წაიკითხეთ იობი და ფსალმუნები 1-29, 51-92, და 119-150.
დაიზეპირეთ ფსალმუნი 119:1-8.
ებრაული პოეზიის კითხვისას
ძველი აღთქმის პოეტურ წიგნებს მიეკუთვნება იობი, ფსალმუნები, იგავები, ეკლესიასტე და ქებათა ქება. ძველი აღთქმის მრავალი სხვა წიგნიც შეიცავს რაღაც დონით პოეზიას, მაგრამ ეს წიგნები ძირითადად პოეტურია.
ინგლისური პოეზიისგან განსხვავებით, ებრაული პოეზია არ ემყარება რითმას. ებრაული პოეზიის მახასიათებლების გაგება დაგეხმარებათ უკეთ შეაფასოთ პოეტური წიგნების სილამაზე.
პარალელიზმი
პარალელიზმი ყველაზე მნიშვნელოვანი ელემენტია ებრაულ პოეზიაში. პარალელიზმში ორ სტრიქონში იყენებენ სხვადასხვა სიტყვებს ერთი და იგივე აზრის გამოსახატავად. ებრაელი პოეტი ამბობს რაღაცას და შემდეგ იმეორებს ოდნავ განსხვავებული პერსპექტივიდან. პარალელიზმის სამი ტიპია:
სინონიმური პარალელიზმი: მეორე სტრიქონი აძლიერებს პირველ სტრიქონს მსგავსი სიტყვებით.
“შენი გზები შემაცნობინე უფალო და მასწავლე შენი ბილიკები” (ფსალმუნი 24:4).
“სიმართლის გზაზე სიცოცხლეა; სიკვდილი არ არის მის ბილიკებზე” (იგავები 12:28).
ანტითეტიკური პარალელიზმი: პირველი სტრიქონი კონტრასტულია მეორე სტრიქონთან მიმართებაში. ეს ფორმა გამოყენებულია იგავებში, რათა კონტრასტული იყოს ბრძენის გზა უგუნურის გზასთან შედარებით.
“ბრძენი შვილი მამას ახარებს, უგუნური შვილი კი დედის დარდია” (იგავები 10:1).
“კურთხეულია მართლის სახსენებელი, ბოროტეულთა სახელი კი დალპება” (იგავები 10:7).
სინთეზური პარალელიზმი: მეორე ხაზი ავსებს პირველი ხაზის აზრს.
“უფალი ჩემი მწყემსია, არაფერი მომაკლდება” (ფსალმუნი 22:1).
“ყველაფერზე მეტად დაიცავი შენი გული, რადგან მისგან მოედინებიან სიცოცხლის წყაროები” (იგავები 4:23).
მეტყველების ფიგურები
მიუხედავად იმისა, რომ ყველა ბიბლიური წიგნი შეიცავს მეტყველების ფიგურებს, ეს ხატოვანება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია პოეტურ წიგნებში. მეტყველების ფიგურები, რომელსაც ამ წიგნებში ვპოულობთ, მოიცავს:
მეტაფორა ადარებს ორ მსგავსს. “უფალი ჩემი მწყემსია” (ფსალმუნი 22:1). ბევრად უფრო დასამახსოვრებელი და ხატოვანია, ვიდრე „ღმერთი კარგად ზრუნავს ჩემზე.”
ჰიპერბოლა იყენებს მიზანმიმართულ გაზვიადებას აზრის ხაზგასასმელად. გლოვის ფსალმუნში დავითი აღწერს თავის მწუხარებას: „ყოველღამ ცრემლით ვასველებ (ინგლისურში "ვტბორავ") ჩემს საწოლს” (ფსალმუნი 5:6).
პერსონიფიკაცია ანიჭებს ადამიანურ თვისებებს იმას, რაც არ არის ადამიანური. „ზღვამ დაინახა და უკუიქცა, იორდანე უკან გაბრუნდა” (ფსალმუნი 113:3).
ანთროპომორფიზმი იყენებს ადამიანურ მახასიათებლებს ჭეშმარიტების გადმოსაცემად ღვთის ბუნების შესახებ. ღმერთი „თავისი თვალით უმზერს ადამის შვილებს და ქუთუთოებით ამოწმებს” (ფსალმუნი 10:4).
აკროსტიქული პოეზია
აკროსტიქულ პოეზიაში ყოველი სტროფი იწყება ანბანის მომდევნო ასოთი. ეს ფორმა გამოხატავს სისრულეს ("ანი-დან ჰოე-მდე...") ორი ყველაზე ცნობილი ებრაული აკროსტიქაა 118-ე ფსალმუნი, ღვთის კანონის შესახებ და იგავების 31 თავი, სათნო ქალის შესახებ. 118-ე ფსალმუნში თითოეული სტროფი შეიცავს 8 სტრიქონს, რომლებიც იწყება ებრაული ანბანის შესატყვისი ასოებით. იგავების 31-ე თავში ყოველი მუხლი იწყება ებრაული ანბანის მომდევნო ასოთი.
იობის წიგნის წინაპირობა
► განიხილეთ თქვენი „ტანჯვის თეოლოგია“. იმსჯელეთ საღვთისმეტყველო საკითხებზე, როგორიცაა "რატომ უშვებს ღმერთი უდანაშაულოების ტანჯვას?" ასევე პასტორალური კითხვები, როგორიცაა: „როგორ დავეხმაროთ უდანაშაულო ადამიანს თავის ტანჯვასთან გამკლავებაში?”
იობის თარიღი და ავტორი
იობის წიგნში თარიღი არ არის მითითებული, მაგრამ მოვლენები, სავარაუდოდ, პატრიარქების ეპოქაში მოხდა. მამა მსხვერპლს სწირავს თავისი ოჯახის ნაცვლად; სიმდიდრე იზომება პირუტყვით; მაგრამ იობის სიცოცხლე ხანგრძლივია. ეს ფაქტები და იობის წიგნში ასახული მოვლენები მიუთითებს პატრიარქების პერიოდზე.
როგორც თარიღი, ასევე არც ავტორია მითითებული. სავარაუდო ავტორებად განიხილებიან იობი, ელიჰუ, მოსე, სოლომონი ან ესაიას თანამედროვე რომელიმე პირი.
იობის თემა
ერთი შეხედვით, იობის თემა ტანჯვაა. წიგნში მთავარი მოვლენა არის იობის მიერ ქონების, ოჯახისა და ჯანმრთელობის დაკარგვა. დიალოგი მიმდინარეობს იობის ტანჯვის საკითხის ირგვლივ. გარდა ამისა, არსებობს იობის მსგავსი ძველი ახლო აღმოსავლური სხვა ნაწარმოებებიც, რომლებიც ასევე ტანჯვის საკითხს განიხილავენ.[1]
თუმცა, იობი თავის თემად ტანჯვას არ გვთავაზობს. თავად იობი არ სვავს კითხვას მისი ტანჯვის მიზეზის შესახებ და ღმერთიც არასოდეს ახსენებს იობის ტანჯვას თავის პასუხში. წიგნი უპირველეს ყოვლისა ტანჯვას რომ ეხებოდეს, ჩვენ უნდა გვქონოდა მოლოდინი, რომ ღმერთი გაგვცემდა პასუხს ტანჯვის მნიშვნელობაზე. ამის საპირისპიროდ, ღმერთი არასოდეს ახსენებს იობის ტანჯვას.
იობის გზავნილის ნაწილია სიმართლე (უმწიკვლობა) და ერთგულება ტანჯვის დროს. იობი მოწმობს თავისი ერთგულების და სიმართლის შესახებ (იობი 27:5 და 31:6). ღმერთმაც დაადასტურა იობის უმწიკვლოება სატანასთან ლაპარაკის დროს (იობი 2:3). იობის უმწიკვლობა წიგნის მნიშვნელოვანი ასპექტია.
იობის მთავარი თემაა „ღვთის ძიება“. იობი არ ითხოვს ქონების აღდგენას ან თუნდაც განკურნებას; მისი თხოვნაა: „ო, ნეტავ ვიცოდე, სად ვიპოვო იგი და მის სამყოფლამდე მივიდოდი!” (იობი 23:3). იობი ახლოს იცნობდა ღმერთს; ახლა კი ის თავს ღმერთისგან განცალკევებულად გრძნობს. მისი ძიება არა ტანჯვის მიზეზის განმარტების, არამედ ღმერთის გამოცხადების მისაღებად იყო.
ამ თემას ადასტურებს იობის პასუხი ღვთის გამოცხადების შემდეგ: “ყურმოკვრით გიცნობდი; ახლა კი გხედავენ ჩემი თვალები” (იობი 42:5). როცა ღმერთს ხედავს, იობი კმაყოფილდება. იობის პასუხი არ არის ტანჯვის მიზეზის ახსნა; იობის პასუხი თავად ღმერთია.
[1]ორი უძველესი ახლო აღმოსავლური დიალოგი ტანჯვაზე მოდის ძვ. წ. 1300-1000 წწ. „ვადიდებ სიბრძნის უფალს“ არის მესოპოტამიური მონოლოგი, რომელშიც დიდგვაროვანი ბაბილონელი განიცდის დიდ უბედურებას, ამის შემდეგ კი, მას ღმერთი მარდუქი აღდგენს. ბაბილონური თეოდიცეა (ანუ უფლის გამართლება), არის დიალოგი ტანჯვაში მყოფსა და მის მეგობარს შორის, რომელიც ცდილობს ახსნას ტანჯვა.
იობის მიმოხილვა
იობის წიგნი დაყოფილია სამ დიდ ნაწილად:
1. პროლოგი (იობი 1–2)
2. პოეტური დიალოგი (იობი 3 – 42:6)
3. ეპილოგი (იობი 42:7-17)
პროლოგი (იობი 1–2)
პროლოგში ვიგებთ, რომ იობი უდანაშაულო, უმანკო კაცია; ის არის „უბიწო და წრფელი“. იობის ტანჯვა არ არის გამოწვეული მისი მხრიდან რაიმე ცოდვით. ის არის ერთგული და მართალი ადამიანი, რომელზეც ღმერთს შეუძლია მიუთითოს, როგორც რწმენის ნიმუშზე. ქონებისა და ოჯახის დაკარგვის, ფიზიკური ტანჯვისა და ცოლის სასოწარკვეთის მომგვრელი რჩევის მიუხედავად, იობს „ბაგით არ შეუცოდავს.”
პროლოგში ჩვენ ვიგებთ სატანის ძალის საზღვრებს. იობზე თავდასხმისას სატანას არ შეუძლია იმაზე შორს წასვლა, ვიდრე ღმერთი ინებებს. ფართოდ გავრცელებული წარმოდგენის მიუხედავად, სატანა და ღმერთი თანასწორები არ არიან; სატანას არ შეუძლია გასცდეს ღმერთის მიერ დადგენილ საზღვრებს.
პროლოგში ვიგებთ, რომ არსებობს კავშირი ფიზიკურ, ხილულ სამყაროსა და სულიერ, ჩვენთვის უხილავ სამყაროს შორის. მიუხედავად იმისა, რომ იობმა არ იცის ღმერთისა და სატანის საუბრის შესახებ, ეს სულიერი კონფლიქტი უდევს საფუძვლად იობის განსაცდელებს.
დიალოგი იობს და მის სამ მეგობარს შორის (იობი 3–27)
პროლოგის ბოლოს ვეცნობით სამ მეგობარს, რომლებიც იობის სანუგეშებლად მოდიან. ერთი კვირა ჩუმად სხედან და გლოვობენ იობთან ერთად. კვირის ბოლოს იობი დუმილს გოდებით არღვევს, სადაც ის წყევლის თავის დაბადების დღეს და ითხოვს სიკვდილით შვებას. პასუხად მეგობრები ცდილობენ ახსნან, თუ როგორ მოქმედებს ღმერთი სამყაროში.[1]
იობისა და მისი მეგობრების დიალოგი პოეტურ ფორმითაა გადმოცემული. ამ სტილის გამო, შეიძლება რთული იყოს მისი წაკითხვა. მასში ბევრი გამეორება და გახანგრძლივებული დიალოგებია. თუმცა, თავისი არსით დიალოგი მარტივია: მეგობრები ამტკიცებენ, რომ იობის ტანჯვა მის ცხოვრებაში ცოდვით არის გამოწვეული; იობი კი ამტკიცებს, რომ ის უდანაშაულოა.
მიუხედავად იმისა, რომ თითოეული მეგობარი თავისებურად განმარტავდა თავის მოსაზრებას, მათი მთავარი არგუმენტი ასეთია:
ტანჯვა ეშვება როგორც სასჯელი ან გამოსყიდვა ცოდვისთვის.
ღმერთი სამართლიანი ღმერთია.
ამიტომ, იობი რაღაც ცოდვაში უნდა იყოს დამნაშავე, რისთვისაც ღმერთი სჯის მას.
თითოეული მეგობარი სხვადასხვაგვარად მსჯელობს. ელიფაზი ყველაზე ფრთხილი მოსაუბრეა. ის მოუწოდებს იობს მიიღოს შესწორება ღვთისგან. ელიფაზი დარწმუნებულია, რომ ღმერთი აღადგენს იობს, თუ ის მოინანიებს. ბილდადი მიუთითებს ტრადიციულ ორთოდოქსურ სწავლებაზე, რომ სამართლიანმა ღმერთმა უნდა დასაჯოს ცოდვა; ამიტომ იობი რაღაც ცოდვაში უნდა იყოს დამნაშავე. ცოფარი მეგობრებს შორის ყველაზე ნაკლებად თანაუგრძნობს და ამბობს, რომ იობი "ლაყბობს” (იობი 11:3). მართლაც, ის ამტკიცებს, რომ ღმერთი მოწყალე იყო იობის მიმართ; ხოლო იობი იმსახურებდა იმაზე მეტ სასჯელსაც, ვიდრე მიიღო.
თითოეული მეგობრის მსჯელობის საპასუხოდ იობი დაჟინებით ამტკიცებს თავის უდანაშაულობას. იობს სჯერა, რომ ღმერთი მას უსამართლოდ დევნის; მაგრამ მას ასევე სჯერა, ღვთის წინაშე რომ შეძლებოდა თავის დაცვა, ღმერთი მას მოუსმენდა და გაამართლებდა.
ეს საუბარი იობს და მის მეგობრებს შორის დიალოგების სამ ციკლს მოიცავს. მეგობრები სულ უფრო ბრაზდებიან იმის გამო, რომ იობი უარს ამბობს უმართლობის აღიარებაზე; იობი განაგრძობს საკუთარი უდანაშაულობის დაჟინებით მტკიცებას.
იობის საუბრები (იობი 28–31)
28 თავში წიგნის სტილი იცვლება. იობის 28–31 თავები შედგება იობის ოთხი მონოლოგისგან.
1. იობის 28-ე თავი წარმოადგენს პოემას სიბრძნეზე. იობი აფასებს სიბრძნის ფასეულობას, გვიჩვენებს, რომ ადამიანის მცდელობები იპოვნოს სიბრძნე ამაოა და ამტკიცებს, რომ მხოლოდ ღმერთს აქვს გზა ჭეშმარიტი სიბრძნისკენ. იობისთვის ეს მნიშვნელოვანი ნაბიჯია ღვთის პასუხის ძიებაში.
2. იობის 29-ე თავი არის იობის მიერ საკუთარი თავის აღწერას მის წარსულ ცხოვრებაში, ანუ მისი ცხოვრების, პროლოგის მოვლენებამდე. ის ყოველმხრივ კურთხეული და პატივდებული იყო თავის საზოგადოებაში.
3. იობის 30-ე თავი არის იობის მიერ საკუთარი თავის ასახვა ამჟამინდელი ტანჯვის დროს. ისინი, ვინც წარსულში პატივს სცემდნენ, ახლა დასცინიან მას.
4. იობის 31-ე თავი არის იობის მოწმობა თავისი უმწიკვლოების შესახებ. მეგობრების ბრალდებების საპასუხოდ იობი ამტკიცებს, რომ არაფერში არ არის დამნაშავე. ის თავის განცხადებას უდანაშაულობის აღიარების ხელმოწერით ამთავრებს: „ნეტავი ვინმე მომისმენდეს! (აი ჩემი ხელმოწერა! მიპასუხოს ყოვლადძლიერმა!)” (იობი 31:35). იობის 31-ე თავის კითხვისას უნდა გვახსოვდეს, რომ თავად ღმერთმა დაამოწმა იობის უდანაშაულობაზე იობის 1:8-ში. იობი უგუნურად არ ლაპარაკობს; მან ნამდვილად იცხოვრა ფრთხილი და ღვთისმოსავი ცხოვრებით.
ელიჰუს საუბრები (იობი 32–37)
ელიჰუ არის ახალგაზრდა მამაკაცი, რომელიც უსმენს თითოეული წინამორბედის მოსაზრებას. ის გაბრაზებულია იობზე, რადგან იობი თავის მართლებას ცდილობს. ის გაბრაზებულია მეგობრებზე, რადგან მათ ვერ დაარწმუნეს იობი მის დანაშაულში.
ელიჰუ ამტკიცებს, რომ ღმერთი ლაპარაკობს ტანჯვისა და ტკივილის მეშვეობით; იობმა თავმდაბლობით უნდა მიიღოს ღვთის შესწორება. ელიჰუ ამტკიცებს, რომ ღმერთი სამართლიანია და იობი არასწორად იქცევა, როდესაც კითხვებს უსვამს მას. თავის ბოლო მონოლოგში ელიჰუ ამტკიცებს, რომ ღმერთი იმდენად მაღლა დგას კაცობრიობაზე, რომ მასზე გავლენას არ ახდენს დედამიწაზე განვითარებული მოვლენები. ჩვენი როლი უნდა იყოს თავმდაბლური მორჩილება.
მიუხედავად იმისა, რომ ელიჰუს მოსაზრებების ზოგიერთი ასპექტი ემთხვევა ღმერთის პასუხს (განსაკუთრებით მის მიერ აღწერილი სურათი ღმერთის ბუნებაზე ბატონობის შესახებ), ელიჰუ ახალს არაფერს ამბობს. იობმა უკვე იცის, რომ ღმერთი უზენაესია; იობმა უკვე იცის, რომ ღმერთი ტანჯვის მეშვეობით ლაპარაკობს; იობის მონოლოგში სიბრძნის შესახებ უკვე ითქვა, რომ ღმერთი არის ჭეშმარიტი სიბრძნის ერთადერთი წყარო. მიუხედავად იმისა, რომ ელიჰუ მიუთითებს ჭეშმარიტების ზოგიერთ ასპექტზე, მან, ისევე როგორც სხვა მეგობრებმა, ვერ ამოიცნო იობის მთავარი მცდელობა: იობი თვლის, რომ ის ისჯება ცოდვისთვის, რომელშიც ის დამნაშავე არ არის.
ღმერთი ლაპარაკობს (იობი 38–42)
თუ იობს ვკითხულობთ, პირველ რიგში, როგორც ტანჯვის შესწავლას, ღვთის პასუხს დიდი აზრი არ აქვს. ის არასოდეს ახსენებს იობის ტანჯვას. ის არასოდეს პასუხობს იობის კითხვებს. ამის ნაცვლად, ღმერთი სვამს უამრავ კითხვას, რომლებშიც თავს უცხადებს იობს. კითხვები მიუთითებს იობს მის შეზღუდულ ცოდნაზე. შემდეგ კი ღმერთის კითხვები მიუთითებს იობს ღვთის ძალასა და სიბრძნეზე, მართოს სამყარო. ისინი აჩვენებენ, რომ იობს შეუძლია ენდოს ღმერთს მაშინაც კი, თუ მას არ ესმის ღვთის გზები. ამის პასუხად იობი კმაყოფილებას გამოთქვამს: „ყურმოკვრით გიცნობდი; ახლა კი გხედავენ ჩემი თვალები“. იობი ინანიებს ღმერთის დადანაშაულებას და თავს ინუგეშებს ღმერთის უფრო ღრმა, ემპირიული შეცნობით.
ეპილოგი (იობი 42:7-17)
ეპილოგში ღმერთი იობის მეგობრებს ცრუ არგუმენტებისთვის საყვედურობს და აღადგენს იობის სიმდიდრეს და მის კეთილდღეობას. სატანა არ არის ნახსენები ეპილოგში; მისი საქმე უარყოფილია. მართლაც არის ადამიანი, რომელიც მხოლოდ სიყვარულის გამო ემსახურება ღმერთს.
[1]თეოდიცეა არის მცდელობა გაამართლო ღმერთის გზები სამყაროში. იობის წიგნი ყველაზე დიდი თეოდიცეაა ბიბლიაში. აბაკუმიც ეხება ამ საკითხს დიალოგში წინასწარმეტყველსა და ღმერთს შორის.
იობი ახალ აღთქმაში
ახალ აღთქმაში იობი წარმოდგენილია, როგორც შეუპოვრობის მაგალითი (იაკობი 5:11). იობში წამოჭრილი კითხვები ახალ აღთქმაშიც აწუხებთ ადამიანებს. მოწაფეებმა დასვევ კითხვა, ისჯებოდა თუ არა ბრმად შობილი ცოდვის გამო; (იოანე 9:2). პავლე ებრძვის „ეკალს სხეულში“, რომელსაც ღმერთი არ აშორებს; (2 კორინთელთა 12:7-9). ებრაელთა მე-11თავის რწმენის გმირები აღთქმულის მიღების გარეშე დაიხოცნენ.
ტანჯვა მუდმივი პრობლემაა მორწმუნეებისთვის. თუმცა, რომაელთა 8:28-29 გვარწმუნებს, რომ ღმერთი ყველაფერს, რაც მისი შვილების ცხოვრებაში ხდება, მათ სასიკეთოდ იყენებს. მისი საბოლოო მიზანია, მოგვამსგავსოს მისი ძის ხატებას. ეს მიიღწევა ყველაში, ვისაც უყვარს ღმერთი და მისი განზრახვით არის მოწოდებული.
იობი საუბრობს დღევანდელობაში
იობის მკითხველები ხშირად ყურადღებას ამახვილებენ კითხვაზე: „რატომ იტანჯებიან მართალნი? იობი ამ კითხვას არ პასუხობს. უფრო მნიშვნელოვანი კითხვაა: "რატომ ემსახურებიან მართალნი ღმერთს?" სატანისთვის პასუხი იყო: „იობი გემსახურება კურთხევების გამო, რომელსაც ის იღებს. წაიღე კურთხევა და ის უარყოს შენ." მეგობრებისთვის, ღმერთისადმი მსახურების მოტივაცია უბედურების თავიდან აცილებაა. ისინი თვლიან, რომ ღმერთისადმი ერთგული მორჩილება თავიდან აგვარიდებს ტანჯვას.
იობისთვის პასუხი ბევრად უფრო სხვაგვარია. ის მხოლოდ სიყვარულით ემსახურება ღმერთს. მიუხედავად იმისა, რომ არ ესმის რა მოხდა, იობი უარს ამბობს რწმენის მიტოვებაზე. ამ იობი ღვთისადმი ნამდვილი სიყვარულის ნიმუშს იძლევა. დანიელის მეგობრებმა მოწმობდნენ: „ჩვენს ღმერთს, რომელსაც ვემსახურებით, შეუძლია ცეცხლით გავარვარებული ღუმლიდანაც გვიხსნას…. მაგრამ ასეც რომ არ მოხდეს, დაე, ცნობილი იყოს შენთვის მეფევ, რომ მაინც არ მოვემსახურებით შენს ღმერთებს” (დანიელი 3:17-18). თუნდაც არ გვიხსნას ღმერთმა, ჩვენ მას მაინც არ უარვყოფთ.
ებრაელთა მე-11თავი მოგვითხრობს რწმენის გმირებზე, რომლებმაც ნახეს მათ სასასარგებლოდ მოქმედი ღვთის ძალა: ენოქი, აბრაამი, მოსე და რახაბი. ის ასევე მოგვითხრობს „სხვებზე“, რომლებიც ვერ იქნენ დახსნილნი განსაცდელისგან. „ზოგმა გინება და გვემა, ბორკილები და საპყრობილეები დაითმინა, მათ ქოლავდნენ, ხერხავდნენ, აწამებდნენ; მახვილით იხოცებოდნენ, დაეხეტებოდნენ ცხვრისა და თხის ტყავებით, განიცდიდნენ ნაკლოვანებას, შევიწროებას, ტანჯვას." ეს ხალხიც რწმენის ადამიანები იყვნენ, მაგრამ მათ „ვერ მიიღეს აღთქმული” (ებრაელთა 11:36-38).
ეს წმინდა წერილები გვაიძულებს ვიფიქროთ: „რატომ ვემსახურები ღმერთს?“ ვემსახურები მას კურთხევის გამო? ვემსახურები თუ არა მას ტანჯვის თავიდან ასაცილებლად? თუ მხოლოდ სიყვარულის გამო ვემსახურები? იობი, დანიელის მეგობრები და ებრაელთა მე-11 თავის „სხვები ანუ ზოგნი“ წარმოადგენენ მათ, ვინც ღმერთს მხოლოდ სიყვარულის გამო ემსახურებოდა. დღეს, ისევე როგორც მათ დროს, ღმერთი ეძებს ადამიანებს, რომლებიც ემსახურებიან მას უანგარო სიყვარულით, ადამიანებს, რომლებსაც უყვართ ღმერთი მთელი გულით.
ფსალმუნების წიგნის წინაპირობა
სიტყვა "ფსალმუნი" მომდინარეობს ბერძნული სიტყვიდან, რაც ნიშნავს "სიმღერას". ამ წიგნის ებრაული სათაური ნიშნავს „დიდებას“, ეს სათაური ასახავს წიგნის დანიშნულებას. გლოვის ფსალმუნებიც კი ქებით მთავრდება. ფსალმუნების წიგნში მოცემულია სიტყვები, რომლებითაც ღვთის ხალხს შეუძლია გამოხატოს თავისი ქება და განდიდება ღმერთისადმი.
სათაურები ფსალმუნებში
100-ზე მეტ ფსალმუნს აქვს სათაური, რომელიც შეიცავს ინფორმაციას ფსალმუნის შესახებ. ეს სათაურები შეიცავს დეტალებს ავტორის, ისტორიული გარემოს და მუსიკალური ინსტრუქციების შესახებ. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ არ ვიცით, იყო თუ არა სათაურები თავდაპირველ ხელნაწერებში, ისინი გვხვდება ძალიან ადრეულ ეგზემპლარებში.
ბევრი ფსალმუნი შეიცავს ავტორის სახელს. სამოცდაცამეტია დასათაურებული, როგორც „დავითის ფსალმუნი“. 49-ე და 72-82-ე ფსალმუნები მიეწერება ასაფს, „წამყვან მუსიკოსს“, რომელიც დავითის მმართველობის დროს საჯარო თაყვანისმცემლობაში მსახურებოდა. როგორც ჩანს, „კორახის ვაჟები“, რაც გამოყენებულია ათი ფსალმუნის სათაურში, იყვნენ ტაძრის მგალობელთა გილდიის წევრები. სოლომონს მიაწერენ ორ ფსალმუნს. 89-ე ფსალმუნი არის „ლოცვა მოსესი.”
დანარჩენი სათაურები გვაწვდიან ინფორმაციას ფსალმუნის ისტორიული გარემოს შესახებ. მე-3 ფსალმუნი დაიწერა, როდესაც დავითი გაურბოდა აბესალომს, თავის ძეს. როცა ბევრი მხარს უჭერდა აბესალომის აჯანყებას, დავითს გაახსენდა: „და შენ, უფალო, ჩემი ფარი ხარ, ჩემი დიდება და ამმაღლებელი ჩემი თავისა” (ფსალმუნი 3:3). დავითმა დაწერა 51, 53, 55, 56 და 58 ფსალმუნები, იმ წლებში როდესაც საულს გაურბოდა.[1] ყველაზე ცნობილი, რაც დავითმა დაწერა, არის მონანიების დიდი ლოცვა 50-ე ფსალმუნში მას შემდეგ, რაც ნათანი დაუპირისპირდა მას ბათშებაყთან მრუშობის გამო.
თანამედროვე მკითხველისთვის ყველაზე ბუნდოვანია სათაურები, რომლებიც მუსიკალურ და ლიტურგიულ ინსტრუქციებს იძლევა. სათაურები, როგორიცაა: „რვაძალიან საკრავზე,” (ფსალმუნები 6 და 11). “ყალამოთის ხმაზე,” (ფსალმუნი 45). და “მუს ლაბენ”-ზე, (რაც ითარგნება, როგორც „ძის სიკვდილზე“, ან „ლაბენის სიკვდილზე“, ასევე "ახალგაზრდა ბიჭების ხმებით", ან შეიძლება აღნიშნავდეს კონკრეტულ მუსიკალურ ინსტრუმენტს აკომპანიმენტისთვის) (ფსალმუნი 9). იყო მუსიკალური ინსტრუქციები. ზოგიერთი სათაური მიუთითებს გამოსაყენებელ ინსტრუმენტებზე. სხვა სათაურები ეხება მელოდიის ჟღერადობას, რომლითაც სრულდება ფსალმუნი: “გითითის ხმაზე,” (ფსალმუნები 8, 80, 83). “ალტაშხიტ”, (რაც ითარგმნება როგორც “ნუ მოსპობ”, თუმცა ასევე ეს შეიძლება ყოფილიყო მინიშნება ძველ სიმღერაზე, რომლის მელოდია გამოყენებული უნდა ყოფილიყო ფსალმუნების გალობისას) (ფსალმუნები 56-58, 74). და “ცისკრის აღმობრწყინებისას” (ფსალმუნი 22).
ფსალმუნთა წიგნის სტრუქტურა
მრავალი თვალსაზრისით, ფსალმუნების წიგნი თანამედროვე საგალობლების მსგავსია. ეს იყო სიმღერებისა და ლოცვების კრებული, რომელიც გამოიყენებოდა როგორც ტაძარში საერთო ღვთისმსახურებისთვის, ასევე ცალკეული ისრაელიანების პირადი თაყვანისმცემლობისთვის.
ფსალმუნების წიგნი დაყოფილია ხუთ ნაწილად. თითოეული ნაწილი დოქსოლოგიით, ანუ დიდებისმეტყველებით მთავრდება.
წიგნი 1 (ფსალმუნები 1–40) მთავრდება: „კურთხეულია უფალი, ღმერთი ისრაელისა უკუნითი უკუნისამდე. ამინ, ამინ!”
წიგნი 2 (41–71) მთავრდება: „კურთხეულ იყოს უფალი ღმერთი, ღმერთი ისრაელისა, მხოლოდ ის ახდენს სასწაულებს.... ამინ, ამინ! დასრულდა ლოცვანი დავითისა, იესეს ძისა.”
წიგნი 3 (72–88) მთავრდება: „კურთხეულ იყოს უფალი უკუნისამდე. ამინ და ამინ!”
წიგნი 4 (89–105) მთავრდება: „კურთხეულია უფალი, ღმერთი ისრაელისა, ამიერიდან და უკუნისამდე! და თქვას მთელმა ხალხმა: ამინ! ალელუია!”
წიგნი 5 (106–150) მთავრდება 150-ე ფსალმუნით, დოქსოლოგიით, რომელიც ასრულებს ფსალმუნებს ქება-დიდებით.
როგორც ჩანს, ამ ხუთი კრებულიდან თითოეული შეიკრიბა ისრაელის ისტორიის სხვადასხვა დროს. ზოგიერთი (როგორიცაა წიგნები 1 და 2) ძირითადად შედგება დავითის ფსალმუნებისაგან და არის ძალიან ადრეული კრებული. წიგნი 5 ეხება გადასახლებას და, სავარაუდოდ, მოგვიანებით შედგინდა (იხილეთ ფსალმუნი 137). ეს კრებულები ერთად გვაძლევს საშუალებას, ძველ ისრაელთან ერთად, განვადიდოთ ღმერთი, ლოცვით მივმართოთ მას გაჭირვების დროს და თაყვანი ვცეთ მას, როგორც ჩვენს შემოქმედს და გამომსყიდველს.
[1]ამ ფსალმუნების ისტორიული გარემო გვხვდება 1 მეფეთა (1 სამუელი) 19-23 თავებში.
ფსალმუნების სახეობები
ფსალმუნების წიგნი შეიცავს რამდენიმე სხვადასხვა სახეობის (ან ჟანრის) საგალობელს. მიუხედავად იმისა, რომ ფსალმუნების საერთო თემა არის განდიდება, ყველა ფსალმუნი არ არის ქება-დიდების. ფსალმუნების სტილში დიდი მრავალფეროვნებაა. ფსალმუნების წიგნი შეიცავს ფსალმუნებს:
ფსალმუნების ამ მიმოხილვაში ჩვენ გადავხედავთ ფსალმუნების რამდენიმე ძირითად კატეგორიას.
სადიდებელი საგალობლები
ზოგიერთი საგალობელი არის ინდივიდუალური განდიდებისთვის; ზოგიერთი არის ერთობლივი ქება-დიდებისთვის. ორი მაგალითი გვიჩვენებს, თუ როგორ ადიდებენ მეფსალმუნეები ღმერთს.
მაგალითი 1
მე-18 ფსალმუნი არის ინდივიდუალური განდიდების საგალობელი. საგალობელი ვითარდება სამ სტროფად.
სტროფი 1 (1-6): ღმერთი გაცხადდა მის ქმნილებაში
ქმნილება, ანუ შემოქმედება მოწმობს შემოქმედის ძალასა და დიდებულებაზე. თავად ცა მოწმობს ღვთის დიდებას. ამ მუხლებში დავითი იყენებს სახელს „ღმერთი“ (ებრაულად ელოჰიმი), რაც გვამცნობს ღვთის სიდიადესა და დიდებულებაზე.
სტროფი 2 (7-10): უფალი გაცხადდა თავის რჯულში (კანონში)
ღმერთის უფრო პირადი გამოცხადება ჩანს მის სიტყვაში. უფლის „კანონის“, „მოწმობის“, „წესდების“, „მცნების“, „შიშის“ და „განსჯის“ მეშვეობით ჩვენ ვხედავთ მის გამოცხადებას საკუთარი თავის შესახებ. ამ მონაკვეთში დავითი იყენებს სახელს „უფალი“ (იაჰვე ებრაულად). იაჰვე არის პირადი, აღთქმის სახელი, რომლითაც ღმერთმა საკუთარი თავი გაუცხადა ისრაელს გამოსვლის 3:14-ში. ღვთის კანონი მორწმუნესთვის ტვირთი არ არის; ის თაფლზე ტკბილი და ოქროზე უფრო სასურველია.
სტროფი 3 (11-14): თაყვანისმცემლის პასუხი გამომსყიდველს
ღვთის გამოცხადების საპასუხოდ დავითი ლოცულობს განწმენდისა და ცოდვისგან განთავისუფლებისთვის. ის ლოცულობს, რომ მისი სიტყვები და აზრები მისაღები იყოს უფლისთვის, რომელსაც ასე მიმართავს: „ბურჯო და გამომსყიდველო ჩემო.”
მაგალითი 2:
135-ე ფსალმუნი არის ერთობლივი განდიდების საგალობელი. მას მღეროდნენ, როგორც საპასუხო სიმღერას. წამყვანი ყოველი სტროფის პირველ ნახევარს მღეროდა; ხალხი კი ეპასუხებოდა უპასუხა: "რადგან უკუნისამდეა წყალობა მისი!" ღმერთის ქმნილებაში (1-9) და ისრაელისადმი კეთილგანწყობაში (10-26) ვლინდება ღვთის მარადიული წყალობა.
მადლიერების ფსალმუნები
სამადლობელი ფსალმუნები ეხება ღვთის ხსნის კონკრეტულ შემთხვევებს. სამადლობელ ფსალმუნებში ფსალმუნის ავტორი აღწერს წარსულ კრიზისს და შემდეგ მადლობას უხდის ღმერთს კრიზისიდან მისი დახსნისთვის. სამადლობელი ფსალმუნის მაგალითად შეგიძლიათ გაეცნოთ მე-17 ფსალმუნს, რომელშიც დავითი ხარობს ღვთის მფარველობით, საულის მიერ მისი დევნის დროს.
გლოვის/გოდების ფსალმუნები
ორმოცდაათამდე ფსალმუნი არის გლოვის, ანუ გოდების. გოდება ჩვეულებრივ შეიცავს ოთხ ელემენტს, თუმცა ყოველთვის ერთნაირი თანმიმდევრობით არ გვხვდება:
ჩივილის აღწერა. ბევრ გოდებაში მტერია ნახსენები; ზოგში მეფსალმუნის პრობლემაა აღწერილი. მე-12 ფსალმუნში არის ჩივილი, რადგან ღმერთმა, თითქოს თავისი სახე დაფარა, ხოლო დავითის მტრები აღზევებულნი არიან.
ვედრება ღმერთის მიმართ. აქ მეფსალმუნე შეჰღაღადებს ხსნისთვის. ხშირად ჩანს კონკრეტული მოთხოვნა. მე-12 ფსალმუნში დავითი სთხოვს ღმერთს, მომხედე და „სინათლე მოჰფინე ჩემს თვალებს".
ღმერთისადმი ნდობის განცხადება. მე-12 ფსალმუნში, ღვთის დახმარების მოხმობის შემდეგ, დავითი ამბობს: „მე კი შენი წყალობის იმედი მაქვს“. ამ ფრაზით ფსალმუნი უიმედო სიტუაციიდან რწმენის განმტკიცებაზე გადადის.
ღმერთის განდიდება. გოდების უმეტესობა ღვთის დიდებით მთავრდება. მე-12 ფსალმუნი მთავრდება სიტყვებით: „ვუგალობებ უფალს, ჩემს კეთილისმყოფელს“. დასკვნითი ქება-დიდება ბიბლიური გოდების განუყოფელი ელემენტია და ღვთისადმი ჩვენი ღაღადის ნიმუშად გვევლინება.
როდესაც ვახმოვანებთ ჩვენს ჩივილებსა და საჭიროებებს, არ უნდა შევეწინააღმდეგოთ ღვთის განზრახვებს. ღმერთისადმი ნდობის განცხადება და ღმერთის განდიდება ბოლოში უზრუნველყოფს, რომ ჩვენ ღვთის უზენაესობისადმი მორჩილებას ვინარჩუნებთ. მე-12 ფსალმუნში მე-4 მუხლიდან მე-5-მდე არაფერი იცვლება დავითის ცხოვრებაში. მისი გარეგნული ვითარება იგივე რჩება, როგორც 1-2 მუხლებში. ცვლილება შინაგანში ხდება; დავითს გადაწყვეტილი აქვს მიენდოს ღვთის წყალობას და უგალობოს უფალს. ამ მოდელმა უნდა წარმართოს ჩვენი ლოცვები: სრული გულახდილობა ჩვენი საჭიროებების გამოხატვისას და სრული მორჩილება ღვთის საბოლოო მიზნებისადმი ჩვენს ცხოვრებაში..
გოდების ფსალმუნები ვარაუდობენ, რომ სამყაროში არის სწორი და არასწორი, რომ ღმერთს შეიძლება მიენდო ჭეშმარიტების დაცვაში და დამოწმებაში, რომ მეფსალმუნე ჭეშმარიტების მხარესაა. ამის გამო მეფსალმუნე დარწმუნებულია, რომ ღმერთი ჩაერევა მის სასარგებლოდ.
სინანულის ფსალმუნები დაკავშირებულია გლოვის ფსალმუნებთან. თუმცა, ამ ფსალმუნებში მეფსალმუნე ცოდვის მიტევებას სთხოვს ღმერთს. ყველაზე ცნობილი მონანიების ფსალმუნი არის 50-ე ფსალმუნი, რომელშიც დავითი ლოცულობს ღვთის წყალობის მისაღებად ბათშებაყთან ცოდვის შემდეგ. სხვა სინანულის ფსალმუნები შეიცავს მე-5, 31, 37 და 129 ფსალმუნებს.
“ადვილი მისახვედრია, რატომ არის ფსალმუნების წიგნი ყველა წმინდანის საყვარელი წიგნი. ნებისმიერ ადამიანს ყველანაირ შემთხვევაში შეუძლია იპოვნოს ფსალმუნები, რომლებიც შეესაბამება მის საჭიროებებს, რომლებიც მას იმდენად მიესადაგება, თითქოს ისინი ამ წიგნში მხოლოდ მისთვისაა განთავსებული.”
“ბაბილონის ასულო, გამაპარტახებელო! კურთხეულ იქნება ის, ვინც სამაგიეროს მოგიზღავს. კურთხეულ იქნება ის, ვინც აიღებს და კლდეს მიანარცხებს შენს ჩვილებს.”
(ფსალმუნი 136:8-9)
“მე კი გეუბნებით: გიყვარდეთ თქვენი მტრები, ილოცეთ თქვენი მაწყევრებისთვის, კეთილი უყავით თქვენს მოძულეებს და ილოცეთ მათთვის, ვინც გავიწროებთ და გდევნით.”
(მათე 5:44).
პრობლემა
ფსალმუნთა წიგნი შეიცავს სულ მცირე ოცდათხუთმეტ შერისხვის (წყევლის) ლოცვას, ფსალმუნებს, რომლებიც სთხოვენ ღმერთს რისხვა გადმოღვაროს მეფსალმუნის მტრებზე. ქრისტიანებს სირთულე აქვთ ამ ლოცვებთან. როგორ შეესაბამება ეს ლოცვები, იესოს დავალებას - გიყვარდეს შენი მტრები?
ზოგიერთმა კომენტატორი ამბობს, რომ ეს ასახავს განსხვავებას ძველ აღთქმასა და ახალ აღთქმას შორის. თუმცა, ძველი აღთქმაც კი გვასწავლის, რომ ჩვენი მტრები უნდა გვიყვარდეს (გამოსვლა 23:4-5, მაგალითად). გარდა ამისა, ახალი აღთქმაც შეიცავს შერისხვის მაგალითებს უმართლოების მიმართ (2 ტიმოთეს 4:14, მაგალითად). როგორ ვკითხულობთ წყევლის (შერისხვის) ფსალმუნებს ჩვენ, ქრისტიანები?
წყევლის ფსალმუნების კითხვის პრინციპები
1. ისინი ეფუძნება თესვისა და მკის პრინციპს. მეორე რჯული, იგავები და გალატელები გვასწავლის, რომ „ადამიანი რასაც დათესავს, იმას მოიმკის” (გალატელთა 6:7). ეს პრინციპი ილუსტრირებულია ისტორიულ წიგნებში და ნაქადაგებია წინასწარმეტყველურ წიგნებში. შერისხვის ფსალმუნები ღმერთს სთხოვს გამოავლინოს თავისი სამართლიანობა. გადასახლებიდან დაბრუნებულები სთხოვენ ღმერთს, „გადაუხადოს“ ბაბილონს ის საზღაური, რასაც ბაბილონელები სამართლიანად იმსახურებდნენ (ფსალმუნი 137:8).
2. ისრაელის მტრები საბოლოოდ ღმერთის მტრები არიან. როგორც მეფე, დავითი არის ღვთის ცხებული წარმომადგენელი. მისი მტრები ეწინააღმდეგებიან ღვთის განზრახვებს ისრაელთან დაკავშირებით. წყევლის ლოცვები ღვთის სამართლიანობის მტკიცებულების ძიებაა.
3. მეფსალმუნეები არ იღებენ საქმეს საკუთარ ხელში. დავითი ევედრებოდა ღმერთს მის მტრებზე შურისძიებას, მაგრამ უარი თქვა საულზე პირად შურისძიებაზე. დავითმა თავისი მტრები ღვთის ხელთ გადასცა.
შეგვიძლია დღეს წყევლის ფსალმუნებით ვილოცოთ?
მაშინაც კი, როცა ვაღიარებთ, რომ წყევლის (შერისხვის) ფსალმუნები შეესაბამება ბიბლიურ სამართლიანობას, მაინც უნდა ვიკითხოთ, როგორ გამოვიყენოთ ეს ფსალმუნები ღვთისმსახურებაში დღეს. შერისხვის ფსალმუნებზე არსებობს ორი საპირისპირო რეაქცია:
1. ზოგიერთ ქრისტიანს სჯერა, რომ იესოს სწავლება, მის მიერ მთაზე ქადაგების თანახმად, კრძალავს ახალი აღთქმის მორწმუნეების მიერ წყევლის (შერისხვის) ლოცვების გამოყენებას.
2. ზოგიერთი ქრისტიანი ხშირად იყენებს წყევლის ლოცვებს, როგორც სულიერი ბრძოლის ელემენტს.
ორივე შეხედულება გვაჩვენებს სიმართლის გარკვეულ ასპექტს. ეს ფსალმუნები ასახავს ბიბლიურ ჭეშმარიტებას, მაგრამ იესო გვასწავლიდა გვიყვარდეს ჩვენი მტრები. ყველას, ვინც ცდილობს ილოცოს შერისხვის ფსალმუნებით, უნდა დაუსვათ სამი კითხვა, რათა დადგინდეს შერისხვის მოტივაცია.
1. ღვთის სიმართლით ვარ მოტივირებული თუ ჩემი ბრაზით? მეფსალმუნეები ფიქრობდნენ ღმერთზე და მის სასუფეველზე. პავლემ დაწერა: „ განრისხდით, და ნუ შესცოდავთ” (ეფესელთა 4:26). სამართლიანი რისხვა რეაგირებს შეცოდებაზე ღმერთის წინააღმდეგ; ეგოცენტრული რისხვა რეაგირებს პირად უგულებელყოფაზე. ის, რამაც ჩემი რისხვა უნდა აღძრას, არის შეცოდებები ღვთის სამეფოს წინააღმდეგ და არა ჩემი სამეფოს უგულებელყოფა.”
2. მე ღვთიურ სამართლიანობას ვეძებ, თუ პირად შურისძიებას? ბიბლიური წყევლის ლოცვები მიზნად ისახავდა სამართლიანობის ხელშეწყობას (ფსალმუნი 7:6-11), ღვთის უზენაესობის ჩვენებას (ფსალმუნი 58:13), და ბოროტების აღსაძრავად, რომ ეძიონ ღმერთი (ფსალმუნი 82:16-18). თანამედროვე წყევლა (შერისხვა) ზოგჯერ შურისძიების სურვილით არის შთაგონებული.
3. რა მომანიჭებს მეტ სიხარულს: ჩემი მტრის მონანიება თუ მისი დასჯა? იონა ეძებდა სამსჯავროს და არ ტოვებდა მონანიებისა და ღვთის წყალობის ადგილს. ბიბლიური წყევლა მტერს ღვთის ხელში გადასცემს. ამიტომ, ჩვენ შეგვიძლია გავიხაროთ, როდესაც ჩვენი მტერი ინანიებს და იღებს ღვთის პატიებას.
მიუხედავად იმისა, რომ ეს მითითებები ტოვებს ადგილს ლოცვებისთვის ბიბლიური წყევლის თანახმად, ისინი მკაცრად ზღუდავენ ამ ლოცვების გამოყენებას ჩვენს ცხოვრებაში. როცა შეურაცხგვყოფენ, ბიბლია (წყევლის ფსალმუნებში, იესოს სწავლებაში და დავითის მსგავსი ადამიანების პიროვნული ნიმუშებით) გვასწავლის, მივმართოთ სიტუაცია ღმერთისკენ, რომელიც ყოველივეს თავისი შვილების სასიკეთოდ შემოაბრუნებს (რომაელთა 8:28).
ფსალმუნების სახეობები (გაგრძელება)
სიბრძნის ფსალმუნები
სიბრძნის ფსალმუნები, იგავების მსგავსად, პრაქტიკულ რჩევებს იძლევიან ყოველდღიურ ცხოვრებაში. ისინი ასწავლიან მკითხველს, როგორ იცხოვროს ღვთის მოსაწონად. იგავების მსგავსად, ფსალმუნების წიგნი გვასწავლის: „უფლის შიში სიბრძნის სათავეა” (ფსალმუნი 110:10).
სიბრძნის ფსალმუნებში ხშირად გვხვდება ორი გზის შეპირისპირება: ბოროტეულთა გზის და მართალთა გზის. 1-ლი ფსალმუნი არის სიბრძნის ფსალმუნის მაგალითი.
ეკლესიასტესა და იობის მსგავსად, სიბრძნის ფსალმუნების ავტორები ეწინააღმდეგებიან ბოროტეულთა კეთილდღეობასა და მართალთა ტანჯვას. 71-ე ფსალმუნში ასაფმა კინაღამ დაკარგა რწმენა, ბოროტეულთა კეთილდღეობის გამო. მაგრამ პასუხი ასაფისთვის, ისევე, როგორც იობისთვის, ღმერთის ხილვა იყო. როდესაც ასაფი იდგა საწმიდარში, მიხვდა, რომ ბოროტეულთა დასასრული იყო განადგურება და გაპარტახება. ის ასრულებს ფსალმუნს რწმენის განცხადებით: „ჩემთვის კი სასიკეთოა ღმერთთან სიახლოვე; უფალი ღმერთი გავიხადე ჩემს თავშესაფრად. ყველა შენს საქმეზე ვილაპარაკებ” (ფსალმუნი 72:28).
სამეფო ფსალმუნები
სამეფო ფსალმუნები ისრაელის მეფეს ღვთის ცხებულად ასახავს. ისრაელის მმართველი არ ჰგავდა ირგვლივ მყოფი ერების მეფეებს; ის იყო ღვთის მსახური, რომელიც წარმოადგენდა ღვთის მეფობას (მეორე რჯული 17:14-20).
მე-2 ფსალმუნი შეიძლება იყოს ახალი მეფის კორონაციის ფსალმუნი. ქვეყნიერების მეფენი დაუპირისპირდნენ ღმერთს "და მის ცხებულს", მაგრამ ღმერთმა უპასუხა "მე დავადგინე ჩემი მეფე სიონზე - ჩემს წმიდა მთაზე". ღმერთი დაადგენს მეფეს; და ამ მეფეს ისე მოექცევა, როგორც თავის ძეს; და მისცემს მას გამარჯვებას ისრაელის მტრებზე. ღმერთი არის ის, ვინც აძლიერებს ისრაელის ღვთისმოსავ მეფეებს.
მესიანური ფსალმუნები
ხშირ შემთხვევაში, სამეფო ფსალმუნები აღწერს უნივერსალურ წესს, რომელიც არასოდეს ყოფილა დაცული ისრაელის ისტორიაში. არც ერთი ისრაელის მეფე არ ყოფილა „ქვეყნის კიდეებს" მფლობელი (ფსალმუნი 2:8).
მესიანური ფსალმუნები წინასწარმეტყველებს მეფის მოსვლას, რომელიც სრულყოფილად შეასრულებს იმ წესს, რომელიც ნაწილობრივ შესრულდა ისრაელის მიწიერ მეფეებში. ისრაელის მეფე იყო „ცხებული“, რომელიც მეფობდა ისრაელზე; იესო მოვიდა, როგორც „ცხებული“ (მესია), რომელმაც სრულად შეასრულა ღვთიური განზრახვა ისრაელის მეფის შესახებ.
21-ე ფსალმუნი არის მაგალითი ფსალმუნისა, რომელიც აღსრულდა იესოს ცხოვრებაში. თუმცა დავითმა თავდაპირველად ეს ფსალმუნი პირადი სასოწარკვეთილების გამო დაწერა, იესომ შეასრულა ეს წინასწარმეტყველური სიტყვები ჯვარზე ტანჯვის დროს (ფსალმუნი 21:1; მათე 27:46).
ფსალმუნები საუბრობენ დღეს
ფსალმუნები დღეს ქრისტიანული თაყვანისმცემლობის მოდელს იძლევა. თაყვანისმცემლობასთან დაკავშირებული მრავალი საკითხის საპასუხოდ, რომელიც ქრისტიანებს ჰყოფს, ფსალმუნები უზრუნველყოფს წონასწორობას.
ფსალმუნები გვაჩვენებს, რომ ჩვენი თაყვანისცემა უნდა მოიცავდეს როგორც ღვთის განდიდებას (ქება-დიდების ფსალმუნები) და მითითებებს ღვთის ხალხისთვის (სიბრძნის ფსალმუნები). ჩვენი თაყვანისცემა უნდა მოიცავდეს როგორც ინდივიდუალურ, ისე ერთობლივ თაყვანისცემას. ჩვენი თაყვანისცემა მოიცავს როგორც მადლიერებას იმისთვის, რაც ღმერთმა გააკეთა პირადად ჩვენთვის, ასევე დიდებას იმისთვის, თუ ვინ არის ღმერთი ყველა ადამიანისთვის.
ფსალმუნებში ნაჩვენებია გლოვისა და ქების წონასწორობას. ისინი გვაჩვენებენ, რომ თაყვანისმცემლობისას ჩვენ შეგვიძლია თავისუფლად მივიტანოთ ჩვენი ჩივილები და პრობლემები ღმერთთან. ისინი ასევე გვაჩვენებენ, რომ ეს ჩივილები ღვთის სუვერენულ, უზენაეს მიზნებს უნდა დავუმორჩილოთ. გლოვის ფსალმუნები ქებით მთავრდება. ღმერთი მოუწოდებს თავის ხალხს სრული გულწრფელობისა და მისი მიზნებისადმი სრული მორჩილებისკენ.
მე-7 გაკვეთილის დავალებები
მოახდინეთ ამ გაკვეთილში მოცემული მასალის სწორად აღქმის და გაგების დემონსტრირება შემდეგი დავალების შესრულებით:
(1) აირჩიეთ შემდეგი დავალებებიდან ერთ-ერთი:
ვარიანტი 1: ჯგუფური დავალება
დაავალეთ თქვენი ჯგუფის თითოეულ წევრს იობის წიგნის ერთ-ერთი პერსონაჟის საუბრის წაკითხვა (ელიფაზი, ბილდადი, ცოფარი და ელიჰუ). წაიკითხეთ თქვენთვის დავალებული პერსონაჟის მოსაზრებები და განიხილეთ ამ პერსონაჟის არგუმენტის ძლიერი და სუსტი მხარეები.
ვარიანტი 2: ინდივიდუალური დავალება
დავალებული ფსალმუნების წაკითხვისას შეადგინეთ ღვთის თვისებების ნუსხა, რომლებიც ჩანს ფსალმუნებში. თითოეული თვისებისთვის დაასახელეთ 8-10 მუხლი, რომელიც ასახავს ამ თვისებას.
(2) გაიარეთ ამ გაკვეთილის ტესტი. ტესტი მოიცავს საზეპირო მუხლებს წმიდა წერილებიდან.
მე-7 გაკვეთილის ტესტი
(1) განსაზღვრეთ ებრაული პარალელიზმის სამი ტიპი.
(2) განსაზღვრეთ აკროსტიკული პოეზია.
(3) რა არის იობის წიგნის მთავარი თემა?
(4) რა სამი ძირითადი პუნქტი იკვეთება იობის მეგობრების მსჯელობაში?
(5) რა იყო იობის მონოლოგების თემები იობის 28-31-ე თავებში?
(6) რა სამი სახის ინფორმაცია შეიძლება ვიპოვოთ ცალკეული ფსალმუნების სათაურებში?
(7) რომელ ოთხ ელემენტს შეიცავს გოდების ფსალმუნების უმეტესობა?
(8) ჩამოთვალეთ სამი პრინციპი წყევლის (შერისხვის) ფსალმუნების გასაგებად.
(9) რა კავშირია სამეფო და მესიანურ ფსალმუნებს შორის?
SGC exists to equip rising Christian leaders around the world by providing free, high-quality theological resources. We gladly grant permission for you to print and distribute our courses under these simple guidelines:
No Changes – Course content must not be altered in any way.
No Profit Sales – Printed copies may not be sold for profit.
Free Use for Ministry – Churches, schools, and other training ministries may freely print and distribute copies—even if they charge tuition.
No Unauthorized Translations – Please contact us before translating any course into another language.
All materials remain the copyrighted property of Shepherds Global Classroom. We simply ask that you honor the integrity of the content and mission.