Lesson 4: Mga Kalagayang Unibersal

Kahit na may ibinigay na handog, ang isang makasalanan ay walang pag-asa kung wala ang biyaya ng Diyos na kumikilos sa kanyang puso. Ang isang makasalanan ay patay sa espirituwal dahil sa kanyang kasalanan, kontrolado ng mga maling pagnanasa, at nasa ilalim ng kapangyarihan ni Satanas (Efeso 2:1-3) Wala siyang kapangyarihan upang baguhin ang kanyang ugali (Roma 7:18-19). Paano siya makatutugon sa ebanghelyo nang may pagsisisi at pananampalataya?

Sinikap na ng mga teolohiko na ipaliwanag kung paano ang biyaya ng Diyos ay tumutugon sa kundisyon ng tao.

 John Calvin[1]

Naniniwala si John Calvin na dahil ang tao ay lubusang makasalanan hindi niya pwedeng piliin na tumugon sa Diyos. Samakatuwid, ang Diyos ang siyang pumipili kung sino ang maliligtas at kung sino ang hindi. Dahil ilan lamang ang pinili ng Diyos upang maligtas, ang pagbabayad-sala ay para lamang sa kanila at hindi para sa lahat ng tao. Ang mga taong ito ay hindi makapili. Sa biyayang hindi kayang labanan, ang Diyos ang kumikilos upang sila ay magsisi at sumampalataya. Hindi sila kailanman maaaring humiwalay sa kaligtasan dahil ang kanilang kalooban ay nasa ilalim ng kontrol ng Diyos. Ito ang konsepto ni Calvin ng soberenya ng Diyos.

Hindi naniniwala si Calvin na ang nakapagliligtas na biyaya ay nakalaan para sa lahat. Naniniwala siya na walang sinumang maaaring magsisi at sumampalataya nang walang espesyal na biyaya, at naniniwala siyang ang biyayang ito ay hindi ibinigay sa karamihan sa mga tao.

Naniniwala si Calvin na ang isang tao ay hindi makagagawa ng anumang mabuti, tulad ng pagtupad sa isang pangako o pagmamahal sa kanyang pamilya, nang walang tulong mula sa Diyos. Naniniwala siya na binibigyan ng Diyos ang lahat ng tao ng biyaya na nagbibigay-daan sa kanila na gumawa ng mabubuting bagay. Tinawag niya ang biyayang ito “pangkalahatang biyaya.” Hindi siya naniniwala na ang pangkalahatang biyaya ay makapagdadala sa isang tao sa kaligtasan.

Si John Wesley ay may ibang pananaw sa biyaya ng Diyos. Nakita niya na ang Biblia ay patuloy na nananawagan sa mga tao upang tumugon sa Diyos. Dahil dito, naniniwala siya na tunay ang mga pagpili ng tao. Tulad ni Calvin, naniniwala siya na ang tao ay lubusang makasalanan at hindi makatutugon sa Ebanghelyo nang walang tulong mula sa Diyos, subali’t naniniwala siya na dumarating ang tulong sa lahat. Naniniwala siya na ang Diyos ay nagbibigay sa mga tao ng pagnanais at kakayahang tumugon, subalit hindi basta basta sila inililigtas. Hinahayaan ng Diyos ang pagpili ng mga tao. Ito ang unang biyaya na dumadating sa bawat tao. Tinatawag ito ng mga teolohiko na “prevenient grace” na ang ibigsabihin “naunang biyaya.”

Dumarating ang biyaya ng Diyos sa puso ng isang makasalanan, iminumulat siya sa kanyang mga kasalanan at ipinakikita sa kanya na siya lamang ang maaaring sisihin sa kanyang pagkakahiwalay mula sa Diyos. Ang biyaya ng Diyos ang nagbibigay sa kanya ng pagnanais na mapatawad at nagbibigay sa kanya ng kakayahang tumugon sa Diyos.

Kung wala ang biyaya, ang isang makasalanan ay ni hindi maaaring makalapit sa Diyos. Ang biyaya ay dumarating sa bawat tao bago niya simulang hanapin ang Diyos, kahit wala naman siyang ginagawang anuman upang maging karapat-dapat na tanggapin iyon.

Tandaan ang Efeso 2:1-3, anong walang pag-asang paglalarawan ang ibinibigay nito? Subali’t tingnan natin ang dalawang talatang nakikita natin pagkatapos ng paglalarawan na ito.

Ngunit ang Diyos, palibhasa'y mayaman sa awa, dahil sa kanyang malaking pag-ibig sa atin, maging noong tayo'y mga patay sa pamamagitan ng ating mga pagsuway, binuhay niya tayo kay Cristo—sa pamamagitan ng biyaya kayo'y naligtas (Efeso 2:4‑5).

Kapag ang isang tao ay hindi ligtas, ito ay hindi dahil hindi siya tumanggap ng biyaya, kundi dahil ayaw niyang tumugon sa biyaya na taglay na niya.

► Alin ang unang dumarating, ang paghahanap ng tao sa Diyos o ang pagkilos ng Diyos sa kalooban ng tao? Paano mo iyon ilalarawan?

Sa araling ito, natapos natin ang Bahagi 2: Nakita natin kung paano tinanggihan ng mga Hentil ang kaalaman sa Diyos at bumaling sa mga diyos-diyosan. Taglay ng mga Hudyo ang kautusan ng Diyos subali’t hindi naman iyon sinunod. Ngayon, binibigyang buod ng apostol ang kundisyon ng mga tao sa mundo.

Pangunahing Punto ng 3:1-20

Ang bawat isa sa mundo ay makasalanan at nahatulan ng kamatayan sa hukuman ng Diyos.

Buod ng 3:1-20

Ang talatang ito ay nagbubuod sa mas mahabang talata ng 1:18-3:20. Ang 3:19-20 ay nagbubuod sa mas maliit na bahagi ng kasulatan, gayun din ang mas malaking bahagi ng kasulatan. Ipinapakita ng kautusan na ang buong mundo ay may kasalanan o nagkasala; samakatuwid, walang sinumang maaaring mapawalang-sala batay sa kanyang mga ginawa.

Ang dahilan sa paghahayag ng puntong ito ay upang ang bawat bibig ay mapatigil, (3:19) ay nangangahulugan na walang tao ang may maidadahilan upang bigyang katwiran ang kanyang sarili. Ipinakikita ng 3:9 ang linya ng lohika ni Pablo: Naipakita niya na ang mga Hudyo at mga Hentil ay kapwa nasa ilalim ng kasalanan. Dahil walang sinuman ang may maidadahilan, makatwiran ang Diyos sa pagtrato sa lahat ng mga tao bilang mga makasalanan.

► Dapat basahin ng isang mag-aaral ang 3:1-20 para sa grupo.

Mga Tala Bersikulo-Bersikulo

(3:1-2) Naipakita na ni Pablo na ang mga Hudyo ay hindi maliligtas dahil lamang sila ay mga Hudyo; sila ay hahatulan ayon sa kanilang mga gawa katulad lamang ng mga Hentil. Ang natural na tanong ngayon ay dapat, “Mayroon bang tunay na benepisyo para sa mga Hudyo?” Ang dakilang benepisyo ay: Sila ang tumanggap ng Kasulatan. Halos ang buong Biblia ay isinulat ng mga Hudyo na kinasihan ng Diyos. (Ang ibang mga benepisyo ay nakalistasa 9:4-5.)

Ang parehong tanong ay maaaring itanong tungkol sa anumang anyo ng relihiyon o paraan ng biyaya, tulad ng bautismo, pagiging miyembro ng isang iglesya, komunyon o iba panggawaing panrelihiyon. Hindi sila na kapagbibigay ng katiyakan ng kaligtasan, kaya’t ang isang tao ay maaaring magtanong, “Kung gayon ano ang mabuting naidudulot ng mga ito?” Ang sagot ay: ang mga iyon ay mga paraan ng pagsamba na ibinigay upang tulungan ang ating pananampalataya. Kapag isinasagawa natin ang mga ito nang may pananampalataya, nakakatanggap tayo ng biyaya. Ngunit, kung isagawa natin ang mga ito nang walang pananampalataya at bilang kapalit ng pagsunod, sila ay walang halaga.[1]

(3:3) Paano kung may ilang hindi matapat? Ang kanila bang pagiging hindi matapat ay nagpapawalang halaga sa katapatan ng Diyos? Ang nagtatanong ay nagpapahiwatig na kung hindi iniligtas ng Diyos ang mga Hudyo na sumuway, ang pangako ng Diyos ay hindi natupad.

Iniisip nila na ang pabor ng Diyos ay dapat walang kundisyon para sa mga Hudyo. Iniisip nila na maaari nilang akusahan ang Diyos ng pagiging hindi matapat, kahit pa nabigo rin silang tuparin ang mga kinakailangan dito.

(3:4) Ang tagpo ay tila ang Diyos at ang tao ay magkaharap sa isang hukuman. Patutunayan ang katapatan ng Diyos kung ihahambing sa kawalang-katapatan ng tao. Hindi sinasabi ng apostol na hindi natin dapat suriin ang katarungan ng Diyos. Sinabi niya na kapag sinusuri natin ang mga aksyon ng Diyos, makikita natin na siya ay makatarungan at matuwid sa lahat ng kanyang ginawa.[2]

Sa bandang huli ng sulat, makikita natin na dahil ang kaligtasan ay may kundisyon, ang katarungan ng Diyos ay ipinapahayag kapwa sa kanyang pagliligtas at sa kanyang paghatol ng kamatayan.

(3:5) Ipinahayag ng apostol na maaaring itanong ng isang tao. “Kung ang ating mga kasalanan ay nagpapakita na ang Diyos ay makatarungan, sagayun, ito’y tumutupad ng isang bagay na mabuti. Sagayun, mali ba kung parurusahan tayo ng Diyos dahil doon?”

► Paanomosasagutinangtanongsatalatang 3:5?

(3:6) Hindi, dahil kung ang kasalanan ng tao ay dapat pabayaan lamang dahil ito’y nagpapakita ng pagiging matuwid ng Diyos, walang kasalanan ang hahatulan. Itinatanggi nito ang pangwakas na paghuhukom, na isang mahalagang doktrina para sa sinumang naniniwala sa isang matuwid na Diyos. Dagdag pa rito, ang matuwid na paghatol ng Diyos ay naihahayag sa pinakamalinaw na paraan kapag pinarurusahan niya ang kasalanan, subali’t hindi niya maaaring parusahan ang kasalanan kung ang kasalanan ay pinawawalang-sala batay sa pagpapakita nito ng kanyang matuwid na hatol. Ang pagtutol ay nagpapawalang-bisa sa kanyang sarili.

(3:7) Muli ang ideya ay iminumungkahi na dahil maging ang ating mga kasalanan ay gagamitin upang luwalhatiin ang Diyos, ang makasalanan ay hindi dapat parusahan. Ito ay isang pagtatangka na bigyang halaga ang mga gawain ayon sa kanilang pangwakas na bunga. Gayunman, ito ay salungat sa katotohanan na ang paghuhukom ay ibabatay sa mga motibo (2:15-16). Gayundin, ang kredito para sa pagkakaroon ng mabuting resulta mula sa mga maling gawa ay lubusang sa Diyos lamang. Hindi nakagawa ng mabuti ang makasalanan dahil sa kanyang kasalanan. Ang kasalanan ay nagbubunga ng masasamang resulta lamang, maliban na lamang kung mamamagitan ang Diyos.

(3:8) Simple lamang na sinasabi ni Pablo na ang mga makasalanan at ang mga nagbibigay-katwiran sa kanilang kasalanan ay nararapat lamang na hatulan. Itinatanggi rin niya ang paratang, na itinuturo iyon ng mga Kristiyano dahil ang ating mga kasalanan ay maaaring makagawa ng mabuti sa pamamagitan ng biyaya ng Diyos, kailangan lamang nating aminin iyon at manatiling makasalanan. Ang pag-amin sa iyong pagiging makasalanan ay hindi sapat. Ang isang tao ay dapat magsisi; subali’t upang tunay na magsisi, dapat niyang makita ang kanyang kasalanan bilang tunay na masama.

(3:9) Ang “tayo” ay tumutukoy sa mga Hudyo. Hindi sila awtomatikong nagtataglay ng espirituwal na kalagayan. Ang lahat ay nasa ilalim ng kasalanan, sila ay nakagawa ng kasalanan at nasa ilalim ng hatol na kamatayan.

(3:10-18) Ang mga talatlang ito ay hinango mula sa Mga Awit at mga propeta sa Lumang Tipan.[3] May mga tao na bumabanggit sa 3:10 at sinasabing ang kahulugan nito ay: walang sinumang matuwid, maging ang isang Kristiyano. Gayunman, ang 3:10-18 ayhindi maaaring paglalarawan sa isang Kristiyano. Kung ang sinuman ay nag-iisip na ito ay paglalarawan sa Kristiyano, isipin lamang ninyo kung ilalagay ninyo ang pangalan ng isang Kristiyanong kilala ninyo sa mga pangungusap na ito. Halimbawa, “ang bibig ni Pastor Aaron ay puno ng pagmumura, ang kanyang mga paa ay mabilis upang pumatay, at wala siyang takot sa Diyos.”

Inilalarawan ng mga talatang ito ang pangkalahatang kalagayan ng mga hindi pa isang Kristiyano. Ito ay katulad sa paglalarawan sa 1:29-31. Ang layunin ni Pablo ay maipakita na walang sinumang maaaring mag-angkin ng kaligtasan batay sa kanyang mga gawa. Ipinapakita ng Roma 3:10-18 na walang sinumang matuwid kung hindi siya tumanggap ng katuwiran ng Diyos.

► Paano ka tutugon sa pangungusap na ito: “Walang sinuman ang dapat mag-agkin na siya ay nabubuhay sa tagumpay laban sa tukso dahil sinasabi ng Bibliya na walang sinuman ang matuwid”?

Ang 3:19-20 ay nagbubuod hindi lamang ang 3:1-20, kundi maging 1:18–3:20.

(3:19-20) Ang kautusan ay hindi ibinigay upang ipakita sa tao kung paano mapawawalang-sala, kundi upang ipakita na ang bawat isa ay may pagkakasala o may kasalanan na. Ang kautusan ay hindi paraan upang mapawalang-sala, kundi isang paghatol. “Upang matahimik ang bawat bibig” ay nangangahulugan na walang sinuman ang may dahilan o batayan para bigyang-katwiran ang kanyang sarili. Hindi niya maaaring ipagtanggol ang kanyang sarili sa banal na silid ng hukuman.

Ang isang tao na nag-iisip na dapat niyang panatilihin ang kautusan upang tanggapin siya ng Diyos ay nasa ilalim ng kautusan. Ang pagiging nasa ilalim ng kautusan ay hindi tumutukoy sa makasaysayang panahon ng Lumang Tipan. Ang sinumang tao ay nasa ilalim ng kautusan kung hindi siya nakatanggap ng nakapagliligtas na biyaya; dahil kung siya ay pupunta sa paghatol ng Diyos, siya ay hahatulan dahil sa paglabag sa kautusan. Ang isang tao ay wala na sa ilalim ng kautusan kung siya ay maliligtas dahil siya ay tinanggap ng Diyos sa batayan ng biyaya.

► Ano ang ibig sabihin ng “nasa ilalim ng kautusan”?

Ito ay kinakailangan para sa bawat tao na maunawaan kung paano ang isang makasalanan ay maaaring maging ganap sa harap ng Diyos. Walang tunay na kapayapaan o siguradong kagalakan habang tayo ay mga kaaway ng Diyos, sa panahon man o sa walang-hanggan.[1]

Nilalang ang mga tao ayon sa wangis ng Diyos at sila’y banal, gaya ng kabanalan ng Diyos na kanilang Manlilikha. Kung paanong ang Diyos ay pag-ibig, gayon din ang lalaki at babae, na namumuhay sa pag-ibig, ay namuhay sa Diyos at ang Diyos sa kanila. Sila’y dalisay, gaya ng pagiging dalisay ng Diyos, mula sa bawat dungis ng kasalanan. Wala silang nalalaman sa kasamaan ngunit sila’y walang kasalanan sa loob at sa labas. Minahal nila ang Panginoon nilang Diyos nang buong puso, buong pag-iisip, buong kaluluwa, at buong lakas.

Binigyan ng Diyos si Adan, isang matuwid at sakdal na tao, ng isang sakdal na kautusan. Ang Diyos ay nangangailangan ng perpektong pagsunod, na ganap na posible. Ngunit sina Adan at Eva ay sumuway sa Diyos (Genesis 3:6).

Kaagad na hinatulan si Adan ng matuwid na paghatol ng Diyos. Binalaan ng Diyos si Adan na ang parusa sa pagsuway ay kamatayan (Genesis 2:17). Sa sandaling matikman ni Adan ang ipinagbabawal na prutas, siya ay namatay. Namatay ang kanyang kaluluwa dahil nahiwalay siya sa Diyos. (Kung wala ang Diyos ang kaluluwa ay walang buhay.) Gayundin, ang kanyang katawan ay naging mortal. Dahil siya ay patay sa espiritu, patay sa Diyos, at patay dahil sa kasalanan, siya ay sumugod patungo sa walang hanggang kamatayan; sa pagkasira ng katawan at kaluluwa sa apoy ng impiyerno, na hindi kailanman mapapatay.

“Kaya't kung paanong sa pamamagitan ng isang tao ay pumasok ang kasalanan sa sanlibutan, at sa pamamagitan ng kasalanan ay ang kamatayan, kaya't dumating sa lahat ng mga tao ang kamatayan, sapagkat ang lahat ay nagkasala” (Roma 5:12). Ang kasalanan ay dumating sa pamamagitan ni Adan, na siyang ama at kinatawan nating lahat. Dahil dito, lahat ng tao ay patay—patay sa Diyos, patay dahil sa kasalanan, nabubuhay sa mortal na katawan na malapit nang magwatak-watak, at sa ilalim ng parusa ng walang hanggang kamatayan. Sa pamamagitan ng pagsuway ng isang tao ang lahat ay naging makasalanan (Roma 5:19) at “…isang pagsuway ay dumating ang kahatulan sa lahat ng mga tao…” (Roma 5:18).

Ang lahat ng tao ay nasa ganitong kalagayan—makasalanan at hinatulan—nang gayon na lamang ang pag-ibig ng Diyos sa sanlibutan, na ibinigay niya ang kanyang bugtong na Anak, upang hindi tayo mapahamak, kundi magkaroon ng buhay na walang hanggan (Juan 3:16). Ang Anak ng Diyos ay naging Tao, pangalawang ulo ng pamilya ng tao, pangalawang kinatawan ng buong sangkatauhan. Sa gayon ay dinala niya ang ating mga kalungkutan (Isaias 53:4), at inilagay sa kanya ng Panginoon ang kasamaan nating lahat (Isaias 53:6). Siya ay sinaksak dahil sa ating mga pagsalangsang at nabugbog dahil sa ating mga kasamaan (Isaias 53:5). Hinandog niya ang kanyang kaluluwa bilang isang handog para sa pagkakasala (Isaias 53:10). Ibinuhos niya ang kanyang dugo para sa mga makasalanan. Gumawa Siya ng ganap na kasiya-siyang handog para sa mga kasalanan ng buong mundo.

Dahil ang Anak ng Diyos ay nakatikim ng kamatayan para sa bawat isa (Hebreo 2:9), ngayon ay ipinagkasundo ng Diyos ang mundo sa kanyang sarili, hindi ibinibilang ang kanilang mga kasalanan laban sa kanila (2 Corinto 5:19). “Kaya't kung paanong sa pamamagitan ng isang pagsuway ay dumating ang kahatulan sa lahat ng mga tao; gayundin naman sa pamamagitan ng isang matuwid na gawa ay dumating sa lahat ng mga tao ang pag-aaring-ganap at buhay” (Roma 5:18). Dahil sa pagdurusa ng kanyang Anak para sa atin, ginagarantiyahan na ngayon ng Diyos na kanselahin ang kaparusahan na nararapat para sa ating mga kasalanan, ibalik tayo sa kanyang pabor, at ibabalik ang ating mga patay na kaluluwa sa espirituwal na buhay, na nagbibigay sa atin ng katiyakan ng buhay na walang hanggan. Ang pangakong ito ay may isang kundisyon lamang, na binibigyang-daan niya na matugunan natin.

► Ano ang isang kundisyon na binanggit sa huling talata?

► Anong biyaya at espirituwal na karanasan ang natanggap ng mga taong nabuhay sa panahon ng Lumang Tipan? Bakit mahalaga ang tanong na ito?

May mga taong naniniwala na ang mga tao sa Lumang Tipan ay hindi maaaring magbalik-loob at maranasan ang pagkilos ng Banal na Espiritu. Samakatuwid, hindi nila nakikita ang kahalagahan ng Lumang Tipan para sa mga mananampalataya sa ngayon. Iniisip nila na ang kaligtasan sa biyaya sa pamamagitan ng pananampalataya ay nagsimula sa Bagong Tipan lamang. Iniisip nila na ang mga tao sa panahon ng Lumang Tipan ay maliligtas sa pamamagitan ng kautusan at mga paghahandog.

Ang katotohanan walang sinumang maliligtas sa pamamagitan ng pagsunod sa kautusan o sa pagsasagawa ng mga paghahandog (Hebreo 10:4). Sa gayun, paano sila naligtas? Sa pamamagitan ng biyaya sa pamamagitan ng pananampalataya.

(1) Sinasabi ng Bagong Tipan na ang Ebanghelyo ay nasa Lumang Tipan.

• Itinuturo ng Lumang Tipan ang kaligtasan sa pamamagitan ng pananampalataya kay Hesu-Kristo (2 Timothy 3:15).

• Taglay ni Abraham ang ebanghelyo at pinawalang-sala sa pamamagitan ng pananampalataya (Roma 4:1-3; Galacia 3:6-8).

• Inilarawan ni David ang pagpapawalang-sala sa pamamagitan ng pananampalataya (Roma 4:6-8).

• Ang ebanghelyo ang una; ang kautusan ay sa huli (Galacia 3:17).

• Ipinangaral ang ebanghelyo sa mga tao sa Lumang Tipan katulad ng ginawa natin (Hebreo 4:2).

• Ipinahiwatig ni Hesus na dapat nalalaman na ni Nicodemo ang tungkol sa bagong kapanganakan mula sa kanyang pag-aaral ng Lumang Tipan (Juan 3:10).

• Ang katuwirian ay ibinigay dahil sa pananampalataya (Roma 1:17), ay nasaksihan sa pamamagitan ng kautusan at propeta (Roma 3:21).

(2) Hindi maraming kaalaman ang kinakailangan upang matanggap ang biyaya sa pamamagitan ng pananampalataya.

Ipinangaral ni Hesus ang pagsisisi para sa kapatawaran, subali’t hindi ipinaliwanag ang pagbabayad-sala. Naligtas ang mga tao dahil naniwala sila sa kanyang mensahe (halimbawa, ang babaeng Samaritana sa balon, Juan 4:39-42).

Hindi nauunawaan ng mga mananampalataya sa Lumang Tipan ang tungkol sa pagbabayad-sala, kailangan lamang nilang maniwala na ang Diyos ay nagkakaloob ng batayan para sa kapatawaran. Pagtapos sila ay maaaring maligtas sa pamamagitan ng biyaya sa pamamagitan ng pananampalataya, hindi sa pamamagitan ng kanilang mga gawa o mga handog. Ang kanilang mga handog at pagsunod ay pagpapakita ng kanilang pananampalataya. Ganito rin tayo.

Kung ang isang tao ay gumagalang sa Diyos, ituturo sa kanya ng Diyos ang paraan upang magkaroon ng kaugnayan sa kanya. Sinasabi sa Awit 25:14, “Ang pakikipagkaibigan ng Panginoon ay para sa mga natatakot sa kanya, at ang kanyang tipan ay ipinaaalam niya sa kanila.”

(3) Kinakailangan ang biyaya dahil sa mga utos ng Diyos

Sinabi ni Hesus sa Mateo 22:37-40 na ang mga pinakamahalagang kautusan ay: Mahalin mo ang Diyos nang lahat ng nasa saiyo (Deuteronomio 6:5) at mahalin mo ang iyong kapwa tulad ng pagmamahal mo sa iyong sarili (Levitico 19:18). Hindi matutupad ang mga kautusang ito kung walang biyaya. Iniutos ba ng Diyos ang imposibe para sa mga tao sa Lumang Tipan o sila ay nakasunod sa pamamagitan ng biyaya?

Huwag mong gantihan ang kasamaan (Kawikaan 24:28-29). Gawan mo ng mabuti ang mga gumagawa ng masama saiyo (Kawikaan 25:21-22). Kung makita mong nawawala ang baka ng kaaway mo ibalik mo ito sa kanya (Exodo 23:4-5). Huwag mong ipagdiwang ang pagbagsak ng iyong kaaway (Kawikaan 24:17).

(4) Inaasahan ng Diyos na mamuhay nang masunurin ang mga tao sa Lumang Tipan.

Nakalista sa Deuteronomio 27 at 28 ang mga pagpapala sa mga masunurin at mga sumpa sa mga suwail. Kabilang sa mga sumpa ang tungkol sa lahat ng bagay na maaaring isipin. Kung walang biyaya upang maging posible ang pagsunod, ang mga taong ito ay nakatakdang tumanggap ng lahat ng sumpa at mawala rin lahat ang mga pagpapala sa kanila.

(5) Nagkaloob ang Diyos ng isang pagkilos ng biyaya upang baguhin ang kanilang mga puso.

Sinasabi ng Deuteronomio 30:6 na sila at maging ang kanilang mga salinlahi ay maaaring tumanggap ng pagbabago ng puso, upang sila ay makasunod at mabuhay. Sa Deuteronomio 30:11-20, nakikita natin ang mga sumusunod na punto. Hindi nila maaaring sabihin na ito ay imposibleng tanggapin, dahil ito’y nasa kanilang mga labi at puso – isang pangungusap na binanggit ni Pablo sa Roma 10:6-8 upang tukuyin ang biyayang tinanggap sa pamamagitan ng pananampalataya. Ang usapin ay pagpapasyahan sa kanilang mga puso (Deuteronomio 30:17). Ang pagmamahal sa Diyos ay magbubunga ng pagsunod (Deuteronomio 30:20).

(Tingnan rin ang Deuteronomio 10:12, 16.) Ang hinihingi ng Diyos ay lubusang pagmamahal at pagtatalaga ng puso. Ang pagtutuli ng puso ang daan upang ito ay maging posible.

(6) Ang tunay na bayan ng Diyos sa alinmang panahon ay ang mga nagmamahal at naglilingkod sa kanya.

Sa Roma 2:28-29, Colosas 2:11-12, at Filipos 3:3, lahat ay nagsasabi na ang isang tunay na Hudyo ay espirituwal. Gayun din ang sinabi ng mga propeta. Ang kaligtasan ay depende sa pagsunod ng puso, ang mga handog ay hindi nagbigay-katwiran sa buktot na puso. Inakusahan ni Esteban ang mga Hudyo sa kanyang panahon ng pagiging katulad ng kanilang ninuno sa Lumang Tipan na hindi na tuli sa puso at tainga (Mga Gawa 7:51). Walang panahon na ang mga anyo ng pagsamba ay ang lahat ng hinihingi ng Diyos.

Ipinanalangin ni David, “Nawa'y ang mga salita ng bibig ko, at ang pagbubulay-bulay ng aking puso ay maging katanggap-tanggap sa paningin mo” (Awit 19:14).

(7) Maraming halimbawa ng biyaya sa Lumang Tipan.

• May pagkatakot si Job sa Diyos at tinanggihan ang kasamaan (Job 1:1).

• Si Noe ay matuwid at walang kapintasan sa kanyang henerasyon (Genesis 6:9).

• Nakaranas si Isaias ng paglilinis ng puso (Isaias 6).

• Ipinanalangin ni David ang lubusang paglilinis ng kanyang makasalanang likas (Awit 51)

Ang ebidensiya ay nagpapakita na ang kaligtasan at ang dalisay na puso sa pamamagitan ng pananampalataya ay matatagpuan sa Lumang Tipan. Nangangahulugan ito na ang Lumang Tipan ay mahalaga sa atin. Ang mga direksiyon ng Diyos para sa matuwid na pamumuhay sa Lumang Tipan ay mga direksyon na nagmula sa isang Banal na Diyos sa mga taong dapat mamuhay sa biyaya. Malinaw na maraming mga kautusan ang espesyal para sa panahong iyon at sitwasyon at hindi mailalapat sa atin sa parehong paraan. Sa Aralin 7 may isang bahagi na nagpapaliwanag kung paano natin ilalapat ang kasulatan sa Lumang Tipan sa ating mga buhay.

(1) Ipaliwanag ang konsepto ni Calvin ng “pangkalahatang biyaya.”

(2) Ipaliwanag ang konsepto ni Wesley ng “naunang biyaya.”

(3) Sa Roma 3:19, ano ang ibig sabihin ng “upang matahimik ang bawat bibig”?

(4) Anong malaking benepisyo ng mga Hudyo ang nabanggit sa Roma 3?

(5) Paano nagiging kapaki-pakinabang sa atin ang mga anyo ng pagsamba?

(6) Ano ang ipinapakita ng Roma 3:10-18?

(7) Sino ang nasa ilalim ng kautusan? (Roma 3:19-20)

(1) Sumulat ng isang pahina tungkol sa isa sa mga sumusunod na paksa:

• Prevenient grace

• Biyaya sa Lumang Tipan

• Ang dahilan kung bakit kailangang pawalang-sala sa pamamagitan ng pananampalataya ang mga makasalanan

Maaari kang gumamit ng iba’t-ibang talata bukod sa Roma kung kinakailangan.

(2) Tandaan na kailangan mong mangaral ng tatlong sermon o magturo ng tatlong sesyon para sa ibang mga grupo sa panahon ng kursong ito.