Lesson 8: იგავები – ქებათა-ქება სოლომონისა

ამ გაკვეთილის ბოლოს, სტუდენტმა უნდა:

(1) იცოდეს სოლომონის თითოეული წიგნის ძირითადი გზავნილი.

(2) ამოიცნოს სიბრძნისა და სიბრიყვის ბუნება ბიბლიაში.

(3) ათვითცნობიერებდეს იგავებსა და ეკლესიასტეში ასახულ ორ გზას.

(4) აფასებდეს სოლომონის წიგნების ლიტერატურულ სტილს.

(5) უკავშირებდეს სოლომონის წიგნების გზავნილს დღევანდელი სამყაროს საჭიროებებს.

წაიკითხეთ იგავები, ეკლესიასტე, და ქებათა-ქება.

დაიზეპირეთ იგავები 1:7; ეკლესიასტე 12:13-14.

იობი, იგავები, ეკლესიასტე და ფსალმუნების ნაწილი ცნობილია როგორც პოეტური წიგნები, ასევე, როგორც სიბრძნის ლიტერატურა. სიბრძნის ლიტერატურა ასწავლის მკითხველს როგორ მიაღწიოს ჭეშმარიტ ბიბლიურ სიბრძნეს. იგავები გვასწავლის, რომ უფლის შიში სიბრძნის დასაწყისია; ფსალმუნები გვასწავლის, რომ ჩვენ ვიძენთ გულს სიბრძნეს „ჩვენი დღეების დათვლით“, ჩვენი დროის სწორად გამოყენებით (იგავები 9:10; ფსალმუნი 90:12). სიბრძნის შეძენ ყველა ადამიანისათვის მნიშვნელოვანი საქმეა. ჭეშმარიტი სიბრძნე მიიღწევა განსწავლით, დაკვირვებით და გამოცდილებით (იგავები 22:17-21; 6:6-8; და 12:1).

[1]მე-16 საუკუნის თეოლოგი ჯონ კალვინი წერდა, რომ ჭეშმარიტი სიბრძნე ორი რამისგან შედგება: ღმერთისა და საკუთარი თავის შემეცნებისგან. სიბრძნის წიგნები ასახავს სიბრძნის ორივე ასპექტს. იობი იძენს ახალ ცოდნას ღმერთის შესახებ. იგავები ასწავლის ახალგაზრდას საკუთარი თავის შეცნობას და ღმერთის შიშს. ეკლესიასტე დასკვნას აკეთებს სემდეგი გზავნილით: „გეშინოდეს ღვთისა და დაიცავი მისი მცნებანი, რადგან ეს არის უმთავრესი ყველა ადამიანისთვის” (ეკლესიასტე 12:13).

ეს წიგნები აჩვენებს, რომ სიბრძნე არის როგორც ვერტიკალური („უფლის შიში სიბრძნის დასაწყისია“) ასევე ჰორიზონტალური (იგავები ეხება ქორწინებას, შვილებს და თემთან, ანუ საზოგადოებასთან ურთიერთობას). ამ წიგნების შესწავლით ჩვენ უფრო ღრმა ცოდნას ვიძენთ ღმერთისა და საკუთარი თავის შესახებ.

იგავი განსხვავებულად გადმოგვცემს აზრს, ვიდრე მცნება. იქ, სადაც კანონი კრძალავს: „არ...“, იგავი გვასწავლის ცხოვრების ზოგად პრინციპებს. იგავი არის ჭეშმარიტების დასამახსოვრებელი და მოკლე ფორმით უწყება. იგავის ბუნების გაგება გვეხმარება იგავთა წიგნის განმარტებაში. იგავის მახასიათებლები მოიცავს:

1. იგავი გადმოსცემს ზოგად პრინციპს, რომელიც მიესადაგება და გამოიყენება მრავალ განსხვავებულ სიტუაციაში.

2. იგავი ეფუძნება ცხოვრებისეულ გამოცდილებას. იგავს ხშირად დასკვნა გამოაქვს დროით გამოცდილ ჭეშმარიტებაზე, რაც ცხოვრებისეული გამოცდილებიდან გამომდინარეობს.

3. იგავი აღთქმა არ არის; ეს არის ზოგადი, ცხოვრებისეული დაკვირვება. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთმა მკითხველმა მიიღო ისეთი მუხლები, როგორიცაა იგავთა 22:6, როგორც აბსოლუტური დაპირება (აღთქმა), დანარჩენი იგავები გვიჩვენებს, რომ სწორად აღზრდილ შვილს, შეუძლია უგუნურის გზა აირჩიოს.

4. იგავი არ არის მცნება. იგავების წიგნი არ არის წესების ერთობლიობა, რომელსაც უნდა დაემორჩილო; ეს არის პრინციპების კრებული, რომელიც მიუძღვება ადამიანს ჭეშმარიტი სიბრძნისკენ.

როდესაც რაბინები კანონს განიხილავდნენ, ისინი კამათობდნენ იგავების 26:4-5-ის აშკარა ურთიერთწინააღმდეგობაზე. „ბრიყვს მისი სიბრიყვისამებრ ნუ უპასუხებ, რათა არ დაემსგავსო მას. ბრიყვს მისი სიბრიყვისამებრ უპასუხე, თორემ თავი ბრძენი ეგონება." მე-4 მუხლი ეუბნება მკითხველს, რომ ბრიყვს არ უნდა უპასუხოს მისი სიბრიყვისამებრ; მე-5 მუხლი კი ამბობს, რომ უნდა უპასუხოს.

რაბინებმა აღიარეს, რომ ბრძენმა ადამიანმა უნდა იცოდეს ბრიყვის ბუნება. „უბრალო“ ბრიყვს შეიძლება ასწავლო და მას უნდა უპასუხონ ისე, რომ „თავი ბრძენი“ არ ეგონოს. თუმცა, „დამცინავ“ ბრიყვს თავი უნდა აარიდო, რადგან ის უარს ამბობს სწავლაზე; ადამიანი, რომელიც ამ ბრიყვისთვის პასუხის გაცემას შეეცდება, მის დონეზე დავა. რაბინები მიხვდნენ, რომ არც ეს მუხლებია აბსოლუტური მცნება; სამაგიეროდ, ისინი უზრუნველყოფენ პრინციპს, რომელიც უძღვება და ეხმარება გონიერ ადამიანს უგუნურებთან ურთიერთობაში.

წიგნის მთავარი მუხლია იგავების 25:11: „მოვერცხლილი ოქროს ვაშლებია - დროულად ნათქვამი სიტყვა.“ სწორ გარემოებებში ნათქვამი სწორი სიტყვა ისეთივე ლამაზია, როგორც მოვერცხლილი ოქროს ორნამენტები. სიბრძნე სიტუაციისთვის შესაფერისი სიტყვის ცოდნაში მდგომარეობს.

► იმსჯელეთ პრობლემაზე, რომელიც მსახურებაში თქვენთვის გამოწვევას წარმოადგენს, შემდეგ იგავებში იპოვეთ ჭეშმარიტებები, რომლებიც მიესადაგება ამ პრობლემას. განიხილეთ პრინციპები, რომლის გამოყენებაც შესაძლებელია თქვენს სიტუაციაში.

იგავების წიგნი მოიცავს ხუთ ძირითად კრებულს. თითოეული კრებული ფოკუსირებულია სიბრძნის განსხვავებულ ასპექტებზე.

კრებული 1: საუბრები სიბრძნის შესახებ (1–9)

იგავთა წიგნის მიზნის განმაზოგადებელი შესავლის შემდეგ (იგავები 1:1-7), პირველი კრებული გვიჩვენებს განსხვავებას სიბრძნესა და სიბრიყვეს შორის. ამ კრებულის დიდი ნაწილი წარმოდგენილია „მსჯელობის იგავების“, გრძელი აბზაცებს სახით სიბრძნის ბუნებაზე.

იგავები 1:7 ერთმანეთს უპირისპირებს ორ გზას: სიბრძნის და უგუნურების. კრებულის დანარჩენი ადგილები ურჩევს ახალგაზრდას სიბრძნის გზას გაჰყვეს და სიბრიყვის გზას აერიდოს. 1-ლი კრებული აცნობს მკითხველს ამ ორ გზას.

კრებული 2: სოლომონის იგავები (10:1 – 22:16)

იგავები 10:1 წარმოგვიდგენს ამ კრებულს სახელწოდებით „სოლომონის იგავები“. ეს კრებული ძირითადად შედგება ორსტრიქონიანი იგავებისგან, რომლებიც მკითხველს აცნობენ და ურჩევენ სიბრძნის პრაქტიკულ ასპექტებს.[1] ამ იგავების უმეტესობა ურთიერთსაპირისპირო პარალელებს წარმოადგენს; ისინი ბრძენის გზას უპირისპირებენ ბრიყვის გზას.

ამ კრებულში განხილული თემები მოიცავს ცხოვრების ბევრ პრაქტიკულ ასპექტს: ფული, მეტყველება, დისციპლინა და სამუშაო. ამ განყოფილების აშკარად შემთხვევითი სტრუქტურა ასახავს იმას, თუ როგორ ვაწყდებით რეალურ ცხოვრებაში არსებულ პრობლემებს. სიბრძნე აღჭურვავს ადამიანს, რომ გაუმკლავდეს სიტუაციებს, როდესაც ისინი წარმოიქმნება.

კრებული 3: “ბრძენთა სიტყვები” (22:17 – 24:34)

ეს კრებული შესავალი სიტყვით იწყება: „განა არ მოგწერე, რჩევითა და ცოდნით სავსე ოცდაათი გამონათქვამი, რომ მეჩვენებინა შენთვის, რა არის ჭეშმარიტი და მართალი?” (იგავები 22:20-21). ეს განაცხადი გვიჩვენებს კავშირს ამ კრებულსა და ეგვიპტური სიბრძნის კრებულს შორის, რომელსაც ამენმოპეს მითითებები ჰქვია. ეს ურთიერთ კავშირი გვიჩვენებს მნიშვნელოვან პრინციპს იგავების წიგნში: სიბრძნე მრავალი წყაროდან მოდის. როდესაც ებრაელმა სიბრძნე აღმოაჩინა ეგვიპტურ წყაროებში, მან წაიკითხა იგი ღვთაებრივი ჭეშმარიტების პრიზმაში და გამოიყენა ის ყოველდღიურ ცხოვრებაში. მან გააცნობიერა, რომ „ყველა ჭეშმარიტება ღვთის ჭეშმარიტებაა.”

ეგვიპტური სიბრძნე შეიცავდა რამდენიმე ელემენტს, რომლებიც იგავთა სიბრძნის მსგავსია. თუმცა, ბიბლიური სიბრძნე განსხვავდებოდა ერთი გადამწყვეტი ასპექტით მთელი ამქვეყნიური სიბრძნისაგან; ბიბლიური სიბრძნე დაფუძნებულია ღვთის შიშზე. ერთი შედარება წარმოაჩენს ამ განსხვავებას.

სასაზღვრო ქვა არ გადააადგილო დამუშავებული მიწის საზღვარზე და არ დაარღვიო ქვრივის საზღვრები, რომ საშინელებამ არ გაგიტაცოთ (ამენემოპეს მითითებები).[2]

ნურც ძველ საზღვარს გადასცდები და ნურც ობოლთა მინდვრებზე გადახვალ, ვინაიდან ძლიერია მათი გამომსყიდველი, ის შეგედავება მათ საქმეზე (იგავები 23:10).

ორივე ტექსტი გვაფრთხილებს ქონების ქურდობის წინააღმდეგ. განსხვავება მდგომარეობს მორჩილების მოტივაციაში. იგავებში ეს პრინციპი დაფუძნებულია არა რაღაც ბუნდოვან „საშინელებაზე“, არამედ ღმერთის ბუნებაზე. ობოლთა გამომსყიდველი „ძლიერია“; ის განამტკიცებს და გვერდში დაუდგება სუსტებს. ეს შეესაბამება, ანუ პარალელურია ლევიანების მე-19 თავის სწავლებასთან. ღვთის ხალხი უნდა ცხოვრობდეს ისე, რომ ასახავდეს ღვთის ბუნებას: „იყავით წმიდა, რადგან წმიდა ვარ მე, უფალი, თქვენი ღმერთი” (ლევიანები 19:2).

კრებული 4: სოლომონის სხვა იგავები (25–29)

ეს კრებული შეიცავს „სოლომონის იგავებს, რომლებიც გადაწერეს იუდას მეფის ხიზკიაჰუს კაცებმა” (იგავები 25:1). ამ ნაწილში წარმოდგენილია პრაქტიკულ გამოცდილებაზე დაფუძნებული რეკომენდაციები ლიდერობისთვის.

კრებული 5: აგურის (30) და ლემუელის (31) გამონათქვამები

იგავების ბოლო თავები მოიცავს „რიცხობრივი გამონათქვამების“ სერიას, იგავებს, რომლებიც იწყება ნაცნობიდან და გადადის უცნობიზე. ეს ასახავს ჭეშმარიტი სიბრძნის ბუნებას; ის საშუალებას გვაძლევს გავეცნოთ უცნობს ცხოვრებისეული გამოცდილებიდან მიღებული სიბრძნის გამოყენებით.

► წაიკითხეთ იგავები 30:24-28. იპოვეთ პრინციპი, რომელიც აერთიანებს აგურის მიერ მოყვანილ ოთხ მაგალითს. იმსჯელეთ, როგორ უნდა გაგვიძღვეს ეს პრინციპი სიბრძნის გამოყენებისას.

როგორც შეეფერება წიგნს, რომელიც განკუთვნილია ახალგაზრდების სასწავლებლად, იგავები მთავრდება აკროსტიქით კარგი ცოლის სიკეების შესახებ. იგავების მთელს წიგნში ავტორი აფრთხილებს მკითხველს უგუნურ ქალებთან ურთიერთობის შესახებ. წიგნი მთავრდება იმით, რომ გვიჩვენებს, თუ რამდენად კურთხეული იქნება ახალგაზრდა მამაკაცი, როცა სათნო ცოლს იპოვის.

იმის გამო, რომ იგავები ძველი აღთქმის სხვა წიგნებთან შედარებით განსხვავებული სტილით არის დაწერილი, თქვენ ის სხვაგვარად უნდა შეისწავლოთ, ვიდრე ხუთწიგნეული ან წინასწარმეტყველური წიგნები.[1] იგავთა წიგნის წაკითხვისას უნდა დაისვას შემდეგი კითხვები:

1. "ეს იგავი სიბრძნეზე მიუთითებს, თუ სისულელეზე?" იგავების წიგნი უპირისპირებს ამ ორ გზას.

2. "რას ამატებს იგავის მეორე ნაწილი პირველ ნახევარს?"

3. "რა არის სიბრძნის წყარო ამ იგავში?" ჭეშმარიტება მომდინარეობს ბიბლიური გამოცხადებიდან, პირადი გამოცდილებიდან, უძველესი ტრადიციებიდან, სამყაროზე დაკვირვებიდან, თუ მათი კომბინაციიდან?

4. "როგორ ეხება ეს იგავი ჩემს სიტუაციას?" იგავი არ არის აღთქმა, რომელიც გამოიყენება ყველა ვითარებაში.

5. არის თუ არა სხვა მუხლები იგავებში, რომლებიც ეხება იმ თემას, რომელსაც მე ახლა ვსწავლობ? იპოვეთ მრავალი იგავი, რომელიც ეხება თქვენს სიტუაციას.

6. „ბიბლიის სხვა წიგნები ეხება თუ არა იმ თემას, რომელსაც მე ვსწავლობ?

7. „არსებობს თუ არა ბიბლიური პერსონაჟი, რომელიც განასახიერებს იგავს, რომელსაც მე ვსწავლობ?”

იგავების განმარტება: მაგალითი

“მოვა ამპარტავნობა და მოჰყვება შერცხვენა, თავმდაბლობას კი სიბრძნე ახლავს” (იგავები 11:2).

1. იგავების 11:2 მიუთითებს ორ მიმართულებაზე: სიამაყეს სირცხვილი მოაქვს; თავმდაბლობას მივყავართ სიბრძნემდე.

2. იგავის პირველი ნაწილი გვაჩვენებს სიამაყის ნაყოფს: ეს არის - სირცხვილი. მეორე ნახევარი კი გვაჩვენებს თავმდაბლობის ნაყოფს - სიბრძნეს.

3. ეს ჭეშმარიტება ჩანს ბიბლიურ სწავლებაში, ძველ ტრადიციაში და შეიძლება დანახულ იქნას ამაყების ცხოვრებაზე დაკვირვებით. ამ გაკვეთილის სწავლა საკუთარ გამოცდილებაზე მტკივნეულია.

4. მიუხედავად იმისა, რომ შესაძლოა მათი სირცხვილი მაშინვე არ ჩანდეს, ეს იგავი მაინც ასრულდება ამაყთა ცხოვრებაში.

5. სიამაყე არის იგავების ძირითადი თემა. სხვა იგავები, რომლებიც ეხება სიამაყეს, მოიცავს 13:10; 16:5, 18 ; 18:12 ; და 29:23.

6. სიამაყე ბევრ სხვა მუხლშია მოხსენიებული, მათ შორის ფსალმუნების 9:4 და 137:6; ესაია 2:11; 1 კორინთელები 13:4 ; და იაკობი 4:6.

7. მეფე საულის დაცემა იგავების 11:2-ში ჩაწერილი ჭეშმარიტების ტრაგიკულ ილუსტრაციას იძლევა. ღვთისმიერ მეფე დავითის კურთხევა ასახავს ამ მუხლის ბოლო ნაწილს.

შესაძლებელია თუ არა ქრისტიანი იყოს მართალი სიბრძნის გარეშე? ბიბლია ვარაუდობს, რომ ეს შესაძლებელია. ლოტი მართალი იყო; მაგრამ არ ყოფილა ბრძენი (2 პეტრეს 2:7-8). მიუხედავად იმისა, რომ ლოტს შეეძლო სამოთხისთვის მიეღწია, მას თავისი უგუნურება ოჯახის წევრების სიცოცხლედ დაუჯდა, გაანადგურა მისი გავლენა სხვებზე და გულისტკივილი მოუტანა მას.

არაერთხელ გაქარწყლდა ქრისტიანების მოწმობა, იმის გამო, რომ ქრისტიანები ვერ მოქმედებდნენ გონივრულად. ეკლესიები გაიყო; ოჯახები დაინგრა და ახალგაზრდებმა მიატოვეს რწმენა, ეკლესიის ლიდერების უგუნური ქმედებების გამო. პიროვნულ დონეზე, ოჯახური პრობლემები, ფინანსური და ინტერპერსონალური სირთულეები უარესდება სიბრძნის ნაკლებობით.

იგავების წიგნს შეუძლია ქრისტიანების წარმართვა გონივრული ცხოვრებისკენ. იგავები გვაჩვენებს კავშირს შინაგან ღვთისმოსაობასა და ჩვენს გარშემო არსებულ სამყაროს შორის.[1] იგავები გვეხმარება ვიცხოვროთ ისე, რომ ქრისტიანის ცხოვრება სამყაროსთვის კურთხევა გახდეს.

იგავებში სიტყვა „უგუნური“ მოიცავს ოთხ განსხვავებულ ებრაულ ტერმინს. თითოეული ტერმინი აღწერს სხვადასხვა ტიპის უგუნურებას. ამის გამო, თითოეული ტიპის უგუნურზე ჩვენი რეაქცია განსხვავებული უნდა იყოს.

„უგუნური"-ს აღმნიშვნელი ებრაული ტერმინები

გულუბრყვილო

იგავებში ახალგაზრდები ხშირად არიან მოხსენიებულნი, როგორც „გულუბრყვილონი” (იგავები 1:4). გულუბრყვილოები ჩამოუყალიბებელი და მიამიტები არიან. ისინი უგუნურებას ჩადიან და ხანდახან ერთიანდებიან უგუნურებთან. ისინი უპასუხისმგებლო და მოუმწიფებლები არიან. რადგან ისინი ვერ ხედავენ საშიშროებას, რომელიც მათ გადაწყვეტილებებს მოყვება (იგავები 27:12),[1] ისინი ადვილად ცდებიან გზას.[2]

განსხვავება გულუბრყვილოსა და უგუნურს, ბრიყვს შორის არის გამოხატული სიტყვებით: სწავლის უნარი. ბრიყვებს „სძულთ სიბრძნე და დარიგება,” მაგრამ გულუბრყვილო მოისმენს. იგავების მიზანია გულუბრყვილოს სიბრძნისკენ უბიძგოს (იგავები 1:7).

ბრიყვი

არსებობს ორი ებრაული სიტყვა, რომლებიც ითარგმნება როგორც „ბრიყვი“. პირველი სიტყვა მიგვანიშნებს ჯიუტ, მოუთმენელ და სიბრძნის ძიების სურვილის არმქონე ადამიანზე. მას „სძულს ცოდნა” (იგავები 1:22) და ჯიუტობს და რჩება უგუნურებაში (იგავები 26:11). ვინაიდან ის არ აფასებს სიბრძნეს, ბრიყვი არასოდეს ეცდება სიბრძნის მოპოვებას (იგავები 17:16).

მეორე სიტყვა, რომელიც აღწერს ბრიყვს, კიდევ უფრო მკვეთრია. ეს ბრიყვი მორალურად გარყვნილია; მან უარყო უფლის შიში (იგავები 1:7, 29; 12:15). ის „იცინის ცოდვაზე” (იგავები 14:9).

სიბრიყვის ფესვი არის მორალური და არა ინტელექტუალური. ხალხის წარმოდგენით ბრიყვი არის ადამიანი, რომელიც ჭკვიანი არ არის. წმინდა წერილში კი ბრიყვია ადამიანი, რომელიც უარყოფს უფლის შიშს.

მქირდავი

იგავებში სულელის ყველაზე სასტიკი ტიპი არის მქირდავი, ანუ დამცინავი. ეს ტერმინი ჩვიდმეტჯერ არის გამოყენებული იგავებში. დამცინავი არა მხოლოდ უარყოფს სიბრძნეს, მას სიამოვნებს სხვების სიბრიყვემდე მიყვანა. მას სძულს ისინი, ვინც მას ასწორებს (იგავები 9:8). და სადაც არ უნდა მიდიოდეს, მიაქვს უთანხმოება (იგავები 22:10). მქირდავის განაჩენი მკაცრია; რადგან მქირდავი უარყოფს სიბრძნეს, სიბრძნეც უარყოფს ამ ღვთისმგმობელს (იგავები 3:34).

სიბრიყვის განკურნების საშუალება

სიბრიყვის განსაკურნებლად უნდა გვესმოდეს სიბრიყვის მიზეზი: ბრიყვმა აირჩია ღმერთისადმი უნდობლობა და საკუთარი სიბრძნეზე მინდობა (იგავები 1:22-25; 12:15). საკვანძო ამონარიდში ეს ორი ვარიანტი ერთმანეთის გვერდით არის. ჩვენ შეგვიძლია ან ვენდოთ უფალს მთელი გულით, ან დავეყრდნოთ საკუთარ აღქმას; ორივეს ვერ გავაკეთებთ (იგავები 3:5-7). უფალზე მინდობას სიბრძნისკენ მივყავართ; საკუთარ თავზე დანდობა კი სიბრიყვეს იწვევს.

ასე რომ, სულელის კურნება უფლის შიშშია. სიბრიყვის მიზეზი სულიერია; სიბრიყვის წამალიც სულიერია. ბრიყვის პრობლემა ღმერთის წინააღმდეგ განწყობილი გულია, ადამიანის შინაგანია. ბრიყვის დასახმარებლად მშობელმა, მასწავლებელმა ან პასტორმა შინაგანზე უნდა იმუშაოს. უგუნურს ჩვენ ვერ გამოვასწორებთ; ამის ნაცვლად, მისი გული ღმერთმა უნდა გარდაიქმნას.

ავტორი და თარიღი

მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესიასტეში სოლომონი პირდაპირ არ არის დასახელებული ავტორად, საწყისი ფრაზა მიუთითებს სოლომონზე: „სიტყვანი ეკლესიასტესი, დავითის ძისა, მეფისა იერუსალიმში“. ავტორის სიმდიდრისა და მიღწევების აღწერაც შეესაბამება იმას, რაც ვიცით სოლომონის შესახებ. შესაძლოა „ეკლესიასტე“ დაიწერა სოლომონის სიცოცხლის ბოლოს, სავარაუდოდ განდგომიდან დაბრუნებისას. ეს მიაკუთვნებს ამ წიგნს ძვ. წელთაღრიცხვით 935 წელს.

სიბრძნის სწავლება

სანამ ეკლესიასტეს თემის გარკვევას შევეცდებით, სასარგებლო იქნება ებრაული სიბრძნის შესახებ სწავლების ბუნება გავიგოთ. დღეს გვაქვს მოლოდინი, რომ მასწავლებელი წაიკითხავს ლექციებს, რომლებიც სტუდენტების შეკითხვებს გასცემს მკაფიო პასუხს. ძველად, ებრაელი მასწავლებლები სწავლების განსხვავებულ სტილს იყენებდნენ. ისინი სვამდნენ კითხვებს და აღწერდნენ სიტუაციებს, რომლებიც მოსწავლისგან მოითხოვდა პასუხების მოძიებას. იგავების 30-ე თავის მრავალრიცხოვან გამონათქვამებში, აღწერილობების სერია მოითხოვს მოსწავლისგან იპოვნოს საერთო პრინციპი. მასწავლებლის მოვალეობა არა პასუხის გაცემაა, არამედ მოსწავლის მიერ პასუხების მოძიებაში ხელმძღვანელობაა.[1]

ღვთის პასუხი იობისადმი ამ ტიპის სწავლებას იყენებს. ღმერთი არ ეუბნება იობს: „აი ჩემი ბუნების სამპუნქტიანი აღწერა“. ამის ნაცვლად, ღმერთი სვამს კითხვებს, რომლებიც უცხადებს იობს მის ბუნებას. კითხვები არის ის მიმათითებლები, რომლებიც იობს ჭეშმარიტებისკენ უძღვება.

ეკლესიასტე სწავლების იმავე სტილს იყენებს. ის ცხადყოფს ცხოვრებისეულ სირთულეებს, რომლებსაც გონიერი ადამიანი აწყდება. პასუხების გაცემის ნაცვლად ეკლესიასტე სვამს კითხვებს და აყენებს საკითხებს. შემდეგ ის გამოწვევას სთავაზობს მკითხველს, იპოვოს პასუხი ცხოვრებისეულ სირთულეებზე. იობის მიმართ ღმერთის კითხვების მსგავსად, ეკლესიასტეში არსებული სირთულეები მიზნად ისახავს გაუძღვეს მკითხველს სიბრძნისკენ.

ეკლესიასტეს გზავნილი დიდი ხანია წარმოადგენს განხილვის თემას. მრავალჯერ გამეორებული ტერმინის „ამაოების“ გამო, ბევრი კომენტატორი მიიჩნევს ამ წიგნს, უარყოფითად, თითქმის უიმედოდ. ბევრმა მკითხველმა იკითხა: „რატომ არის ასეთი სასოწარკვეთილი წიგნი ბიბლიაში? ებრაული სწავლების სტილის გაგება გვეხმარება იმის დანახვაში, რომ ეკლესიასტე სიბრძნის ძიებისკენ გვიბიძგებს. ორი მოტივი არის ამ სიბრძნის ძიების ნაწილი.

მოტივი 1: ამაოება

ეკლესიასტესში განმეორებადი მოტივი არის სიცოცხლის ამაოება. წიგნი იწყება სასოწარკვეთილი ფრაზით: "ამაოებათა ამაოება” - ამბობს ეკლესიასტე. - "ამაოებათა ამაოება, ყოველივე ამაოებაა!” (ეკლესიასტე 1:2). ტერმინი ამაოება მთელ წიგნში მეორდება.

ამაოება რაღაც დროებითს გულისხმობს. ფსალმუნი 143:4 გვიჩვენებს სიცოცხლის ხანმოკლეობას: „ადამიანი ამოსუნთქვასავითაა, ჩრდილივით წარმავალია მისი დღეები“. ეკლესიასტე გვამცნობს, რომ სიამოვნება, სიმდიდრე, თვით სიცოცხლეც კი დროებითია.

ამაოება ზოგჯერ აბსურდულობას ან უსამართლობას გულისხმობს. „აჰა, ამაოება, ქვეყნად რომ ხდება: არიან მართლები, ბოროტეულთა საქმეებისამებრ რომ ეზღვებათ და არიან ბოროტეულნი, მართალთა საქმეებისამებრ რომ ეზღვებათ. ვთქვი - ესეც ამაოებაა” (ეკლესიასტე 8:14).

ამაოება ზოგჯერ უაზრობას გულისხმობს. „ეკლესიასტეს“ ავტორი სიამოვნებაში ეძებდა საზრისს და აღმოაჩინა, რომ ეს ამაოება იყო; მას არ გააჩნია მუდმივი მნიშვნელობა (ეკლესიასტე 2:1-12).

ებრაულ ლიტერატურაში ფორმა „x-დან x“ აღნიშნავს აღმატებით ხარისხს. „წმიდათა წმიდათა“ არის უწმინდესი ადგილი; „ქებათა-ქება“ საუკეთესოა ყველა საქებარ სიმღერას შორის. „ამაოება ამაოებათა“ გულისხმობს ყველაზე ცარიელს, ყველა ცარიელს შორის ყველაზე უაზროს, ყოველგვარ აზრს მოკლებულ რამეს. და რა არის ეს ყველაზე ცარიელი რამ? ”ყოველივე ამაოა.” თავად ცხოვრებაც ამაოებაა. ეს გვიჩვენებს ამ მოტივის სრულ უიმედობას.

მოტივი 2: სიხარული

„ამაოება“ არ არის ეკლესიასტეს ერთადერთი გზავნილი. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანის მიღწევები ამაოა, ეკლესიასტე ასევე შეიცავს ცხოვრების პოზიტიურ მხარეებს. ეს ჩანს მეორე მოტივში, რომელიც ვლინდება მთელს ეკლესიასტეს წიგნში, „სიხარულის" მოტივი.

ეკლესიასტეს 1-ლ და მე-2 თავებში ამაოების ასახვის შემდეგ, ავტორი ასკვნის: „კაცისთვის არაფერია იმაზე უკეთესი, რომ ჭამოს, სვას და თავისი ნაშრომის სიკეთით დატკბეს; ვიხილე ეს და ვთქვი - ესეც, ღმერთის ხელიდანაა” (ეკლესიასტე 2:24). გზავნილი, რომ სიცოცხლე ღვთის საჩუქარია, მეორდება მთელს წიგნში. გზავნილი სიხარულის შესახებ ძირითადია ეკლესიასტეში.[1]

ეკლესიასტეს თემა: ცხოვრების საზრისის ძიება

ორი მოტივი, ამაოება და სიხარული, შეიძლება ურთიერთგამომრიცხავი გვეჩვენებოდეს. თუმცა, არის კიდევ რამდენიმე ფრაზა, რომელიც მეორდება მთელს წიგნში. ეკლესიასტე ოცდაცხრაჯერ იხსენიებს ფრაზას სიცოცხლე „მზისქვეშეთში“. ცხოვრება "მზისქვეშეთში" არის ცხოვრება, რომელიც მხოლოდ მიწიერი თვალსაზრისით განიხილება. "მზისქვეშეთში" სიცოცხლე ხშირად მოხსენიებულია "ამაოებასთან" ერთად.”

ეკლესიასტე ხუთჯერ მოიხსენიებს „ღვთის საჩუქარს“ ანუ სიცოცხლეს, რომელიც „ღმერთმა მისცა“. ის ხშირად ნახსენებია სიტყვებთან: "იმხიარულე" ან "ისიამოვნე".

ეს ფრაზები ერთად მიუთითებს თემაზე, რომელიც აერთიანებს ამ წიგნს. იგავების მსგავსად, ეკლესიასტე გვთავაზობს ორ გზას. იგავებში არჩევანი არის სიბრძნე ან უგუნურება. ეკლესიასტეში არჩევანი არის ამაოება (ცხოვრება მზისქვეშეთში), ან სიხარული (ცხოვრება, როგორც ღვთის საჩუქარი.) ცხოვრება, რომელიც მხოლოდ მიწიერი თვალსაზრისით განიხილება, უაზრო და ამაოა. ღვთის შიშით ცხოვრება - სიხარულია.

ცხოვრებისეული პერსპექტივების შეპირისპირება ეკლესიასტესში” (ეკლესიასტე 3:11). ღმერთმა ამცნო ადამიანს მარადისობისა და ჭეშმარიტი სიხარულის შესახებ. თუმცა, ჩვენ ვერასდროს ვიპოვით ამ სიხარულს საკუთარი ძალისხმევით. ჭეშმარიტი სიხარული გვეძლევა მხოლოდ ღმერთთან ურთიერთობაში, ღვთის მოშიშებაში.

ორი გზის თემა შეჯამებულია შესავალში („ამაოებათა ამაოება“) და დასკვნაში („გეშინოდეს ღვთისა და დაიცავი მისი მცნებანი, რადგან ეს არის უმთავრესი ყველა ადამიანისთვის“). „ეკლესიასტე“ არ არის სასოწარკვეთილების წიგნი; ეს არის სიბრძნის წიგნი, რომელიც მიუთითებს ჭეშმარიტ სიხარულზე.

ეკლესიასტეს გზავნილი ახალ აღთქმაშიც მეორდება. უღმერთოდ ცხოვრების ამაოება ჩანს იესოს გაფრთხილებებში სიმდიდრისკენ სწრაფვის საწინააღმდეგოდ (ლუკა 12:16-21, მაგალითად). ამავდროულად, იესო გვპირდება, რომ ყოველივე, რაც აუცილებელია ცხოვრებისთვის, უზრუნველყოფილი იქნება მათთვის, ვინც უპირველეს ყოვლისა სასუფეველს, ანუ მის სამეფოს ეძებს (მათე 6:33). ცხოვრება მიწიერი სიკეთეების მისაღებად - ამაოებაა; ხოლო ისეთი სიცოცხლით ცხოვრება, რომელიც ღვთის საჩუქარია შენთვის, ნამდვილი სიხარულის მომტანია.

სახელწოდება

ამ წიგნს უწოდებენ ქებათა-ქებას ან "სოლომონის სიმღერას": "ქების სიმღერა სოლომონისა” (ქებათა-ქება 1:1). სახელწოდება "ქებათა-ქება" ნიშნავს, რომ ეს სიმღერა საუკეთესოა ყველა ქების სიმღერას შორის. ხოლო სახელწოდება „სოლომონის სიმღერა“ აკავშირებს ამ წიგნს მეფე სოლომონთან.

ქებათა-ქების განმარტება

ქებათა-ქებასთან დაკავშირებული ყველაზე დიდი კითხვაა "როგორ განვმარტოთ ეს წიგნი?" ამ წიგნის წაკითხვის ორი ძირითადი მიდგომა არსებობს: ალეგორიული და პოეტური.

ალეგორიული განმარტება

მკითხველები ხშირად სვამენ კითხვას, რატომ არის წიგნი რომანტიული სიყვარულის შესახებ წმინდა წერილის ნაწილი. ამის გამო არსებობს ქებათა-ქების ალეგორიული განმარტების ხანგრძლივი ტრადიცია. კომენტატორები, მესამე საუკუნეში ორიგენედან დაწყებული, მეოცე საუკუნეში ჰადსონ ტეილორის ჩატვლით, წერდნენ ქებათა-ქების ალეგორიულ კომენტარებს.

ქებათა-ქებისადმი ალეგორიული მიდგომა ხედავს ამ პოემას, როგორც ღვთის სიყვარულის სურათს თავისი ხალხის მიმართ. ებრაელმა მკითხველებმა წიგნში დაინახეს ღვთის სიყვარულის სურათი ისრაელისადმი; ქრისტიანი კომენტატორები ამას ხედავენ, როგორც ეკლესიისადმი ღვთის სიყვარულის გამოხატულებას.

ისინი, ვინც უარყოფენ ალეგორიულ მიდგომას, ორ არგუმენტს იშველიებენ. ჯერ ერთი, თავად ქებათა-ქება არ მიუთითებს ალეგორიულ ინტერპრეტაციაზე. მეორეც, ალეგორიულ მიდგომას ხშირად აკლია მკაფიო მნიშვნელობა. როდესაც ადამიანი კითხულობს კომენტარებს ქებათა-ქებაზე, ცხადი ხდება, რომ თითოეული კომენტატორი განსხვავებულად განმარტავს პოეტურ გამოხატულებას. ალეგორიულ ინტერპრეტაციას შეუძლია ყველა მკითხველს დაუტოვოს შესაძლებლობა, რომ მან თავად განმარტოს ღვთის სიტყვა საკუთარი შეხედულებით.

პოეტური განმარტება

ქებათა-ქებისადმი პოეტური მიდგომით, ეს წიგნი აღიქმევა, როგორც ადამიანური სიყვარულის გამოხატულება.[1] იქნება ის აღქმული დრამად, რომელიც კულმინაციას აღწევს ქორწინებაში, თუ ყოველგვარ ნარატიულ სტრუქტურას მოკლებულ სასიყვარულო ლექსების კრებულად, ეს მიდგომა წიგნს განიხილავს, როგორც სასიყვარულო ლექსების კრებულს.

ეკლესიის ისტორიის დიდი ნაწილისთვის პოეტური მიდგომა ნაკლებად პოპულარული იყო, ვიდრე ალეგორიული განმარტება. მეოცე საუკუნეში პირდაპირი ინტერპრეტაცია უფრო გავრცელებული გახდა.[2]

ამ მიდგომით, ქებათა-ქება განიხილება, როგორც რომანტიული სიყვარულის პოეტური სურათი. ბუნების პეიზაჟების წარმოსახვის გამოყენებით ქებათა-ქება გვიჩვენებს შეყვარებულისა და მისი სატრფოს სიყვარულს; ეს არის ქალისა და მამაკაცის სიყვარულის სურათი. ზოგიერთი მწერალი მიიჩნევს, რომ ქებათა-ქება თანცვედრაშია იგავების 31-ე თავთან. იგავების 31-ე თავი გვიჩვენებს ქორწინების პრაქტიკულ მხარეს; ქებათა-ქება გვიჩვენებს ქორწინების რომანტიკას.

ვინაიდან თავად ტექსტში არ არის მითითება, რომ წიგნი ალეგორიაა, პოეტური ინტერპრეტაციის მომხრეები ამტკიცებენ, რომ წიგნი სიტყვასიტყვით უნდა იქნას განმარტებული. ისინი, ვინც ეწინააღმდეგებიან პოეტურ ინტერპრეტაციას, ეჭვქვეშ აყენებენ რომანტიკული პოეზიის არსებობას წმინდა წერილში. ისინი ამტკიცებენ, რომ წიგნი უფრო მისაღებია, როგორც ღვთის სიყვარულის ალეგორია თავისი ხალხის მიმართ.

ბევრ მკითხველს აინტერესებს, "რატომ არის ეს წიგნი ბიბლიაში?" მიზეზი მაინც შეიძლება კაცობრიობის ღირებულების ჩვენება იყოს. ეკლესიასტე გვიჩვენებს, რომ სიცოცხლის კურთხევები არის ღვთის საჩუქარი, რომელიც მოცემულია მის მოშიშთათვის; ანალოგიურად, ქებათა-ქება გვიჩვენებს, რომ ადამიანური სიყვარული ღვთის საჩუქარია, რომელიც დასაფასებელია.

ღმერთი დაინტერესებულია ადამიანით მთლიანად. ზოგიერთი ადრეული ბერძენი ფილოსოფოსი, როგორიცაა პლატონი, სულს კარგად მიიჩნევდა, ხოლო ხორცს - ბოროტებად. ზოგიერთ ქრისტიანს ზოგჯერ მსგავსი შეხედულება აქვს. ეს შეხედულება ამბობს, რომ სხეული ბოროტებაა; სული კი კარგია. თუმცა, დაბადების წიგნი გვასწავლის, რომ მას შემდეგ რაც ღმერთმა შექმნა ადამიანი, „იხილა ღმერთმა ყოველივე, რაც შექმნა, და აჰა, კარგი იყო ფრიად” (დაბადება 1:31). მიუხედავად იმისა, რომ დაცემამ შელახა ქმნილება, ღმერთი მაინც აფასებს მის მიერ შექმნილ სამყაროს. მათ კი, ვიც ადრეულ ეკლესიაში კრძალავდნენ ქორწინებას, პავლემ უპასუხა: „რადგან ღვთის გაჩენილი ყოველივე კარგია და არაფერია უარსაყოფი, თუ მადლიერებით იქნება მიღებული” (1 ტიმოთეს 4:4). ქებათა-ქება არის ადამიანური სიყვარულის ღირებულების ბიბლიური მოწმობა. ქორწინების ფარგლებში, ფიზიკური სიყვარულით უნდა დატკბეთ, როგორც ღვთის საჩუქრით.

მეორე მსოფლიო ომის დროს, დიტრიხ ბონჰოფერი, გერმანელი პასტორი, რომელიც ადოლფ ჰიტლერის წინააღმდეგ ქრისტიანულ ოპოზიციას ხელმძღვანელობდა, დაქორწინდა მარია ფონ ვედემეიერზე. ზოგიერთი მისი თანამოაზრე პასტორი ეჭვქვეშ აყენებდა მის გადაწყვეტილებას დაქორწინების შესახებ, ასეთი ეროვნული არეულობის დროს. ისინი ამტკიცებდნენ, რომ ბონჰოფერი „სულიერ საზრუნავზე“ ფოკუსირებული უნდა დარჩენილიყო. თუმცა, ბონჰოფერი ამტკიცებდა, რომ ქორწინება სწორი იყო განსაკუთრებით არეულობის დროს. დაბადებასთან, ეკლესიასტესთან და ქებათა-ქებასთან ერთად, მას სჯეროდა, რომ ღვთის კარგი ქმნილება უნდა განდიდებულიყო.ბონჰოფერი არ უგულებელყოფდა ღვთისგან ბოძებულ სიხარულს, როგორც „არასულიერს“. ბონჰოფერმა თქვა, რომ ჩვენი „თანხმობა ღმერთისადმი“ იყო „თანხმობა“ ღვთის მიერ შექმნილი სამყაროს სიკეთეებზეც.[1]

დღეს ქორწინება მრავალი მხრიდან არის თავდასხმის ქვეშ. საერო სამყაროში ("ქვეყნიერებაზე") ქორწინება განიხილება, როგორც მოძველებული ინსტიტუტი. ფართოდ გავრცელებული განქორწინება, ერთსქესიანთა ქორწინება და დაუქორწინებელი წყვილების თანაცხოვრება ძირს უთხრის ქორწინების სიწმინდეს. ბევრ ქრისტიანულ ოჯახში ქორწინება შენარჩუნებულია, მაგრამ მას არ ახლავს სიხარული, ან რომანტიულობა. ქებათა-ქება გამოხატავს რომანტიკულ სიყვარულს, როგორც ღვთის საჩუქარს, რომლითაც ღვთის შვილები უნდა დატკბნენ. ქრისტიანული ქორწინება ამ სიხარულის მაგალითი უნდა იყოს ჩვენი სამყაროსთვის. მიუხედავად იმისა, რომ არცერთი ქორწინება არ არის უპრობლემო, ქრისტიანებმა უნდა აჩვენონ, რომ ბიბლიურ პრინციპებზე დაფუძნებული ქორწინება შეიძლება იყოს მთელი ცხოვრების სიხარული ორივე მეუღლისთვის. მოსიყვარულე ქრისტიანული ოჯახი ძლიერი მოწმობაა ჩვენი სამყაროსთვის. ის ქებათა-ქების მემკვიდრეობის ნაწილია.

მოახდინეთ ამ გაკვეთილში მოცემული მასალის სწორად აღქმის და გაგების დემონსტრირება შემდეგი დავალების შესრულებით:

(1) აირჩიეთ შემდეგი დავალებებიდან ერთ-ერთი:

ვარიანტი 1: ჯგუფური დავალება

მიეცით თემა თქვენი ჯგუფის თითოეულ წევრს (ფული, საუბარი, ქორწინება და ა.შ.). იგავების წაკითხვისას ჩამოთვალეთ მოცემულ თემასთან დაკავშირებული ყველა მუხლი. დასასრულს ჩაუტარეთ ჯგუფს მოკლე პრეზენტაცია თემაზე „იგავების სწავლება...-თემაზე”

ვარიანტი 2: ინდივიდუალური დავალება

აირჩიეთ თემა როგორიცაა ფული, საუბარი, ქორწინება და ა.შ. იგავების წაკითხვისას ჩამოწერეთ თქვენთვის მოცემულ თემასთან დაკავშირებული ყველა მუხლი. დაწერეთ ერთგვერდიანი (450 სიტყვა) ესსე სათაურით, „იგავების სწავლება...-თემაზე”

(2) გაიარეთ ამ გაკვეთილის ტესტი. ტესტი მოიცავს საზეპირო მუხლებს წმიდა წერილებიდან.

(1) ჯონ კალვინის თანახმად, რა ორი რამისგან შედგება ჭეშმარიტი სიბრძნე?

(2) ჩამოთვალეთ ამ გაკვეთილში მოცემული იგავის ოთხი მახასიათებლიდან ორი.

(3) რომელია იგავების ყველაზე გავრცელებული ტიპი 1 კრებულში (იგავები 1–9)?

(4) ჩამოთვალეთ იგავების განსამარტად ამ გაკვეთილზე მოცემული შვიდი კითხვიდან ოთხი.

(5) რა არის მთავარი განმასხვავებელი „გულუბრყვილოსა“ და „ბრიყვს“ შორის იგავებში?

(6) რა არის ეკლესიასტეს მთავარი თემა?

(7) რომელი ორი მოტივი იკითხება მკაფიოდ ეკლესიასტეში?

(8) ქებათა-ქების განმარტების რომელი ორი გზა არსებობს?

(9) დაწერეთ ზეპირად ნასწავლი მუხლები: იგავების 1:7 და ეკლესიასტეს 12:13–14.