Lesson 7: Mtenda Dhambi Mwenye Hatia

Maagizo mengi ya Agano la Kale yanaonekana kama hayataweza kutumika kwa watu wa wakati huu. Hapa kuna mifano:

• Usimwache mwanamke mchawi kuishi (Kutoka 22:18)

• Kila miaka saba, mwisho wake, fanya maachilio (Kumbukumbu la Torati 15:1-2).

• Siku saba mfanyie sikukuu Bwana pasaka katika Yerusalemu (Kumbukumbu la Torati 16:1-6).

Baadhi ya wanazuoni huzigawa sheria za Agano la Kale katika makundi matatu: sheria za ibada, sheria za kiraia, na, sheria za maadili

Sheria za ibada zilihusika na utoaji wa dhabihu, eneo la kuabudia, na taratibu za kuabudu. Wakristo wa wakati huu hawafuati sheria za ibada za kiyahudi kwa sababu utaratibu huo umetimilika katika kazi iliyofanywa na Kristo (Wakolosai 2:17, Waebrania 10:1).

Sheria za kiraia zilikuwa ni kwa ajili ya taifa la Israeli. Walitoa sheria kwa ajili ya shughuli za biashara, kulinda haki za binadamu, kutoa kanuni za utekelezaji wa sheria, na kulinda utambulisho wa kidini wa Israeli. Haiwezekani kwa Mkristo wa leo kufuata sheria za kiraia za wayahudi kwa sababu sheria hizo siyo sheria za taifa lao. Kwa mfano, nyakati za agano la Kale, wakati mtu alipotakiwa kuuawa kwa ajili ya kuabudu miungu, hilo halikufanyika kwa uamuzi wa mtu mmoja. Hakimu alisikiliza shauri lililokuwepo, kisha hukumu iliungwa mkono na watu (Kumbukumbu la Torati 17:6-12).

► Je kwa nini haiwezekani kwa Mkristo kutimiza sheria za kiraia za waisraeli wa kale katika hali zilivyokuwa mwanzoni?

Sheria za maadili zilitambua matendo kadhaa kwamba yalikuwa ni sahihi au ni mabaya kwa nyakati zote. Kwa mfano, Amri Kuu za Mungu zilizuia ibada za sanamu, kumkufuru Mungu, uzinzi na wizi (Kutoka 20:5, 7, 14, 15).

Ingawa wakristo hawafanyi kama zilivyokuwa mwanzoni, yaani matendo maalumu yalioamriwa kwenye sheria za ibada na sheria za kiraia. Walakini, sheria hizo bado zina umuhimu kwa sababu zinadhihirisha asili ya Mungu, ambazo kamwe hazibadiliki. Ingawaje hatuwaui watu wenye kufuata ibada za sanamu au wazinzi, sheria hizo zinatuonyesha kwamba dhambi hizo ni machukizo kwa Mungu. Ingawaje hatuachi ngano shambani kwa ajili ya maskini, tunajua kwamba ni lazima tuwajali maskini kwa vitendo. Ingawaje hatuwapeleki tena wanyama kwenye maeneo ya ibada kabla hatujawaua, tunajua kwamba kila kitu ni mali ya Mungu, na tunatakiwa tutoe sadaka kwa vile vitu tulivyo navyo. Kwa hiyo, ingawaje hatuyafanyi kwa vitendo matendo ya zamani, tunapaswa tutafute matendo mapya ambayo yataweza kukamilisha kanuni hizo.

Sababu nyingine ya umhiumu wa sheria za ibada na sheria za kiraia ni kuwa zinatoa kanuni za maadili za kutumiwa katika njia maalumu. Kukataa hizo kanuni ingekuwa ni sawa na kuzikataa sheria za maadili. Kwa mfano, hatuhitaji kuwa na chuma za kuzunguka dari ya nyumba kama nyumba yetu haijakusudiwa kuwa na watu juu ya dari (Kumbukumbu la Torati 22:8). Lakini sheria hii ya zamani inatuambia kwamba tunapaswa tuzifanye nyumba na maeneo ya ardhi zetu visiwe na vitu vya hatari kwa watu.

► Je, kuna utaratibu gani wa wakati huu wa sasa ambao tunapaswa tufanye ili kukamilisha kanuni iliyopo katika Kumbukumbu la Torati 22:8?

Kwa hiyo, ni sheria gani ambayo Paulo anazungumzia katika kitabu cha Warumi? Ni mapenzi ya Mungu kwa wanadamu, yaliyoelezwa kwenye amri zake (Agano la Kale na Agano Jipya). Ingawaje baadhi ya amri hazikamilishwi katika hali yake ya mwanzoni iliyotakiwa, mapenzi ya Mungu kwa mwanadamu kimsingi yanafanana. Ukiukwaji wa sheria ya Mungu ni dhambi (1 Yohane 3:4).

Katika somo hili tunaendelea na sehemu ya 4 ya kitabu cha Warumi. Katika somo la mwisho tumejifunza Warumi 6, “Ushindi dhidi ya dhambi.”

Katika somo hili tunaenda kujifunza Warumi 7, “Mwenye dhambi aliye na hatia.” Warumi 6 na 8 zinalezea kuhusu maisha ya ushindi kwa mtu aliyeamini. Warumi 7 ina tofauti kubwa zaidi, ikionyesha maisha ya mwenye dhambi ambaye anajijua kabisa kwamba ni mwenye dhambi lakini mwenyewe hawezi kubadilika.

Jambo Kuu katika Warumi 7

Mtu anayeijua sheria ya Mungu lakini hajabadilishwa kwa neema hana msaada wa kukwepa nguvu ya dhambi na hukumu ya sheria.

Muhtasari wa Sura ya 7

Sura hii inaelezea hali ya mtu ambaye yuko chini ya sheria. Kuwa chini ya sheria maana yake ni kuwa umesimama mbele za Mungu ukingojea kuhukumiwa kwa msingi wa kutii sheria. Kwa kuwa wote wamefanya dhambi, kuwa chini ya sheria maana yake ni kuwa chini ya hukumu. Mtu ambaye yuko chini ya sheria bado hajahesabika kuwa mwenye haki.

7:1-6 zinafafanua jinsi ambavyo mtu aliyeamini amekufa katika sheria. Sehemu nyingine yote iliyobakia katika hii sura inaonesha ni kwa nini hili jambo ni muhimu (ona maneno “kwa maana” kwenye 7:5 na “bali sasa” kwenye 7:6). 7:7-13 zinaonyesha jinsi ambavyo sheria ni nzuri lakini inaifanya dhambi kuwa mbaya zaidi. 7:14-25 zinaonesha mwenye dhambi aliye na hatia na ambaye hajaokoka asivyoweza kujisaidia.

► Mwanafunzi atapaswa kusoma Warumi 7 kwa ajili ya kikundi

Maelezo ay Aya-kwa-Aya

(7:1-3) Aya hizi tatu zinaelezea kwa mifano jambo kuu lililoko katika aya nyingine tatu zinazofuata. Ndoa inaonyesha kufungwa kwetu kwa asili kwa sheria. Mwanamke hakuruhusiwi kuachana na mumewe akaolewe na mume mwingine, lakini kama mume wake akifa, yuko huru kutoka katika mamlaka yake. Wajibu huu wa sheria siyo tu kwa ajili ya Wayahudi chini ya sheria ya Musa, lakini ni kwa kila mtu, kwa sababu sisi wote tutahukumiwa kwa sheria ya Mungu kama tungekuwa hatujaokolewa kwa neema.

Jambo kuu katika kielezo cha mfano cha Paulo kuhusiana na ndoa ni kwamba kifo hubatilisha uhusiano. Tulikufa katika maisha yetu ya zamani wakati tulipoungana na Kristo. Sheria haijabadilishwa au kufutwa. Hata hivyo, madai ya sheria juu yetu kama wavunja-sheria sasa yanalipwa kwa upatanisho mbadala wa Yesu. Kwa sasa sisi “tumeolewa” kwa Kristo. Hii haitufanyi sisi tuwe hatuna sheria. Hatuna haki ya kutufanya tuwe wavunja sheria wakati huu ambao sasa sisi ni wa Kristo. Badala yake, tumewezeshwa nguvu kupitia kwa Roho Mtakatifu, tunaishi katika roho wa sheria. [1]

(7:4) Ukiukaji wa sheria una adhabu ya kifo. Yesu alikufa badala yetu sisi. Tunajitambulisha na yeye, hivyo inaweza kusemwa kwamba tumekufa kufanya kwenye sheria kupitia mwili wa Kristo. Kwa kuwa mahitaji ya sheria yamekamilishwa, tuko huru dhidi ya kifungo chake. Hatuhitajiki tuitimize sheria katika hali ya kuhofia adhabu. Kuwa umekufa kwa sheria hatuhitajiki kuitimiza kama njia ya kuhesabiwa haki, kwa sababu tumehesabiwa haki kwa njia ya neema.

(7:5) Dhambi husababishwa na sheria kwa maana kwamba sheria huandika kumbukumbu ya dhambi kwa maana kwamba wakati mtu anapokuwa ameijua sheria na akaamua kwenda kinyume chake, anakuwa mwenye dhambi mbaya zaidi.

► Angalia rejea nyingi zilizoko katika sehemu hii ili kwamba waweze kuelewa dhana nyingi zilizopo.

Maandiko yanarejea watu kadhaa kama walioko “katika hali ya mwili. Kuwa katika hali ya mwili kunaweza kuwa na angalau maana mbili tofauti, kutegemeana na muktadha uliokusudiwa.

Maana ya msingi ni kuwa tu katika hali ya kibinadamu, ya kufa. Katika muktadha huu, Yesu alikuwa katika hali ya mwili (1 Timotheo 3:16, 1 Petro 3:18). Hata mtu anayeishi kwenye maisha matakatifu anaweza kusemwa kwamba yuko katika hali ya mwili kwa muktadha huu. (2 Wakorintho 10:3; Wagalatia 2:20; Wafilipi 1:22, 24). Kuwa katika hali ya mwili huchukuliwa kama ni kutopendelea upande wowote kiuadilifu wakati neno hili linapotumika kwa njia hii, kama wakati Paulo alipowaambia Wagalatia kwamba hawawezi katika hali ya mwili (jitihada za kibinadamu) kukamilisha kile ambacho neema imekianzisha.

Maana ya pili ambayo mtu anaweza kuwa katika hali ya mwili ni kutawaliwa katika anguko la hali ya asili ya dhambi. Hali hii inafanana na mtu ambaye hajazaliwa mara ya pili. (Waefeso 2:3). Kazi za asili za anguko la asili zimeorodheshwa katika Wagalatia 5:19-21. Kwenye Warumi 8:1-13, katika hali ya mwili ni kuwa tofauti na kuokoka. Kuwa katika hali ya mwili ni kifo (8:6) na ni uadui na Mungu (8:7). Mtu aliyeko katika hali ya mwili hawezi kumpendeza Mungu (8:8) na atakufa (8:13). Ufafanuzi wa hali ya mwili ulioko kwenye muktadha huu ni sawasawa na hali inayoelezwa kwenye Warumi 7 (ona 7:5, 14, 18, 25). Mtu aliyeko katika hali ya nyama kwa muktadha huu anafanya matendo ya dhambi ambayo atapokea adhabu ya kiroho na kifo cha milele (Warumi 7:5). Mtu huyu bado hajaokoka.

Mtu bado anaweza akashawishiwa na anguko la asili hata baada ya kuwa ameokoka, ingawaje hatawaliwi nayo. Wakorintho waliitwa watu wa kimwili baada ya kuzaliwa upya (1 Wakorintho 3:1). Paulo alidokeza katika 3:1 kwamba kuwa katika hali ya kimwili ni jambo la kawaida kwa watoto wachanga katika Kristo, lakini mtu aliyeamini hapaswi aendelee kukaa au kubakia katika hali hiyo. Aliwashutumu Wakorintho kwa kuendelea kuwa watoto wachanga.

Mwendelezo wa maelezo ya Aya-kwa-Aya

(7:6) Kwa kuwa tumekufa katika sheria katika Kristo, vivyo hivyo sheria nayo kwetu imekufa. Kuwa huru haimaanishi kwamba hatutumiki tena; lakini sasa tunatumika kwa roho yetu kuliko kujaribu kutimiza yanayotakiwa bila ya kukamilisha makusudi yake.

(7:7) Hapo awali alikuwa amesema kwamba sheria hufanya dhambi kuongezeka. (5:20). Katika kifungu hiki alikuwa amesema kwamba dhambi hufanya kazi pamoja na sheria ili kuleta kifo (7:5). Kwa hiyo, ni jambo la kawaida kwamba, swali ni lazima litajitokeza hapa, “Je, sheria ni dhambi?” Anaonyesha kwamba sheria siyo dhambi kwa kuonyesha kwamba sheria ndiyo inayoihukumu dhambi.

(7:8) Sheria ya Mungu humuonesha mwenye dhambi kwamba matendo yake yamehukumiwa. Kwa namna kwamba, sheria hufanya dhambi ionekana mbaya. Mwenye dhambi anapoona kuwa ni mkosaji, dhambi zake anazoendelea nazo (kutokutii sheria ya Mungu) hapo huwa anajua hali yake ya uasi.

(7:9) Kabla ya kuwa ameona kile ambacho sheria ilikuwa inahitaji, hakuwa amejua kwamba amehukumiwa kifo. Lakini dhambi inasababisha kifo hata kwa wale wanaotenda dhambi bila kujua undani wa sheria ya Mungu (ona 2:12 na 5:14).

Katika Warumi 7:7-25 Paulo anatoa maelezo ya uzoefu wake kama Mfarisayo ambaye alikuwa hajaokoka na anafafanua jinsi alivyokuja kuona hitaji lake kwa ajili ya Kristo. Kwenye Warumi 7 anatuambia kwamba kabla Roho Mtakatifu hajafungua macho yake kutokana na ile tamaa aliyokuwa nayo ndani ya moyo wake, alifikiri kwamba alikuwa anaitunza sheria. Ona ushuhuda wake katika Wafilipi 3:6 wakati aliposema, “kwa habari ya haki ipatikanayo kwa sheria sikuwa na hatia.” Kama alivyosema kwenye Wafilipi 3:9, kama Farisayo alifikiria anayo haki ambayo ilikuwa imetokana na sheria. Baada ya Roho Mtakatifu kumfungua macho yake kwenye tamaa aliyokuwa nayo katika moyo wake, alisema kwamba alijisikia aliyekuwa amekufa kiroho (Warumi 7:9). Hii kwa dhahiri ni taarifa ya kulinganisha: wakati mmoja alikuwa amejifikiria kwamba alikuwa hai kiroho kwa kuishika sheria; alipokuja kujiona alikuwa mwenye hatia kwa kuwa mwenye tamaa na kwa kutozishika sheria, alijitambua kwamba alikuwa amekufa. Paulo anaendelea kuelezea historia yake mwenyewe kwenye Warumi 7:14-25. Alijaribu kujizuia asiwe mwenye tamaa, lakini hakuweza. Ushuhuda wake wote ni mojawapo wa kushindwa kabisa na kuwa mtumwa wa dhambi. Anatuambia kwenye Warumi 7:25 kwamba ukombozi unapatikana peke yake kupitia kwa Yesu Kristo.[1]

(7:10) Sheria likuwa imekusudiwa kuonyesha njia ya maisha. Kamwe sheria haikuwa na njia ya wokovu, lakini ilikuwa iwe ndio mwongozo wa kuishi kwa ajili ya wale waliokuwa wanamjua Mungu. Lakini kwa kuwa mwanadamu aliyeanguka na wa tamaa hawezi kuifuata, inatokea kuwa ndiyo sababu ya kifo badala ya mwongozo kwa ajili ya maisha.

(7:11) Dhambi inadanganya kwa kuonekana kwamba ina faida, inapendeza, na isiyokuwa na madhara. Mtu anapotaka kujiingiza kwenye jaribu la kutenda dhambi, amehukumiwa, hata kama atafanikiwa katika kupunguza matokeo ya dhambi hiyo; kwa sababu hukumu ya Mungu ni kwa sheria, si kwa matokeo ya dhambi.[2]

(7:12) Sheria inafunua asili ya Mungu – sheria ni takatifu, yenye haki, na ni nzuri, kama yeye mwenyewe alivyo.

(7:13) Sheria siyo mbaya, lakini matokeo mabaya ya dhambi yalijitokeza wakati dhambi ilipoanza kwa na msuguano na sheria. Dhambi iliitumia sheria kumleta kila mtu kuwa chini ya adhabu ya dhambi. Kwa mujibu wa sheria, dhambi huthibitishwa kuwa kweli ni uovu.

Watu wengi hufikiria kwamba Warumi 7:14-25 inamwelezea mtu aliyeamini wa kawaida, lakini tafakari maelezo yake.

Ameuzwa chini ya dhambi, kama mtumwa, ikimaanisha kwamba bado hajakombolewa (7:14). Anajua ni kitu gani kilicho sahihi lakini hawezi kukifanya (7:18). Ni mfungwa ambaye hajakombolewa (7:23). Anasumbuliwa na kulia kwa ajili ya ukombozi (7:24).

Katika 7:5-24, ukianzia na kifungu “tulipokuwa katika hali ya mwili” (7:5) na kumalizia na swali “Je, ni nani atakayeniokoa?” (7:24), hakuna kumbukumbu inayorejea kwa Kristo au Roho Mtakatifu, neema, maisha, au ushindi; lakini kuna kumbukumbu zipatazo 52 zinazohusiana na nafsi ya kwanza (mimi, yangu), kumbukumbu rejea 16 za sheria, na 15 zinazohusiana na dhambi.

Hii haiwezekani ikawa ni mtu ambaye ana ukombozi ulioelezwa katika Warumi 6. Sura hiyo, kwa kurudiarudia inasema kwamba mtu aliyeamini siyo mtumwa wa dhambi tena. Huyu ni mtu aliye chini ya sheria, kama ilivyotambulishwa kwenye mwanzo wa sura hii (7:1, 5-6). 7:14 ni kiunganishi kinachoonyesha kwamba sehemu ya sura iliyobakia inaelezea hali inayofanana na ile iliyoelezwa katika aya ya 7:1, 5-6.

Warumi 8:1 inasema kuwa mtu ambaye hajahukumiwa ni mtu aliyeko katika Kristo Yesu. 8:4-5 inasema kuwa mtu huyu hafuati mwili. Mtu aufuataye mwili (kama ilivyo katika 7:25 na 7:5) amehukumiwa. Mtu aliyehukumiwa sio mtu ambaye ni mwamini wa kweli. Mtu aliyeko katika Warumi 7 hana uwezo wa kujisaidia na anatawaliwa na mwili.

8:3 inasema kwamba hali ya udhaifu wa kuwa chini ya sheria umemalizika; kwa hiyo, hali ya kutoweza kujisaidia chini ya sheria katika Warumi 7 haipaswi iwe hali ya mtu aliyeamini.

8:6-7 panasema kwamba kuwa katika nia ya mwili ni mauti, na kuwa ile nia ya mwili ni uadui juu ya Mungu. Lakini katika 7:14 anaanza kumwelezea mtu wa mwilini. Mtu wa mwilini, kama ilivyomaanisha katika dhana hii, siyo mtu aliyeokoka.[1]

Halafu ni kwa nini Paulo anajiweka mwenyewe kwenye maelezo haya? Kuanzia 7:7 na kuendelea, anamwelezea mwenye dhambi anayejikuta yuko chini ya hatia ya sheria. Sehemu nyingine ya sura iliyobakia inaelezea kuhusu uzoefu wake wa wakati uliopita – ni mapambano yake ya kumpendeza Mungu kwa kufuata sheria. Lakini haikumpa uzima na haikumpa chochote cha kumridhisha. Katika Warumi 8 anaanza kwa kuelezea kuhusu maisha yake ya ushindi. Haiwezekani kwamba mtu aliyeelezewa kwenye 8:1-4 aendelee kuwa katika hali ya mtu wa Warumi 7.

Kwa hiyo, ni dhahiri kwamba Warumi 7 inaelezea mtu ambaye hajaokoka anayejijua kwamba amehukumiwa kwa sheria ya Mungu lakini hana uwezo wa kuishi kwa kuitii hiyo sheria.

► Kwa maneno yako mwenyewe toa muhtasari mfupi wa yale ambayo tumeyaelezea katika sehemu hii. Hakuna ulazima wa kufanya mdahalo wa jambo hili kwa wakati huu kwa sababu ushahidi wa ziada utatolewa katika somo hili.

Mwendelezo wa maelezo ya Aya-kwa-Aya

(7:15) Wenye dhambi wengi wanatamani kama wangekuwa wanatenda mambo yaliyo mema. Matamanio hayo hayam aanishi kwamba wao ni Wakristo. Hamu yao ambayo haijatimizwa inaonyesha kwamba bado hawajakombolewa kutoka katika nguvu ya dhambi.

(7:16) Matamanio yao kwamba wangeweza kufanya vizuri zaidi yanaonyesha kuwa wanajua kwamba sheria ni nzuri, ingawaje hawaitii.

(7:17-23) Dhambi inazungumziwa kama ni kitu ambacho kilikuwa kimetawala mapenzi ya mwanadamu. Mwanadamu aliyeanguka kwa asili hana mapenzi ya uhuru ambayo Mungu kwa asili alikuwa amemuumba mwanadamu akiwa nayo. Mapenzi ya mwanadamu ni madhaifu sana kiasi kwamba mwenye dhambi hawezi akamchagua Mungu, labda Mungu, kwa neema yake arejeshe mapenzi yake.

Neema ya awali ni kitendo cha Mungu cha kuwafikia wale ambao bado hawajawa na mwitikio kwake. Neema hii ambayo imetolewa kwa watu wote hujumuisha marejesho ya hiari ya mtu na hali ya kumtamani Mungu, ili kwamba kila mtu aweze kuchagua kiukweli kama aidha aokoke au asiokoke.

Mungu huanzisha kazi ya wokovu kwa kila mtu (Yohane 6:44; Waefeso 2:4-5, 12-13, 17; Tito 2:11, Tito 3:3-5), lakini mtu hawezi kuokoka kabla hajawa na mwitikio kwa Mungu.

(7:24) Hiki ni kilio cha kukata tamaa na kuchanganyikiwa ambacho kinakuja pale mtu anapoona kukosa kabisa uwezo wa kujiokoa mwenyewe. Hiki siyo kilio cha mtu aliyeokoka.

(7:25) Taarifa ya kusifu inaingilia hapa kama nuru katika giza kwa ajili ya maisha ya mwenye dhambi anayekata tamaa.

Kisha inafuata sentensi ambayo inatoa muhtasari wa kifungu hiki. Mwenye dhambi anatoa makubaliano ya akili yake kwamba sheria ni sahihi, na anajifanya kuwa bora zaidi kuliko alivyo; lakini tamaa zake za dhambi zinaendelea kumweka kwenye dhambi. Mtu anahukujiwa kwa kuitumikia dhambi kwa akili yake na mwili (7:5, 8:3).

Katika kifungu hiki Paulo anazungumzia kuhusu nguvu ya uharibifu ya kurithi (sheria ya dhambi) kwenye maisha ya mtu ambaye hajaokoka. Paulo, alipotambua kwamba alikuwa mwenye dhambi, sana alijichanganya ndani yake yeye mwenyewe.[1]

Sheria ya dhambi katika mwili wa Paulo inatoa matokeo yafuatayo:

• Mtu anafanya kile anachokichukia (7:15).

• Mtu anafanya kile asichokitaka kufanya (7:16).

• Kuna tamaa ya kufanya mambo mema, lakini hakuna nguvu ya kuyafanya (7:18).

• Sheria ya dhambi inaizuia sheria ya akili zake (7:23).

• Yeye ni mateka wa sheria ya dhambi (7:23).

• Ni mtu aliyegawanyika: Akili yake inamhudumia Mungu, lakini mwili wake unatumikia sheria ya dhambi (7:25).

Mtu hawezi akatumikia mabwana wawili. Mtu hawezi kuwa huru kutokana na dhambi na mtumwa wa dhambi. Mtu hawezi akawa mtumwa wa Mungu na mtumwa wa Shetani kwa wakati mmoja. Lugha ya Warumi 7:14-25 moja kwa moja ni kinyume cha taarifa iliyoko katika Warumi 6 kuhusu kukombolewa kwa mwenye dhambi kutoka kwenye utumwa wa dhambi. Kwa hiyo, 7:14-25 ni mwendelezo wa maelezo ya uhusiano wa mtu ambaye hajaokoka na dhambi na sheria iliyoanza katika 7:1-13.

Warumi 6 inaelezea kuhusu uhusiano wa mtu aliyeamini na dhambi, yakiwa ni matokeo ya kusulubiwa na kufufuka pamoja na Kristo. Warumi 7 inatumika kama kielezo cha:

• Uhusiano wa mwenye dhambi na sheria.

• Muingiliano wa dhambi ikaayo ndani na sheria.

• Juhudi za mwenye dhambi zinazoamshwa kwa madai ya sheria ya Mungu, lakini akishindwa kufanya hivyo yeye mwenyewe kwa yale ambayo sheria inataka kwa sababu ya kuwa mtumwa wa dhambi ikaayo ndani.

Ufafanuzi wa Warumi 7:14-25 hutofautiana.

Mtazamo wa 1: Baadhi ya wanazuoni waliandika kwamba Paulo alikuwa anafafanua maisha ya kawaida ya Mkristo. Wanadokeza kwamba vitenzi ni vya wakati uliopo na siyo vya wakati uliopita; na wanasisitiza kwamba kwenye mtazamo wa Paulo, maisha ya Mkristo yana mambo ambayo hayajatatuliwa.

Mtazamo wa 2: Wanazuoni wengine wengi pia wanaamini kwamba Paulo anaelezea hali ya mtu kabla hajaokoka. Wanasema kwamba maneno ya vifungu kama “kuuzwa chini ya dhambi” na “Ole wangu, maskini mimi” hayapatani na maelezo ya mtu aliyeamini katika Warumi 6 na Warumi 8. Kwa mujibu wa Warumi 6, mwamini amekufa kwa dhambi, amekombolewa kutoka katika dhambi, anatangaza kwa imani na kusalimisha kabisa kwa Mungu uhuru unaopatikana ndani ya Kristo kwa ajili ya ushindi dhidi ya dhambi. Kwa mujibu wa Warumi 8, mtu anayetembea katika hali ya mwili hawezi kumpendeza Mungu na hana Roho wa Kristo anayekaa ndani yake.

Mwandishi wa somo hili anadhani kuwa mtazamo wa pili unalingana na mtiririko wa hoja ya Paulo katika Warumi na unaendana na mafundisho yake kwa ujumla.

Maswali yanayoulizwa mara kwa mara kuhusiana na mtu wa Warumi 7:14-25

Hapa kuna maswali ambayo mara kwa mara hujitokeza kutoka kwa watu ambao kwa makosa hufikiria kwamba Paulo anaelezea kuhusu maisha yake ya Kikristo katika Warumi 7:14-25.

Swali la 1: Je, inakuwaje kuhusu taarifa za Paulo kwamba anaifurahia sheria ya Mungu kwa utu wake wa ndani (Warumi 7:22)? Je, farisayo asiyeamini anaweza kuifurahia sheria ya Mungu kwa utu wa ndani?

Jibu: Farisayo yeyote angeweza kusema kwamba anaifurahia sheria ya Mungu katika moyo wake. Walitumia muda wao mwingi katika kujifunza sheria ya Mungu na kila siku walitumia masaa mengi katika kujifunza hiyo sheria ya Mungu. Paulo alikuwa ametumia muda wake mwingi katika kujifunza sheria ya Mungu na kwa ukweli alidhamiria kuitii. Lakini wakati Roho Mtakatifu alipomwonyesha Paulo asili ya hali ya tamaa aliyokuwa nayo ndani ya moyo wake, akimzindua kwenye uhalisia wa kweli wa hali ya kiroho, Paulo alijikuta kwamba alikuwa anaendelea kutenda mabaya licha ya kutamani neema iliyowezeshwa ya akili yake ya kufanya yaliyo mema. Sheria ilimwoyesha Paulo jinsi ya kuishi, lakini sheria haikumpa uwezo wa jinsi ya kuifanya.

Swali la 2: Je, vipi kuhusu sarufi ya wakati uliopo kwenye Warumi 7:14-25? Paulo anaandika, “Kwa maana twajua ya kuwa torati asili yake ni ya rohoni; bali mimi ni mtu wa mwilini, nimeuzwa chini ya dhambi” (Warumi 7:14).

Jibu: Paulo alikuwa akizungumza katika wakati uliopita katika Warumi 7:7-13 na akabadilisha kwa kutumia wakati uliopo katika Warumi 7:14-25. Walakini, anasimulia hadithi sawa kutoka kwa maisha yake mwenyewe katika sehemu zote mbili. Ukweli kwamba Warumi 7:14-24 iko katika wakati uliopo haimaanishi kwamba Paulo anapitia mambo hayo kwa sasa, wakati yeye ni mtume Mkristo aliyekomaa na mmishenari, akiandika barua hii kwa kanisa la Rumi. ‘Historia” au “hali ya kuvutia” ya wakati uliopo lilikuwa ni jambo linaloeleweka la kutumia wakati uliopo kwa Kiyunani wakati mwandishi anapotaka kufanya jambo lililopita au uzoefu uwe wazi kwa wasomaji wake. Kwa hiyo, matumizi ya wakati uliopo ili kufanya wazi kile kilichokuwa cha ukweli kwenye wakati uliopita wa Paulo ambao alikuwa ameokoka hauna maana kwamba Paulo bado anapambana katika utumwa wa dhambi kwa wakati wa sasa. Paulo ameonesha wazi katika Warumi 6 na Warumi 8 kwamba Mkristo siyo wa kuuzwa katika utumwa wa dhambi (Warumi 7:14).

Swali la 3: Je, vipi kuhusu kifungu hiki kwenda sambamba na mapambano mengi ya Wakristo wanayokutana nayo katika maisha yao?

Jibu: Mapambano ya mtu aliyeamini ni tofauti kabisa na mapambano ya mtu mwenye mwovu. Mtu mwovu wa Warumi 7:14-25 hawezi akaacha kutenda dhambi. Ni mtumwa wa dhambi. Hili siyo suala linalomhusu Mkristo wa kweli. Mkristo anaweza akawa na vipindi vya mapambano na kushindwa, lakini maisha yake siyo yale ya kitumwa kwa sheria ya dhambi na kifo. Mkristo ameungana na Kristo na amewekwa huru kutoka kwenye dhambi ikaayo ndani (Warumi 6:1-10).

Hitimisho: Mtu mwovu wa Warumi 7:14-25 inaonekana ni farisayo mtiifu akipambana kumpendeza Mungu. Mtu hawezi kuwa huru kutokana na dhambi akiwa bado mtumwa wa dhambi. Mtu hawezi akawa mtumwa wa Mungu na mtumwa wa dhambi, kwa sababu Yesu alisema, “Hakuna mtu awezaye kutumikia mabwana wawili” (Mathayo 6:24, Luka 16:13). Warumi 7:14-25 ni mwendelezo wa maelezo ya uhusiano wa mtu ambaye hajaokoka na dhambi na kwa sheria ya Musa iliyoanza katika 7:7-13.

► Jadili suala la utambulisho wa mtu aliyeko katika Warumi 7, kwa uangalifu ukichukulia maanani undani wa mambo yote na maelezo yaliyotolewa.

Mtume anatuambia kwamba katika Warumi 7:7 sheria inatumika katika uinjilisti kwa kuwa mtu huliona hitaji lake la wokovu pale anapotambua kwamba anahukumiwa kwa sheria ya Mungu. Kupitia historia ya kanisa, wainjilisti waliofanikiwa sana wameitumia sheria ya Mungu katika kusababisha wenye dhambi kutamani wokovu.

Nukuu zifuatazo zinaonyesha mambo ambayo wainjilisti walikuwa wamesema kuhusu kutumia sheria.

► Badilishana zamu katika kuzisoma hizi nukuu na kuzifafanua kwa msaada wa wanafunzi wengine katika kikundi.

Kutoka kwa Charles Spurgeon[1]

Kama utaiondoa sheria utakuwa umeondokana na dhambi, kwa sababu dhambi ni kuvunja sheria; na mahali ambapo hakuna sheria, hakuna uvunjaji wa sheria. Ukiondokana na dhambi utakuwa pia umeondokana na Mkombozi pamoja na wokovu, kwa kuwa kwa vyovyote vile havitahitajika tena. Wakati unapokuwa umeachana na dhambi hadi kwenye kiwango cha chini kabisa, kuna hitaji gani tena la wokovu mkuu na wa utukufu ambao Yesu Kristo alikuja kuuleta kwa ajili ya ulimwengu?

Watu kamwe hawataikubali neema hadi watakapokuwa wametetemeka mbele ya sheria ya haki na takatifu; kwa hiyo, sheria inatekeleza kusudi muhimu na la baraka.[2]

Kutoka kwa Charles Finney[3]

Mtu kwa busara zake na kwa moyo wake wote hawezi akauliza au akakubali msamaha hadi pale atakapohisi kwamba ukweli na haki imetendeka katika hukumu yake.

Sheria ya kiroho lazima itumike kikamilifu katika dhamiri mpaka mwenye dhambi aondokane na hali ya kujihesabia haki, na asimame akiwa hana usemi akijihukumu mbele ya Mungu mtakatifu.

Daima, sheria ni lazima iandae njia kwa ajili ya Injili. Ukipuuza jambo hili katika kuelekeza mioyo kwa uhakika utapata matumaini potofu, ni kuanzisha viwango vya vya uongo vya utendaji wa kikristo, na kulijaza kanisa na wakristo bandia.[4]

Kutoka kwa Martin Luther[5]

Lakini Shetani... ameinua kikundi ambacho kinafundisha kwamba Amri Kumi za Mungu zinatakiwa ziondolewe katika kanisa, na kwamba watu wasisababishiwe hofu kwa ajili ya sheria, lakini wahimizwe kwa upole kwa kuhubiri neema ya Kristo.[6]

Kutoka kwa John Bunyan[7]

Kwa muda ambao watu wamekuwa wajinga kuhusiana na asili ya sheria na wao kuwa chini ya hiyo sheria – yaani, chini ya laana na nguvu ya kuhukumu iliyo katika hiyo sheria, kwa sababu ya dhambi ya kwenda kinyume na hiyo sheria – ni kwa kiasi hicho hicho wataendelea kuwa wazembe au wasiojali, na wajinga katika kufuatilia kuuliza kuhusu ufahamu wa kweli wa injili.

Mtu ambaye haijui sheria hajui kwa kweli na katika ukweli yeye ni mwenye dhambi, na hajui kwamba katika kuokoa yupo Mkombozi.[8]

Kutoka kwa Jonathan Edwards[9]

Njia pekee tunayoweza kujua kama tunatenda dhambi ni kwa kuijua sheria ya Mungu ya maadili.[10]

Kutoka kwa John Wesley[12]

Ili kumwua mwenye dhambi, ni lazima kwanza itumike sheria; yaani, kuyaondoa maisha na nguvu ambayo anategemea, na kumthibitishia kwamba yeye yuko chini ya adhabu ya kifo, lakini kiuhalisia amekufa kwa Mungu, akiwa hana maisha ya kiroho, amekufa katika makosa na dhambi (Waefeso 2:1). Matumizi ya pili ya sheria ni kumleta katika uhai, kwa Kristo, ili aweze kuishi.

Usije ukafikiri au ukazungumzia kwa wepesi tu kuhusu [sheria] hiki chombo cha baraka na neema ya Mungu. Badala yake, ipende na uithamini kwa ajili yake ambaye imetoka na kwa ajili ya yule inayokwenda kwake.[13]

► Ni tatizo gani lingetokea ikiwa wahubiri wangezungumza tu kuhusu upendo na msamaha wa Mungu kwa watu ambao hawakuona dhambi yao kuwa nzito?

(1) Taja sababu mbili zinazonesha kuwa sheria za ibada na sheria za kiraia za Agano la kale bado zina umuhimu.

(2) Je, ina maana gani kufa katika sheria?

(3) Je, neno katika mwili lina matumizi gani mawili?

(4) Je, sheria inafanyaje dhambi iwe mbaya Zaidi?

(5) Kwa nini sheria inafaa kwa uinjilisti?

Andika mifano ya sheria za Agano la kale ambazo hazikutajwa katika somo hili. Elezea kama ni za ibada, za kijamii au za kimaadili; elezea jinsi ambavyo Mkristo anaweza akazitumia leo.