Tema: Ang Kabiguan ng Mga Hari ng Israel

Sa 2 Samuel 7, Nangako ang Dios ng ligtas na lugar na matitirahan para sa Israel, isang templo sa Jerusalem at ang mga salinlahi ni David ay mananatili sa trono ng Israel magpakailanman. Ang 1 at 2 Mga Hari ay naisulat mula sa perspektibo ng pagkakatapon. Nang isinulat ang mga aklat na ito, ang Israel ay nasa panahon ng pagkakatapon, ang templo ay nawasak, at walang hari mula sa lahi ni David ang nakaluklok sa trono.

Ang mga aklat ng Mga Hari ay sinagot ang tanong na, “Bakit?” Bakit hindi natupad ang mga pangako? Nalimutan ba ng Dios ang kanyang mga pangako? Si Marduk, ang dios ng Babilobniia, ay mas makapangyarihan ba kaysa kay Jehovah, ang Dios ng Israel? Sinagot ng aklat ng Mga Hari ang mga tanong na ito sa pamamagitan ng pagtuturo sa kabiguan ng Israel na manatiling tapat sa tipan.

Gamit ang mga salita ng teolohiya ng Deuteronomio, ipinapakita ng aklat ng Mga Hari na inaani ng Israel ang kaparusahan ng kanyang kasalanan. Ang mga aklat na ito ay makasaysayan, ngunit ang mga ito ay mas higit pa sa kasaysayan lamang; ipinapaliwanag nito kung bakit ang kasaysayan ng Israel ay nagapp sa ganoong paraan. Iyon ang dahilan kung bakit inuri ng Hebreyong Biblia ang mga aklat na ito bilang “Naunang Mga Propeta.” Ang mga aklat na ito ay may dalang mga salita ng propesiya mula sa Panginoon: “Ito ang dahilan kung bakit nagpadala ako ng paghatol sa mga mamamayang pinili ko.”

Bakit?
Pangako ng 2 Samuel	Katotohanan ng 2 Mga Hari
Lugar na matitirahan "magpakailanman"	Pagkakatapon sa Babilonia
Isang templo sa Jerusalem	Ang templo ay nawasak
Isang kahariang pinagtibay "magpakailanman"	Walang hari sa Jerusalem

May-akda at Petsa

Sa Hebreyong Biblia, ang 1 at 2 Mga Hari ay unang aklat. Tinutukoy ng Hebreyong tradisyon si Jeremiah bilang may-akda. Gayunpaman, walang anumang nakalagay sa aklat ng 1 at 2 Mga Hari ang tumutukoy tungkol sa may-akda. Karamihan sa mga eskolar ang tumutukoy sa aklat na ito bilang “anomymous/hindi alam kung sino ang sumulat.”

Ang huling pangyayari sa 2 Mga Hari ay naganap sa taong 561 B.C. Hindi nabanggit sa aklat ng Mga Hari ang utos ni Cyrus noong 539 B.C. na pumapayag nang bmalik ang Judah. Maaaring isipin ang Mga Hari ay naisulat sa pagitan ng dalawang petsang ito.

Istraktura ng 1 at 2 Mga Hari

Ang Israel ay Nagkaisa sa Ilalim ng Pamumuno ni Solomon (1 Mga Hari 1-11)

Ang mga kabanatang ito ay sumasaklaw sa mga taong 971-931 B.C. Binabakas nito ang mga tagumpay ng paghahari ni Solomon: ang kanyang katalinuhan, ang kanyang kayamanan, at ang pagpapala ng Dios sa templo. Binabakas din nito ang apostasy/pagtataksil ni Solomon sa kanyang mga huling taon.

Ang Nahating Kaharian (1 Mga Hari 12 – 2 Mga Hari 17)

Ang mga kabanatang ito ay sumasaklaw sa mga taong 931-722 B.C., mula sa pagkamatay ni Solomon hanggang sa mawasak ng Assyriya ang hilagang kaharian. Dahil sa mga hangal na kilos ni Rehoboam, ang bansa ay nahati sa dalawng kaharian kasunod ng pagkamatay ni Solomon. Ang sapung lipi sa hilaga ay sumunod kay Jeroboam; ang Judah at Benjamin lamang ang nanatiling tapat kay Rehoboam at sa salinlahi ni David. Ang mga salaysay sa Mga Hari ay salit-salit sa dalawang kaharian, at tinutunton ang mabilis na pagtalikod sa pananampalataya ng kaharian sa hilaga at ang mas mabagal na pagbagsak ng Juda.

Hilagang Kaharian ng Israel	Timog na Kaharian ng Judah
19 Mga Hari	19 Mga Hari; 1 Reyna
Lahat ng naging hari ay masama	8 ang mabuting hari na nagdala ng panahon ng pagbabalik-loob
Ang Kabisera ay ang Shechem, tapos ay Tirzah, at Samaria	Ang Kabisera ay Jerusalem
Pagsamba sa Bethel at Dan	Pagsamba sa Jerusalem, “ang bayan ni David”
Winasak ng Assyria noong 722 B.C.	Kinuha sa pagkakatapon ng Babylon noong 586 B.C.
Ang kaharian ay naliligaw	Nagbalik mula sa pagkakatapon noong 536 B.C.

Ang Judah pagkatapos ng Pagbagsak ng Hilagang Kaharian (2 Mga Hari 18–25)

Ang mga kabanatang ito ay sumasaklaw sa mga taong 722-561 B.C., mula sa pagkawasak ng hilagang kaharian hanggang sa pagpapalaya ni Jehoiachin mula sa pagkakabihag sa Babilonia. Dahil sa mga panahon ng pagbabalik-loob sa panahon ng paghahari ng mga mangilan-ngilang mabuting hari, Napagtagumpayan ng Judah na mabuhay ng mahigit sa isang siglo pagkatapos ng pagbagsak ng hilagang kaharian. Gayunpaman, dahil sa masamang pamumuno ni Manasseh, ginawaran ng Dios ng kaparusahan ang Judah.[1] Mayroong isang huling yugto ng panahon ng pagbabalik-loob sa panahon ng paghahari ni Josiah, ngunit noong 586 B.C. Sinakop ng Babylon ang Jerusalem, winasak ang templo, at dinala ang mga tao sa pagkakatapon.

Ang 2 Mga Hari ay nagtapos sa istorya ng Judah sa ilalim ng Gedaliah, ang gobernador na hinirang ng Babilonia. Nagwawakas ito sa report na pinalaya ng hari ng Babilonia si Jehoiachin mula sa pagkakabilanggo. Nangyari ito noong 561 B.C. at, sa mga naunang mambabasa ng Mga Hari, ito ay isang paalala na binabantayan ng Dios ang angkan ni David. Hindi kinalimutan ng Dios ang kanyang pangako kay David.

Mahahalagang Petsa/Mga Hari/Pangyayari[2]

Hilagang Kaharian ng Israel		Timog na Kaharian ng Judah
931-910	Inakay ni Jeroboam I ang Israel sa pagsamba sa dios-diosan	931-913	Nahati ang Israel dahil kay Rehoboam
885-874	Inilipat ni Omri ang kabisera sa Samaria	911-870	Si Asa ay isang maka-dios na hari
874-853	Si Ahab at Jezebel 875-848 Ministreyo ni Elijah	872-848	Jehosaphat, isang mabuting hari, ngunit nakipagkasundo siya kay Ahab
760-750	Ministeryo ni Amos	792-740	Nagkaroon ng ketong si Uzzias dahil sa paglabag niya sa mga kautusan para sa tungkulin ng mga pari
753-715	Ministeryo ni Hosea	792-740
732-722	Hosea – huling hari ng Hilagang Kaharian	716-687	Hezekias
732-722	Hosea – huling hari ng Hilagang Kaharian	740-681	Ministeryo ni Isaiah
722	Pagwasak ng Assyria sa Hilagang Kaharian	641-609	Josias – Ang huling maka-dios na hari ng Judah
722	Pagwasak ng Assyria sa Hilagang Kaharian	627-586	Ministeryo ni Jeremias
		609-598	Paghahari ni Jehoiakim, ang pagbalewala sa mga babala ni Jeremias
		597-586	Zedekias – ang huling hari ng Juda
		586	Pagkawasak ng Jerusalem

Mga Mahalagang Tema sa 1 at 2 Mga Hari

Ang Mga Hari

Ang paraan ng pagtingin ng 1 at 2 Mga Hari sa mga pinuno ng Israel ay parehong katulad at kakaiba mula sa mga ordinaryong libro ng kasaysayan. Katulad ng ibang mga batayan ng kasaysayan, ang 1 at 2 Mga Hari ay naglalahad ng mga batayan ng mga impormasyong biographical: ang edad ng hari noong siya ay naluklok sa trono, ang pinanggalingan niyang pamilya, haba ng kanyang paghahari, lugar ng pinaglibingan, mga tagapagmana, at ang mga pinagkunan ng impormasyon tungkol sa hari.

Hindi katulad ng ibang batayan ng kasayssayan, ang pangunahing layunin ng Mga Hari ay ang pagsusuri sa katapatan ng mga hari sa Dios. Para sa bawat isang hari, sinasabi ng sumulat na, “At siya’y lumakad ayon sa kasalanan ng kanyang ama, na ganito rin ang ginawa ng nauna sa kanya: at ang kanyang puso ay hindi perpekto sa Panginoong kanyang Dios, tulad ng puso ni David na kanyang ama”[3] o kaya’y “ang kanyang puso ay perpekto sa Panginoon sa lahat ng kanyang mga araw.”[4]

Ang bawat hari ay sinuri ayon sa kanilang katapatan sa Dios, hindi lamang sa tagumpay sa pulitika o sa sandatahang militar. Halimbawa, sa kasaysayang secular, si Omri ay isa sa mga kilalang magaling na naging hari ng Israel. Ang “Mesha Stele,” na ngayon ay nasa Louvre Museum, ay nagsasabi tungkol sa mga pakikipaglaban ng sandatahang militar ni Omri. Nang mamatay si Omri, ayon sa pinanggalingan ng impormasyon ng Asiria tinawag ang Israel bilang “lupain ni Omri.” Si Omri ay isa sa mga sikat na hari, ngunit sa 1 Mga Hari, apat na talata lamang ang nagpapatungkol kay Omri. Para sa isang biblical na may akda, “Masama ang mga ginagawa Omri sa paningin ng PANGINOON, at nagkasala siya ng higit pa sa mga hari na nauna sa kanya.”[5] Para sa isang biblical na manunulat, nahigitan ng bigat ng kasalanan ni Omri ang lahat ng mahalagang nagawa niya sa kanyang pamumunong politikal. Ang Mga Hari ay kasaysayan ayon sa tipan; binabakas nito ang kasaysayan ng Israel ayon sa kanyang katapatan sa kanyang tipan.[6]

Baal, ang “Dios ng Ulan at Kulog.” Ipinagpalit ng Israel ang pagsamba sa pinakamakapangyarihan sa lahat na si Jehovah para sa isang mahina! Jer. 2:11

Ang Mga Propeta

Bilang bahagi ng larawan ng pagbagsak ng Israel, ang 1 at 2 Mga Hari ay nagbibigay ng maingat na atensyon sa mga gampanin ng mga propeta. Kahit halos baliwalain si Omri sa Mga Hari, ang paghahari ng kanyang anak na si Ahab ay detalyadong naitala.

May dalawang dahilan para dito. Ang Una ay sa kadahilanang masama ang pangunguna ni Ahab na nagdulot sa pagkawasak ng hilagang kaharian.[7] Ang pangalawang ay sa kadahilanang gusot sa pagitan ni Elijah at Ahab. Ang gusot sa pagitan ni Elijah at Ahab ay nagpapakita ng katapatan ng Dios na bigyang babala ang Israel sa kanyang kasalanan. Ang komprontasyon sa Bundok ng Carmel ay nagdala sa Israel upang harapin ang kanyang pagtalikod sa Dios. Ang tagtuyot na ipinahayag ni Elijah sa Israel ay bunga ng kanilang pagtalikod sa Dios.[8]

Ang mga propeta ay nagpapakita ng katapatan ng Dios sa kanyang mamamayan. Sa pamamagitan ni Elijah at Elisha sa hilaga, at sa pamamagitan ni Isaiah at kanyang mga kapanahon sa Juda, paulit-ulit na nagbigay ng babala ang Dios sa kasalanan ng Israel. Nakakalungkot, na sa kabila ng katapatan ng Dios, ang Israel ay nagpatuloy sa kanyang pagrerebelde.

Deuteronomic Theology/ Teolohiya Ayon sa Deuteronomio

Ang gusot sa pagitan ni Elijah at Ahab ay hindi lamang nagpapakita ng katapatan ng Dios na bigyang babala ang Israel, kundi maging sa katigasan ng ulo ng Israel sa pagtanggi nilang magsisi sa kanilang kasalanan. Mula sa perspektibo ng pagkakatapon, ipinapakita ng may akda ng Mga Hari na ang Juda at Israel ay nagdusa sa makatarungang pagpaparusa ng Dios.

Sa mga katanungang nakalagay sa simula ng bahaging ito, itinugon ng may akda ng Mga Hari na, “Hindi, si Marduk ay hindi mas makapangyarihan kaysa kay Jehovah. Hindi, hindi nalilimutan ng Dios ang kanyang mga pangako sa tipan. Pinagdurusahan ng Juda at ng Israel ang bunga ng kawalang katapatan sa tipan. Ang tipan ay nangangako ng pagpapala sa matapat at parusa sa mga hindi tapat. Tinutupad ng Dios kung ano ang kanyang ipinangako.”[9]

Ang koneksyon sa pagitan ng Deuteronomio at Mga Hari ay nakita sa ilang ispesipikong pagkakataon.

Sa Deuteronomio, iniutos sa Israel na sumamba “sa lugar na pipiliin ng PANGINOON na inyong Dios.” Si Jeroboam ay nagtayo ng mga lugar ng sambahan sa Dan at Bethel.[10]
Ipinakita ng Deuteronomio ang uri ng hari ng gusto ng Dios para sa Israel. Ang aklat ng Mga Hari ay ipinakita kung paano nabigo ang mga hari na Israel na mamuhay ayon sa pamantayan ng Dios para sa isang hari.[11]
Ang Deuteronomio ay nagtakda ng pagsusuri para sa totoong propeta. Ang ministeryo ni Elijah at Elisha ay nagpapakita ng katibayan ng pagsusuring ito.[12]
Ang Deuteronomio ay nagbigay ng mga ispesipikong sumpa kapag sumira ang Israel sa kanilang tipan. Ito ang katuparan ng nakapanlulumong detalye ng Mga Hari.[13]

[1]2 Mga Hari 21.

[2]Ang mga petsa ay tantiya lamang. Batay sa E.R. Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings, Zondervan, 1983.

[3]1 Mga Hari 15:3.

[4]1 Mga Hari 15:14.

[5]1 Mga Hari 16:25.

[6]Image: "Baal Ugarit Louvre AO17330" taken by Jastrow in 2006, retrieved from https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Baal_Ugarit_Louvre_AO17330.jpg, public domain.

[7]1Mga Hari 16:33.

[8]1 Mga Hari 17. Sa leksiyon sa Exodus, nakita natin na ang mga salot ay atake sa mga huwad na dios ng Egipto. Ang tagtuyot sa panahon ni Elias ay katulad na pag-atake kay Baal. Si Baal ay dios ng kasaganahan ng mga Phoenicia na ipinakilala ni Jezebel sa Israel. Tinatawag si Baal na “Panginoon ng Ulan at Kulog”. Ipinahahayag ni Elias na si Jehovah, ang manlilikha ng daigdig, ang nag-iisang may kapangyarihan sa kalikasan.

[9]2 Mga Hari 17:7-23.

[10]Deut. 12:5; 1 Mga Hari 12:26-30.

[11]Deut. 17:14-20.

[12]Deut. 18:21-22.

[13]Deut. 28.