Lesson 8: Ang Limang Wika ng Pag-ibig – Bahagi 1

Sa katapusan ng araling ito, magagawa ng mag-aaral na:

(1) Ilarawan ang mga katangian at kilos ng tunay na pagmamahal.

(2) Ipaliwanag kung ano ang ibig sabihin ng mahalin ang isang tao nang walang kondisyon.

(3) Talakayin ang kahalagahan ng pagpapahayag ng pagmamahal sa pangunahing wika ng pagmamahal ng isang tao.

(4) Gamitin ang mga salita ng pagsang-ayon o pagpapatibay upang ipahayag ang pagmamahal at pagpapahalaga sa mga personal na katangian, katangian ng karakter, at katangian ng personalidad ng isang kapamilya.

Si Joseph ay labis na dismayado dahil malungkot ang kanyang asawa. Hindi niya naunawaan kung ano ang gusto nito mula sa kanya. Nagsumikap sa trabaho si Joseph at binigyan ng tahanan, pagkain, at lahat ng kinakailangan para sa buhay ng kanyang asawa at mga anak. Pinapayagan niyang bumili ang kanyang asawa ng anumang gustuhin nito. Wala nang inaalala ang kanyang asawa. Ano pa ba ang gugustuhin ng isang babae? Naramdaman ni Joseph na hindi pinahahalagahan ng kanyang asawa ang kanyang ginagawa.

Si Hannah ay malungkot dahil gusto niyang ipakita ni Joseph ang pagmamahal nito sa pamamagitan ng pag-iisip ng espesyal na bagay na magagawa para sa kanya. Ang paborito niyang regalo mula kay Joseph ay isang maliit na kahoy na plaque kung saan nakaukit ang kanyang pangalan, na ginawa ni Joseph para sa kanya sa shop nito. Sa halip na sabihin sa kanya na bilhin ang anumang gustuhin niya, mas gusto niyang bilhan siya ng kanyang asawa ng bulaklak paminsan-minsan.

Nag-usap sina Joseph at Hannah tungkol sa kanilang mga nararamdaman at nagsimulang maunawaan ang pangangailangan ng isa't isa.

► Ano ang ibig sabihin ng tunay na pagmamahal sa isang tao?

► Dapat basahin ng isang mag-aaral ang 1 Corinto 13:4-8 para sa grupo. Mula sa tekstong ito, ilista ang mga katangian at kilos ng pagmamahal. Ilista ang mga bagay na hindi kasama sa pagmamahal at ang mga hindi ginagawa ng pagmamahal.

PDF na handa nang i-print

Nae-edit na Word Doc

Sa tekstong ito, maaaring mas nailarawan ang mukha ng pagmamahal sa mga bagay na hindi nito katangian kaysa sa mga bagay na katangian nito. Ngunit ang mga paglalarawan ng kung ano ang hindi katangian ng pagmamahal ay nagtuturo sa atin kung ano ang katangian ng pagmamahal. Kung ang pagmamahal ay hindi mayabang, ano ito? Ito ay ang kabaliktaran. Ang pagmamahal ay mapagkumbaba.

► Ngayon, ilista ang mga kabaligtaran para sa bawat isa sa mga bagay na hindi totoo sa pagmamahal, ayon sa paglalarawan sa 1 Corinto 13:4-8 at nakasulat sa table sa itaas.

Tunay na pagmamahal:

• Hindi lamang isang damdamin (bagama’t madalas na may mga damdamin sa pagmamahal).

• Ito ay kusang ibinibigay, hindi dahil sa pangangailangan.

• [1]Ito ay isang pangako.

• Ito ay nagsasakripisyo.

• Ito ay walang kondisyon; hindi ito nakasalalay sa mga ginagawa ng taong iyong minamahal.

• Ito ay sinasadya, hindi aksidente.

• Ito ay may halaga.

• Naghahangad ng pinakamahusay para sa taong iyong minamahal.

• Nagpapahayag ng sarili sa pamamagitan ng pagbibigay.

“Sapagkat gayon na lamang ang pag-ibig ng Diyos sa sanlibutan na ibinigay niya ang kanyang tanging Anak, upang ang sinumang sa kanya’y sumampalataya ay huwag mapahamak kundi magkaroon ng buhay na walang hanggan.” (Juan 3:16). Ang tunay na pagmamahal ay ipinapahayag ang sarili sa pamamagitan ng pagbibigay. Hindi ito laging pagbibigay ng bagay na makikita o madarama. Minsan, ang regalo ay mga salitang puno ng pagmamahal. Minsan, ang regalo ay oras: ang makasama ang isang tao at pagiging available para sa kanila. Minsan, ang pagmamahal ay ipinapakita sa pamamagitan ng mga gawaing paglilingkod o haplos ng pagmamahal. Lubos tayong minahal ng Diyos Ama kaya't ibinigay niya ang pinakamahusay na mayroon siya, ang kanyang kaisa-isa't Anak, upang tayo ay maging kanyang mga anak rin. Kapag tunay tayong nagmamahal sa iba, tayo rin ay nagbibigay.

Ang tunay na pagmamahal ay walang kondisyon. Hindi ito nakasalalay sa ugali o pagiging karapat-dapat ng taong minamahal. Hindi ito nagsasabing, “Kapag ginawa mo ito at pinasaya mo ako sa ganitong paraan, mamahalin kita; pero kapag ginawa mo iyon at hindi ako natuwa, hindi kita mamahalin.”

Ang kondisyonal na pagmamahal ay nagsasabing, “Kapag natuwa ako sa asal mo, bibigyan kita ng mga pagpapahayag ng pagmamahal na makabuluhan para sa iyo. Ngunit kung hindi mo gagawin ang gusto ko, ititigil ko ang mga makabuluhang pagpapahayag ng pagmamahal.”

Ang tunay na pagmamahal ay walang kondisyon. Magpapahayag ito anuman ang gawin o hindi gawin ng tumatanggap. Magpapahayag ito kahit na hindi kayang tugunan ng pagmamahal ang tumatanggap; kahit na wala siyang maibibigay na kapalit.

Mahalagang maunawaan na ang pagmamahal nang walang kondisyon ay hindi laging nangangahulugan na ibinibigay natin ang gusto nila. Ito ay hindi nangangahulugan na tinatanggal natin ang mga bunga ng kanilang maling asal. Ito ay nangangahulugan na lagi nating sinusubukan na gawin ang pinakamabuti para sa kanila. Mahirap na makitang nagdurusa ang isang minamahal, ngunit kung sila ay gumagawa ng mali, madalas na ang pagdanas ng hirap ang tanging bagay na maglalayo sa kanila sa nakapipinsalang asal. Minsan ang pinakamabuti para sa ating minamahal ay hayaan silang maghirap. Sa ibang pagkakataon, mas mainam na tulungan silang makalabas sa kanilang mga paghihirap. Madalas nating kailangan ng payong maka-Diyos at ng tulong ng Banal na Espiritu para malaman kung ano ang dapat nating gawin sa mga sitwasyong ito.

► Ano ang mag-uudyok sa atin na magmahal ng iba nang walang kondisyon?

► Dapat basahin ng isang mag-aaral ang Roma 5:8 para sa grupo.

Maraming tao ang nakakaramdam na ang pagmamahal ng Diyos ay batay sa kanilang pagganap. Dahil dito, hindi nila nauunawaan kung bakit dapat nilang mahalin ang ibang tao nang walang kondisyon. Pero sinasabi sa Roma 5:8 na iniibig na tayo ng Diyos kahit na tayo ay kanyang mga kaaway. Ibinigay niya sa atin ang Tagapagligtas kahit tayo ay mga makasalanan. Ang pagmamahal niya para sa lahat ng tao ay walang kondisyon. Hindi nakabatay ang kanyang pagmamahal sa iyong mga gawi o kahusayan. Mahal ka ng Diyos para sa kung sino ka bilang isang tao, na nilikha sa kanyang imahe.

Nais niyang mahalin natin ang iba sa parehong paraan na minamahal niya tayo (Juan 15:12, Efeso 5:2, 1 Juan 4:11). Ang pangunahing dahilan kung bakit dapat nating mahalin ang iba nang walang kondisyon ay dahil tinatawag tayo ng Diyos na gawin ito (Mateo 5:43-48,
1 Pedro 4:8).

Gusto ng Diyos ang pagkakaiba-iba. Binibigyan niya ang mga tao ng mga natatanging personalidad. Walang dalawang tao ang magkatulad sa kanilang paraan ng pag-iisip at pagpapahayag ng kanilang mga damdamin. Dahil sa mga pagkakaiba sa personalidad, ang ating mga kapamilya ay may mga pangangailangan na medyo iba sa atin. Araw-araw, nakakaapekto sa ating mga relasyon sa pamilya ang ating pagkakaiba.

Isa sa mga paraan kung paano nagkakaiba ang mga indibidwal ay kung paano nila ipinapahayag ang pagmamahal at kung ano ang nagpaparamdam sa kanila ng pagmamahal, pagpapahalaga, at kaligtasan sa kanilang mga relasyon sa iba.

Maraming paraan ng pagpapahayag ng pagmamahal, at maraming paraan upang maparamdam sa mga tao ang pagmamahal. Inililista ni Gary Chapman ang limang pangunahing kategorya ng pagpapahayag ng pagmamahal.[1] Tinatawag niya itong “The Five Love Languages” (Ang Limang Wika ng Pag-ibig). Bawat isa sa mga paraang ito ng pagpapakita ng pagmamahal ay isang buong sistema ng pag-uugali, hindi lamang isang indibidwal na gawain.

Bagamat kailangan ng bawat isa na mahalin sa lahat ng limang paraan, tila mas ramdam ng karamihan ng mga indibidwal ang pagmamahal sa isang uri ng pagpapahayag kaysa sa ibang uri ng pagpapahayag. Ang ibang paraan ng pagpapahayag ng pagmamahal ay hindi gaanong mahalaga para sa kanila.

Ang Limang Wika ng Pag-ibig

Ang mga tao ay nagpapakita ng pagmamahal sa pamamagitan ng:

1. Mga Salita ng Pag-ayon

2. Kalidad na Oras

3. Mga regalo

4. Mga Gawa ng Paglilingkod

5. Pisikal na Pagpapadama

Gayundin, nakikilala at tinatanggap ng mga tao ang pagmamahal sa pamamagitan ng limang paraan na ito.

Isang Pangunahing Wika ng Pagmamahal

Karamihan sa mga tao ay natural na kinikilala at ipinapahayag ang pagmamahal pangunahin sa isa o dalawa sa limang paraan na iyon. Kung hindi ipinapakita ng mga magkakapamilya ang kanilang pagmamahal para sa asawa o anak sa pangunahing wika ng pagmamahal ng taong iyon, maaaring hindi maramdaman ng asawa o anak ang pagmamahal, bagaman ipinapakita iyon sa ibang paraan.

Maaaring ang isang partikular na babae ay pangunahing nagpapahayag ng kanyang pagmamahal sa pamamagitan ng pagbibigay ng oras sa mga taong mahal niya. Sinusubukan niyang maging available upang makipag-usap at makipag-ugnayan sa mga mahal niya. Binibigyan niya ng oras para makasama sila. Gayundin, dahil ito ang pangunahing paraan niya ng pagpapahayag ng pagmamahal, ito ang pinakamadaling paraan na nakikita niya ang pagmamahal ng iba para sa kanya. Mas ramdam niyang minamahal siya kapag mayroong nagbibigay ng kanilang oras sa kanya. Kung bibilhan siya ng kanyang asawa ng regalo o gagawa ng isang bagay para sa kanya, hindi iyong kasinghalaga para sa kanya kumpara sa pagbibigay ng oras sa kanya.

Maaaring ang isang partikular na lalaki ay pangunahing ipinapakita ang pagmamahal sa pamamagitan ng pisikal na haplos. Niyayakap niya ang kanyang asawa at mga anak at masaya siya kapag niyayakap siya nila at gusto nila siyang makasama. Maaaring yakapin niya ang kanyang mga kaibigan o kahit tapikin ang kanilang mga balikat o malambing na magkulitan sa kanila. Maaaring pinahahalagahan niya ang sipag ng kanyang asawa sa pagtatrabaho para sa kanilang pamilya, ngunit ang trabaho ay hindi ang nagpaparamdam sa kanya na mahal siya nito. Nararamdaman niya na minamahal siya kapag ito ay umuupo sa kanyang tabi at hinahayaan siyang yakapin ito, o kapag hinahawakan siya nito sa iba't ibang paraan nang may pagmamahal.

May tangke ng gasolina ang sasakyan. Kapag ang tangke ay walang laman, hindi gumagana ang sasakyan. Kapag ang isang tao ay nakakatanggap ng pagmamahal sa paraang nauunawaan at kinakailangan niya, ito ay nagbibigay ng emosyonal na lakas. Kapag puno ang emosyonal na tangke ng isang tao, mayroon siyang kumpiyansa at enerhiya para sa mga hamon. Mas kayang makipagtulungan sa iba. Mas kayang malutas ang mga alitan. Inspirado siyang na mag-improve at magtagumpay.

Kapag isang tao ay hindi nakakatanggap ng pagmamahal sa paraang kanyang kinakailangan, nagkukulang siya sa emosyonal na lakas. Bihirang nagsisikap ang isang tao para sa mga tagumpay o pagpapaunlad kapag hindi niya nararamdamang mahal siya.

Kung hindi natin madalas na ipinapakita ang pagmamahal sa ating mga kapamilya sa kanilang pangunahing wika ng pagmamahal, maaaring hindi nila maunawaan kung gaano natin sila kamahal. Totoo ito, kahit gaano natin nararamdamang mahal natin sila. Dapat nating ipabatid ang ating pagmamahal sa paraang nauunawaan nila.

Kung tayo ay makakasakit ng isang tao sa kanyang pangunahing wika ng pagmamahal, mas masama pa ito. Halimbawa, kung ang mga salita ng pagsang-ayon ang pinakamahalagang paraan upang ipakita ang pagmamahal sa ating anak, ang masasakit na salita ay mas makakasakit sa bata kaysa kung may iba siyang pangunahing wika ng pagmamahal.

Sa Aralin 1, natutunan natin kung paano nilikha ng Diyos ang lahat ng tao para sa pakikipag-relasyon sa kanya at sa ibang tao. Ang mga pagpapadama ng pagmamahal ay mahalagang bahagi ng bawat relasyon. Mahalagang maunawaan ang mga paraan na madarama ng ating asawa, mga anak, at mga kamag-anak na sila’y ating minamahal. Ang kaalaman na ito ay tutulong sa atin na maipadama ang ating pagmamahal sa paraang makabuluhan para sa bawat isa sa kanila.

[1]Madalang na ang lagay ng pag-aasawa ay ayon sa inaasahan ng mga tao. May mga taong madalas na madismaya sa pagkakaibang mayroon sa pagitan ng mag-asawa. Pagdating sa pagpapadama ng pag-ibig, tila ang pinakamainam na sitwasyon ay ang magkaroon ang mag-asawa ng parehas na pangunahing pamamaraan ng pagpapadama ng pag-ibig. Maaaring maraming di pagkakaunawaan at luha ng kalungkutan ang naiwasan kung parehas ang kanilang pagpapadama. Subalit, ang mga pagkakaiba ay maaaring magdulot pa rin ng tibay sa mag-asawa kung ang bawat isa sa kanila ay magiging masigasig sa kanilang ugnayan at pagpapalago ng kanilang pagmamahalan sa isa’t isa.

Ang proseso ng pagsusumikap na unawain ang bawat isa, makibagay sa isa’t isa, at ipadama ang pagkalinga sa makabuluhang paraan ay huhubog sa bawat isa at magiging kasiya-siyang kapahayagan ng tunay na pag-ibig. Kapag pinaglilingkuran natin ang ating mga mahal sa buhay sa pamamagitan ng pagpapadama ng pag-ibig sa paraang nadarama nilang sila’y minamahal, lumalago rin tayo sa pang-unawa at katangian.

Pagdating sa pagpapadama ng ating pagmamahal sa ating mga asawa at iba pang miyembro ng ating pamilya, mahalagang maunawaan na hindi natin dapat ipadama ang ating pagmamahal sa paraang ayon lang sa ating sariling paraan o kaya’y kapag gusto lang natin. Ang pag-ibig ay isang pagpapasya at isang paninindigan na udyok ng halaga ng relasyon. Sa ilang kalagayan, matututunan natin ang mga bagong pamamaraan ng pagpapadama ng pag-ibig. Marahil ay hindi tayo lumaki sa isang pamilya na nagpapadama ng pagmamahal sa isang partikular na paraan, ngunit maaaring ang kasalukuyan na miyembro ng iyong pamilya ay nangangailangan ng gayong partikular na paraan. Sa ganitong kalagayan, ang pagpapadama ng pag-ibig sa paraang hindi natin nakasanayan ay maaaring maging kakaiba o di kaaya-aya sa atin sa umpisa. Subalit maaari natin itong matutunan! Mahalaga na hindi natin ito gawin na parang isang di kalugod-lugod na tungkulin o isang pang-aabala na maipadama lang ang ating pagmamahal. Kung sakaling gagawin natin ito ng dahil lang sa tungkulin, ang ating gagawing pagpapadama ay hindi maghahatid ng tunay na pagmamahal.

► Dapat basahin ng mga mag-aaral ang Roma 12:9-10, 16 at 1 Pedro 3:7-8 para sa grupo. Mula sa mga talatang ito, magbigay ng ilang mga dahilan na nagpapakita kung ano ang mga paraan na madarama ng mga miyembro ng ating pamilya na sila’y ating minamahal.

Mahalagang tandaan na ang pag-ibig ay isang mapanindigang pag-aalay ng sarili para hanapin ang pinakamakakabuti sa iba.

Tayo ay isinilang na may makasariling kalikasan. Ang tunay na pag-ibig para sa ating kapwa ay hindi likas na dumarating sa ating kalooban. Ang tunay na pag-ibig ay nagiging posible lamang sa pamamagitan ng gawain ng Banal na Espíritu sa ating mga puso (Roma 5:5). Bilang mga mananampalataya, dapat nating matutunan na taglayin ang paraan ng pag-iisip ni Cristo, gaya mismo ng inilarawan ni Pablo sa Filipos 2. Kapag taglay natin ito:

• Hindi tayo uudyukan ng makasariling hangarin (talatang 3)

• Hindi tayo magkakaroon ng mataas na pagtingin sa ating sarili (talatang 3)

• Ituring na ang iba ay higit na mahalaga kaysa ating sarili (talatang 3)

• Hahanapin natin ang makakabuti para sa kanila (talatang 4)

Dapat na magkaroon tayo ng panata at paninindigan na lumago sa pagmamahal para sa mga miyembro ng ating pamilya. Dapat nating matutuhan na mapansin ang kanilang mga pangangailangan at maghanap ng mga paraan na ito’y matugunan. Ang ating layunin ay dapat na ipakita sa kanila ang ating pagmamahal sa paraang madarama nila na sila’y talagang minamahal.

Bilang mga magulang, dapat rin nating turuan ang ating mga anak na maging mapagsaalang-alang sa kalagayan ng kanilang mga kapatid, magulang, at lolo at lola. Dapat na matutuhan ng ating mga anak na mahalin at paglingkuran ang kanilang pamilya. Maaari nilang matutunan na ipadama ang kanilang pagmamahal sa pamilya sa pinakamainam na mga paraan. Dapat natin silang turuan sa pamamagitan ng halimbawa. Dapat na maglaan tayo ng panahon na ipaliwanag sa kanila ang mga konseptong ito at gabayan sila sa pagsasabuhay nito sa kanilang mga relasyon.

► Ano ang ilang paraan para matulungan ng mga magulang ang kanilang mga anak na matutunang ipadama ang di-makasariling uri ng pag-ibig para sa iba, na magsisimula sa kanilang pamilya?

Ang mga taong ang pangunahing wika ay mga salitang pag-ayon ay nakadarama ng pag-ibig kapag gumagamit ang ibang tao ng mga salitang totoong nagpapahalaga sa kanila. Kung ang pangunahing wika ng pag-ibig ng isang babae ay mga salitang pag-ayon, maaaring ipadama sa kanya ng kanyang asawa ang pagmamahal habang nakikipag-usap sa kanya o kaya’y kapag may mga usapang patungkol sa kanya. Maaari itong ipahayag ng lalaking asawa sa pamamagitan ng sulat, na sinasabi rito ang ilang mga partikular na dahilan kung bakit niya siya pinasasalamatan. Maaari rin niyang ipaalam sa iba ang magandang katangian o trabaho ng kanyang asawa. Kapag naririnig ng asawang babae ang mga salitang pag-ayon mula sa asawang lalaki, nadarama niyang siya’y minamahal at pinapahalagahan.

Maaari nating hingan ng payo ang ating mga kaibigan sa paraang nagpapakita na sila’y mahalaga. Halimbawa:

• “Lagi kang nakapagbibigay ng kapaki-pakinabang na pananaw, kaya nais kong hingin ang kaisipan mo sa bagay na ito…”

• “Marami ka ng karanasan sa bagay na ito, at ikatutuwa kong marinig ang iyong payo.”

• “Marami kang nalalaman tungkol sa ____ kaysa sa akin, kaya kung mayroon kang mungkahi o rekomendasyon, ikatutuwa kong marinig ang mga ito.”

Lahat ng mga salitang pag-ayon ay dapat na ipahayag ng taus-puso. Dahil kung hindi, sila'y magiging walang kabuluhan at maaaring makasakit. Ang mga salitang pag-ayon na hindi ipinapahayag ng taus-puso ay magpapahina ng relasyon. Sila'y hindi nakabatay sa katotohanan, kaya hindi maaaring pagkatiwalaan ng nakikinig ang motibo ng nagsasalita.

Ang tunay na mga salitang pag-ayon ay totoo sa realidad. Hindi sila huwad o pagmamalabis na salita. Ang tunay na mga salitang pag-ayon ay mula sa puso. Ang napakinggang salita ang siyang tunay na nadarama at pinaniniwalaan ng nagsalita.

Ang mga salitang pag-ayonay maaaring mag-udyok sa nakikinig na higit pang lumago at mag-asam ng tagumpay sa hinaharap, gayunma’y ito’y hindi dapat gamitin sa manipulasyon. Hindi natin dapat subukang kontrolin ang damdamin ng iba na ginagamit na pabalat ang mga salitang pag-ayon.

► Dapat basahin ng mag-aaral ang Efeso 4:29 para sa grupo. Anong paglalarawan ang ibinigay rito para sa mga bagay na hindi dapat salitain? Ano ang dapat na isakatuparan ng ating mga salita? May mga salita bang angkop sa isang sitwasyon ngunit hindi sa isang sitwasyon?

Ang mga bagay na sinasabi natin sa ibang tao ay dapat na laging angkop at mapagbiyaya. Ang mga bagay na ating sinasabi ay dapat na magbigay ng pagkakataon sa Diyos na kumilos sa buhay ng mga taong kinakausap natin. Ang mga bagay na dapat nating sinasabi ay nagpapatibay, hindi mapangwasak. Ito ay dapat na naghahatid ng kalusugan at kagalingan, at hindi kailanman mapanira.

Mga Paksa ng Pag-ayon

May iba’t ibang uri ng mga salitang pag-ayon. Hindi lahat ng mga salita ng pag-ayon ay may pare-parehas na halaga o importansya. Ang mga salitang pag-ayon na may mataas na kalidad o antas ay nangangailangan ng higit na pag-iisip at pagsusumikap mula sa taong magbibigay nito. May pagkakataon na ang pagsasabi nito ay parang kakaiba; subalit ang mga salitang ito ay magpapahayag ng pag-ibig sa malakas at makabuluhang pamamaraan.

Pagbibigay Papuri sa Anyo

Ang pagbibigay ng papuri sa itsura ng isang tao ay maaaring isang paraan ng pagbibigay pagpapahalaga sa kanyang sarili, lalo kung ang papuri ay nagpapahalaga sa kanyang pagsisikap o sa paraan na ipinahayag niya ang kanyang personalidad. Subalit, ang pagbibigay papuri sa itsura ng tao ay isang mababaw na uri ng pagpapahalaga, lalo kung hindi naman ito nakaugnay sa kalikasan ng kanyang pagkatao.

Ang mga taong may kaakit-akit na itsura na madalas tumanggap ng papuri ang siyang madalas na mawalan ng kumpiyansa sa kanilang itsura, sapagkat nagsisimula nilang maramdaman na ang kanilang halaga ay nakabatay sa itsura, at iisipin nilang ito ay dapat na laging perpekto.

Ang personal na halaga ng isang tao ay hindi nakasalalay sa magandang itsura. Gayundin naman, mayroong mga limitasyon ang tao upang mapanatili ang kanilang magandang itsura. Dahil rito, ang ganitong uri ng pagpapahalaga ay hindi dapat gamitin ng sobra.

Purihin ang mga Nakamit at Serbisyo

Ang isa pang paraan ng pag-ayon sa isang tao gamit ang salita ay sa pamamagitan ng pagkilala sa kanyang mga nakamit at ginampanan. Ang taong nagsasalita ay hindi nagmamadali kundi naglalaan ng panahon upang ipahayag ang kanyang paghanga sa nagawa ng tao, sa halip na winawalang bahala ang kanilang mga ginawa.

Mga Halimbawa:

• Pinupuri ng babae ang kanyang asawa dahil nakamit nito ang mahirap na pangarap na matagal na niyang pinagsisikapan.

• Pinapansin at pinapasalamatan ng lalaki ang kanyang asawa para sa lahat ng tulong na kanyang ginawa para matapos ang isang proyektong ginagawa nito.

• Pinapasalamatan ng mga miyembro ng pamilya ang nagluto ng ulam na kasiya-siya sa kanila.

Kapag pinupuri mo ang isang ginagawa o isinakatuparan, sikapin mong iwasan na isipin ng taong iyon na ang iyong pag-ibig ay nakadepende sa kanyang pagganap. Halimbawa, ang sabihin sa iyong anak na ipinagmamalaki mo siya sapagkat nakakuha siya ng mataas na iskor mula sa isang pagsusulit ay maaaring makadama na hindi mo na siya mahal kapag bumaba ang kanyang marka. Isang paraan para magbigay tibay sa kalooban ng isang tao ay ang sabihin, “Masaya ako na mahusay ang nagawa mo sa pagsusulit. Ipinagmamalaki kita sapagkat nagkukusa ka sa iyong pag-aaral at ginagawa ang iyong makakaya.” Sa anumang paraan mo ito sabihin, huwag kalimutan na purihin ang naisakatuparan nilang bagay na mahalaga para sa kanila.

Pagkilala sa Katangian at Pagsusumikap

Pinakamahalagang patibayin ang karakter ng isang tao, maging ang kanyang pagsusumikap na magtagumpay, kaysa sa purihin lamang ang kanyang magandang pagganap. Halimbawa, ang isang batang atleta ay dapat na higit na purihin sa kanyang kasipagan at mabuting katangian kaysa sa pagkapanalo sa isang laro. Iilang tao lamang ang maaaring maging mahusay sa pagganap ng isang bagay, subalit maaaring piliin ng isang tao ang mabuting katangian, at ang katangian ang siyang higit na mahalaga.

Ipagdiwang ang Pagkatao ng isang Tao

Ang pinakamainam na pagpapatibay sa isang tao ay ang pagkilala sa kalikasan ng kanyang pagkatao: mga personal na katangian, ugali, at gawi ng personalidad. Ang ganitong uri ng pagsang-ayon ay higit na malakas kaysa sa pagpapatibay na nakatuon sa mga nakamit na bagay sapagkat ito ay nakabatay sa halaga mismo ng pagkatao ng isang tao, at hindi sa mga nagbabagong mga pangyayari.

Mga Halimbawa:

• “Napapalapit sa iyo ang mga bata! Napakagaling mo sa pagpapaliwanag ng mga bagay sa kanila, at ikaw rin ay matiyaga na makinig sa kanilang mga tanong.”

• “Nagsasabi ako sa iyo sapagkat alam kong ikaw ay mapagkakatiwalaan.”

Kaugnay sa ganitong uri ng pagpapahalaga ay ang pagkilala sa kung paano kumikilos ang Diyos sa buhay ng isang tao; na tinutulungan sila ng Diyos na mahubog ang pagkatao at maisakatuparan ang isang gawain.

Mga Halimbawa:

• “Nalulugod akong makita kung paano ka ginagamit ng Diyos sa buhay ng mga kabataang tinuturuan mo. May isa sa kanila na nagsabi sa akin na nais niyang mamuhay ng para kay Jesus ng dahil sa nakikita niya sa iyong buhay!”

• “Naniniwala akong tutulungan ka ng Diyos sa mahirap na gawaing ito na ibinigay sa iyo. Ipapanalangin kita!”

Ang mga pagpapahayag ng kagalakan at pasasalamat para sa presensya at relasyon ng isang tao ay ilan sa mga matitinding salita ng pagpapahalaga. Ipinapadama nito ang halaga ng isang tao.

Mga Halimbawa:

• “Higit na nagiging espesyal ang pagtitipon ng pamilya kung nandoon ka.”

• “Gustong-gusto ko na kasama kita.”

• “Mahalaga ka sa akin, at mahal kita.”

Mahalagang Paunawa Kaugnay sa mga Salita at Pagsang-ayon

1. Huwag punahin o kutyain ang pisikal na katangian ng isang tao. Dinadala ng mga tao ang kanilang pisikal na katangian habambuhay. Kaya huwag magbigay ng palayaw sa isang tao batay sa kanilang pisikal na katangian, lalo kung ito ay isang kapintasan.

2. Ang pagbibigay papuri sa mga lakas, mga katangian, at mabubuting pag-uugali ay nag-uudyok sa nakikinig na magpatuloy na lumago sa mga ito. Ngunit ang pagtuon sa mga kapintasan ay bihirang nakakatulong.

3. Ang pagbibigay ng payo ay maaaring magpahiwatig ng isang pagkakamali sa nakikinig. Subalit ang pagpapahalaga ay magpapadama sa isang tao ng kapanatagan habang nakikinig sa payo. Kung nais mong bigyan ang isang tao ng payo, magbigay ka ng matibay na pagsang-ayon kasabay ng pagbibigay ng payo.

4. Ang mungkahi na nasa anyo ng pagrereklamo ay hindi nakakapagpapasigla ng kalooban. Halimbawa, ang pagsasabing ang isang trabaho ay dapat na nagawa na, o kaya’y ang pagpapahayag ng kahihiyan ng dahil sa kabiguan ng isang tao na ito’y magawa ng maaga ay hindi nakakatulong. Ang mga ganitong pananalita ay nagpaparamdam sa isang tao ng kanyang kabiguan; at kung huli niyang matapos ang gawain, pakiramdam niya’y bigo pa rin.

Masasakit na mga Salita

Ang taong higit na nangangailangan ng mga salita ng pagsang-ayon ay higit na nasasaktan ng mga kabaligtaran nitong mga salita. Ang kritisismo o puna ay partikular na masakit tanggapin at naghahatid sa tao na pagdudahan ang kanyang halaga. Ang padalus-dalos at galit na mga salita ay nagdudulot ng mga sugat sa damdamin na maaaring hindi kailanman ganap na gumaling. Ito ay totoo lalo na kapag hindi nauunawaan ng isang tao ang sakit na hinatid ng kanyang mga salita at hindi man lang humingi ng paumanhin.

Kung paanong ang matibay na mga salita ng pagsang-ayon ay nakaugnay sa halaga ng isang tao, gayundin naman, ang pinakamasama at masakit na mga pananalita ay personal na atake sa kanyang pagkatao. Halimbawa, “Sana’y, hindi kita nakilala.”

Ang sunod na pinakamasamang pangungusap ay yaong nagpapahayag tungkol sa pagkatao ng isang tao. “Ikaw ay____.” Kaugnay rito, ang mga mapanirang pangungusap na tungkol sa pag-uugali ay gaya ng pagsasabing, “Lagi kang___” o kaya’y “Hindi ka kailanman _____.” Ang mga ganitong pangungusap ay nagpapahiwatig na ang isang tao ay wala ng pag-asang magbago ng dahil sa kapintasang iniugnay sa mahalagang sangkap ng kanyang pagkatao.

Kapag ang isang tao ay nasaktan – lalo na kung ang kanyang sugat ay may kinalaman sa kanyang paraan ng pagpapakita ng pagmamahal – likas sa kanya na lumayo upang umiwas mula sa dagdag pang pinsala. Ang mga taong ang pananalita’y negatibo ay madalas na hindi mapagbigay ng mga positibong pangungusap, kaya ang nakikinig sa kanila ay hindi umaasa na makatatanggap sila ng maayos na pakikipag-ugnayan kung babaguhin niya ang kanyang gawi. Hindi siya napapasigla na pabutihin ang kanyang asal upang matanggap niya ang pagmamahal.

Minsan, ang mga taong may galit ay nagsasalita ng mga masasakit na bagay sapagkat gusto nilang saktan ang kalooban ng isang tao. Minsan naman, ang mabuti ang intensyon ng nagsasalita, ngunit ang kanilang mga salita ay masakit pakinggan. May ilang mga tao na ginagamit ang mga negatibong salita upang pilitin ang isang tao na magkaroon ng maayos na pag-uugali, subalit hindi ito ang madalas na nangyayari.

► Dapat basahin ng mag-aaral ang Colosas 3:8 para sa grupo. Ang mananampalataya ay hindi dapat na magpatuloy sa pagkakasala sa Diyos at laban sa kanyang kapwa sa ganitong mga bagay.

► Sa iyong sariling pananalita, ilarawan ang tunay na pag-ibig. Bakit dapat na tulungan tayo ng Banal na Espíritu na mahalin ang ating kapwa na siyang nararapat?

► Ipaliwanag kung ano ang ibig sabihin ng ibigin ang isang tao na walang hinihinging kapalit. Ano ang halaga para sa iyo ng pag-ibig ng Diyos na walang hinihinging kapalit?

► Bakit napakahalagang ipadadama mo ang iyong pag-ibig sa iyong asawa o anak ayon sa pamamaraang nauunawaan nila ang pag-ibig?

► Paanong ang pagtanggap ng mga salitang nagpapahalaga ay nakatulong sa iyo?

► Paano mo ipinapakita sa linggong ito ang pagmamahal sa mga miyembro ng iyong pamilya gamit ang mga salitang nagpapapahalaga ng kalooban?

Ama naming nasa langit,

Salamat sa pagtuturo mo sa akin ng tungkol sa tunay at walang hinihinging kapalit na pagmamahal. Salamat na ipinapakita mo ito sa iyong Salita at sa pagpapadama nito sa akin sa pamamagitan ng iyong pag-ibig.

Tulungan mo akong magmahal at paglingkuran ang aking pamilya kung paanong minahal at pinaglingkuran ako ni Cristo. Tulungan mo ako na matuon sa kapakanan ng aking asawa, mga anak, mga kapatid, at magulang.

Salamat sa pagpapaalala mo sa akin ng halaga ng mga salitang aking sinasabi. Patawarin mo ako sa mga salitang nasabi ko na nakasakit sa damdamin ng iba at di-nakalulugod sa iyo. Nawa’y tulungan mo ako na alalahanin na ang aking mga salita ay dapat na nagpapahalaga, humuhubog, at nagpapagaling.

Amen

(1) Makipag-usap sa mga mag-asawa na may matibay na relasyon, at magtanong sa kanila para matuto sa kanilang buhay. Kapag natapos mo ang pakikipag-usap, isulat mo ang mga aral na kanilang ibinahagi at ang mga bagay na nais mong isabuhay bilang may asawa.

Narito ang ilan sa mga katanungan na pwede mong itanong:

• Ano ang pinagkaiba ng inyong mga personalidad na nakakaapekto sa inyong relasyon?

• Paanong ang bawat isa sa inyo ay lumago ng dahil sa mga pagkakaibang ito?

• Paano ninyo iniaangkop ang iyong mga inaasahan, pananaw, at pag-uugali upang magawa ninyong igalang at paglingkuran ang bawat isa?

• Ano ang ilang sa mga praktikal na paraan na ipinapakita ninyo ang inyong pagmamaha sa isa’t isa?

• Ano ang ginagawa o sinasabi ng iyong asawa na nakakatulong sa iyong madama na ikaw ay kanyang minamahal?

• Paanong ang relasyon mo sa iyong asawa ay nakakaapekto sa iyong relasyon sa Diyos?

(2) Sa Kawikaan 31:10-31, maraming salita ng pasang-ayon ang isinama ng may akda para sa kanyang maybahay. Ang mga paglalarawan sa kanyang pag-uugali at mga pananalita ay nagpapakita sa atin ng kanyang katangian. Aling mga bagay ang pinuri ng lalaki sa kanyang asawa? Hanapin mo sa mga talata ang mga bagay na ito:

• Sa kanyang anyo

• Sa kanyang mga nakamit at serbisyo

• Sa kanyang katangian at pagsusumikap

• Sa kanyang pagkatao

• Sa kanyang pagiging isang mananampalataya

Ano ang ating matututunan sa mga binibigyang-diin sa mga talatang ito?