kristo laban sa mga kapangyarihan ng kadiliman.[7]
► Paano nauugnay sa atin sa kasalukuyan ang Maling Paniniwala sa Colosas?
Ang Syncretisma ay tumutukoy sa pagsasama-sama ng higit sa isa lamang na relihiyon. Sa Colosas, ang pagsasama-samang ito ay binubuo ng Hudaismoo, mistisismo, paganismo at Kristiyanismo. Sa kasalukuyan, ang mga iglesya sa paganong kultura kung minsan ay nahaharap din sa tukso na ihalo ang doktrinang Kristyano sa mga ginagawa ng nakapaligid na kultura (pagsamba sa mga ninuno, mga banal na araw ng pagano, mga ritwal upang paalisin ang mga multo at masasamang espiritu, at iba pa). Kapwa sa unang siglo at sa ika dalawamput’t-isang siglo, ang tugon sa lahat ng ganitong katuruan ay iisa: Si Hesus ang Panginoon. Nilupig na niya ang kapangyarihan ng kadiliman at mayroon tayong tagumpay sa pamamagitan lamang ni Kristo. Walang ibang ritwal o Gawain ang may lugar sa gawaing Kristiyano.
Tulad ng binanggit sa simula, hindi nagbigay si Pablo ng kumpletong paglalarawan ng maling pininiwala ng Colosas. Hindi siya talagang interesado sa mismong kalikasan ng maling katuruan nang higit sa tunay na ebanghelyo ni Kristo, Panginoon ng sansinukob, at ng iglesya.
Paglago sa Kristiyanong Paggulang (Col. 3-4)
Katulad ng sa Efeso, si Pablo ay nagturo mula sa doktrina hanggang sa pagsasabuhay. Dahil si Kristo ay nakaupo sa kanang kamay ng Diyos, tayo na muling binuhay kasama ni Kristo ay dapat ituon ang ating isipan sa mga bagay na makalangit. Sa halip na sa isang di-mabuting pagtutuon ng isip sa mga maling katuruan, dapat nating tandaan na tayo’y namatay na sa mga naturang bagay at ngayo’y nabubuhay na kasama ni Kristo sa Panginoon.[8]
Ano ang katulad ng isang buhay na “nakatago kay Kristo sa Diyos”? Inilalarawan ni Pablo ang bagong buhay na ito sa mga praktikal na paraan. Kalakip sa buhay na ito ang dalawang aspeto:
Kailangan nating “hubarin” ang mga lumang Gawain. Kailangan na nating patayin ang mga bagay na makamundo: karumihang seksuwal, pagkainggit, galit, malaswang pananalita, kawalang katapatan, at iba pa. Ang mga gawaing ito ay nararapat lamang sa poot ng Diyos.[9]
Dapat nating “isuot” ang bagong katauhan na ayon sa imahe ni Kristo. Kalakip dito ang kaawaan, kabutihan, kababaang-loob, katiyagaan, pagpapatawad, at “higit sa lahat” pag-ibig. Sa ating pagkakaroon ng mga katangiang ito, ang kapayapaan ng Diyos ang maghahari sa ating mga puso at ang salita ni Kristo ang mananatili sa atin.[10] Ang bagong buhay na ito ay bumabago sa mga relasyon sa pamilya (3:18-4:1) at nagiging kaakit-akit ang ebanghelyo sa mga di-mananampalataya (4:5-6).
[3] “Bilang isa sa pinakanakasentro kay Kristo na aklat sa Bibliya, natagpuan ng Colosas ang kanyang kinakailangang pagkakaisa sa maka-Diyos at niluluwalhating katauhan ng preeminent na si Kristo.” - ESV Study Bible
[6] Col. 2:18. Ang “pagsamba sa mga anghel” marahil ay hindi nangangahulugan na sinasamba nila ang mga anghel (na sdasalungat sa lahat ng katuruan ng mga Hudyo). Sa halip, marahil ang talatang ito ay tumutukoy sa isang Jewish mystical idea na sa pamamagitan ng ascetic practices, tulad ng matagalang pag-aayuno, ang mga sumasamba ay mystically na makasama sa mga anghel sa paligid ng makalangit na trono ng Diyos. Ang mga bulaang tagapagturo sa Colosas ay nag-aanyaya sa mga Kristiyanong ito na sundin ang kanilang mga ginagawa.
Ang pinakamaikling sulat ni Pablo ay para kay Felimon, isang mayamang Kristiyano sa Colosas. Si Felimon ay tila nagging tagasunod sa panahon ng ministeryo ni Pablo sa Efeso. Ang kanyang bahay ang naging bahay sambahan para sa iglesya ng Colosas.
At tulad ng nakagawian sa unang siglo, si Felimon ay isang nagmamay-ari ng mga alipin. Si Onesimus, isang alipin ni Felimon, ay tumakas patungong Roma. Ang Roma ang lungsod na may pinakamaraming naninirahan sa Imperyo, ang pinakaligtas na lugar para pagtaguan ng isang tumatakas. (Sa ngayon ang isang tumatakas ay maaaring maglakbay hanggang sa lungsod New York, Lungsod Mexico, Lagos, o sa iba pang pangunahing lunsod upang mawala).
Gayunman,si Onesimus ay hindi maaring makapagtago mula sa Diyos! Sa napakalaking lungsod, dinala ng Diyos si Pablo at ang takas na alipin sa isa’t isa. Si Onesimus ay nagbalik loob at nagsimulang tumulong kay Pablo.
Sa isang pagkakataon, ang bagong Kristiyanong ito ay kinailangang harapin ang kanyang nakaraan. Posible na nagnakaw siya ng pera sa kanyang panginoon bago siya tumakas.[1] Nahaharap si Onesimus sa posibilidad ng matinding kaparusahan; ang isang tumatakas na alipin ay maaaring tatakan sa kanyang noon bilang isang takas o maging patayin. Dahil sa kaalamang ito, gumawa si Pablo ng isang sulat-pakiusap na maaaring dalhin ni Onesimus kapag siya’y bumalik upang harapin si Felimon.[2]
Layunin
Simple ang layunin ng sulat ni Pablo: isang pakiusap para sa pakikipagkasundo. Nakipagkasundo na si Onesimus sa Diyos; hinihiling ni Pablo kay Felimon na makipagkasundo na sa kanyang tumakas na alipin.
Nilalaman
Nagsimula si Pablo sa pasasalamat kay Felimon para sa kanyang nakalipas na kagandahang loob sa mga kapwa Kristiyano. Ang pagmamahal ni Felimon sa mga kapwa mananampalataya ang basehan ng pakiusap ni Pablo para kay Onesimus, na ngayon ay isa nang kapwa mananampalataya.
Ginawa ni Pablo ang kanyang pakiusap hindi sa kanyang apostolikong awtoridad (tulad ng sa Galacia), kundi sa basehan na pag-ibig. Halos nasa kalahatian na siya ng kanyang liham bago niya banggitin ang dahilan ng kanyang pagsulat: “Nakikiusap ako sa iyo para sa aking anak na si Onesimo.”[3] Si Felimon ay anak ni Pablo sa pananampalataya; ngayon mayroon pa siyang “isa pang anak”, ang takas na alipin ni Felimon.
Ang pangalang Onesimo ay nangangahulugan na “magagamit” o “kapaki-pakiinabang”; ito ay isang karaniwang pangalan para sa mga alipin. Sumulat si Pablo, “Noon siya’y kapaki-pakinabang sa iyo, nguni’t ngayon siya’y higit na kapaki-pakinabang para sa iyo at sa akin.”[4] Ngayon, si Onesimo ay mamumuhay ayon sa kanyang pangalan; sa pamamagitan ng kapangyarihan ni Kristo ngayon siya ay kapaki-pakinabang.
Ipinahihiwatig ni Pablo na maaari nang palayain ni Felimon si Onesimo. Subali’t hindi niya ito iniuutos.[5] Hiniling niya kay Felimon na tanggapin si Onesimo sa parehong espiritu na tinatanggap ni Felimon si Pablo.[6]
Nagtapos si Pablo sa paghiling kay Felimon na ipanalangin ang kanyang kalayaan. Isinulat niya na ninanais niyang bisitahin si Felimon kapag siya’y nakalaya na mula sa bilangguan. Sa palagay ninyo, ito ba ay isang mahinahong paalala upang makita ni Pablo kung paano tinatrato ni Felimon si Onesimo?
Maraming tao ang nagrereklamo dahil hindi hinatulan ni Pablo ang pang-aalipin. Gayunman, ang mga utos ni Pablo sa mga amo ay lumikha ng isang kapaligiran kung saan ang pagiging alipin ay hindi mananatili.[7] Hindi mo maaaring alipinin ang isang tao na tunay mong nakikita bilang isang kapatid kay Kristo.
Pangkasaysayang Pagwawakas/Historical Epilogue
Hindi binanggit ng Kasulatan kung ano ang nangyari pagkatapos bumalik ni Onesimo kay Felimon. Nagbibigay ang kasaysayan ng dalawang pahiwatig na nagmumungkahi na pinalaya na ni Felimon si Onesimo.
Isang matandang inscription sa Laodicea (matatagpuan malapit sa Colosas) ang inihandog ng isang alipin sa kanyang panginoon na nagpalaya sa kanya. Ang pangalan ng panginoon ay Marcus Sestius Felimon.
Ilang taon pagkalipas ng liham na ito, isang lalaking nagngangalang Onesimo ang naging Obispo sa iglesya ng Efeso.
Posibleng pinalaya ni Felimon si Onesimo upang bumalik kay Pablo, na siyang nagsanay sa kanya bilang pastor. Kung gayun, ang ministeryo ni Pablo sa Efeso ay maaaring nagpatuloy sa pamamagitan ng pangangaral ni Onesimo, ang dating alipin ni Felimon, na unang nagbalik-loob sa panahon ng pangangaral ni Pablo sa Efeso. Ang mga layunin ng Diyos ay labis pang mas malayo kaysa sa ating nakikita!
[2] “Tayong lahat ay ang Onesimus ng Panginoon. Ang hindi kapaki-pakinabang ay naging kapaki-pakinabang. Ito ang panghabang-buhay na larawan ni Kristo sa pakikipag-kasundo sa mga tao.tayong lahat ay takas na alipin sa kasalanan.”
- Martin Luther
Ang Mga Liham mula sa Bilangguan ay nagpapaalala sa atin na ang ating doktrina ay dapat isabuhay araw-araw. Sa mga liham na ito, hinamon ni Pablo ang kanyang mga mambabasa upang mamuhay na karapat-dapat sa kanilang pagkatawag bilang mga mananampalataya. Hindi sapat na ipahayag lamang ang wastong doktrina; ang ating mga paniniwala ay dapat ipamuhay sa araw-araw.
Itinuturo ng Efeso at Colosas ang katotohanan ng espirituwal na labanan. “Dahil tayo’y nakikipaglaban hindi sa laman at dugo, kundi laban sa mga pamunuan, laban sa mga kapangyarihan, laban sa mga namumuno sa kadiliman ng mundong ito, laban sa hukbong espirituwal ng kasamaan sa himpapawid.”[1] Tunay ang digmaaang espirituwal. Subali’t ang mga liham na ito ay nagtuturo rin na ang labanang ito ay napagtagumpayan na ni Kristo. Lumalaban tayo nang may pagtitiwala dahil nagtagumpay na siya sa labanan. An gating pangunahing pansin ay dapat nakay Kristo na siyang nagtagumpay, hindi sa ating kaaway na lumalaban sa talunang labanan.
Ipinaaalala sa atin ng Felimon na ang ebanghelyo ng pakikipagkasundo ay dapat ipamuhay sa tunay na mundo. Hindi nasisiyahan si Pablo sa isang mensahe na hindi naman mailalapat sa tunay na buhay. Iginiit niya na ang parehong ebanghelyo na muling nagkasundo sa Diyos at sa “tumatakas na makasalanan” ang siyang nagkasundo kina Felimon at sa tumatakas na alipin. Sa isang mundo ng di-pagkakasundo at wasak na mga relasyon, dapat nating ipakita ang kapangyarihan ng ebanghelyo upang maghatid ng muling pagkakasundo.
Natutuhan ng mga Kristiyano sa Imperyong Romano kung ano ang ibig sabihin ng ipamuhay ang ebanghelyo sa isang wasak na mundo. Isinulat ni Pablo sa mga taga Filipos na sila’y dapat mamuhay “ bilang mga anak ng Diyos, walang kapintasan, sa gitna ng mga taong liko at masasama. Sa gayun, magsisilbi kayong ilaw sa kanila tulad ng talang nagniningning sa kalangitan.”[1] Alam ni Pablo na ang ilaw ng iglesya ay nagniningning nang may tumitinding kaliwanagan habang ang ating mundo ay magiging mas madilim.
Sa madilim na panahon ng Imperyong Romano, may mga Kristiyano na nakilala sa tawag na “mga manunugal para kay Kristo” dahil “itinataya” nila ang kanilang buhay upang iligtas ang iba. Ginagamit din ni Pablo ang parehong salita nang sabihin niya na sina Priscila at Aquila ay “para sa aking buhay ay nagtaya ng kanilang sariling buhay.”[2] Isinuong nila sa panganib ang kanilang buhay para kay Pablo.
Sa unang siglo, ang mga Kristiyanong Romano ay nalagay sa panganib dahil sa poot ng komunidad sa pagliligtas nila sa mga tinatanggihang mga sanggol na inaabandona sa mga basurahan ng lunsod. Sa ikatlong siglo, tinawag ng Obispo ng Carthage ang kanyang kongregasyon sa panahon ng isang salot, hinilingan sila na alagaan ang mga naghihingalo at ilibing ang mga patay, at isinugal ang kanilang buhay upang iligtas ang lungsod.
Nalalaman ng unang iglesya na ang “paghuhubad sa lumang pagkatao” at “pagbibihis sa bagong katauhan” ay nangangahulugan ng higit pa sa pagpunta lamang sa iglesya. Ito ay nangangahulugan ng pamumuhay ng isang bagong buhay na pag-aari ng Diyos at ng kanyang mga layunin. Maaari din itong mangahulugan ng paglalagay sa panganib sa ating buhay upang bigyang-pagkakataon ang ebanghelyo na “magliwanag bilang ilaw sa sanlibutan.”
Ipakita ang iyong pagkaunawa sa araling ito sa mga sumusunod na takdang-aralin:
(1) Pumili ng isa sa mga sumusunod na takdang-aralin:
Maghanda ng isang sermon o aralin sa Bibliya mula sa Efeso tungkol sa pamilya. Maaari mo itong isulat bilang isang 5-6 na pahinang manuskrito (mga 200-2500 salita) o mag-rekord ng isang sermon o isang aralin sa Bibliya.
Maghanda ng isang sermon o aralin sa Bibliya mula sa Efeso tungkol sa iglesya. Maaari mo itong isulat bilang isang 5-6 na pahinang manuskrito (mga 200-2500 salita) o i-rekord ang isang sermon o aralin sa Bibliya.
Maghanda ng isang sermon o aralin sa Bibliya mula sa Filipos tungkol sa kagalakan sa buhay Kristiyano. Maaari mo itong isulat bilang isang 5-6 na pahinang manuskrito(mga 200-2500 salita) o mag-rekord ng isang sermon o aralin sa Bibliya.
Maghanda ng isang sermon o aralin sa Bibliya mula sa Colosas tungkol sa ating bagong buhay kay Kristo. Maaari mo itong isulat bilang isang 5-6 na pahinang manuskrito (mga 200-2500 salita) o mag-rekord ng isang sermon o aralin sa Bibliya.
(2) Kumuha ng pagsusulit batay sa materyal mula sa araling ito. Kabilang sa pagsusulit ang Kasulatan na nakatakda para isaulo.
Mga Tanong sa Pagsusulit sa Aralin 7
(1) Kailan at saan isinulat ang mga Liham Mula sa Bilangguan?
(2) Bakit walang personal na pagbati ang sulat sa Efeso?
(3) Ilista ang dalawang malaking pagkakahati ng Efeso.
(4) Mula sa Efeso 1, ilista ang tungkulin sa ating kaligtasan ng bawat isang miyembro ng Trinidad.
(5) Ayon sa Efeso 3, ano ang “misteryo ng ebanghelyo”?
(6) Ilista ang dalawang panganib na kinakaharap ng iglesya sa Filipos.
(7) Sa Filipos 2, ano ang ibig sabihin ng si Kristo ay “nagpakababa sa kanyang sarili”?
(8) Anong tatlong impluwensiya ang bumubuo sa maling paniniwala ng Colosas?
(9) Bigyang kahulugan ang “sinkretismo”.
(10) Ilista ang tatlong paraan kung paanong ang mga Liham Mula sa Bilangguan ay nangungusap sa Iglesya Ngayon.
(11) Isulat ang Mga Taga Efeso 4:11-16 at Colosas 3:1-4 mula sa memorya.
SGC exists to equip rising Christian leaders around the world by providing free, high-quality theological resources. We gladly grant permission for you to print and distribute our courses under these simple guidelines:
No Changes – Course content must not be altered in any way.
No Profit Sales – Printed copies may not be sold for profit.
Free Use for Ministry – Churches, schools, and other training ministries may freely print and distribute copies—even if they charge tuition.
No Unauthorized Translations – Please contact us before translating any course into another language.
All materials remain the copyrighted property of Shepherds Global Classroom. We simply ask that you honor the integrity of the content and mission.
