Құдай Қорынт қауымына көптеген рухани дарындар сыйлады. Оларда кейбір түсініспеушіліктер болды, сондықтан елші Пауыл оларға Қорынтт. 1-хат 12-14 тарауларда дарындар туралы ілімді түсіндірді.

Бұл Жазбадағы тараулар бізге рухани дарындарды қолданудың көптеген қағидаттарын үйретеді; олардың кейбіреулері төменде оқуға ұсынылған.

► Студенттердің біріне дауыстап Қорынтт. 1-хат 12:1-3 оқуды ұсыныңыз.

(1) Ілімдік тексеру қағидасы: рухани тәжірибені біз білетін ақиқатпен бағалау керек.

Қорынттық сенушілер бұрын жалған тәңірлерге табынушылар болған. Жалған тәңірлер үндемейді, бірақ рухтардың үндемеуі мүмкін емес. Көптеген жалған тәңірлерге табынушы діндердің ізбасарлары өздерін рухтардың әсеріне ашады. Олар кез келген рухани тәжірибе жақсы деп санайды және психикалық транс немесе эмоционалдық толқуға ұмтылады. Олар жабайы және ұятсыз тәсілдермен сөйлеуге немесе әрекет етуге мәжбүр етсе де, рухтың бақылауында болғанына бақытты сезінеді.

Елші Киелі Рухтан сөйлейтін ешкім Иса туралы жаман айтпайтынын ескертті. Егер[1] зұлым рух ғибадатты басқарса, ол адамдарды Құдайды қорлайтын сөздер айтуға немесе әрекет істеуге итермелейді. Киелі Рух ғибадатты Құдайды қорлайтындай жолмен жетелемейді.

Біз рухтың әрекетін табиғаттан тыс тәжірибе болғандықтан ғана ерекше нәрсе деп санамауымыз керек. Бұл жерде тексеру Жоханның 1-хаты 4:1-3-ке сәйкес болуы керек: егер рух Құдай Сөзіне қайшы келетін нәрсені айтса, оны қабылдамау керек.

► Қандай діндердің өкілдері өздеріне зұлым рухтардың билік етуіне рұқсат береді?

► Студенттердің біріне дауыстап Қорынтт. 1-хат 12:4-11 оқуды ұсыныңыз.

(2) Дарындардың әртүрлілігі қағидасы: Киелі Рух әрбір мәсіхшіде жұмыс істейді, бірақ әр түрлі жағынан.

Бұл аяттарда бір Киелі Рухтың әртүрлі жолдармен жұмыс істейтініне баса назар аударылады. Ол рухани дарындарды қалай тарату керектігін өзі таңдайды. Әрбір сенуші кем дегенде бір рухани дарынға ие. Ешкімде барлық дарындар болмайды.

Қауым мүшесі бұл дарынды Мәсіхтің денесінің игілігі үшін қолдануы керек: Құдай оны жеке пайдасы үшін берген жоқ.

► Студенттердің біріне дауыстап Қорынтт. 1-хат 12:12-26 оқуды ұсыныңыз.

(3) Дене қағидасы: дененің әрбір мүшесі маңызды және бір біріне мұқтаж.

Елші қауым мүшелерін физикалық дене мүшелерімен салыстырды. Олардың функциялары мен мақсаттары әр түрлі. Және ешкім денедегі басқа адаммен бірдей болуым керек деп ойламауы керек. Мысалы, құлақ дененің бір мүшесі болу үшін көз сияқты болуым керек деп ойламауы керек. Қорытынды – адамның денеде болуы үшін қажет белгілі бір арнайы дарын жоқ.

Дарындарға ие адам, оған дененің қалған мүшелері қажет емес деп ойламауы керек. Дене қандай да бір мүшесіз дұрыс жұмыс істей алмайды.

Кейбір дарындар басқаларға қарағанда көбірек көрінеді. Адамдар белгілі бір дарындар рухани мәртебенің белгісі деп ойлайды. Құдай дарындарды қалай үйлестіру керектігін Өзі шешеді, және қандай да бір дарынға ие болу адамды ерекше, басқалардан жоғары етпейді.

► Уағыздаушы әрқашан қауымда еден жуушыдан гөрі рухани жағынан жоғары деп ойлайтын адамға не айтар едіңіз?

► Студенттердің біріне дауыстап Қорынтт. 1-хат 12:27-31 оқуды ұсыныңыз.

(4) Үлестіру қағидасы: Құдай қауымның әрбір мүшесіне белгілі бір қызметті атқару үшін қажет нәрсені береді.

Қорынтт. 1-хат 12:27-31 – тараудың мазмұнын қысқаша қорытындылайды. Құдай адамдарды түрлі қызметттерге шақырады. Қызмет – бұл өзін-өзі жоғарылату үшін қолдануға болатын нәрсе емес; оның мақсаты – қауымның өсуіне көмектесу.

Топқа Қорынтт. 1-хат 12:29-30-дағы сұрақтарды оқитыныңызды айтыңыз. Сіз оқыған кезде олар жауап беруі керек. Мысалы, «Елшілердің бәрі ме?» дегенді оқығанда, олар: «Жоқ» деп жауап беруі керек.

Қызметтер әр түрлі болғандықтан, дарындар да әр түрлі. Пауыл «жоқ» деп жауап беретін бірнеше сұрақтар қойды; ол әр сенушіден күтілетін дарын жоқ екенін айтады.

► Студенттердің біріне дауыстап Қорынтт. 1-хат 13-тарауды оқуды ұсыныңыз.

(5) Сүйіспеншілік қағидасы: сүйіспеншілік – өзгермейтін басымдық, ал рухани дарындар – тұрақсыз.

Алғашқы үш аят сүйіспеншіліктің жетіспеушілігін табиғи талантпен, рухани дарындармен немесе жеке құрбандықпен өтеуге болмайтынын көрсетеді.

Өзіңізді тексеру үшін Қорынтт. 1-хат 13:4-7-дегі сүйіспеншіліктің сипаттамаларының жанына өз атыңызды қойып көріңіз және сүйіспеншілігіңіздің сапасын тексеріңіз.

Қорынтт. 1-хат 13:11 – жетілгендікке шақыру емес. Елші біздің жердегі өмірімізді балалық шақпен, көкті ересек өмірмен салыстырды. Бір күні бізге қазір қажет нәрселер қажет болмайды. Біздің түсінігіміз шектеулі болғандықтан, пайғамбарлық сөз бен білім дарындары қажет. Мәңгілік өмірде бұл дарындар қажет болмайды, олар «балалық» нәрселер ретінде қалады. Тіпті сенім мен үміт те бір күні пайдасыз болады, өйткені бәрі орындалады, бірақ сүйіспеншілік бәрібір ең жоғары құндылық болып қала береді.

Қорынтт. 1-хат 14 -тарау бір қағидаға – қарым-қатынасқа баса назар аударады. Онда басқа да шындықтар бар, бірақ елші осы қағиданы бірнеше рет суреттеп, түсіндірді.

(6) Қарым-қатынас қағидасы: табысты қызмет шындықты түсінікті түрде жеткізуге байланысты.

► Студенттердің біріне дауыстап Қорынтт. 1-хат 14:1-5 оқуды ұсыныңыз.

Құдайдың хабарын жеткізу – бөтен тілде сөйлеуден де маңызды.

Пайғамбарлық – бұл болашақты болжау ғана емес, сонымен қатар уағыздау. Көне Келісімде пайғамбарлық сөз болжамды қамтыды, себебі бұл хабар Құдайдан екенін дәлелдеудің жалғыз жолы болды. Көне Келісім уақытында Киелі кітаптың көп кітаптары әлі жазылмаған.

Енді уағыздаушы өзінің уағызының көзі Құдайдан екенін көрсету үшін Киелі кітапқа сілтеме жасай алады. Табиғаттан тыс аспект әлі де бар, өйткені Құдай уағыздаушыға ақиқат пен оның әр түрлі жағдайларда қолданылуы туралы ерекше түсінік береді.

Егер адамдар айтылған сөздің мағынасын түсінбесе, бөтен тілдерде сөйлеудің пайдасы жоқ. Егер адам басқа адамдар түсінбейтін тілде сөйлесе, оны Құдай ғана түсінеді.

Кейбір адамдар «оны ешкім түсінбейді» деген сөзді бөтен тілде сөйлеуші өзін өзі түсінбейді деген мағынада қолданады, бірақ бұл мағына дұрыс емес. Егер біздің қауымда бір неміс куәлік берсе, біз кейінірек «оны ешкім түсінбеді» деуші едік, бірақ бұл оның өзінің айтқанын түсінбеді дегенді білдірмейді.

Егер айтылған нәрсе түсіндірілмесе, қауым рухани жетілмейді.

► Егер қауымда біреу ешкім түсінбейтін және ешкім аудармайтын тілде жиі сөйлесе, бағушы не істеуі керек?

Қорынтт. 1-хат 14:5-те Пауыл «бөтен тілдерде сөйлеу әркімге жақсы болар еді» деп жазды, бірақ Қорынттық. 1-хат 4:8 бен Қорынтт. 1-хат 7:7-ге назар аударыңыз. Қорынтт. 1-хат 4:8-де Пауыл «олар патшалар сияқты билік құрса жақсы болар еді» деп жазды, бірақ ол шынында бұлай болатынын күтпеген, себебі елшілердің өзі де азап шекті. Қорынтт. 1-хат 7:7-де елші «барлық адамдар ол сияқты некесіз болса жақсы болатынын» айтады, бірақ ол бұған бәрі шақырылмағанын айтты, және біз неке – адамдардың көпшілігі үшін Құдайдың жоспары екенін білеміз. 14:5-те ол «барлығының бөтен тілдерде сөйлегені жақсы болар еді» деп айтады, бірақ бұл солай болады дегенді білдірмейді. Қорынтт. 1-хат 12:29-30-да ол бәрінен бірдей күтілетін дарын жоқ екенін анық көрсетеді.

► Студенттердің біріне дауыстап Қорынтт. 1-хат 14:6-19 оқуды ұсыныңыз.

Егер түсініксіз болса, сөздің пайдасы жоқ

Қорынтт. 1-хат 14:6-да елші: «Қандай пайда?» деп сұрақ қойды. Егер сөз түсініксіз болса, онда оның пайдасы жоқ. Тіпті музыкалық аспаптарды да белгілі бір үндестілікке баптау керек, әйтпесе мағынасыз, тек шу ғана болады. Кернейлер әскерде белгі беру үшін қолданылады. Егер керней белгіленген дабылды емес, шу шығарса, жауға шабуыл жасау керек пе, әлде шатырларды жинау керек пе ешкім түсінбейді. Бұл тарауда қарым-қатынастың маңыздылығына баса назар аударылады.

Түсініксіз сөздер «желмен» ұшып кетеді (9). Пауыл мұндай сөздердің пайдасыз екенін айтады.

Елші былай дейді: егер адамдар бір-бірін түсінбесе, онда олар бір-біріне жат жерліктей болып көрінеді (11). Егер адам басқалар оны түсінбесе де, сөйлеуді жалғастыра берсе, ол қауымды рухани жетілдіруге тырыспайды, бірақ өзінің басқа бір мақсаттарына қол жеткізгісі келеді (12).

► Адам не себепті ешкім түсінбейтін нәрселерді айтуы мүмкін?

Пауыл егер адам басқа адамдар түсінбейтін тілде сөйлесе, оның жеке түсінігі жеміс бермейтінін атап өтті (14). Елші адам өзін түсінбейді деп айтқан жоқ, бірақ оның түсінігі басқаларға пайда әкелмейтінін айтты.

[2]Пауыл Рухпен де, санамен де қызмет еткен жақсырақ екенін баса айтады (15). Рухқа кенелу бұл адамды түсінуге болмайды дегенді білдірмейді.

Ол ұғынбайтын адамдар айтылғанды түсіне алмайды деп айтады (16). Бұл оның нақты тілдер туралы айтып отырғанын растайды. Сонымен бірге біз түсінбеген нәрсеге «аумин» деп айтпауымыз керек.

Пауыл көптеген бөтен тілдерде сөйлей алатынына қуанышты екенін айтты, алайда бөтен тілде он мың сөз айтқанша, түсінікті тілде тәлім беретін бес сөз айтқанды қалайтынын айтты (18-19).

► Студенттердің біріне дауыстап Қорынтт. 1-хат 14:20-25 оқуды ұсыныңыз.

Рухпен майланған түсінікті сөздер Құдайды мадақтайды.

Бөтен тілде сөйлеу дарынының мақсаты – Ізгі хабарды тарату (Марқа 16:15-17).

Кейбір адамдар бөтен тілде сөйлеу дарыны – сөйлеушінің Киелі Рухқа кенелгендігінің белгісі деп санайды, бірақ 22-ші аятта бөтен тілде сөйлеу дарыны – бұл үшін критерий емес, сонымен қатар сенушілер үшін оның дәлелі емес екені айтылған. Бұл дегеніміз, бөтен тілде сөйлеу дарыны – оны иеленген адамға да, оны көрген адамдарға да ештеңені дәлелдемейді; бұл тек сенбеушілерге түсінікті тілде Ізгі хабарды жеткізу үшін қолданылатын белгі.

Күнә жасаған және Құдаймен қарым-қатынасты бұзған адам осы рухани дарынға ие болуы мүмкін. Сондықтан оның болуы адамның Құдай алдында тура өмір сүретінін, тіпті оның құтқарылғанын да дәлелдемейді.

Егер қауымға келген қонақ бөтен тілде сөйлейтін әркімді естіп, бірақ олардың не айтқанын түсінбесе, ол оларды есінен ауысқан деп ойлайды. Алайда егер сенбеуші адам жүрегін әшкерелейтін шындықты естісе, онда Құдайдың бар екенін түсінеді.

► Студенттердің біріне дауыстап Қорынтт. 1-хат 14:27-35 оқуды ұсыныңыз.

(7) Тәртіп қағидасы: қауым ғибадатта тәртіпті сақтауы керек.

Елші: «Неге адамдар қызмет кезінде әркім бірдеңе істеу керек деп ойлайды?» деп сұрақ қойды. Қорынттықтар егер адам уағыз немесе мадақтауды жүргізсе, маңызды деп есептеді, сондықтан олардың барлығы осы қызметтерге қатысқысы келді.

Пауыл егер адам басқаларға түсініксіз тілде сөйлесе, түсіндірме қажет екенін айтты. Қызмет ету уақытын түсініксіз нәрсеге пайдаланудың қажеті жоқ (27).

Бөтен тілде сөйлейтін және түсіндіретін ешкімі жоқ адам қауымда үндемеу керек (28).

Бір уақытта бірге бірнеше адам сөйлемеуі тиіс (31). Әлбетте, бұған көптеген адамдардың қызметке қатысуға деген ынтасы себеп болды, бұл ғибадаттағы тәртіптің бұзылуына әкелді.

Олардың кейбіреулері Рухқа кенелген кезде өздерін басқара алмайтындықтан, ережелерге бағына алмайтындарын айтты. Пауыл Құдайдың хабарларын жеткізетіндердің рухтары оларға бағынатынын айтты (32). Ол Құдай қауымда тәртіпсіздік тудырмайтынын айтады (33); Киелі Рух адамды киелі кітаптық ілімдерге қайшы келетін нәрсеге итермелемейді.

► Қандай ережелер ғибадат тәртібін сақтауға көмектеседі?

Шамасы, Қорынттықтағы қауымдағы әйелдер тәртіп бұзған болуы керек. Мүмкін, олар сұрақ қойып, дауласқан болар, сондықтан Пауыл әйел адам күйеуінің билігіне бағынып, үйде сұрақ қоюы керек екендігін айтты. Қалай болғанда да, әйелдер қызмет атқара алады және ғибадатқа қатыса алады, бірақ олар тәртіпті сақтауы керек.

► Студенттердің біріне дауыстап Қорынтт. 1-хат 14:36-40 оқуды ұсыныңыз. Пауыл қорынттықтардың басқа қауымдармен қарым-қатынасы туралы айтқан кезде нені меңзеді?

(8) Елшілік қағидасы: әрбір қауым қауымның бастапқы ілімдерін ұстануы керек.

Қорынттық сенушілер рухани дарындармен баталанған еді. Мүмкін, сол себепті олар өздеріне биліктің қажеті жоқ деп ойлай бастаған болуы керек, сондықтан Пауыл оларға Ізгі хабардың басқалардан келгенін еске салды. Олар бүкіләлемдік қауымның ілімдеріне бағынуы керек. Егер адам елшілердің ілімінен гөрі үлкенірек және жақсырақ бір нәрсені білемін десе, ол надан, сондықтан оны дана немесе рухани деп санауға болмайды.

Пауыл оларға әр түрлі тілдерде сөйлеуге тыйым салмау керектігін айтты. Бөтен тілде сөйлеу дарыны, әсіресе көптілді ортада маңызды, бірақ оны Құдай Сөзіне сәйкес қолдану керек.

[1]

«Рухпен сөйлейтіндердің бәрі емес, тек Иеміздің жолымен жүретін адам ғана пайғамбар. Осылайша жалған пайғамбарлар мен шынайы пайғамбарларды ажырата білу керек».

«Дидахе», б.з. I ғасыр.

[2]

«Қауымда көпшілік алдында адамдар түсінбейтін бөтен тілдерде дұға ету немесе рәсімдер өткізу Құдай Сөзі мен қауымның әдет-ғұрыптарына мүлдем қайшы келеді».

Методисттік қауымның дін туралы мақаласы